نشریه حوزه
سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 152، تابستان 1388)

خرافه های علمی و عملی در ساحت آموزه ها و اندیشه های دینی، معلول جهل فکری و جهالت فعلی است و اگر در جامعه ای اسلامی رشد و رواج یابد، دینداری را از اثرگذاری ویژه، سازندگی و فروزندگی باز می دارد. خرافه ها، اگرچه در جامعه متجدد نیز، تولد و توسعه می یابد و در روزگار ما، در حال دگرشدن به بحران است؛ اما در جامعه سطحی نگر و قشری گرا و به دور از عقلانیت وحیانی و معرفت عمیق دینی، اثر منفی بیش تری خواهد داشت و دارای ریشه های معرفت شناختی، روان شناختی، جامعه شناختی و البته سیاسی و اجتماعی است که به دست (خودی)های غافل و جاهل، متحجر و جموداندیش، گرفتار تجددگرایی و یا غیر (خودی)های آگاه مغرض پیدایی و پایایی یافته و تئوریزه می گردد، تا اثرگذاری اصیل دینی و جامعه دینی را نفی و محو نمایند.
در نوشتار حاضر، به مفهوم شناسی خرافه ها و ریشه شناسی علمی و رفتاری آن پرداخته شده و سپس راهکارهایی جهت خرافه ستیزی با هدف خرافه زدایی ارائه گردیده است. زیرا به باور ما، هیچ خرافه ای به اندازه خرافه ها در ساحت دین و فرهنگ و آموزه های دینی، اعم از اعتقادیات، اخلاقیات و اجتماعیات و شرعیات خطرناک تر و خسران بارتر نیست؛ لذا باید عقلانیت و معرفت و رفتارهای دینی را ژرفا بخشید و (دین) را از سرچشمه زلال آن شناخت و در مکتب عالمان جامع اندیش و عالم به زمان و متعهد که درک و درد دینی را به هم سرشته اند آموخت.