آرشیو چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، شماره ۴۸۲۳
سیاست
۳

بررسی وضعیت رسانه ها در انگلیس

نقش رسانه در دموکراسی ها چیست و چرا اهمیت دارد؟

در یک دموکراسی، رسانه ها آموزش می دهند، اطلاع رسانی می کنند و سرگرم می کنند؛ ازجمله از طریق اخبار، نظرات، تحلیل ها، طنز و نمایش. این مسیری کلیدی است که از طریق آن افکار عمومی درباره سیاست را می شنوند و نقش مهمی در شکل دادن به دستور کار عمومی و تشکیل افکار عمومی ایفا می کند. با این حال در سال های اخیر نگرانی های مکرری درباره سلامت رسانه های خبری بیان شده است. حملات به استقلال رسانه ها یا بی طرفی صداوسیما زنگ خطر را به صدا درآورده است. تغییرات بازار رسانه ها به کاهش روزنامه نگاری محلی و تحقیقی منجر شده و لفاظی های قطبی و اطلاعات نادرست را تقویت کرده است. مالکیت انحصاری ممکن است باعث تمرکز نابجای قدرت شود.

چرا رسانه برای دموکراسی اهمیت دارد؟

رسانه ها در مشارکت دموکراتیک نقش اساسی دارند. فضایی برای تبادل نظر، بحث و گفت وگو ایجاد می کند؛ فضایی که گاهی از آن به عنوان «حوزه عمومی» یاد می شود. این یک کانال ارتباطی بین سیاست مداران و مردم را فراهم می کند، به سیاست مداران اجازه می دهد تا عقاید و پیشنهادهای خود را به اشتراک بگذارند، اطلاعاتی را که به مردم برای مشارکت نیاز دارند و اجازه می دهد تا صدای مردم از طرف سیاست مداران شنیده شود. رسانه ها همچنین از طریق گزارش دهی و بررسی مستقیم مانند مصاحبه ها، به پاسخ گویی سیاست مداران کمک می کنند. رسانه ها نقش مهمی در شکل گیری افکار عمومی دارند. از طریق محتوا و لحن پوشش آن، می تواند بر چگونگی درک افراد جامعه از یک موضوع، موضوعاتی که آنها را مهم می دانند و از چه اطلاعاتی در شکل گیری قضاوت های سیاسی کلی استفاده می کنند، تاثیر بگذارد. این نقش رسانه ای مرکزی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی و کمک به مسئولیت پذیری سیاسی به این معناست که سیاست مدارانی که در سرتاسر جهان درگیر «عقب نشینی دموکراتیک» هستند، اغلب استقلال رسانه ها را تهدید می کنند. این می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از سانسور آشکار، آزار و اذیت از طریق قانون و خشونت علیه روزنامه نگاران تا کاهش بودجه و تسلط بر رسانه های ظاهرا مستقل یا تنظیم کننده ها.

یک رسانه آزاد و سالم چگونه است؟

یک رسانه آزاد و سالم به چندین ویژگی ازجمله استقلال رسانه، کثرت گرایی، وجود رسانه های بی طرف و استانداردهای بالای روزنامه نگاری نیاز دارد. استقلال رسانه به استقلال تحریریه از هر دو دخالت سیاسی و کنترل مالی اشاره دارد. اگرچه سیاست مداران حق پاسخ گویی درباره محتوای رسانه ها را دارند، استقلال مستلزم آن است که رسانه ها یا روزنامه نگاران منفرد برای ارائه (یا سرکوب) دیدگاه ها یا حقایق خاص تحت فشار بی رویه قرار نگیرند. کثرت گرایی رسانه ای به بخش متنوعی نیازمند است که طیفی از دیدگاه ها را ارائه می کند. مالکیت انحصاری می تواند کثرت گرایی را تهدید کند، اگر این امر دامنه دیدگاه های ارائه شده را کاهش دهد. فراتر از آن، تنوع به بهترین وجه از طریق ترکیبی از رسانه های بازارمحور، رسانه های خدمات عمومی (پاسخ به نیازهایی که رسانه های صرفا تجاری ممکن است به آن توجه نکنند، مانند برنامه های امور جاری یا هنری). رسانه های بی طرف تضمین می کنند که عموم مردم می توانند به اطلاعات بی طرفانه دسترسی داشته باشند؛ عملکردی با حمایت عمومی قوی. استانداردهای بالای روزنامه نگاران نیز بسیار مهم است. اخلاق روزنامه نگاری شامل استانداردهای بالای بررسی و راستی آزمایی واقعیت، اجتناب از تاکیدات گمراه کننده، حفاظت از منابع و احترام به حریم خصوصی است. همان طور که در رسوایی هک تلفن در سال 2011 نشان داده شد، چنین اخلاقی برای حفظ اعتماد عمومی حیاتی است. آنها همچنین به رسانه ها اجازه می دهند تا با اطلاعات نادرست مقابله کنند، نه اینکه ناخواسته آن را پخش کنند. تنظیم استانداردها ضروری است؛ اما همچنین پیچیده است و نیاز به تعادل با نیاز به استقلال رسانه دارد. به عنوان مثال، لایحه فعلی رسانه ها پیشنهاد می کند که خسارات تنبیهی برای روزنامه هایی که به یک رژیم نظارتی مصوب تعلق ندارند، لغو شود. برخی این سیستم خسارات را - که در قانون وجود دارد؛ اما هرگز اجرا نشده است - به عنوان تهدیدکننده آزادی مطبوعات می دانند؛ درحالی که برخی دیگر تضمین حداقل استانداردهای نظارتی را ضروری می پندارند.

رسانه ها با چه خطراتی روبه رو هستند؟

همان طور که در بالا اشاره شد، مسئولیت حفظ یک رسانه سالم به طور مستقیم برعهده سیاست مداران و رسانه هاست. کارشناسان خطرات را شناسایی کرده اند.

1. تهدید بی طرفی صدا و سیما

پخش کننده های بی طرف در بریتانیا منابع مهم اطلاعات قابل اعتماد و غیرحزبی هستند. این امر به ویژه درباره پخش کننده های خدمات عمومی صادق است که معروف ترین آنها بی بی سی است؛ اما همچنین ITV/STV ، Channel 4، Channel 5 و S4C به زبان ولزی است. پخش کننده های خدمات عمومی اغلب در معرض اتهامات جانب داری هستند که از قضا از طرف های مختلف طیف سیاسی سرچشمه می گیرد؛ درحالی که سیاست مداران حق پاسخ گویی به پوشش انتقادی را دارند، ادعاهای جانب داری احتمالا اعتماد را تضعیف می کند. آنها همچنین ممکن است صداوسیما را در پاسخ گویی به قدرتمندان بازدارند؛ برای مثال برخی ادعا کرده اند که چنین انتقاداتی بی بی سی را در پوشش خود بیش از حد محتاط کرده است. فراتر از پخش خدمات عمومی، تهدیدهایی برای بی طرفی صداوسیما نیز در ظهور صداوسیماهای جدید بسیار صاحب نظر مانند GB News و Talk TV دیده شده است. آفکام سه شکایت علیه GB News را به دلیل نقض بی طرفی در سال 2023 تایید کرد و موارد دیگر هنوز تحت بررسی هستند. مدل GB News استفاده از خدمت به سیاست مداران به عنوان مجری، مرزهای قبلی را شکسته است و همچنین در معرض تحقیقات مداوم است.

2. تهدید استقلال رسانه ها

در زمینه حملات مداوم به پخش کننده های خدمات عمومی، تهدیدها برای تغییر مدل های مالی یا مالکیت موجود، ترس از «اثر سردکننده» در گزارش ها را افزایش می دهد. چنین پیشنهادهایی شامل بررسی رسمی به تازگی اعلام شده در مدل بودجه هزینه مجوز بی بی سی است که به دنبال پیشنهادهایی برای تغییر در دولت جانسون بوده است. خصوصی سازی کانال 4 - که در سال 2021 پیشنهاد شد؛ اما در سال 2023 لغو شد - همچنین به دلیل تهدید خدمات عمومی آن، ازجمله از طرف کارن بردلی، وزیر سابق فرهنگ، رسانه و ورزش محافظه کار، مورد انتقاد قرار گرفت. انتصاب متحدان دولت به تنظیم کننده های رسانه یا پخش کننده های خدمات عمومی اعتماد را تضعیف کرده و استقلال را به خطر می اندازد. حمایت گزارش شده دولت جانسون از پل داکر، سردبیر سابق دیلی میل، به عنوان رئیس سازمان تنظیم کننده رسانه آفکام، به ویژه آشکار بود. ماجرای ریچارد شارپ نگرانی های دیرینه را درباره انتصابات حزبی به سمت ریاست بی بی سی برانگیخت و دیوید دیمبلبی و دیگران را بر آن داشت تا از اصلاحات دفاع کنند. یا فروش احتمالی تلگراف به کنسرسیومی که از سوی معاون رئیس امارات متحده عربی حمایت می شود، یک کشور خارجی غیردموکراتیک با سابقه ضعیف در زمینه آزادی مطبوعات، همچنین نگرانی هایی را برای استقلال تحریریه آینده این روزنامه برانگیخته است.

3. محتوای قطبی

یکی از جنبه های اساسی کثرت گرایی رسانه ای این است که طیفی از محتوا و دیدگاه ها باید گنجانده شود و فضایی برای بحث و اختلاف ایجاد کند. با این حال، نگرانی های فزاینده ای وجود دارد که گفتمان سالم بین دیدگاه های مخالف، به لفاظی های قطبی خطرناک تبدیل می شود. چنین نگرانی هایی به ویژه در جریان برگزیت، زمانی که دیلی میل قضات را «دشمن مردم»، اعضای مجلس اعیان را «خائن» و نمایندگان مجلس را «خرابکار» نامید، ابراز شد. محققان همچنین بر رواج محتوای قطبی با هدف موضوعات یا گروه های خاص، به عنوان مثال سیاست آب و هوا و اقلیت های مذهبی یا قومی تاکید کرده اند.

4. تضعیف گزارش محلی و تحقیقی

تغییرات در بازار رسانه ای برخی از اشکال گزارش را ضعیف کرده است. رشد رسانه های اجتماعی و مدل تبلیغاتی زیربنای آن، انگیزه های جذاب و هیجان انگیزی را برانگیخته است. در مقابل، کاهش تیراژها به کاهش شدید کارکنان روزنامه ها منجر شده است؛ به ویژه به ضرر گزارش های تحقیقاتی. به همین ترتیب تعداد زیادی از خبرگزاری های محلی در 20 سال گذشته بسته یا کوچک شده اند. سرویس گزارش دموکراسی محلی کاری برای مقابله با این موضوع انجام داده؛ اما فشارهای مالی به عنوان مثال به تازگی باعث شده است که بی بی سی کاهش کار رادیو محلی را اعلام کند.

5. اطلاعات نادرست

اطلاعات نادرست، اطلاعات گمراه کننده عمدی یا ناخواسته، می توانند نقش رسانه ها را در دموکراسی تهدید کنند. دقت نداشتن ممکن است شهروندان را درباره مسائل مهم واقعی گمراه کند. دوقطبی شدن را ترویج کند و اعتماد را کاهش دهد. با این حال مقررات چالش برانگیز است: جلوگیری از اطلاعات نادرست باید با آزادی بیان متعادل شود. پیشنهادهای دولت انگلستان در سال 2019 برای تنظیم سخنرانی آنلاین بعدا کنار گذاشته شد. عموم مردم هنوز پخش کننده های خبری را به طور درخورتوجهی دقیق تر از پلتفرم های رسانه های اجتماعی می دانند و برخی از سازمان های خبری هم اکنون با هدف مقابله با اطلاعات نادرست، حقایق عمومی ارزشمندی را بررسی می کنند؛ نمونه هایی ازجمله بررسی واقعیت کانال 4 و بی بی سی. با این حال مجریان و مصاحبه ها همیشه قادر به بازجویی از ادعاهای مطرح شده در زمان واقعی نیستند. این می تواند به ادعاهای نادرست یا گمراه کننده منجر شود. در برخی موارد، مجریان نیز اطلاعات نادرستی را منتشر کرده اند؛ به عنوان مثال درباره واکسن تقویت کننده کووید19. روزنامه های ملی مانند دیلی تلگراف، میل آنلاین و ساندی تایمز نیز استانداردهای صحت روزنامه ها را زیر پا گذاشته اند.

6. انحصارها

کثرت گرایی رسانه ای از طریق مالکیت متمرکز تهدید می شود که می تواند تنوع دیدگاه های ارائه شده را کاهش دهد و به سوگیری رسانه ای کلی درباره دیدگاه های سیاسی خاص منجر شود. نگرانی درباره مالکیت رسانه چیز جدیدی نیست. در سال 1931، استنلی بالدوین به عنوان «قدرت بدون مسئولیت» توصیف کرد که قدرت، رسانه را در دست افراد معدودی قرار داد. با این حال، نگرانی ها درباره میزان تمرکز رسانه ها در بریتانیا، به ویژه درباره مطبوعات همچنان ادامه دارد. در حال حاضر سه شرکت - DMG Media (ناشران دیلی میل، مترو و آی)، News UK (سان و تایمز) و ریچ (دیلی میرر، دیلی اکسپرس، دیلی استار) - مالک 90 درصد روزنامه های ملی هستند.

چگونه می توان از نقش رسانه ها محافظت کرد؟

سیاست مداران باید به نقش رسانه ها درباره مردم و به عنوان مکانیسمی برای پاسخ گویی احترام بگذارند؛ حتی زمانی که این امر ناراحت کننده است. در عمل، این به معنای به رسمیت شناختن اهمیت یک رسانه مستقل و کثرت گراست؛ از جمله اطمینان از اینکه پخش خدمات عمومی عاری از فشار سیاسی باقی می ماند و از استقلال تنظیم کننده ها محافظت می شود. همچنین به معنای جدی گرفتن خطراتی است که آزادی بی بندو بار رسانه ها و تغییرات ناشی از فشارهای اقتصادی بر این بخش ممکن است برای گفتمان دموکراتیک سالم ایجاد کند. به نوبه خود، رسانه ها باید تاثیری را که می توانند بر زندگی عمومی بگذارند و مسئولیتی را که این امر مستلزم آن است، بشناسند. این شامل اهمیت دقت است؛ نه تنها از طریق داستان های بررسی واقعیت؛ بلکه از طریق به چالش کشیدن ادعاهای نادرست یا گمراه کننده از طرف دیگران و اولویت دادن به در دسترس بودن اطلاعات معتبر. در آخر اینکه باید گفت به طور گسترده تر، هر دو گروه، مسئولیت پذیرفتن لحن معتدلی را دارند که گفتمان سالم را ترویج می کند، از اطلاعات نادرست جلوگیری می کند و از تاثیر دوقطبی بر جامعه جلوگیری می کند.