فصلنامه جنگل و مرتع
پیاپی 25 (زمستان 1373)

توسعه پایدار از یک واژه ذهنی به واژه ای عین بدل شده است که خوشبختانه در کلیه زمینه های برنامه ریزی کشور به آن توجه می گردد و تا حدودی می توان به بخشهای مختلف برنامه ریزی چنین حقی را داد تا توسعه پایدار را از دیدگاه و جنبه خاص خود مدنظر قرار دهند و بی شک همگان بر این باور اشتراک نظر دارند که یکی از جنبه های دستیابی به توسعه پایدار برقراری عدالت اجتماعی است.
ایجاد عدالت اجتماعی تنها به منزله توزیع بالنسبه متعادل ثروت نیست، بلکه مهمترین جنبه آن می تواند ایجاد و برقراری امکان استفاده از منابع ملی برای مردم یک سرزمین تلقی گردد. این امر، یعنی استفاده از منابع ملی - که در برگیرنده منابع طبیعی نیز می شود - در ایران بنا به دلایل اقلیمی - فرهنگی نه تنها در خور توجه بیشتر می باشد بلکه به واسطه شرایط حساس و شکننده ای که بر این منابع حاکم است، در صورت عدم توجه به موقع و مناسب می تواند مجموع استراتژی های کلان دولت را نیز با خطر شکست مواجه سازد.
ایجاد تعادل در برنامه ریزی کلان، مستلزم رعایت اصول جامع نگری در هر یک از برنامه ریزی های بخشی است و اعتقاد ما بر آن است که نگرش همه جانبه و جامع، با توجه به ساختار طبیعی و فرهنگی گسترده ایران زمین جز از طریق اعمال مدیریت هماهنگ آبخیز، اگر غیرممکن نباشد، در کوتاه مدت و میان مدت دستیافتنی نخواهد بود.

کشور پهناور ایران اسلامی به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک از یک سو و موقعیت ویژه جغرافیایی و قرار گرفتن در محل تلاقی اقالیم بزرگ حیاتی از سوی دیگر، از نقطه نظر پوشش و رویش های گیاهی دارای ویژگی های بسیار زیادی بوده و تنوع و گوناگونی های فراوانی در آن دیده می شود که پیوسته مورد توجه و علاقه دانشمندان علوم گیاهی بوده است. ولی شرایط آب و هوایی حاکم بر قلت بارندگی ها در غالب مناطق موجب شکنندگی تعادلهای طبیعی موجود را فراهم آورده و در دهه های اخیر افزایش بی رویه جمعیت و سیاستهای غلط و بی برنامه استفاده از منابع طبیعی و سوء استفاده افراد سودجو از بی برنامگی سبب تشدید آن شده به نحوی که در بعضی مناطق پوششهای گیاهی از نظر کمی و کیفی تخریب و حتی نابود گردیده است...

زمینه های فرهنگی درباره منابع طبیعی علیرغم اهمیت، تنوع طلب و گستردگی فراوان آن، از جمله مقولاتی است که در جامعه ما کمتر مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است و دکتر مرتضی فرهادی در دومین سمپوزیوم بررسی مسایل اجتماعی در منابع طبیعی که به همت معاونت اموراجتماعی (ترویج و مشارکت مردمی) وزارت جهاد برگزار گردید، این مقوله را محور سخنرانی خود قرار داده اند. نظر به اهمیت موضوع، متن این سخنرانی با مختصر تغییراتی برای چاپ آماده گردیده که از نظر خوانندگان گرامی می گذرد.

تعاون در فرهنگ فرانسوی Petit Larousse چنین تعریف شده است: تعاون شیوه ای از فعالیتهای اقتصادی است که از این طریق افرادی که منافع مشترک دارند دستگاه یا موسسه ای به وجود می آورند که در آن حقوق همه در تمشیت امور برابر بوده و سود حاصله تنها بین شرکاء آن هم بقدر فعالیت هر یک تقسیم می شود و در فرهنگ انگلیسی Hut chinsonis New 20th century Encyclopedia چاپ 1974 تعاون را پیوند دادن افراد به یکدیگر برای همکاری متقابل بازرگانی، صنعت، تامین اعتبار معنی نمود و واژه معادل فارسی آن، Cooperation برگزیده شده است...