به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « دریای خزر » در نشریات گروه « تاریخ »

تکرار جستجوی کلیدواژه « دریای خزر » در نشریات گروه « علوم انسانی »
  • حمید حاجیان پور*، بهمن شهریاری
    شاه عباس اول و جانشینانش به منظور اعمال حاکمیت کامل بر قلمرو آبی و بهره مندی از منافع دریایی نیازمند کشتی جنگی بودند. از ابتدای حکومت صفوی، اروپاییان به کمک کشتی های جنگی سلطه ایران را بر قلمرو آبی با چالش جدی مواجه کردند.در نتیجه در مناسبات دو طرف چالش مهمی چهره بست. به این مفهوم که جهت جبران ضعف نیروی دریایی،دولت صفوی به سیاست درهای باز امید زیادی داشت.در این پژوهش این پرسش مطرح است که از زمان عباس اول طی سیاست درهای باز روابط خارجی، برای رفع کاستی ها در عرصه نیروی دریایی چه تلاش هایی انجام شد و چه نتایجی به همراه داشت؟برای تبین این مباحث از رویکرد توصیفی-تحلیلی استفاده شد.یافته های پژوهش حاکی از آن است که شاه عباس وجانشینانش از سیاست درهای باز با اروپاییان برای تجهیز نیروی دریایی سودی نبردند. آنان حاضر به اعطای امتیازات سیاسی،مذهبی و اقتصادی به انگلیس،هلند و فرانسه وحتی آلمان بودند اما باز در رسیدن به هدف ناکام ماندند و قدرت دولت صفوی از منطقه ای به بین اللملی ارتقا نیافت.پیرامون اخراج پرتقالیها از خلیج فارس در زمان شاه عباس اغراق گویی شده است. در واقع اقدام شاه عباس اول به مثابه تسکین موقتی برای این دولت بود.
    کلید واژگان: کشتی جنگی, نیروی دریای, خلیج فارس, دریای خزر, شاهان صفوی, کمپانی هند شرقی}
    Bahman Shahryari
    Shah Abbas I and his successors needed a warship in order to exercise complete sovereignty over the water territories and enjoy maritime interests. From the beginning of the Safavid government, the Europeans posed a serious challenge to Iran's domination of the waters with the help of warships. As a result, an important challenge occurred in the relations between the two sides. It has been asked in this research that what has been done to overcome the obstacles in the navy during Shah Abbas I's Open Door policy, and what the results were. A descriptive-analytical approach was used to explain these issues. The findings of the study indicate that Shah Abbas and his successors did not benefit from the open door policy with the Europeans to equip the navy. They were willing to grant political, religious and economic privileges to Britain, the Netherlands and France. However, they failed to achieve their goal and the power of the Safavid state, as one of the most important states in the Islamic world, was not upgraded from a regional power to an international one. The expulsion of the Portuguese from the Persian Gulf during the reign of Shah Abbas has been exaggerated. In fact, Shah Abbas I's action was a temporary relief for this government.
    Keywords: warship, navy, Persian Gulf, Caspian Sea, Safavid Kings, East India Company}
  • فرامرز رستمی چراتی*، غلامرضا رحمانی، فتح الله نیازی، حسین توفیقیان

    هدف از این پژوهش، مطالعات اولیه و گمانه زنی برروی کشتی به گل نشسته در ساحل قروق شهرستان تالش در استان گیلان مربوط به دوره قاجار است. در این راستا، مطالعات میدانی و نمونه برداری از قسمت های مختلف بدنه کشتی (چوب، فلزات، آب و خاک درون و بیرون بدنه کشتی) و نیز عوامل میکروارگانیسم ها نظیر قارچ ها و خزه های روی بدنه چوبی انجام شده است. قابل ذکر است که نمونه برداری ها هم از قسمت های روباز و هم از بخش های دفن شده بدنه کشتی و محیط اطراف آن بوده؛ پس از آن آنالیزهای لازم انجام شده است. هدف از جمع آوری و تفسیر داده های منتج شده آنالیز در این پژوهش، ارایه راهکار مناسب جهت حفاظت، مرمت و نگه داری این اثر ارزشمند تاریخی است تا در سطح کلان ملی موردتوجه قرار گرفته و محل استقرار آن به عنوان یک سایت ویژه موزه ای توریستی-منطقه ای در اولویت قرار گیرد؛ لذا اولین قدم این پژوهش، مطالعات میدانی، گمانه زنی ها و آنالیز های لازم و موردنیاز در امر حفاظت و مرمت بوده است که در مراحل بعدی می بایست با درنظر گرفتن شرایط مناسب نگه داری و اعمال فرآیند های بازسازی با دستورالعمل های خاص حفاظت و مرمت، این کشتی به شکل اولیه خود نزدیک شود و قسمت های ازدست رفته ترمیم گردد. در این پژوهش نمونه های آب در درون و بیرون کشتی با pH متر سنجیده شده است. پس از انجام آنالیز های مرتبط، ازجمله طیف سنجی از نمونه بافت های چوبی بدنه کشتی، وجود ترکیبات هیدروکربنی و مشتقات نفتی (قیری) به دست آمده از آنالیز FTIR  مشخص شده است. دیگر آنالیز های ضروری در این مطالعه آزمایش های میکروبی از نمونه های برداشته شده است. با تحلیل نتایج به دست آمده از مقطع عرضی نمونه ها، این کشتی ساخت کشور روس بوده که با سازه چوبی از جنس کاج روسی (سوزنی برگ نوع ساسنا Pine) جهت حمل مواد نفتی استفاده می شده است. ازنظر قدمت و زمان، در دوره قاجار و قبل از آن به دلایل نامعلوم در ساحل قروق از بخش شهرستان تالش استان گیلان به گل نشسته است.

    کلید واژگان: کشتی غرق شده, دریای خزر, ساحل قروق, منطقه تالش}
    Faramarz Rostami Charati*, Gholamreza Rahmani, Fathollah Niazi, Hossein Tofighian

    The purpose of this research is preliminary studies and speculation on a shipwrecked ship off the coast of Talesh city in Gilan province related to the Qajar period. In this regard, field studies and sampling of various parts of the hull (wood, metals, water and soil inside and outside the hull) as well as microorganisms such as fungi and moss on the hull have been done. It is noteworthy that the samples were taken from both the open parts and the buried parts of the hull and the surrounding area. After that, the necessary analyzes were performed. The purpose of collecting and interpreting the data resulting from the analysis in this study is to provide a suitable solution for the protection, restoration and maintenance of this valuable historical monument to be considered at the national level and its location as a special tourist museum site. A region should be given priority and the heritage and cultural value of this work should be heard by foreign and domestic tourists. Therefore, the first step of this research has been field studies, speculations and necessary analyzes in the field of protection and restoration, which in the next stages should be considered by considering the appropriate conditions of maintenance and application of reconstruction processes with special protection instructions. And restoration, this ship should be formed in its original form and the lost parts should be restored. In this study, water samples inside and outside the ship were measured with a pH meter. After performing relevant analyzes, including spectroscopy of samples of wood textures of the hull, the presence of hydrocarbon compounds and petroleum derivatives (bitumen) has been determined from FTIR analysis. Other essential analyzes in this study are microbial tests taken from samples. Analyzing the results obtained from the cross section of the samples, this ship was Russian, which was used to transport petroleum products with a wooden structure made of Russian pine (coniferous leaf). In terms of antiquity and time, during the Qajar period and before that, for unknown reasons, it has blossomed on the shore of Ghorogh in the Talesh section of Gilan province.

    Keywords: Russian Shipwreck, Qoroq Coastal, Talesh Region of Guilan Provence, Oil Derivatives, Russian Pine, FT-IR Analysis}
  • محمدعلی کاظم بیکی*

    در 1922 با موافقت دولت بلشویکی روسیه شوروی دریای خزر حضور تجاری و کشتیرانی آلمانها را تجربه کرد که از طریق دریای بالتیک و رود ولگا به بازرگانی با بنادر ایرانی سواحل جنوبی دریای خزر پرداختند. با وجود برقراری خط منظم هامبورگ دریای خزر انزلی و افزایش داد و ستد دو جانبه آلمان ایران در مدتی کوتاه، فعالیت خط مذکور به زودی متوقف شد (1924). پژوهش کنونی به بررسی تاثیر شرایط سیاسی در اروپا در حضور و فعالیت تجاری کوتاه مدت  آلمان ها در دریای خزر اختصاص دارد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تاریخی- تحلیلی، نشان  می دهد که دولت بلشویکی در مسکو در پاسخ به تحولات اروپا، با ترانزیت کالاهای آلمانی از طریق شوروی و دریای خزر به ایران موافقت کرده بود. این اقدام با وجود نتیجه موفقیت آمیز، به سبب تجدید نظر دولت مسکو در سیاست خود ادامه پیدا نکرد. همچنین آن که راهبرد روسیه، فارغ از سود و زیان اقتصادی و در نتیجه ملاحظات سیاسی نظامی، پذیرای حضور و فعالیت اتباع کشورهای اروپایی در دریای خزر نبود

    کلید واژگان: بازرگانی ایران- آلمان, دریای خزر, کشتیرانی آلمانها, مناسبات آلمان- شوروی}
    MohammadAli Kazem Beiki *

    In 1922, the Caspian Sea, with the consent of the revolutionary Government of the Soviet Union, experienced the commercial presence and shipping of the Weimar Germans who had commenced trade with the Iranian ports in southern coast of the Caspian through the Baltic Sea and the Volga River. Despite the establishment of the regular Hamburg-Caspian-Anzali line and the increased Irano-German trade in a short time, the line was stopped soon (1924). The present study, using historical-analytical methods, examines the impact of political conditions in Europe on the presence and short-term business activity of the Germans in the Caspian Sea. The findings show that in response to political developments in Europe, Soviet Russia had agreed to transit German goods through Russia and the Caspian to Iran. This endeavor, despite success, failed as the Soviet government revised her policy soon. This indicate that Soviet strategy, free from economic gains and losses, did not tolerate the presence and activity of the western countries in the Caspian Sea.

    Keywords: Iran, Commerce, The Caspian Sea, Germany, Soviet Union}
  • الهه ابراهیمی*، حمیدرضا ثنایی

    مناطق اطراف دریای خزر کم وبیش در طول تاریخ مورد استفاده بازرگانانی بود که به دنبال تجارت با ساکنان این منطقه و یا نواحی مجاور بودند. در دوره صفوی نیز تجارت در این مناطق و به خصوص در ناحیه قفقاز همچنان ادامه داشت و بازرگانان با تشکیل کمپانی های تجاری و حمایت از سوی صاحبان قدرت در شهرهای تجاری این منطقه به دادوستد می پرداختند. مراکزی مانند دربند، شماخی و بردعه مرکز مبادلات اکثر بازرگانان داخلی و خارجی بود و این ناحیه به عنوان شاهراهی برای ارتباط مراکز تجاری جنوب دریای خزر به شمال به شمار می رفت. بااین همه، برخی موانع سیاسی و طبیعی، روند بازرگانی منطقه قفقاز و اطراف دریای خزر را کند و گاه متوقف می ساخت. همجواری ایران با قدرت هایی چون روس و عثمانی و تلاش این قدرت ها برای دستیابی به دریای خزر و مناطق جنوبی و غربی آن که نقش مهمی در مناسبات تجاری عصر صفوی داشت، درگیری های متعددی را میان ایران و آن کشورها به همراه می آورد که این امر رونق تجاری این منطقه و رفت وآمد کاروان های بازرگانی را با محدودیت هایی مواجه می ساخت. علاوه براین، مشکلات جغرافیایی نیز در کند شدن روند تجارت این ناحیه دخیل بود. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، نقش و جایگاه دریای خزر و منطقه قفقاز در تجارت عصر صفوی، مبادلات بازرگانی در اطراف این دریا و ناحیه قفقاز و موانع و مشکلات موجود در مسیر بازرگانی این دوره بررسی خواهد شد.

    کلید واژگان: عصر صفوی, دریای خزر, منطقه قفقاز, مناسبات تجاری}
  • محمد حیاتی، قنبرعلی رودگر*، هادی عالم زاده

    سرتاسر دوره اسلامی، ناحیه طبرستان یا مازندران، واقع در شمال ایران، به سبب بهره مندی از مزیت های اقلیمی و طبیعی منحصر به فرد، از جمله برخورداری اش از خاک حاصلخیز، وجود جنگل های انبوه و نیز مجاورتش با دریا، زمینه مستعدی برای کشاورزی و تولید محصولات زمینی و درختی و نیز مشاغلی چون ماهی گیری داشته است. در این مقاله، نویسندگان کوشیده اند با استناد به منابع کهن و توصیف و تحلیل آنها به بررسی وضع اقتصاد طبرستان در قرون نخستین اسلامی بپردازند. پرسش های اصلی این پژوهش اینهاست: چگونه مزیت های مورد اشاره تاثیراتی برحوزه اقتصاد طبرستان داشته اند؟ و هم آن مزیت ها موجب پدید آمدن چه پیشه ها و صنایعی شده اند؟ نتیجه پژوهش، آن گونه که در این مقاله بازتاب پیدا کرده، این است که به خوبی می دانیم در سرتاسر دوره مذکور، صنایعی چون فرش بافی، گلیم بافی، حصیربافی، انواع منسوجات و تولیدات چوبی در طبرستان رونق داشته است. به علاوه، پیشه ها و مشاغل زیادی در پیوند با محصولات کشاورزی و مواد کانی و جانوران هوازی و دریازی رایج بوده است.

    کلید واژگان: تاریخ اقتصادی طبرستان, مازندران, تاریخ کشاورزی مازندران, تاریخ مشاغل در مازندران, دریای خزر, محصولات مازندران}
    Mohammad Hayati, Ghanbarali Roodgar *, Hadi Alemzadeh

    uring the Islamic era, the region of Ṭabaristān or Māzandarān, located in the north of Iran. Its unique regional and natural advantages, including humid climate, fertile soil, dense forests, and the proximity to the sea make this region an appropriate region for agriculture, production of crops and fruits, and the development of some jobs such as fishing. In this paper, based on ancient sources, the authors have tried to survey the economic situation of Ṭabaristān in the early Islamic centuries. The main questions of this survey are how these regional advantages affect the economy of Ṭabaristān? And what kind of jobs and handicrafts were developed in this situation? The findings from the research show the flourishment of particular handicrafts such as weaving carpets, local rug, and mat, also a range of textile and wooden handicrafts in Ṭabaristān.  Besides, in this period, we can see a connection between many jobs related to agricultural products, mineral materials, aerobic organisms, and marine animals.

    Keywords: Economic history of Ṭabaristān, Māzandarān, Agricultural history of Māzandarān, History of business in Māzandarān, Caspian Sea, Māzandarān Products}
  • الهه ابراهیمی*، عبدالله همتی گلیان

    مناطق اطراف دریای خزر در طی تاریخ کم و بیش مورد استفاده بازرگانانی بود که در پی تجارت با ساکنان این منطقه یا نواحی مجاور بودند. در دوره مورد بررسی، شاهد گسترش تجارت در این مناطق، بخصوص نواحی جنوبی و غربی دریای خزر، هستیم. عبور راه های ارتباطی جنوب به شمال دریای خزر از نواحی مزبور باعث توجه بازرگانان به این مراکز و در نتیجه، رونق و توسعه مبادلات تجاری از طریق دریای خزر و نواحی مجاور شد. ولایات مازندران، گیلان، آذربایجان، شروان و اران بیشترین کاربرد را در امر تجارت داشتند. تولیدات این نواحی، که شامل ابریشم، برنج، پوست، چهارپایان و... می شد، به ولایات هم جوار و نیز بلاد اروپایی ارسال می شد. همچنین کالاهای تجاری از بلاد هم جوار و اروپا به این مناطق صادر و به فروش می رسید. با توجه به نقش مهم نواحی مزبور در روند مبادلات تجاری در دوره مورد بررسی، در این پژوهش با شیوه کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی به بررسی نقش مراکز اطراف دریای خزر در امر تجارت، کالاهای مبادلاتی و راه های تجاری، که از این نواحی می گذشتند، پرداخته خواهد شد. از جمله سوالاتی که در این پژوهش به آن پاسخ داده خواهد شد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:چه مناطقی در حوزه دریای خزر در امر تجارت دوره مورد بحث تاثیرگذار بودند؟
    کالاهای تجاری و راه های بازرگانی، که از این ناحیه می گذشتند، چه بودند؟

    کلید واژگان: مراکز تجاری, دریای خزر, کالاها, راه های بازرگانی}
    Elahe Ebrahimi*, Abdolah Hemat

    Throughout History, regions around the Caspian Sea were more or less being used by merchants who were tended to trade with residents of these or surrounding regions. In this case study, we witness the development of commerce in these regions, especially in southern and western parts of the Caspian Sea. Linking routs, crossing the Caspian Sea vertically, attracted attentions of merchants to these centres and as a result, developed trade exchanges via the Caspian Sea and surrounding regions. Provinces such as Mazandaran, Gilan, Azerbaijan, Shirvan and Arran had the most application in commerce. Productions of these regions including silk, rice, skin, cattle & … were sent to surrounding provinces and European cities. European and surrounding Commercial goods also were being sold in the intended regions. Considering the importance of the aforementioned regions in the process of trade exchanges in those eras, in this survey, by explanatory and analytical method, role of surrounding centres of the Caspian Sea in trade affairs and exchanging goods and trading routes have been discussed. Among questions which have been answered in this survey, these can be mentioned: which regions in the Caspian Sea sphere in the discussed era had the most influence on commerce affair? What were the trading goods and routs in these regions?

    Keywords: Commercial Centres, Caspian Sea, Goods, Trading Routs}
  • الهه ابراهیمی، عبدالله همتی*
    دریای خزر بزرگ ترین دریاچه جهان  است که به دلیل قرار گرفتن بین قاره های آسیا و اروپا از نظر اقتصادی و سیاسی اهمیت زیادی برای کشورهای حاشیه آن از جمله ایران داشته است. این دریا و نواحی مجاور، نقشی مهمی در مناسبات تجاری و سیاسی عصر ایلخانی داشت و بازرگانان نواحی مختلف از طریق دریای خزر به برقراری مناسبات تجاری با غرب و شرق و نیز نواحی ساحلی آن می پرداختند؛ در این میان، موقعیت ارتباطی و تولیدات مناطق پیرامون در جذب بازرگانان خارجی اهمیت فراوانی داشت. تجار از جمله تاجران ونیزی و جنوایی با تردد در شهرهای تجاری غربی و جنوبی دریای خزر همچون دربند، بردعه، شماخی، تبریز و آمل با آنها دادوستد داشتند. دستیابی بر نواحی غربی دریای خزر که در روند فعالیت های تجاری این دوره اهمیت فراوانی داشت، خود عاملی برای بروز اختلاف میان ایلخانان و اردوی زرین بود. این دو قدرت که ادعای حاکمیت بر نواحی مورد اختلاف، از جمله ناحیه قفقاز را داشتند، به منازعات مختلف با یکدیگر پرداختند که این امر، رونق تجاری این منطقه و رفت وآمد کاروان های تجاری را با محدودیت هایی مواجه می ساخت. بررسی نقش دریای خزر در مناسبات سیاسی و تجاری عصر ایلخانان و مبادلات بازرگانی که از طریق این دریا و نواحی اطراف آن صورت می گرفت، از اهداف پژوهش حاضر است.
    کلید واژگان: عصر ایلخانی, دریای خزر, مبادلات تجاری, مناسبات سیاسی}
  • حسین توفیقیان*

    سطح آب دریای خزر به عنوان بزرگ ترین دریاچه روی زمین از تغییرات و نوسانات زیادی برخوردار بوده است. با تغییر سطح آب این دریا، زمین های پست بسیاری به زیر آب رفته یا بخش هایی از سواحل کم عمق از آب خارج شده اند. با وجود مطالعات فراوانی که درخصوص تغییرات سطح آب دریای خزر انجام شده، اطلاعات چندانی از داده های تاریخی در حوزه دریانوردی، کشتیرانی، تجارت دریایی و بنادر تاریخی این دریای بسته وجود ندارد. دریانوردی و کشتیرانی در دریای مازندران از قدمت چندانی برخوردار نبوده و به سده های اخیر محدود می شود. در منابع جغرافیای تاریخی درمورد دریای خزر، خبری از دریانوردی و کشتیرانی در دوره های پیش از صفویه دیده نمی شود. از دوره قاجار، رفت وآمد کشتی های تجاری بین بنادر تزار و ایران برقرار شده و کالاهای تجاری بین بنادر روسی از طریق رودخانه ولگا با بنادر ایرانی انزلی، سرمشهد و آشوراده تجارت می شد. به جز اشارات اندک جهانگردان و مورخین این عصر، اطلاعات چندانی درمورد ساختار این کشتی ها در اختیار نیست. در دهه اخیر با تغییر سطح آب دریای خزر و پائین رفتن سطح آب، تعدادی از کشتی های تاریخی این دریاچه آشکار شده است. شناسایی چندین کشتی از جنس الوار چوبی در سواحل تالش، رودسر، نکا و خلیج گرگان، اطلاعات باارزشی درخصوص ساختار کشتی های تاریخی و کشتیرانی دریای خزر ارائه خواهد داد. در این نوشتار که براساس پژوهش میدانی و مطالعه کتابخانه ای فراهم شده است، ضمن معرفی کشتی های تاریخی که به واسطه تغییرات سطح آب دریا پدیدار شده اند، فقدان نمونه های قدیمی تر در این دریای بسته به دلیل نبود بادهای موسمی، جهت حرکت نامنظم امواج، نبود تمدن های هم جوار و به تبع آن فقدان مسیرهای تجاری دریایی، پیش روی و پس روی متناوب آب دریا و دیگر عوامل مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.

    کلید واژگان: تغییرات سطح آب دریا, دریای خزر, کشتی های تاریخی, کشتی مغروق}
    Hossein Tofighian *

    The Caspian Sea surface has undergone many changes and fluctuations. As the sea level has changed, many postal land has fallen underwater or parts of shallow coastal waters have left the water. In the past ten years, due to changes in the surface water of the Caspian Sea and the drop in water, a number of historic ships have been revealed. Identifying several wooden logs on the banks of Talesh, Rudsar, Neka and the Gulf of Gorgan will provide valuable information on the structure of the Caspian Sea historical ships and shipping. In this paper, which is based on field research and library study, Introducing historic ships that have emerged due to sea-level changes, the lack of older prototypes in this closed sea-due to the absence of monsoon winds, irregular wave movements, the absence of neighboring civilizations, And, consequently, the absence of maritime business routes, the progressive and sequential return of seawater and other factors will be studied. This wood is an imported product and now it comes from Russia to Iran. The oil found in the wood chips seems to have the stability of wood in the presence of water. The drilling of the lower parts of the ship showed that the body of the ship was saturated with water and its texture was sponge-shaped. The enclosure of the Neka coastal shores is made from wood-framed wood of the needle leaf trees, and puts outer-wall nails to vertical beams and internal walls.

    Keywords: Changes in Sea Level, Caspian Sea, Historic Ships, Sunken Ship}
  • مهرنوش کاوسی سهل آبادی *
    در دوره قاجار، تحت تاثیر قدرت های خارجی، ایران و دریای خزر، در وضعیت جدیدی قرار گرفتند. با انعقاد معاهده های گلستان و ترکمانچای پس از دو دوره جنگ های ایران و روسیه بخش هایی از کشور و دریای خزر در اختیار روسیه قرار گرفت. در پی اهداف سیاسی - اقتصادی روس ها، امنیت و توسعه تجاری در دریای خزر برقرار شد. وجود راه آبی دریای خزر، همجواری روسیه با ایران، نیاز شدید روس ها به محصولات کشاورزی و دامی ایران، نیاز ایران به تولید کالاهای ارزان قیمت کشور روسیه، موجبات توسعه صنعت حمل و نقل و ارتباطات از طریق دریای خزر و همچنین رونق بنادر آستاراخان و انزلی شد. با اقدامات روس ها تجارت دریایی دریای خزر پیشرفت فراوانی یافت؛ بطور یکه تا آستانه جنگ جهانی اول، دریای خزر بیشترین نقش را در صادرات و واردات میان ایران و روسیه و حتی تجارت ترانزیتی به کشورهای اروپایی داشت. با توجه به اهمیت موضوع، در این نوشتار به بررسی اوضاع تجاری و سیاسی ایران و روسیه از راه دریای خزر و روند توسعه تجارت و کالاها تجاری که از طریق دریای خزر جابجا میشدند، پرداخته ایم و همچنین مروری به مسیرها و وسایل حمل و نقل تجاری در دوره قاجار داشته ایم.
    کلید واژگان: ایران, قاجار, دریای خزر, روسیه, سیاست و تجارت}
    Mehrnoush Kavousi Sahlabadi *
    During the Qajar Period, the status of Iran and the Caspian Sea underwent some changes under the influence of foreign powers.Upon the signing of Gulistan and Turkmenchay treaties, the control of some parts of the country and the Caspian Sea were ceded to Russia after the two Russo-Persian wars. Followingthe political-economic goals that the Russians sought there, security was established in the Persian Gulf and commercial development was launched in this region. The existence of a waterway such as the Caspian Sea, Russia’s neighborhood with Iran, Russians’ critical need for Iran’s agricultural and animal products, and Iran’s need for the Russian cheap goods led to the development of transportation industry and linking routes through the Caspian Sea and the affluence of Astarakhan and Anzali ports. As a result of Russians’ activities and operations, sea commerce was greatly developed in the Caspian Sea region so that, at the threshold of World War I, this waterway played the most significant role in the export and import relationships between Iran and Russia and was even used in transit commerce with other European countries. Given the significance of this point, the present paper examines the commercial and political status of Iran and Russia via the Caspian Sea, as well as the process of the development of commerce and commercial goods which were transported through this waterway. It also reviews the transport routes and the modes of commercial transportation during the Qajar period.
    Keywords: Iran, Qajar, Caspian Sea, Russia, politics-commerce}
  • مجتبی خلیفه، زمانه حسن نژاد
    شکوفایی اقتصادی و رشد تجارت از طریق مسیرهای زمینی و دریایی از شاخصه های تاریخ سده های میانه ایران است. حمایت فرمانروایان مسلمان از فعالیت های اقتصادی، به ویژه تجارت با سرزمین های دوردست، در سیاست های آنان مبنی بر وضع قوانینی در حمایت از تجارت، ایجاد کاروان سراها،کاهش مالیات های گمرکی و اقدام هایی از این دست نمایان است. بیشترین رونق اقتصادی این دوران، در سرزمین هایی بروز یافته بود که در مسیرهای اصلی تجارت عصر خود قرار داشتند.
    طبرستان به عنوان قسمتی از اراضی تابع حکومت مرکزی که در مسیر جاده تجاری خراسان –که بعدها جاده ابریشم خوانده شد- قرار داشت، از تحولات و رشد اقتصادی جهان اسلام تاثیر پذیرفته بود. باوندیان در این دوران بر بخش وسیعی از سواحل جنوبی دریای خزر حکومت می کردند و در این نواحی سیاست های اقتصادی جدیدی به اجرا در آوردند که با برخی اصلاحات اقتصادی همراه بود. اصلاحات مورد نظر منجر به رشد شهرنشینی و اقتصاد متکی بر تجارت در طبرستان و سایر نقاط سواحل جنوبی دریای خزر شد. این نوشتار در پی بررسی وضعیت اقتصادی قلمرو باوندیان در حوزه تجارت است.
    کلید واژگان: دریای خزر, طبرستان, باوندیان, تجارت, ابریشم}
    Mujtaba Khalifeh, Zamaneh Hasan, Nezhad
    Economic flourishing and commercial development through marine and land routes have been some of the characteristics of middle ages in Iran. Muslim ruler's supports of economic operations, particularly trading with remote areas are quite clear in their policies through supporting trade, establishing caravansaries, decreasing customs laws and etc. The most economic flourishing of this age occurred in lands which were located in their major routes of their trade age. Tabaristan as part lands subordinated by the central government situated in Silk Road and Fur Road, has been influenced by economic growth of Islamic world, Bavandids were dominating a huge part of southern coast of Caspian Sea and accomplished new economic policies in their own lands which was accompanied by some economic reforms. These reforms led to the growth in urban life and an economy based on trade in Tabaristan and other areas located in southern coasts of Caspian Sea. This article aims at considering the economic status in Bavandid's realm in the area of landing and trade.
    Keywords: Tabaristan, Bavandids, Economy, Trade, Silk}
  • محمد تقی امامی خویی
    در قرن شانزدهم میلادی، سلطه روسیه در آسیا، شمال دریای سیاه و شمال دریای خزر که اقوام آن مسلمان بودند، گسترش یافت. عثمانیان در این ایده بودند که کانالی از رودخانه دن به رودخانه ولگا حفر کنند تا با فتح استراخان و با کمک مسلمانان ترکستان راه پیشروی روس ها را به سوی دریای خزر سد کند و جبهه ای از پشت سر علیه ایران باز کند. اما روسیه پیش دستی کرد و با تصرف شهرهای غازان و استراخان و حوضه ولگا و پیشروی در قفقاز، در میان مسلمانان این مناطق جدایی انداخت. عثمانی تلاش کرد تا حرکات روس ها را در قفقاز مانع شود. اما، به علت گرفتاری ها در اروپای مرکزی و مشکلات داخلی این نقشه را کنار گذاشت. این مقاله درنظر دارد سیاست عثمانی علیه روسیه در آن قلمرو و نتایج ناکامی اش را بررسی کند.
    کلید واژگان: عثمانی, روسیه, ایران, دریای خزر, کانال دن, ولگا}
  • سیدرحمان حسنی
    پنبه یک پنجم صادرات ایران در عصر قاجاریه را به خود اختصاص داده بود. رشد و رونق تجارت پنبه در ایران و از راه دریای خزر مرهون سرمایه گذاری روسها بود،هرچند نباید این واقعیت را نادیده گرفت که سود ناشی از آن بیشتر به جیب سرمایه گذاران و بازرگانان روسی می رفت.
    کلید واژگان: ایران, قاجاریه, روسیه, تجارت پنبه, دریای خزر}
  • تجارت چوب در عصر قاجار
    سید رحمان حسنی
    جنگلهای انبوه شمال ایران، بی گمان اثر مهمی بر تجارت ایران در عصر قاچار به ویژه از راه دریای خزر بررسی می شود.
    کلید واژگان: قاجاریه, تجارت, چوب, دریای خزر, برادران کوسیس و تئوفیلاکتوس}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال