فصلنامه جنگل و مرتع
پیاپی 17 (بهار 1372)

حضور مسئولین بالای مملکتی در مراسم هفته منابع طبیعی اهمیت برگزاری این هفته را در اذهان اقشار مختلف مردم کشورمان بیش از پیش روشن می نماید، معاونت آموزش و ترویج سازمان در نظر دارد مجموع بیانات این مقامات را در بولتن ویژه ای منتشر نماید، اما به جهت اهمیت موضوع فرازهایی از رهنمودهای ریاست محترم جمهوری، جناب آقای دکتر حبیبی معاونت محترم ریاست جمهور، جناب آقای ناطق نوری ریاست محترم مجلس شورای اسلامی و برادر عزیزمان آقای مهندس فروزش را به اطلاع خوانندگان گرامی می رسانیم.

قبل از بحث پیرامون هر موضوعی ابتدا باید تعریف دقیق و روشنی از اصل موضوع بیان گردد. تا د رحین برنامه ریزی و حتی اجراء معنی و مفهوم اصلی آن دستخوش تغییرات نگردیده و احیانا با تفسیر نادرست و سلیقه ای از هدف اصلی منحرف نشود. لذا دراینجا ابتدا به تعریف کلی از مشارکت پرداخته و سپس راجع به اهمیت و نحوه مشارکت مردمی در طرحهای منابع طبیعی اشاره خواهیم نمود.

عدم استفاده یا بهره وری ناشایست از منابع آبی زمین، بویژه مناطق خشک و نیمه خشک، محیط زیست جامعه بشری را در مورد مخاطره جدی قرار داده است. درایران، در حالی که به لحاظ شرایط اقلیمی نامناسب، منابع آب محدود به 220 میلی متر بارش (حدود یک چهارم ریزشهای آسمانی جهان) و مجموعا 400 میلیارد متر مکعب می باشد، شیوه های نادرست اداره این منابع، بخصوص در سه دهه اخیر، اتلاف بیش از پیش منابع آب و خاک، بر پایه آخرین برآوردها، سالانه افزون بر اتلاف نزدیک به 100 میلیارد مترمکعب آب کشور، بیش از 2 میلیارد تن (برابر 8 درصد مقدار شستشوی خاک در جهان) خاک حاصلخیز آن شسته و از دسترس خارج شده و یک درصد از سطح خاک این مرز و بوم از حیز انتفاع ساقط می گردد؛ بعلاوه بروز سیلهای شدید، هر سال صدها میلیارد ریال زیان بر اقتصاد کشور تحمیل می نماید. ادامه این وضع همراه با افزایش جمعیت و نیاز به غذای بیشتر، در آینده نزدیک کشور را با بحرانی سهمگین روبرو می سازد. دلبستگی به آینده مردم این سرزمین ایجاب می نماید که با توجه به نقش مهم و تعیین کننده آب در توسعه اقتصادی - اجتماعی کشور و پیامدهای ناشی از هدر رفت آن، اداره بهینه آب، این مهمترین فرآورده آبخیزها، به عنوان هدف اصلی برنامه های آبخیزداری مدنظر قرار گیرد.

ملچ در آتش اگرچه به زعم نویسنده آن آقای محسن ادهمی یک قصه است اما در حقیقت گزارشی است پیرامون نحوه اجرای بخشی از وظایف ادارات کل منابع طبیعی بهنگام بروز آتش سوزی در جنگل و مراتع، واقعیت آن است که کار حفاظت از منابع طبیعی در مقابل حوادث غیرمترقبه از جمله آتش سوزی که هر ساله مخصوصا در فصل پائیز ممکنست کرارا اتفاق افتد علاوه بر داشتن طرح و برنامه ای مشخص نیازمند امکانات و وسایلی نظیر سیستم های هشدار دهنده - بیسیم - برجهای مراقبت و دیده بانی - سیستم های پیشرفته اطفاء حریق و غیره است که متاسفانه در موارد عدیده ای امکانات و وسایل موجود در مقابل نیازها بسیار ناچیز و حقیر می نماید. امید آنکه در برنامه دوم برای این موارد عنایت و توجهی کافی مبذول گردد.