فهرست مطالب

فصلنامه برنامه ریزی و بودجه
پیاپی 107 (پاییز و زمستان 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/10/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ابراهیم عباسی، محسن آریانفر صفحه 3
    هدف مقاله حاضر، ارزیابی اثربخشی اجرای ماده 56 قانون برنامه سوم توسعه در خوداشتغالی استان گلستان است. وام های خوداشتغالی در این استان در طول سال های 3-1382، توسط سازمان کار و امور اجتماعی و صندوق حمایت از فرصت های شغلی پرداخت شده است. نتایج آزمون دوجمله ای نشان داد که وام های خوداشتغالی سازمان کار و امور اجتماعی، موجب ایجاد اشتغال مورد انتظار نشده است، اما وام های صندوق حمایت از فرصت های شغلی به ایجاد اشتغال مورد انتظار انجامیده است. همچنین درصد وام های خوداشتغالی موفق صندوق حمایت از فرصت های شغلی، بیش از درصد وام های موفق سازمان کار و امور اجتماعی است. علاوه براین، بین تعداد وام های خوداشتغالی پرداخت شده و تعداد اشتغال ایجاد شده در شهرهای استان، همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد.
    کلیدواژگان: وام خوداشتغالی، ماده 56 قانون برنامه سوم توسعه، وام های موفق (اشتغال زا)، استان گلستان
  • سید حامد هاشمی، سعیده پورامین زاد صفحه 23
    با تصویب قانون ساختار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، انجام تغییرات اساسی در نظام مدیریت دانشگاهی ایران قطعی شده است که مهمترین بخش این تغییرات، به نظام مالی دانشگاه مربوط می شود. در نظام بودجه ریزی متداول در موسسات آموزش عالی، بودجه بر اساس عوامل متعددی مانند تعداد دانشجویان، اعضای هیات علمی و کادر ستادی تعیین می گردد، یعنی تخصیص هزینه ها طبق یک معیار حجمی انجام می شود و هیچ گونه تفکیکی بین انواع هزینه های دانشجویان رشته های مختلف تحصیلی انجام نمی شود. همچنین میزان هزینه برخی دروس، توسط منابع مازاد حاصل از ارائه دروس دیگر پوشش داده می شود که این کار، نیازمند بهبود شیوه های کنترل و مدیریت منابع مالی است. این امر می تواند موجب تمرکز بیشتر دانشگاه ها بر مقوله کارایی و اثربخشی منابع مالی شود و تنها راه تحقق این اهداف، استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در موسسات آموزش عالی است.
    هدف از تدوین مقاله حاضر، شناخت بودجه ریزی عملیاتی و اجرای آن در موسسات آموزش عالی است که بر بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه بر اساس سیستم ABC تمرکز می کند. جامعه آماری مورد مطالعه، دانشگاه پیام نور استان گیلان می باشد و روش تحقیق، از نوع توصیفی تحلیلی است. با توجه به نتایج تحقیق می توان گفت استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی به اجرای هر چه بهتر برنامه ها و فعالیت های دانشگاه ها کمک می کند و اثربخشی و کارایی هزینه ها را به بودجه ریزی متداول اضافه می نماید و نظامABC نیز با تمرکز بر فعالیت ها، موجب آشکار شدن کاستی های سنتی موجود در برنامه ریزی موسسات آموزش عالی می شود و قادر است از طریق ارائه منظم اطلاعات درباره مواردی از قبیل بهای تمام شده، بهره وری، کارایی و اثربخشی، وضعیت و شرایط موجود را به چالش کشاند و زمینه بهبود هر چه بیشتر امور مربوط را فراهم کند.
    کلیدواژگان: بودجه ریزی عملیاتی، دانشگاه، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، عملکرد، بودجه
  • سعید گودرزی صفحه 76
    پژوهش حاضر، با هدف سنجش میزان گرایش روستاییان به مهاجرت انجام شده است. این تحقیق با روش توصیفی از نوع پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است. با بهره گیری از روش خوشه ایچندمرحله ای، نمونه گیری انجام شد و تعداد نمونه ها به 200 نفر از خانوارهای شهرستان تویسرکان (واقع در استان همدان) رسید. متغیرهای مستقل تحقیق عبارت بودند از: تحصیلات، سن، جنس، همبستگی فرد با مردم روستا، تصور افزایش نسبی درآمد بعد از مهاجرت، تصور بهتر شدن زندگی اقوام، دوستان و آشنایان مهاجرت کرده بعد از مهاجرت، میزان رضایت مندی فرد از روستا، جمعیت روستا و فاصله روستا تا شهر. روش های آماری مورد استفاده نیز جدول توزیع فراوانی، آماره های توصیفی، آزمون تی استیودنت، تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل رگرسیون دوگانه و تحلیل رگرسیون چندگانه بوده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که متغیر های تحصیلات، سن، همبستگی فرد با مردم روستا، تصور افزایش نسبی درآمد بعد از مهاجرت، تصور بهتر شدن زندگی اقوام، دوستان و آشنایان مهاجرت کرده بعد از مهاجرت و میزان رضایت مندی فرد از روستا، بر گرایش پاسخگویان به مهاجرت تاثیر داشته است. این متغیرها مجموعا 63/0 از تغییرات گرایش به مهاجرت را تبیین می کنند. 37/0 از واریانس باقیمانده متغیر گرایش به مهاجرت، با عواملی غیر از آنچه در این تحقیق بررسی شده اند، تبیین می شود.
    کلیدواژگان: گرایش، مهاجرت، روستاییان
  • حسین نصیری صفحه 96
    به بیان بسیار ساده، ناسازگاری زمانی به معنای عدم پیشبرد سازگار برنامه های (خوب) در طول زمان است. به عبارت دیگر، ناسازگاری زمانی، به موقعیتی اطلاق می شود که ترجیحات تصمیم سازان اقتصادی طی زمان تغییر کرده باشد، به نحوی که آنچه در یک نقطه زمانی ترجیح داده می شود، با ترجیحات تصمیم سازان در نقطه زمانی دیگر سازگار نباشد. در زندگی روزمره پیوسته با مشکل ناسازگاری زمانی سر و کار داریم. می توان گفت تمام سیاست ها و برنامه ریزی های اقتصادی به ویژه در حیطه اقتصاد به دلیل عدم پایبندی دولت ها به برنامه های اعلام شده و وجود عقلانیت جمعی و عمومی در استفاده از اطلاعات، دچار این مشکل هستند. بررسی این مسئله و آگاهی درباره جنبه های مختلف آن بسیار مهم است. بنابراین بر هر سیاستمدار و برنامه ریز اقتصادی واجب است درباره این مسئله و ثمرات آن اشراف کامل داشته باشد. در مقاله حاضر، بحث ناسازگاری زمانی از جنبه های گوناگون (در قالب برنامه ریزی پویا، نظریه بهینه کنترل و نظریه بازی ها) با مصادیق متعدد بیان می شود. هدف اصلی این مقاله، علاوه بر بررسی مفهوم ناسازگاری زمانی، تبیین و اثبات این موضوع نیز هست که تمام سیاست های اقتصادی به نحوی با مشکل ناسازگاری زمانی مواجه هستند. درک این مطلب، بیانگر اهمیت موضوع ناسازگاری زمانی و لزوم توجه بیش از بیش سیاستمداران و برنامه ریزان اقتصادی به این موضوع است. از این رو، برای دستیابی به اهداف بیان شده، از مثال ها، اثبات ها، تحقیقات انجام شده و ریاضیات استفاده شده است.
    کلیدواژگان: ناسازگاری زمانی، انتظارات عقلایی، سیاست های صلاحدیدی، نظریه کنترل بهینه
  • مجید دهقان زاده، حجت فلاح صفحه 128
    بررسی جنبه های مختلف اقتصادی - اجتماعی، محیطی و غیره مناطق و تحلیل آنها به طور نسبی، بیانگر میزان برخورداری، سطح رفاه و توسعه یافتگی آنها است. تفاوت در سطوح برخورداری مناطق، تحت تاثیر توان های محیطی، روحیه کار و تلاش، ویژگی ها و گسست های تاریخی، درجه مدنیت و شهرنشینی، ایدئولوژی و ارزش های حاکم و غیره همواره وجود داشته است. به اعتقاد اکثر صاحب نظران، یکی از مهمترین عوامل و بخش های موثر در تمرکز جمعیت و سطح توسعه یافتگی که همراه با آن تمرکز فعالیت های اقتصادی - اجتماعی و نرخ شهرنشینی بالاتری پدید می آید، بخش صنعت و فعالیت های مرتبط با آن است. بخش صنعت در استان یزد به دلیل محدودیت های طبیعی، اقلیمی و عدم امکان گسترش فعالیت های کشاورزی، همواره یکی از حوزه های اصلی فعالیت محسوب می شده است. بر این اساس، در مقاله حاضر جایگاه استان های کشور (با تاکید بر استان یزد) به لحاظ شاخص های بخش صنعت و معدن، با بهره گیری از روش تحلیل عاملی و استفاده از 18 شاخص انتخابی مورد بررسی قرار گرفته است. طبق یافته های تحقیق، استان یزد با قرار گرفتن در رده ششم، جزء استان های برخوردار محسوب می شود. همچنین با توجه به عوامل استخراجی در روش تحلیل عاملی، این استان به ترتیب در عوامل کارگاه های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر (عامل اول)، نیروی انسانی (عامل دوم)، معدن (عامل سوم)، بهره وری نیروی کار و بهره دهی انرژی (عامل چهارم) و کنترل آلودگی صنعتی (عامل پنجم) در رده های 3، 20، 2، 11 و 21 کشور قرار دارد.
    کلیدواژگان: توسعه یافتگی، صنعت، رتبه بندی، تحلیل عاملی، استان یزد
  • اسماعیل فلاحی، سید ابوالقاسم مرتضوی صفحه 154
    بی تردید تولید مواد غذایی، با توان سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان رابطه بسیار نزدیکی دارد. گندم به عنوان یکی از اصلی ترین مواد غذایی بشر و مهمترین محصول زراعی و ماده غذایی در کشور ما، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. برآورد هزینه های تولید به تفکیک نهاده، درآمد و قیمت تمام شده این محصول می تواند برای سیاستگذاران در اتخاذ سیاست های مناسب موثر باشد. شهرستان مرودشت با تولید یک پنجم گندم استان فارس، رتبه نخست استان را در تولید این محصول راهبردی دارد. در مطالعه حاضر، درآمد، هزینه متوسط (در واحد سطح) و قیمت تمام شده تولید این محصول در شهرستان مرودشت، با روش پیمایش و بکارگیری تکنیک آمارگیری نمونه ای برآورد شده است. داده ها مربوط به سال زراعی 85-1384 است که از طریق 163 پرسشنامه جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین میزان هزینه، به نهاده زمین مربوط است، درحالی که نهاده های بذر، کود، سم و آب، کمترین میزان هزینه را دارند. میزان هزینه نهاده های نیروی کار و ماشین آلات نیز بین این دو سطح است. همچنین نسبت میزان کل هزینه متوسط تولید به مقدار درآمد متوسط (و نیز نسبت قیمت تمام شده گندم به قیمت تضمینی آن) حدود هشتاد درصد است
  • زهرا فرضی زاده صفحه 166
|
  • Ebrahim Abbasi Page 3
    This study tries to evaluate the execution of article 56 of Iran’s Third Development Plan Act as far as it is related to self-employment in Golestan Province. Self-employment loans of Golestan Province were paid by the province’s Labor and Social Affairs Organization (LSAO) and Employment Opportunities Support Fund (EPSF) within 2003-2004. The results of binomial test indicate that LSAO self-employment loans did not lead to expected employment, though EPSF loans fulfilled the expectations. The percentage of successful loans of EPSF outnumbered those of LSAO. Moreover, there is a positive and significant correlation between the number of self-employment loans paid and employments created in Golestan Province’s cities.
  • Seyyed Hamed Hashemi, Saideh Pour-Aminzad Page 23
    Considering the ratification of Higher Education Ministrys organizational structure law and Irans Fifth Development Plan, it becomes a must to make changes in universities management system. The most crucial part of such changes is related to universities financial system. In the current budgetary system of the higher education institutes, budgeting is done according to various factors such as numbers of students, faculty members and staff. In other terms, allocation of expenditures is done according to the volume criteria; hence, no distinction is deemed among the expenses of different fields of study. Moreover, the expenditures of some courses are financed through extra resources of other courses; this, in turn, requires improvement of financial resources management and supervision. This may lead to more efficiency and effectiveness in the universities. The only way to materialize these goals is to establish performance budgeting system in higher education institutes.This paper tries to explain basic concepts and implementation issues of performance budgeting in higher education institutes and focuses on performance budgeting in universities according to ABC system. The statistical population is Gilan Provincial Payam-Nour University studied through analytical descriptive research method. The results indicate that establishing performance budgeting system would help to improve programs and activities in the universities and paves the way for effectiveness and efficiency of costs. Moreover, focusing on activities, ABC system reveals the traditional shortcomings of the higher education institutes; it will also improves affairs through providing systematic information on cost prices, productivity, efficiency and effectiveness
  • Said Goudarzi Page 76
    This paper tries to measure the extent of villagers’ tendencies to migration. The research has been conducted descriptively as a survey, using a questionnaire. Sampling was done through multi-stage cluster method; the samples included 200 persons of Toyserkan Township – Hamedan. The independent variables of the research were as follows: education, age, gender, individual’s relationship with the villagers, expecting relatively better income after migration, assuming that the migrated relatives and acquaintances may enjoy a better life, the level of individual’s satisfaction with his village, the village population, the distance between the village and the city. Statistical methods used were “frequency distribution table”, “T-Student Test”, “one-way analysis of variance”, “dual regression”, and “multiple regression analysis”. The results of the study indicate that the following variables were influential on the respondents’ migration tendencies: education, age, individual’s relationship with the villagers, expecting relatively better income after migration, and finally assuming that the migrated relatives and acquaintances may enjoy a better life. These variables explain 63 percent of various migration tendencies. The remaining 37 percent are explained by other factors than studied in this paper.
  • Hossein Nasiri Page 96
    In very, simple words, time inconsistency means failing to conduct programs in consistence with time. In other words, time inconsistency refers to a situation where economic decision-makers preferences transform a long time in a way that what they preferred at a certain time point is not consistent with their preferences at other time points. In everyday life, we always face time inconsistency. It might be said that all economic policies and plans especially in the domain of economy somehow suffer from this problem due to the governments’ failing to adherence to the proclaimed programs as well as owing to the lack of collective and public rationality in using information. Thus it is necessary for any politician or economic planner to be aware of time consistency and its impacts. Citing various examples, this paper would try to explain time consistency from various points of view in the framework of dynamic planning, optimal control theory, and game theory. The purpose, here, is to explain the concept of time consistency and try to prove that all economic policies somehow suffer from time inconsistency. In order to achieve this goal, this paper cites examples, reasons, and previous researches besides making uses of mathematics.
  • Majid Dehghanizadeh, Hojjat Fallah Page 128
    Surveying and analyzing different socio-economic, environmental and other aspects of regions indicate the level of their privileges, welfare and development. Difference among privileges of various regions have perpetually been under the influence of environmental capabilities, hard work spirit, historical features and ruptures, level of civilization and urbanization, ideologies and values and so on. Many authorities hold that one of the most important factors and influential sectors in population concentration and development level which concurs socio-economic activities concentration and higher rates of urbanization is “industry sector” accompanied with its related activities.Due to natural and climatic limitations of Yazd Province as well as impossibility to expand agricultural activities, industry sector has always been one of the main areas of activity in this province. Using “factor analysis” method along with 18 selected indicators, this paper surveys Iran’s provincial status regarding mine and industry indicators, emphasizing Yazd province. indicate that Yazd province, being ranked 6, is regarded as a privileged province. Moreover, according to the results of the factor analysis, Yazd Province is ranked 3, 20, 2, 11, and 21 among provinces concerning the following factors respectively: workshops with ten-workers and more (1st factor), human resources (2nd factor), mines (3rd factor), labor productivity and energy efficiency (4th factor), and industrial pollution control (5th factor)