فصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی
سال یازدهم شماره 5 (آذر و دی 1384)

نوع انسان به عنوان موجودی ذی شعور و کمال جو و اجتماعی همواره در افق دید و افکار خویش تصویری از جامعه ی مطلوب و مدینه ی فاضله دارد که این تصویر شامل ایده هایی درباره اقتصاد سیاست و فرهنگ بوده و همچنین شاخص هایی برای شخصیت افراد و شهروندان می باشد. ماهیت و شاخص های وضع مطلوب جامعه متناسب و متاثر از نوع جهان بینی و اصول عقاید و افکار افراد و گروه های اجتماعی است. ...

سخن درباره ی آفریده ای است که بی تردید معمای بزرگ قرون و اعصار بوده و هست. آفریده ای که فراز و فرودهای بسیار دارد و نشیب ها پستی ها و بلندی های فراوان در زندگی او به چشم می خورد. برخی متفکران از او تعبیر به موجودی ناشناخته می کنند. قرآن کریم نیز گاهی او را با صفات و فضائل بسیار عالی می ستاید، و گاه او را با صفات و خصائل سخیف و پست نکوهش و سرزنش می کند. ...

اگر در میان ارزشهای اجتماعی مورد قبول همگان والاترین ارزش ها را آزادی برابری و عدالت بدانیم مقایسه ی این ارزش ها و انتخاب یکی از آنها به عنوان ارزش برتر از دشوارترین داوری هاست. ولی آنچه مسلم است آزادی گاهی خود حصاری برای آزادی می گردد زیرا افرادی هستند که با استفاده از آزادی همه ی منافع و مزایای طبیعی و اجتماعی را به سوی خود جذب می کنند و آزادی را در انحصار خود در می آورند. ...

در این نوشتار سخن از نسبت جامعه ی دینی با امنیت روانی اقتصادی و اجتماعی رفته است و به منظور ارزیابی این نسبت جستار از دو پرسش آغاز می گردد و پس از پاسخ یابی به آنها نسبت جامعه ی دینی با مقوله ی امنیت به کاوش گرفته شده است. از آنجایی که امنیت و به ویژه امنیت اجتماعی همچون تابع متغیر هم از حیث شاخصه ها و مولفه ها و از نظر کارکرد عمل می کند. ...

نویسنده بر اساس طرح مورد نظر رووس مسائل این مقاله را در دو بخش پی می گیرد: اهداف فرهنگی و اهداف علمی. در بخش نخست به پاره ای از اهداف فرهنگی - اخلاقی همچون نیاز به افزایش معنویت لزوم انقلاب اخلاقی در تمامی ارکان جامعه نیاز شدید جامعه ی اسلامی به وحدت و اینکه وحدت مساله ی فرهنگی سیاسی مهمی برای مقطع کنونی جامعه ی ماست و راهبردهایی در جهت وحدت بخشی به جامعه رفع تبعیض در جامعه ی دینی که همگان را خداوند در آن برابر قرار داده است، ...

نویسنده در این مقاله درصدد آن است تا روشن نماید که جامعه تنها روی رستگاری را در صورتی خواهد دید که به معنویت رویکرد نماید و همراه با نظام های مادی جامعه نظام اخوت دینی را سر لوحه ی زندگی سازد. در سایه ی چنین نظام اخلاقی - اجتماعی خواهد بود که تمام اهداف مترقی جامعه همچون صلح همبستگی و مشارکت عمومی و سایر آرمان های آن به صورت تضمین شده و پایداری تحقق خواهد یافت. ...

در این نوشتار نویسنده بر آن است که مقوله ی بازگشت به اخلاق و معنویت را که از جمله مهمترین پله های ترقی و سعادت جامعه اند به معرض تحلیل و بررسی بنهد. بدین روی ابتدا واژه های اخلاق معنویت و بازگشت را به لحاظ مفهومی بررسی کرده و سپس به عنوان مدخل کلی بحث وضعیت جهان معاصر را در باب رابطه ای که باید با اخلاق و معنویت داشته باشد بررسی نموده و وضعیت بحرانی موجود را به تصویر کشیده است. ...