به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « شیخ بهایی » در نشریات گروه « ادبیات و زبان ها »

تکرار جستجوی کلیدواژه « شیخ بهایی » در نشریات گروه « علوم انسانی »
  • محمدابراهیم مالمیر*، فاطمه هوشنگی

    ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی در نظریه ابداعی خود به بررسی ریخت شناسانه قصه های پریان روسی پرداخت. او با توجه به طبقه بندی داستان ها که بیشتر براساس محتوا و درون مایه آن ها بود، رده بندی خود را روی فرم و ساختار این داستان ها بنا نهاد. وی نخستین گام در تحقق فرضیه خویش را شناخت و تعیین عناصر ثابت و متغیر قصه ها دانست. این مقاله به بررسی و تحلیل ریخت شناسانه داستان موش و گربه شیخ بهایی می پردازد که از قصه های تو در تو و چندین لایه تشکیل شده است؛ به طوری که این داستان در مجموع، مرکب از 34 داستان فرعی است. این پژوهش بر اساس شیوه پژوهش های اسنادی و توصیفی کتابخانه ای و مبتنی بر روش تحلیل محتوا و هرمنوتیک صورت گرفته و سعی شده است بر مبنای اصول ریخت شناسی ولادیمیر پراپ به تحلیل خویشکاری و تعیین بسامد و مقایسه تطبیقی آن ها پرداخته شود. نتیجه، بیانگر این است که در میان این داستان ها روابط بینامتنی محکمی وجود دارد. از سی و پنج حکایت این اثر، علاوه بر 31 خویشکاری پراپ، هفت خویشکاری در این مقاله برای اولین بار مورد بحث قرار گرفته است که عبارتند از: خویشکاری های «فرار»، «شایعه پراکنی»، «التزام کردن»، «تهدید کردن»، «مخفی شدن»، «شرط بندی» و «طرد».

    کلید واژگان: شیخ بهایی, داستان موش و گربه, ریخت شناسی, خویشکاری, ولادیمیر پراپ}
    Mohammad Ibrahim Maalmir *, Fatemeh Hooshangi

    In his innovative theory, Russian folklorist Vladimir Propp examined the morphology of Russian folktales. Unlike former classifications of these stories which were mostly based on content and theme, Propp’s classification is based on the stories’ form and structure. He realized the first step in rectifying his hypothesis was recognizing and determining the fixed and variable elements of the stories. This article examines and analyzes the morphology of Sheikh Bahai’s Cat and Mouse which consists of several frame narratives and multilayered stories within stories so that this story is composed of a total of thirty-four sub-stories. This article is based on library research and adopts a descriptive hermeneutic content analysis approach and attempts to probe the functions, determine their frequencies, and study them comparatively based on Propp’s morphology. The findings indicate that there are strong intertextual relationships among these stories. Of the thirty-five tales in this work, in addition to Propp’s thirty-one functions, for the first time, seven more functions are discussed in this article which include "escape", "gossip", "commitment", "menace", "hiding", "wager", and "abandonment".

    Keywords: Sheikh Bahai, Cat, Mouse, Morphology, Function, Vladimir Propp}
  • بهزاد عابدین پور آهنگر، رضا آقایاری زاهد *، رسول عبادی، مریم محمدزاده
    زمینه و هدف

     بهاءالدین محمد عاملی مشهور به شیخ بهایی (953-1030ه.ق) از فاضلترین عالمان دوره صفویه است که با داشتن ذوق ادبی، اشعاری به فارسی و عربی سروده است. در مقاله حاضر با رویکرد سبک شناسی، اشعار فارسی و عربی وی در ساختار و محتوا بصورت تطبیقی بررسی شده است.

    روش مطالعه

     گردآوری اطلاعات پژوهش به شیوه کتابخانه ای انجام گرفته است و نگارش یافته های تحقیق، به شیوه توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعه آماری نیز شامل دیوان شیخ بهایی و اشعار عربی وی است که در الکشکول و کتابهای مختلف چاپ شده است.

    یافته ها

     اشعار فارسی شیخ بهایی، ساده و به دور از تکلفهای زبانی است. در شعر عربی نیز مطابق صرف و نحو عربی، اشعاری به دور از لغزش سروده است. ملمع گویی، استفاده از اوزان عربی، و کاربرد واژه های عربی از تاثیرات زبان عربی است که در شعر فارسی وی دیده میشود. در مقایسه تطبیقی در ساختار و محتوای هر دو شعر تشابه وجود دارد. جناس، واج آرایی، تکرار واژه، جمله، طرد و عکس، تشبیه، استعاره، اقتباس قرآنی، تضاد، کنایه، و تلمیح، در ساختار بلاغی شعر او فراوانی دارد. شیخ بهایی در محتوای شعری، به مضامین عرفانی، مذهبی، تعلیمی، غنایی توجه دارد و مضامین تعلیمی را نیز با مایه های مذهب و عرفان سروده است. بخش اندکی از اشعارش نیز غنایی است که در اشعار عربی بیشتر از فارسی میباشد.

    نتیجه گیری

     شیخ بهایی شاعری دوزبانه است که علاوه بر شعر فارسی، به زبان عربی که زبان مادری وی بوده است، شعر سروده است. در مقایسه تطبیقی دو گونه شعرش، تشابهات سبکی در ساختار زبانی، بلاغی و محتوایی وجود دارد. وی با زبانی ساده، بلاغتی مرسوم و متداول و اندیشه مشترک عرفانی و مذهبی، به فارسی و عربی شعر گفته است.

    کلید واژگان: شیخ بهایی, شعر فارسی, شعر عربی, مقایسه تطبیقی, سبک شناسی}
    B. Abedinpour Ahangar, R. Aghayari Zahed*, R. Ebadi, M. Mohammadzadeh
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    Baha' al-Din Muhammad Ameli, known as Sheikh Baha'i (953-1030 AH), is one of the most virtuous scholars of the Safavid period, who wrote poems in Persian and Arabic. In this article, with a stylistic approach, his Persian and Arabic poems are analyzed in a comparative way in terms of structure and content.

    METHODOLOGY

    The collection of research data has been done in a library manner, and the research findings are written in a descriptive and analytical way. The statistical population includes Sheikh Baha'i's Diwan and his Arabic poems, which were published in Al-Kashkul and various books.

    FINDINGS

    gs: Sheikh Baha'i's Persian poems are simple and without language difficulties, and in Arabic poetry, he wrote simple poems according to Arabic Morph syntax. Macaronic language, the use of Arabic prosody, the use of Arabic words is some of the influences of the Arabic language that can be seen in his Persian poetry. In the comparative comparison, there are similarities in the structure and content of both his poems. There are many types of repetition in the form of puns, Alliteration, repetition of words, sentences rejection and reverse, similes, metaphors, Quranic Allusion, contrasts, allusions, Metonymy, in the rhetorical structure. And in the content, he pays attention to mystical, religious, educational, and lyrical themes, mysticism and religion are the main motifs of his poems. Love for God, Rogue and Qalandari, description of wine, condemnation of the hypocrisy of ascetics, attention to religiosity, advice to religion, seeking the infallible imams, seeking intercession from the imams are the main content in mystical and religious trends. And he has written the educational content with the elements of religion and mysticism. A small part of his poems is lyrical, which is more in Arabic poems than in Persian.

    CONCLUSION

    Sheikh Bahāyi is a bilingual poet who wrote to Persian poetry and poetry in Arabic, which was his First language, In the comparative comparison of his poetry, there are stylistic similarities in the linguistic structure, rhetoric and content. He has written poetry in Persian and Arabic with a simple language, common rhetoric of literature and common mystical and religious thought.

    Keywords: Sheikh Bahāyi, Persian poetry, Arabic poetry, comparative comparison, stylistics}
  • محمدابراهیم مالمیر*، فاطمه هوشنگی

    امروزه الگوی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ، روایت شناس ساختارگرای روس، زیربنای اصلی بسیاری از الگوهای تحلیل ساختاری و ریخت شناسی را تشکیل می دهد. الگوی پراپ، ساختار قصه های پریان را به هفت حوزه عمل و سی ویک کارکرد تقسیم می کند. اجزای هر داستان با توجه به کارکرد هر شخصیت و حوزه عمل او مشخص می شود. در این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی شیوه تحلیل محتوای هرمنوتیکی، داده ها تجزیه و تحلیل شده،  حرکت های موجود در داستان موش و گربه شیخ بهایی بررسی شده اند. یافته های پژوهشی پس از بررسی نمونه هایی از داستان موش و گربه و نمودارهای مربوط به ساختار متن و حرکت های داستان ها بیان گر آن است که این داستان ها دارای یک تا هفت حرکت اند و بسامد آن ها حدود پنجاه حرکت است و بیش ترین بسامد، مربوط به حکایت های دو حرکتی و سپس یک حرکتی است و دلیل این مساله این است که اکثر داستان ها از نوع حکایت قصه در قصه اند و این خصوصیت باعث شده تا داستان های این مجموعه دارای حرکت های متعدد و متنوع باشند.

    کلید واژگان: ریخت شناسی, حرکت, حکایت موش و گربه, ولادیمیر پراپ, شیخ بهایی}
    Mohammad Ibrahim Maalmir *, Fatemeh Hooshangi

    The morphology of Russian structuralist theorist, Vladimir Propp, has for decades been a template for structural and morphological analyses. Propp’s model breaks down the structure of folktales into thirty-one functions and seven ‘spheres of action’. Each tale’s components are devised in accordance with each character’s function and their sphere of action. The present article investigates the element of movement in Sheikh Bahai’s frame narrative Cat and Mouse. Based on library research, this study adopts a descriptive hermeneutic data analysis approach. After scrutinizing a selection of Cat and Mouse stories and the structural data and diagrams on the element of movement in the tales, the findings demonstrate that these tales have one to seven movements and their frequencies are roughly fifty, with two-movement and one-movement tales having the highest frequencies respectively; the reason for this is that these tales are frame narratives and this fact leads to the formation of a multiplicity and diversity of movements.

    Keywords: Morphology, Cat, Mouse, Sheikh bahai, Vladimir Propp}
  • نادیا سامانی، حبیب جدیدالاسلامی*، بهروز رومیانی
    زمینه و هدف

    بررسی و مقایسه بسامد واژگان مهم هر متن، جهان زبان نویسنده را مینمایاند و جهان زبان، دنیای اندیشه مولف را؛ بنابراین یکی از مهمترین کارهایی که در پژوهش متون میتوان انجام داد، کاوش در واژگان و موارد کاربرد و معنا و مفهوم آنها در هر متن است. این مقاله نیز به مقایسه لغات، ترکیبات، اصطلاحات و اعلام در اشعار میرداماد، ملاصدرا و شیخ‌بهایی میپردازد. هدف اصلی این مقاله بررسی شباهتها و تفاوتهای لغات، ترکیبات و اصطلاحات در اشعار میرداماد، ملاصدرا و شیخ‌بهایی است.

    روش مطالعه

    روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی - تحلیلی است و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی استفاده شده است.

    یافته‌ها

    اعلام و لغات در اشعار ملاصدرا و شیخ بهایی ازنظر عرفانی با یکدیگر شباهتهایی دارند. همچنین دیوان میرداماد در زمینه ارایه نظریات فلسفی دارای اعلام قابل توجهی است.

    نتیجه‌گیری

    کلمات مشابهی با مفاهیم تقریبا واحد در دیوانهای مورد بررسی در حوزه فلسفه، عشق و عرفان بکار رفته است. در سه دیوان کلمات آتش، عشق، فلک، جهان، دین، جام، خاک و آفتاب بالاترین فراوانی را دارد؛ دیوان شیخ ‌بهایی نیز بیشتر دارای مضامین عرفانی است. میرداماد و ملاصدرا مضامین عرفانی و فلسفی را بیشتر مد نظر قرار داده‌اند. همچنین رویکردهای تمثیلی در اشعار شیخ‌بهایی و ملاصدرا بیشتر دیده میشود.

    کلید واژگان: شیخ بهایی, ملاصدرا, میرداماد, اصطلاحات فلسفی, عرفان}
    N. Samani, H. Jadid al-Islami*, B. Romiani
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    Examining and comparing the frequency of important words in each text shows the world of the author's language and the world of language represents the world of the author's thought; Therefore, one of the most important things that can be done in the research of texts is to explore the words and their uses and their meaning and concept in each text. This article also compares words, compositions, idioms and announcements in the poems of Mirdamad, Mulla Sadra and Sheikhs. The main purpose of this article is to study the similarities and differences of words, combinations and terms in the poems of Mirdamad, Mulla Sadra and Sheikhobahi.

    METHODOLOGY

    The method used in this research is descriptive-analytical and documentary method has been used to collect information.

    FINDINGS

    Statements and words in the poems of Mulla Sadra and Sheikh Baha'i are mystically similar to each other. Mirdamad's court also has a significant statement in presenting philosophical theories.

    CONCLUSION

    Similar words with almost identical meanings have been used in the studied divans in the field of philosophy, love and mysticism. In three courts, the words fire, love, sky, world, religion, cup, earth and sun have the highest frequency; The Divan of Sheikh Behbai also has more mystical themes. Mirdamad and Mulla Sadra have paid more attention to mystical and philosophical themes. Allegorical approaches are also seen more in the poems of Sheikhabai and Mulla Sadra.

    Keywords: Sheikhs, Mulla Sadra, Mirdamad, Philosophical Terms, Mysticism}
  • لیلا عدل پرور *، زینب رحمانیان

    موسیقی از ارکان مهم شعر است که باعث دلنشینی کلام می‌شود. موسیقی در شعر، جنبه‌های متفاوتی مانند موسیقی درونی، بیرونی وکناری دارد. یکی از عوامل زیبایی در شعر به ویژه قالب‌های کلاسیک استفاده بجا از موسیقی کناری است که حاصل تکرار واژگان شعری در پایان هر بیت، به ویژه قافیه و ردیف است. شاعران با رعایت تناسب و پیوند میان موسیقی شعر و عناصر دیگر تلاش می‌کنند به هدف خود که بیان مفاهیم شعری است نزدیک شوند. در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است، موسیقی کناری در اشعار شیخ بهایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج تحقیق بیانگر این است که در رباعیات شیخ بهایی انواع قافیه اسمی، فعلی، ضمیر وجود دارد که بسامد قافیه اسمی بیشتر از سایر انواع قافیه است و در 38 رباعی مردف، بسامد ردیف فعلی بیشتر است. اغلب ردیف‌ها به صورت ساده و یک جزیی است و ردیف دو جزیی و سه جزیی به ندرت به کار رفته است.

    کلید واژگان: شیخ بهایی, موسیقی کناری, قافیه اسمی, ردیف فعلی}
    Zeynab Rahmanian, Leila Adlparvar

    Music is one of the most important pillars of poetry that makes it enjoyable. Music in poetry has different aspects such as inner music, exterior, and side. One of the aesthetic elements of the poem, especially the classical formats, is the use of side-by-side music that results from the repetition of poetic vocabulary at the end of each beat, especially rhyme and row. The poets try to come closer to their goal of expressing the poetic meanings, with respect to the connection between the music of the poem and other elements. In this descriptive and analytical study, the side music in Sheikh Baha'i poetry is examined. The results indicate that in the quatrains of Sheikh Baha'i there are pronouns of the nominal rhyme, the present verb which has a higher frequency of nominal rhyme than the other types of rhyme, and in the other quatrains the present tense has a higher frequency. Most rows are simple and one-part, and two-part and three-part rows are rarely used.

    Keywords: Sheikh Baha'i, Side Music, Native Rhyme, Current Row}
  • فاطمه هوشنگی، محمد ابراهیم مالمیر*
    موش و گربه شیخ بهایی، یکی از داستان های رمزی و تمثیلی است که از ویژگی اسلوب داستان در داستان برخوردار است و نویسنده در آن به ملامت صوفیه عصر خویش می پردازد. این اثر که مجموعه ای از 34 داستان و حکایت تودرتوی رمزی در موضوعات اخلاقی و مذهبی است، دارای عناصر داستانی ویژه و چشمگیری است. این پژوهش بر آن است تا برای اولین بار با بررسی عناصر روایی در این حکایات چون: درونمایه، پیرنگ (طرح)، زمان و مکان، عمل، موضوع، شخصیت، به این پرسش پاسخ دهد که؛ نحوه به کارگیری عناصر داستانی در این مجموعه چگونه بوده و چه عوامل داستانی در اثرگذاری روایی این حکایت ها موثر بوده اند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی و براساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بوده و نتایج کلی بدین قرار است که؛ اگرچه حکایات با زاویه دید دانای کل از حکایات دارای یک تا ده شخصیتی متفاوت اند، اما روابط علی و معلولی در همه حکایات به نحو مطلوب رعایت شده و اغلب شخصیت های انسانی و حیوانی اصلی، تمثیلی و پویا و شخصیت های فرعی، تمثیلی ایستا هستند که در 21 تیپ اجتماعی، 53 ناهنجاری را با لحنی متناسب، در درونمایه های دینی- مذهبی، سیاسی- اجتماعی، اخلاقی و هنری، مورد نقد و بررسی قرارداده اند.
    کلید واژگان: ادبیات داستانی, عناصر داستان, موش و گربه, شیخ بهایی}
    Fatemeh Hoshangi, Mohammad Ebrahim Malmir *
    the cat and mouse by writer and scholar Sheikh bahai but stories of the mystery that the author 's own age Sofia reproach . The purpose of this study that elements of the story . The stories because , according to the elements , theme,, time and place , practice, the issue of the analysis . the number of stories of cat and mouse language version of the story is 34 , which is mostly containing religious and moral issues . way story elements in the cat and mouse stories more or less affected by way of ancient Persian tales . Hence, the theme in the course of development and spread the story ; for short stories, and at least a chance to do not allow such a writer . element " dialogue " story old - style has been paid and speak the same figures , including individuals from various classes of society. but the animals as well as the characters innate and numerous stories. saw the angle in the third person most of the stories . part of the story is rooted in how to recruit story elements in it. This paper is to answer the question of what the story of factors influence the validity of these stories were effective .
    Keywords: fiction, Sheikh bahai, story elements cat, mouse}
  • فاطمه امامی *

    شیخ بهایی در اثر خود "پند اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش" که داستانی است رمزی تمثیلی به مبارزه با خرافات می پردازد. هدف از این مقاله بررسی این اثر شیخ بهایی از دیدگاه خرافات است. به اعتقاد نگارنده شیخ بهایی در این اثرغیر مستقیم به مبارزه با خرافه های مرسوم در زمان خود بخصوص در میان متصوفه  پرداخته است. او در این اثر جوانان را به توجه به عقل و دوری از خرافات هدایت می کند. سعی نگارنده در این مقاله یافتن افکار خرافی و طبقه بندی آن و در پایان آشنایی با تفکر زمان وی و  اهل تصوف و انحراف متصوفه از اسلام و مبارزه غیر مستقیم با این گونه تفکراست. تلاش وی برای توجه مردم و جوانان به عقل و عقل گرایی است که احتمالا در زمان او رو به افول بوده است.

    کلید واژگان: شیخ بهایی, پند اهل دانش, متصوفه, مبارزه با خرافات}
    Fateme Emami*

    In his allegorical tale “The Advice of the Sage through the Language of the Cat and the Mouse” Shaikh Bahayi fights all types of superstitions, and this paper tries to study his tale and his attitude towards superstitions. The researcher believes Shaikh Bahayi denounces indirectly the common superstitions of the Sufis. He instructs the young people to follow their common sense and to refuse superstitions. This paper is to trace back the origin of superstitions and its different types in the ideas of Sufis, and how Shaikh Bahayi redirects the people to rationalism, the source of knowledge that had been seemingly declining in that period of time.

    Keywords: Shaikh Bahayi, The Advice of the Sage, Sufism, fighting superstition}
  • مهدی ستودیان، مسلم رجبی*
    شیخ بهایی یکی از شاعران عارف و ادیب و حکیم و عاشق اهل بیت علیهم السلام قرن دهم و یازدهم هجری قمری است که اشعارش از دیدگاه ادبیات تعلیمی بسیار ارزنده و در خور اهتمام است.دیوان اشعارش مشحون است از نکات اخلاقی و مفاهیم ارزشمند تربیتی که حال و هوای تعلیمی حاکم بر اشعارش احساسات پاک و عواطف باصفای خوانندگان را برانگیخته است.ارادت و عشق وی به همه ی اهل بیت علیهم السلام ،علی الخصوص وجود مقدس امام رضا علیه السلام زبانزد خاص و عام است.شیخ بهایی در سرودن اشعارش از آیات و روایات و نیز اشعار شاعران پیشین بهره های فراوانی برده است .یکی از کسانی که این احتمال می رود شیخ بهایی برای ادای مقصود و ضرورت کلام خویش به سروده ها و سخنان ایشان نظر داشته باشد،وجود مقدس امام رضا علیه السلام است چرا که قرابت مضامین اخلاقی و تربیتی اشعار شیخ بهایی در پاره ای از اوقات،نشان دهنده تاثیر مفاهیم والای اخلاقی و حکمی سروده های امام رضا علیه السلام است.این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی دیوان شیخ بهایی و اشعار امام رضا علیه السلام از دیدگاه ادبیات تعلیمی انجام گرفته است تا بتوان از وجوه تشابه و تقارن مفاهیم تعلیمی و حکمی اشعار شیخ بهایی با سروده های امام رضا علیه السلام بیش ازپیش آگاه شد.
    کلید واژگان: امام رضا علیه السلام, شیخ بهایی, دیوان اشعار, ادبیات تعلیمی, قناعت, صبر}
    Mehdi Sotodiyan, Moslem Rajabi *
    bahaei Mystic poet and scholar and sage and love that lived in the tenth and eleventh centuries .his poems from the perspective of didactic literature is very valuable and important. his poetry is full of hints moral and educational valuable concepts that show Educational atmosphere of the poems feel clean and pleasing his emotions .his Devotion and his love to Ahl al-Bayt Especially Imam Reza (PBUH) is recognized. BahaI uses in composing his poems,of verses and traditions as well as poets former . It is likely that purpose, and necessity to him for his word that he is used Sayings and Poems of Imam Reza . Moral and educational themes lyrics Sheikh Bahai in some cases, show that he is used Sayings and Poems of Imam Reza . This study examined the cost and lyrics of Imam Reza Sheikh adaptive Court took the view didactic literature. To be at the end of training concepts and legal poems with poems of Imam Reza Sheikh Bahai well be seen as an analogy could be studied
    Keywords: Imam Reza, Bahai, poetry, literature, education, contentment}
  • محسن محمدی فشارکی، فاطمه قیومیان محمدی
    این که از شیخ بهایی به جز تالیفات متعدد به زبان عربی، آثاری نیز به زبان فارسی به جا مانده، امری مسلم است. اما طی گذشت زمان آثار دیگری نیز باشتباه به وی منسوب شده است. این مقاله باختصار به معرفی این آثار منسوب و بررسی موارد انتساب آن ها خواهد پرداخت. آثاری که در این نوشتار مورد بحث قرار گرفته است، عبارتند از: «طوطی نامه»، «نان و پنیر»، «نان و خرما»، «مثنوی شیخ ابوالپشم»، «منظومه در تعبیر رویا»، «مثنوی رموز اسم اعظم» و رساله منثور «پند اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش».
    کلید واژگان: شیخ بهایی, شعر و نثر دوره صفوی, نظم و نثر فارسی}
    M. Mohammadi Fesharaki, F. Ghayumian Mohammadi
    It is evident that Sheikh Bahaee has a number of Persian writings besides his numerous Arabic writings but، as time passed، some works were ascribed to him mistakenly. This article tries to introduce and investigate such ascribed works. The works explored in this study include: Tooti Nameh، Nan va Panir، Nan va Khorma، Mathnavi Sheikh Abulpashm، Manzume dar Ta’bire Roya، Mathnavi Romuze Esme Azam and the prose treatise Pande Ahle Danesh va Hoosh be Zabane Gorbeh va Moosh.
    Keywords: Sheikh Bahaee, poetry, prose of Safavid era, Persian poetry, prose}
  • حسن ذوالفقاری
    داستان موش وگربه و تقابل آن ها مضمونی رایج در ادب فارسی است. موش وگربه عبید به دلیل شهرت آن میان مردم و کودکان بارها جزو ادبیات مکتب خانه ای و در شمار کتاب های درسی چاپ شده است. این داستان از داستان های پرخواننده در میان کودکان و از کتب پرشمارگان در تاریخ نشر ایران به حساب می آید. داستان های موش و گربه در آثار ادبی فارسی بازتاب گسترده یافته و داستان های کوتاهی در قالب نظم و نثر نگاشته شده است؛ علاوه بر آن، داستان های بلندی نیز به تقلید از موش وگربه ی عبید زاکانی نوشته شده است.پانزده نمونه و اقتباس از موش وگربه شناسایی شده که عبارتند از: تخمیس موش وگربه ی چرکچی، مخمس موش وگربه ی ادیب، موش نامه ی افسر، موش و گربه شائق، موش وگربه ی نهاوندی، زرندیه، خوک نامه، پندنامه، گلشن هوش در جدال موش وگربه، همیان موش وگربه، موش وگربه ناشناس، نخبه النصایح فی قصه الفار والهره، موش وگربه شیخ بهایی و موش-وگربه روایت شفاهی.
    کلید واژگان: شیخ بهایی, عبید زاکانی, موش وگربه}
    H. Zoalfaghari
    The story of cat and mouse and their confrontation is a common theme in Persian literature. This story has always been popular among children and it is one of the important texts of Iranian traditional schools. Such stories have been widely reflected in Persian literature and short stories in verse and prose have been written based on this confrontation. In addition, some long stories have been written imitating Mouse and Cat by Ubayd Zakani. There are fifteen adaptations of Mouse and Cat of Zakani; Mouse and Cat of Sheikh Bahai is the most famous one.
    Keywords: Mouse, Cat, Ubayd Zakani, Sheikh Bahai}
  • منوچهر جوکار
    شیخ بهایی دانشمند بزرگ قرن ده و یازده هجری از هنرها و دانش های بسیاری چون معماری، شعر، ریاضی، نجوم، حکمت، فقه و حدیث بهره مند بود. اما، بی گمان، وجود طنز درآثار و افکارش و توجه او به نقد طنزآمیز، لطیفه ای غریب می نماید و مقام شیخ الاسلامی و پایگاه و منصب فقهی و دینی او در دربار صفوی و در میان مردم نیز وجود این امکان را در اندیشه و سلوک و آثار شیخ بسی دور نشان می دهد؛ با این همه واقعیت آن است که طنز به عنوان ابزاری تاثیرگذار در کار انتقاد اجتماعی اخلاقی و آگاهی بخشی اجتماعی مورد توجه شخصیت ذوفنونی چون شیخ بهایی بوده است و علاوه بر وجود چند شعر و نوشته طنزآمیز در میان آثار او، گرد آوردن و تدوین کشکول و قصه رمزی گربه و موش نیز به تنهایی از توجه شیخ بهایی به ابزار طنز و استفاده از آن در نقد رفتار و گفتار برخی مردمان حکایت دارد. در این مقاله به ظرفیت طنز و نقد اجتماعی و اخلاقی در آثار فارسی بهایی پرداخته ایم.
    کلید واژگان: شیخ بهایی, کشکول, گربه و موش, طنز, انتقاد, ریا}
    Manouchehr Joukar*
    Sheikh Bahaee, the great religious scholar of the 10th and 11th centuries (A.H.), was also an architect, poet, mathematician, and astronaut. His high religious status as Sheikh- ul- Islam in the Safavid court and among the people makes it hard to think of the presence of satire in his works. Nevertheless, the fact is that Sheikh Bahaee has strategically employed satire as an effective means of criticism of society and morality of his time, as well as promotion of social awareness. In addition to some satiric poems and writings found in his works, he has also two completely satiric works named Kashkool (collection of writings), and Moush- o- Gorbe (Mouse and Cat), a symbolic story. Existence of hese works alone shows how Sheikh Bahaee concerned with satire in criticizing deeds and sayings of particular groups of people. This study then is an attempt to show the potential of satire, as well as social and moral criticism in Sheikh's Bahaee's Persian works.
  • هلن اولیایی نیا
    در اثر شیخ بهایی با عنوان پند و اندرز اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش، شیخ بهائی در پی آن است تا شبهاتی را که در مورد تصوف و عرفان وجود دارد از بین ببرد و سالوس و ریا را از صداقت معنوی عارفانه متمایز نماید. برای نیل به این مقصود شیخ بهائی از تمام تمهیدات و شگردهای داستانی که تا آن زمان معمول و مرسوم بوده، استفاده کرده است تا از بحثی کاملا فقهی و عارفانه، داستانی پرکشش و خواندنی بیافریند. شاید اگر نظریه های وی در رساله ای فلسفی فهرست می شد، شکل وعظ به خود می گرفت و جذابیتی را که این اثر داستانی به شکل کنونی دارد، برای خواننده نمی داشت. در حالیکه این اثر دارای همه عناصر داستانی چون تعارض و جدال میان شخصیتها (Conflict)، گره گشایی، شخصیت پردازی، دیدگاه خاص داستانی، عواطف و احساسات ملموس انسانی- البته در قالب تمثیل- وحس تعلیق است که عامل اصلی در دنبال کردن داستان توسط خواننده می باشد. نویسنده با زیرکی نظریه های خود و نکات آموزنده را در تاروپود بافت داستان تنیده است تا خواننده، بدون احساس ملال و کسالت، در ضمن تعقیب داستان در معرض این نکات قرار گیرد. این مقاله کوششی است در جهت بررسی ساختار داستانی این اثر کلاسیک که تاکنون با نگاه و نگرشهای جدید در نقد ادبی مورد تحلیل قرار نگرفته است.
    کلید واژگان: عناصر داستانی, شیخ بهایی, روایت, ساختار, ساختار گرایی}
  • عباس کی منش
    در این مقاله، نگارنده بر آن است که سخنی هر چند کوتاه در احوال و آثار حضرت شیخ بهایی در قلم آورد و جمال دلارای عروس شعر و کلام بهایی، آن فرزانه را در ترازوی موسیقی کلام برسنجد و هنر شاعری فقیهی را که مقام شیخ الاسلامی دربار شاه عباس صفوی را برعهده داشت در حوزه ی گزینش واژگان و تلفیق آنها با پرده های موسیقی در آیینه ی خیال بنگرد و آفرینش معانی رنگین دلپذیر وی را در اوزان عروضی، مورد بررسی قرار دهد.
    کلید واژگان: شیخ بهایی, جاذبه ی موسیقی, عروس سخن, صراف معنی آرا, سحرانگیزی}
    Dr. Abbass Kaymanesh
    In this Article, the author is about to present a summary of the life and works of Sheikh Bahaei and to evaluate the fabulous poem and Bahaei (i.e. valuable) words of him in the scale of word's music and art of versification of a jurisprudent poet who obtained the position and title of Sheikh-al-Eslam (i.e. Elder of Islam) in the Court of Abbas Safavy, the King, and in the realm of terminology and combination of them with the music frets and in the Mirror of Fantasy and creation of colorful concepts by him in prosody swing.
    Keywords: Sheikh Bahaei, Music Attraction, Bride of Speech, Meaning Decorator Critic, Fabulous}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال