آرشیو پنجشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۳، شماره ۸۴۴۱
زیست بوم
۱۱

بارش های بهاری اوضاع را بهتر کرد اما بحران خشکسالی را حل نکرد

شاهد دوره جابه جایی فصل ها هستیم

رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو نسبت به تداوم خشکسالی در کشور هشدار داد. او در گفت و گو با ایرنا تاکید کرد که بارش های اخیر هم نتوانسته از حجم خشکسالی در کشور بکاهد. محمد درویش گفت: با اینکه در ماه های بهمن و اسفند 1402 و فروردین 1403 تاکنون بارندگی خوبی در برخی از نقاط کشور داشتیم اما این میزان خشکسالی چندساله کشور را جبران نمی کند. طی سال های اخیر شاهد جا به جایی فصل ها در کشورهای جهان هستیم. گویی فصل ها جابه جا شده اند. زمستان؛ بهار و بهار؛ پاییز شده است. کشاورزان معتقدند جابه جایی فصل ها کار آنها را سخت تر کرده است. به طوری که زمستان ها بارش باران و برفی ندارند انگار بهار است اما در مقابل در فصل بهار که کار کشاورزی آغاز می شود بارش باران مجال هیچ کاری را نمی دهد یا تابستان که فصل برداشت برنج است باید همیشه نگران باران های بی موقع باشند تا محصول را از بین نبرد چون اگر خوشه های برنج زیر باران بمانند تمام زحمات چندماهه کشاورز هدر می رود. این روند برای باغداری و حتی زنبورداری هم صدق می کند.خوشبختانه در ماه های بهمن و اسفند 1402 و فروردین 1403 بارندگی های خوبی در برخی از نقاط کشور صورت گرفت که توانست تا حدودی باعث بهبود وضعیت آبی در برخی استان ها شود. به طوری که شرایط آبی دو رودخانه کرخه و کارون تاحدودی بهتر شد. این اتفاق باعث شد تا این سوء تفاهم به وجود آید که تنش آبی در کشور حل شده و توانسته ایم از بحران خشکسالی به سلامت عبور کنیم. یکی دیگر از اتفاقاتی که باعث شده تا شاهدجا به جایی فصول باشیم، بارش برف در 19 فروردین در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. فعالان محیط زیست بارها نسبت به جابه جایی فصول هشدار دادند. آنها می گویند: امسال شاهد اتفاق عجیبی در کشور بودیم. به طوری که زمستان آن طور که باید سرد نبود و برف چندانی نبارید اما در عوض با ورود فصل بهار شاهد بارش برف در نقاط مختلف کشور بودیم. اتفاقی که درویش معتقد است فقط مربوط به ایران نمی شود و تمام دنیا را درگیر کرده است. مثلا پیست بین المللی زوریخ در اروپا که همواره پوشیده از برف بوده زمستان اخیر برف انبوه نداشت و مجبور شدند برف مصنوعی برای آن بیاورند، یا اینکه امسال مردمان شمال کانادا کریسمس را در شرایطی بهاری تجربه کردند که بسیار شگفت زده شده بودند. او این اتفاق را حاصل تغییر اقلیم دانست و گفت: باید رویکردی سازگار با تغییر اقلیم داشته باشیم. اول بهمن میانگین بارش ها 42 درصد کمتر از میانگین بلندمدت بود و اکنون این رقم به حدود 15 درصد کمتر از میانگین بلندمدت رسیده است. به این معنی که میانگین بارندگی هایی که الان در سراسر کشور داریم حدود 15 درصد کمتر از میانگین بلندمدت 55 ساله است و این موضوع باعث شده آن شدت خشکسالی شدیدی که انتظار داشتیم امسال اتفاق بیفتد و به طرز محسوسی به علت بارندگی هایی که در بهمن و اسفند و اول فروردین ماه داشتیم کاهش یابد. وی اظهار داشت: در مدت سه دهه گذشته 150 میلیارد متر مکعب بیشتر از آن چیزی که آب وارد سفره های زیرزمینی شده، برداشت کردیم. بنابراین تراز بیلان دشت های ایران منفی 150 میلیارد متر مکعب یعنی بیش از 7 برابر دریاچه ارومیه در بهترین شرایط رویایی آن است. در نتیجه با این بارندگی ها مشکل کم آبی و خشکسالی کشور درمان نخواهد شد اما بارندگی های امسال می تواند مانند مسکن عمل کند.درویش افزود: همچنان خشکسالی در بخش هایی از شرق، استان های هرمزگان، فارس و بوشهر شدید است اما در بقیه مناطق قابل تحمل شده و حتی در 10 استان کشور از جمله استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، کردستان، همدان، گلستان، ایلام و مازندران میزان بارندگی ها بیشتر از میانگین بلندمدت 55 ساله است که بهترین وضعیت را دارند. باید به این مساله هم توجه کنیم که بسیاری از این استان ها در سرشاخه های اصلی ترین رودخانه های کشور در زاگرس قرار گرفتند. بنابراین می شود انتظار داشت که وضعیت این رودخانه ها هم از شرایط بحرانی خارج شده باشند. بخصوص نگرانی از رودخانه کرخه خیلی شدید بود که خوشبختانه بسیار کمتر شده است.