فصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی
سال سیزدهم شماره 1 (فروردین و اردیبهشت 1386)

در این جستار نویسنده کوشیده است با کاوش در آرا و اندیشه های فلسفی- عرفانی امام خمینی در خصوص غایت بعثت, نظریه ای را به اثبات رساند که حاصل آن تشکیل هرمی است که راس آن بسط معارف و حقایق توحیدی است و دو بازوی هرم یکی تهذیب نفوس و دیگری قیام به قسط و برقراری عدالت اجتماعی باشد. در راستای تبیین این هرم,که محاط در دایره ی وحی الهی است پس از تحلیل کیفیت بعثت, از منظرهای گوناگون تاریخی- وقایع نگارانه و حکمی- عرفانی, نظامی را برای این بخش از اندیشه و آرا بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی, حضرت امام خمینی ارائه می نماید...

یافتن نوع نگاه استاد مطهری به نکات کلیدی فهم فلسفه ی بعثت و رسالت, موضوع اصلی این جستار است. علل و عوامل بعثت, موضوعی است که ارتباطی تنگاتنگ با موضوع اصلی بحث این نوشتار دارد. استاد مطهری به مباحث فراوانی در خصوص بعثت پرداخته اند که برخی از آنها بسیار مورد توجه قرار گرفته است, اما برخی کم تر مورد عنایت بوده است. علل و عوامل بعثت, وجه حاجت بشر به رسالت و بعثت, قلمرو بعثت و رسالت, هدف بعثت,مساله ی خاتمیت- رابطه خاتمیت و امامت و... موضوعات و مباحثی هستند که مورد توجه جدی استاد مطهری بوده است. پرداختن به همه...

بعثت تحولی الهی, انسانی است که توسط نبی در جامعه ی بشری رخ می دهد البته نه دفعی و به یکباره, بلکه حادثه ای است منوط به شرایط و موقعیت ها و زمینه های خاص تاریخی و اجتماعی. شرایع آسمانی, هر کدام در زمان و مکان خاص خود رخ داده اند. بعثت پیامبر اکرم در تداوم همه بعثت ها و رسالت ها کامل ترین و جامع ترین آنهاست که در سیر تکاملی نبوت ها شکل گرفته و نیاز به تحلیل جامعه شناختی دارد. با بازخوانی عقاید حاکم بر دوره پیش از بعثت و رفتارهای فرهنگی, آن دوره, می توان تیپ اجتماعی و موقعیت تاریخی آن را به خوبی دریافت نمود. در این نوشتار...

نویسنده در نوشتار حاضر در صدد روشن نمودن اهمیت دو موضوع دینی است که از دیرباز مورد توجه علما و متکلمین اسلامی بوده است, هرچند که نحوه پرداختن به آن دو از دید متقدمین و متاخرین تا اندازه ای متفاوت بوده است. یکی از آن دو ملاک حقانیت دعوی پیامبر و دیگری بررسی مولفه های ماندگاری اسلام یا به عبارتی کشف رمز جاودانگی دین اسلام است. نویسنده در آغاز نگاهی دارد به افق نگاه پیش قدمان کلام دینی که عموما ملاک حقانیت را آوردن معجزه به عنوان سندی بر تصدیق خداوند نسبت به دعوت پیامبرش دانسته اند و بیراهه نرفته اند چه آن که همان کسی که او را...

بی تردید بعثت انبیا منعکس کننده آرمان جهانی بشر که برگرفته از فطرت حق جوی و حق گرای او می باشد است تا در پرتو حق محوری و حق مداری هر انسانی بتواند از زندگی شرافت مندانه و کرامت انسانی خود بهره مند گردد. از آنجا که آرمان ها اصولا از رتبه و جایگاه ویژه ای برخوردارند و همواره نقش بنیادین تولید فرهنگ و منبع اصلی تغذیه ی انرژی حرکت سیاسی- اجتماعی را بر عهده دارند آگاهانه یا ناآگاهانه زندگی را چه در حالت فردی و چه در حالت اجتماعی, توجیه می نمایند. آنچه مسلم است بعثت پیامبر اعظم که تجلی گاه آرمان تمامی انبیای الهی است, بر این پایه...

این نوشتار در پی آن است تا پاسخی را برای پرسش های پیش روی انسان عصر حاضر که همواره این دغدغه را دارد که آیا با توجه به افول اخلاق در بسیاری از جوامع و بی توجهی به ارزش های اخلاقی می توان امیدوار بود که اخلاق دارای آن چنان پایگاهی است که قادر باشد راه گشای مشکلات انسان عصر حاضر باشد? آیا ارزش های مطلقی را در باب اخلاق می توان یافت که با وجود تحولات و تغییرات پیوسته و مداوم جهان همواه ثابت مانده تا نقطه ی اتکای انسان قرار گیرد? در حالی که در عصر حاضر ما با بسیاری از آرا و نظریات در رابطه با اخلاق مواجه هستیم, و مکاتب...

در آمدن عوامل و عناصر جدید به عنوان سازه های تعیین کننده ی فرهنگ و تمدن انسانی, مانند دانش و تکنولوژی نوین, فلسفه و هنر جدید سبب پیدایش تغییرات در خواست ها, نیازها, توقعات, اندیشه و انگیزه و رویکردهای بشر گردیده است. از شمار ساحاتی که در مسیر این موج واقع شده است و در سالیان اخیر شدت نیز یافته است, اندیشه ها و آموزه ها دینی بوده است. در جستار پیش روی شبهات و چالش های موجود و متحمل در خصوص آموزه های بعثت که به صورت مستقیم و غیر مستقیم متوجه آن می باشد و سپس تحلیل و پاسخ گویی به مهم ترین آنها تمرکز شده است...