فصلنامه آب و محیط زیست
پیاپی 55 (شهریور 1382)

کروم یک فلز سنگین و بسیار سمی است و در صنایعی مانند آبکاری فلزات، تولید شیشه، سرامیک، دباغی چرم، تولید رنگ و دستگاه های خنک کننده کاربرد فراوانی دارد. حذف و بازیافت کروم از فاضلاب های صنایع به دلیل کمیاب و در نتیجه گران قیمت بودن کوم و همچنین خطرات زیست محیطی این فلز حائز اهمیت است. به طور کلی کروم را می توان با دو روش شیمیایی و زیستی حذف کرد. روش های شیمیایی به دلیل تنوع روش ها و همچنین وسعت کاربرد و اقتصادی بودن در محدوده وسیعی از تغلی پساب به کار می روند.

ایران کشوری است که بر روی کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین واقع شده است. عامل ارتفاع سبب تشکیل کانون های آبگیر و تعدیل اثرات خشکی در امتداد دو رشته کوه بزرگ البرز و زاگرس و رشته کوه های منفرد داخلی شده است. حوضه های آبریز به عنوان مهمترین منبع تامن کننده آب کشاورزی، آشامیدنی و تامین نیروی برق - ابی نیازمند برنامه ریزی مناسب در زمینه مدیریت منابع آب می باشند. رودخانه ها به عنوان زهکش اصلی حوضه های ابریز از نظر کانون های تغذیه و ویژگی های مسیر جریان در یک دسته بندی کلی به دو نوع عمده رودخانه های تغذیه شونده از مرتفعات و رودخانه های زهکش کننده سرزمین های کم ارتفاع تقسیم می شوند.

هر گونه برنامه ریزی در توسعه و عمران در مقیاس ملی و منطقه ای نیازمند آگاهی از شرایط موجود، میزان منابع در دسترس. وضعیت مناع تجدید شونده و غیر قابل تجدید، محدودیت ها و امکانات مورد استفاده و در یک سخن شناخت کامل موجودی یک محیط دارد. افزایش سریع جمعیت، گسترش شهرها و بالا رفتن سطح بهداشت عمومی از یک سو باعث ازدیاد مصرف آب و از سوی دیگر سبب کمبود منابع آب می شوند. افزون بر این، آلودگی مهمترین عاملی است که باعث تهی شدن و از بین رفتن منابع قابل استفاده آب می شود.

به نظر می رسد توانایی ها و فناوری هایی که به برکت پیشرفتهای علمی و فنی در کشور پیدا شده و گسترش یافته اند. کارشناسان و تصمیم گیرندگان طرحهای عمرانی را از کوشش برای کشف راز و رمز زندگی ساکنان قبلی اقلیم های مختلف کشور باز داشته باشد. می دانشم که حافظه تاریخی ما نوآوری را توام با نفی و حو گذشته ثبت کرده است. از این رو هنوز تلاش برای نوزایی تمدن ایرانی از حد حرف و ارزو فراتر نرفته است و تاثیر این واقعیت در ذهن کارشناسان تحصیل کرده ای که بنیانهای اموزشی شان بر کار بست علم پیشرفته و صنعت نوین استوار است نوعی تحقیر گذشته و شیوه های بهره وری گذشتگان از طبیعت است.

با توجه به نیاز روز افزون جمعیت و نیاز به اب شیرین و قابل شرب که فاکتورهای فیزیکی شیمیایی و میکروبی آن می بایست در حد استاندارد باشد؛ کنترل و پایش کیفی منابع تامین اب موجود در شهرهای ساحلی بدلیل فاصله ای نزدیک با ساحل دریا و امکان اختلاط آب شور با اب شیرین آبخوان، اهمیت بسیار زیادی دارد، از انجائیکه هدایت الکتریکی آبهای زیر زمینی که در حقیقت یونهای شیمیایی اصلی آب مانند کلرید، سدیم، کلسیم، منیزیم، سولفات، پتاسیم، کربنات و بی کربنات باعث شور شدن آب می شوند.

فناوری های جدید در صنعت پتروشیمی کشور راه را برای استفاده و کاربرد مواد و مصالح جدید در صنعت آب و فاضلاب هموار کرده است، لذا مطالبی که به اختصار در این مقاله ارائه می شود استفاده از غشاهای پلیمری و منسوجات بافته و نبافته است که در صنایع مختلف کاربری های متعددی داشته و در صنعت آب و فاضلاب نیز به طور وسیع مورد استفاده قرار می گیرد.

بر اساس فهرست منتشر شده انجمن بین المللی نمک زدایی (IDL) در سال 2002 کل ظرفیت نصب شده تاسیسات نمک زدایی در دنیا 4/32 میلیون متر مکعب به روز است که حدود 85 آن هنوز در مدار بهره برداری قراردارد و انتظار می رود در سال آینده این ظرفیت به بیش از 40 میلیون متر مکعب به روز ظرفیت نصب شده برسد که پیش بینی شده است که این افزایش در تجارت دارای ارزشی بیشتر از 70 میلیارد دلار باشد.