فصلنامه برنامه ریزی و بودجه
پیاپی 27-28 (تیر 1377)

حضور صادرکنندگان ایرانی در بازار جهانی خدمات فنی و مهندسی، در سالهای اخیر،با جدیت بسیاری توسط دست اندرکاران بخشهای خصوصی و دولتی پیگیری شده و ثمره این تلاشها به صورت انعقاد بیش از پنجاه قرارداد ارائه خدمات فنی و مهندسی با مشاوران وپیمانکاران ایرانی، درآمده است. نبود برنامه و راهبردی مشخص و منسجم برای هدایت فعالیتها،یکی از نقاط ضعف مهم در این عرصه است. در این مقاله کوشیده ایم تا در چارچوب قواعد انجام فرایند برنامه ریزی راهبردی، یک الگوی نمونه پیشنهادی از هدفها و راهبردهای مناسب برای صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور، ارائه نماییم.

در هر اقتصادی، در بلندمدت، تقاضای نیروی کار، عامل بسیار مهمی درسیاستگذاری های کلان به شمار می رود. یکی از دلایل مهم آن، این است که عرضه نیروی کار دربلندمدت با کشش نبوده، و بنابراین، دستمزدها در بازار کار، از تعادل بین تقاضای نیروی کار وشکل تابع عرضه به دست می آید. بدین ترتیب، در بازار کار نیز مانند هر بازار دیگری، تقاضا،عامل اصلی تعیین کننده قیمت به شمار می آید.
در این مقاله، ضمن تشریح اصول کلی حاکم بر بازار کار، و به ویژه تقاضای نیروی کار درایران، روند تغییرات تقاضای نیروی کار در بخشهای مختلف اقتصادی را بررسی می کنیم. به منظور برآورد تقاضای نیروی کار در ایران، مدلی متناسب با اوضاع اقتصادی ایران، تحلیل می نماییم و سپس با استفاده از اطلاعات و آمار موجود، کل تقاضای نیروی کار و همچنین تقاضای بخشی نیروی کار را برآورد کرده ایم و برای دوره دهساله 1385-1375 پیش بینی نموده ایم. طبق این برآورد، میزان تقاضای نیروی کار در سال 1385، معادل 20,658,000 نفراست. همچنین از بین بخشهای مختلف اقتصادی در کشور، بخش خدمات بالاترین میزان تقاضابرای نیروی کار را در سال 1385 خواهد داشت.

یکی از موضوعهایی که به تازگی در مطالعات علمی جای خود را یافته است، مقوله روش شناسی به طور کلی و روش شناسی علم اقتصاد به طور خاص می باشد. اصولا امروزه، یکی از مهمترین بحثها در هر رشته، مسئله روش شناسی آن است. این بحث در اوایل بیشتر درعلوم طبیعی مطرح بود، ولی هم اکنون به میزان وسیعی در علوم اجتماعی نیز مطرح است. ازهمان آغاز که به روش شناسی در علوم اجتماعی پرداختند، علم اقتصاد به عنوان علم پیشاهنگ در این زمینه، مورد توجه خاصی قرار گرفت. در این مقاله، اشاره ای بر مراحل تدوین و توسعه روش شناسی علم اقتصاد داریم.

در بسیاری از فعالیتها، که در حوزه های گوناگون با ریشه های تاریخی - فرهنگی متفاوت جریان دارد، زمینه نوینی در حال ظهور است که هر چه بیشتر و مشخصتر بابرنامه ریزی پیوند خورده است. مقصود از "مشخصتر"، بیان این حقیقت است که این زمینه جدید برایندی از پیوند چند رشته نام آشنای کنونی نیست; بلکه هویت "مشخص " دیگری داردکه تشخیص اجزای مؤلفه آن را دشوار می سازد. مقاله حاضر، این فرایند و عناصر این زمینه نوین را تحلیل می کند.