فهرست مطالب

پژوهش های ارتباطی - پیاپی 77 (بهار 1393)

فصلنامه پژوهش های ارتباطی
پیاپی 77 (بهار 1393)

  • بهای روی جلد: 40,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1393/03/31
  • تعداد عناوین: 9
|
  • اصغر مشبکی، عباس نژادعبدالله*، جلیل دلخواه، محمد بدخشان صفحات 9-36
    بر مبنای نظریه توسعه ساختاری سازمان صدا وسیما، افزایش رقابت در فضای رسانه ای، پیشرفت فناوری های رسانه ای و تحولات اجتماعی فرهنگی ازجمله عوامل محیطی هستند که در مدیران و متولیان صداوسیما احساس نیاز به تغییر و توسعه ساختار را به وجود آورده اند. همچنین برخی عوامل درون سازمانی مانند تغییر مولفه های راهبردی سازمان و لزوم پاسخگویی به انتظارات ذی نفعان نیز منجر به تغییر و توسعه ساختار شده است.
    بر اساس نظریه توسعه ساختاری سازمان صداوسیما، احساس نیاز به تغییر در ساختار، منجر به توسعه منطقی یا غیرمنطقی ساختار می شود. حاکمیت داشتن یا نداشتن دیدگاه کارشناسی در توسعه ساختار، درجه اختیار واحدها، میزان اختیارات ریاست سازمان و نگرش مدیران عالی به توسعه ساختار از عوامل زمینه ای تاثیرگذار بر توسعه ساختار هستند. ضعف نگاه سیستمی در توسعه ساختار، فقدان طرح جامع توسعه رسانه ای و ماهیت دولتی سازمان صدا و سیما از جمله عواملی هستند که مانع از اجرای توسعه منطقی ساختار می شوند. تکثر شرکت های وابسته، تورم ساختاری و فقدان توازن و تناسب ساختار سازمان صدا و سیما از جمله پیامدهای نامطلوب توسعه ساختاری طی سال های مورد مطالعه بوده است.
    کلیدواژگان: تغییر ساختار، توسعه ساختار، تورم ساختاری، توازن ساختاری، نظریه داده بنیاد
  • علی اصغر غلامرضایی*، زینب مجدی صفحات 37-67
    پژوهش حاضر به دلیل پرداختن به ویژگی های نمایشنامه رادیویی و نحوه تنظیم داستان های قرآنی دارای اهمیت فراوانی است. این پژوهش با توجه به ضرورت تولید و عرضه آثار نمایشی، بویژه تولیدات رادیویی فاخر دینی بر مبنای قرآن کریم و لزوم آشنایی نویسندگان رادیو با اصول اقتباس از این منبع ارزشمند دینی، تهیه و تالیف شده است. روش پژوهش، اسنادی و ابزار گردآوری اطلاعات، فیش بوده است. این مقاله درصدد پاسخگویی به سوال های زیر می باشد:اصول تنظیم در آثار نمایشی رادیو کدام است؟ شیوه های تنظیم داستان های قرآن برای متون نمایشی رادیو کدامند؟ تفاوت اصول تنظیم متون نمایشی داستان های قرآنی و سایر آثار نمایشی چیست؟ نتیجه کلی پژوهش حاضر نشان از شفاهی، ساده و همه فهم بودن قصص قرآن (از جهت محتوا) است. نمایش رادیویی به دلیل درگیر نکردن حواس مخاطب با تصاویر، در انتقال پیام و اثرگذاری و در استیفاء کامل و جامع و مانع مفاهیم معرفتی وحی، قالب مناسب تری برای طرح داستان های قرآنی است، اولین گام تنظیم قصص قرآن برای متون نمایشی رادیو، مشخص کردن نوع اقتباس است. گام دوم، شناخت ویژگی های دراماتیک روایت قصص و کشف رابطه ی درونی کنش روایت و اشخاص قصه است. گام سوم، یافتن الگوی مناسبی است که با کمک آن بتوان قصص قرآن را برای نمایش رادیویی، آماده کرد، تا علاوه بر جذابیت و درست بودن روایت، وجه دینی و معنوی نمایش نیز آشکار شود.
    کلیدواژگان: اثر فاخر، تنظیم رادیویی، قصص قرآن
  • عبدالعلی علی عسکری، سیاوش صلواتیان، هادی البرزی دعوتی* صفحات 69-96
    با توجه به حضور صداوسیما در عرصه داخلی و بین المللی لازم است که این سازمان در آینده نیز برای رقابت با سایر رسانه ها و دستیابی به اهداف و تعالی خود در محیط رقابتی، به شناخت مسیر حرکت براساس تغییر و تحولات رسانه ای جهان بپردازد.
    بنابراین، در پژوهش حاضر، با استفاده از روش دلفی و با بررسی دیدگاه های 20 صاحبنظر آینده های محتمل رسانه ملی در فضای اینترنت با توجه به روندهای محیطی و محاطی اثرگذار بر این رسانه، به ترتیب، حضور موازی در فضای اینترنت با 35 /86 درصد امتیاز در رده اول، حضور مکمل در فضای اینترنت با 59/64 درصد امتیاز در رده دوم، حضور مطلق در فضای اینترنت با 31/60 درصد امتیاز در رده سوم و حضور سایه ای در فضای اینترنت با 23/37 درصد در رده چهارم اولویت بندی شده اند. در بحث «آینده مطلوب» از نظر خبرگان پژوهش نیز، در میان آینده های محتمل در ده سال آینده، حضور موازی در فضای اینترنت برای رسانه ملی با امتیاز 44/94 انتخاب شده است. با توجه به این آینده نگری، لازم است رسانه ملی طی ده سال آینده در کنار رسانه های سنتی به بهرهمندی مستقل و یکسان از اینترنت برای جذب مخاطب مبادرت بورزد.
    کلیدواژگان: فضای اینترنت، آینده های محتمل صداوسیما، آینده مطلوب صداوسیما، روندهای محیطی و محاطی
  • اکبر نصراللهی*، معظمه حاجی زاده صفحات 97-122
    به طور کلی شکل گیری رسانه های محلی در ایران، از دیرباز حساسیت برانگیز بوده است. این امر بیشتر از دو عامل تنوع قومی کشور و ساختار نظام سیاسی حاکم در قبل و بعد از انقلاب ناشی می شود. استان آذربایجان غربی از جمله مراکزی است که به سبب همجواری با دو قومیت کرد و ترک و نیز شرایط سیاسی خاص حاکم بر آن، حوزه قابل مطالعه ای محسوب می شود. تولید و انتشار اخبار برای مخاطبان اقوام، بسیار حساس و مهم است و با توجه به سوابق تاریخی این موضوع، کمترین غفلت در این خصوص می تواند بحران زا باشد. هدف اصلی این پژوهش شناخت دقیق چگونگی انتشار اخبار قومیت های ترک و کرد در سیمای استان آذربایجان غربی است. به این منظور، بخش های خبری به زبان ترکی و فارسی در بازه زمانی سه ماهه بهار 91 با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که با در نظر گرفتن نسبت جمعیتی اقوام ترک و کرد استان آذربایجان غربی، تفاوت معنا داری در پوشش خبری اقوام کرد و ترک از نظر متغیرهای زمان اختصاص داده شده، رویدادمداری و فرایندمداری، رویکرد و محتوای مطالب و محل گزارش رویداد وجود دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که عدالت توزیعی (زمان)، رویه ای (رویداد و فرایند مداری) و اطلاعاتی (ارزش های خبری) در مورد دو قومیت کمتر رعایت شده است.
    کلیدواژگان: اخبار، قومیت، رسانه محلی، رادیو، تلویزیون
  • علی جعفری*، مهدی روحانی صفحات 123-142
    اینترنت یکی از با نفوذ ترین فناوری های جدید ارتباطی است که همه ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر عظمت و نفوذ خود قرار داده است. سوالی که در این مقاله در پی پاسخگویی به آن هستیم، این است که اصولا در تحقق دستیابی به توسعه سیاسی، اینترنت چه جایگاهی دارد؟ به عبارت دیگر، آیا ارتباطات رایانه ای در اینترنت می تواند زمینه توسعه سیاسی را فراهم سازد؟ در این پژوهش از روش اسنادی کتابخانه ای استفاده شده است.
    صاحبنظران علوم سیاسی معتقدند که اینترنت در بعد توسعه سیاسی آثار مثبتی مانند انتشار و کسب آزادانه اطلاعات، تاثیر گسترده بر افکار عمومی و جهت دهی به آن، اصلاحات ساختاری کلی و جزئی در جوامع، دموکراسی الکترونیکی، ساماندهی انتخابات و... به دنبال داشته است.
    در مجموع می توان دریافت که اینترنت با توجه به ویژگی هایی چون تعاملی بودن، همزمان بودن ارتباط، همه جایی بودن، فقدان کنترل مرکزی، فقدان مالکیت بر شبکه و سانسورگریزی، می تواند فضای مساعدی برای احیای ابعاد از دست رفته مشارکت سیاسی و دموکراسی را فراهم آورد و به این ترتیب، بستری مناسب برای گسترش مشارکت سیاسی به شمار می رود.
    کلیدواژگان: اینترنت، فناوری های نوین، توسعه سیاسی، مشارکت
  • علی ربیعی*، هاجر پاک کردکندی صفحات 143-165
    در مقاله حاضر، به این موضوع پرداخته می شود که چطور با وجود دور بودن فضای فرهنگی سریال های اخیر ماهواره ای از جامعه ایران، مخاطبان آنها توانسته اند در بسیاری از موارد با این سریال ها ارتباط نزدیک و حس همجواری برقرار کنند. در این پژوهش، با تقسیم افراد به سه گروه شمال شهر تهران، جنوب تهران (حومه) و روستا، هفده نفر از میان جوانان استان تهران به شیوه نمونه گیری تدریجی انتخاب شده اند و مورد مصاحبه های گروهی متمرکز قرار گرفته اند. نتایج حاصل از مصاحبه نشان می دهد که دو گروه با عقایدی از دو قطب مخالف، رو به روی هم قرار داشتند: مصاحبه شوندگان گروه شهری و مصاحبه شوندگان گروه روستایی. گروه حومه هم تقریبا جایی در بین این دو گروه، و البته متمایل به سمت دیدگاه های شمال شهری ها، قرار گرفته بودند. مصاحبه شوندگان متعلق به گروه شمال شهر بیشتر بر مشابهت های محیطی و فرهنگی خود با مضامین این سریال ها تکیه داشتند و نوعی همجواری ارزشی و ظاهری با این سریال ها نشان می دادند همجواری ملی و محلی. اما افراد متعلق به گروه روستایی بیشتر به تضاد فرهنگی و محیطی خود با این سریال ها اشاره می کردند و احساس همجواری آنها فقط به لحاظ ژانری بود.
    کلیدواژگان: همجواری، سریال های عامه ماهواره ای، مطالعه مخاطبان، تفاوت و مشابهت فرهنگی
  • کلثوم خدایاری*، فاطمه دانشور حسینی، حمیده سعیدی صفحات 167-192
    بررسی شبکه های اجتماعی که زمان چندانی هم از پیدایش آنها نمی گذرد، موضوع مورد علاقه بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران حوزه علوم ارتباطات اجتماعی است. کاربرد این شبکه های نوظهور در طیف وسیعی از روابط شخصی گرفته تا روابط جهانی، این پدیده را تبدیل به یک سوژه تمام عیار در پژوهش های اجتماعی و رسانه ای کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان و نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9 مشهد و عوامل موثر بر آن بوده است. روش پژوهش، توصیفی، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9 مشهد تشکیل می دهند و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامهمحقق ساخته است. یافته های پژوهش نشان داد، 3/55درصد دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد در حد کمی از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند. همچنین نتایج حاکی از آن است که بین متغیرهایی چون تنوع و گستردگی، میزان اعتماد، اطلاع رسانی و ارتباط آسان، جنسیت و رشته تحصیلی دانشجویان و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه وجود دارد.
    کلیدواژگان: شبکه های اجتماعی مجازی، تنوع و گستردگی، اعتماد، ارتباط
  • صفحه 193
  • صفحه 197
|
  • Asghar Moshabaki, Abbas Nejad Abdollah*, Jalil Delkhah, Mohammad Badakhshan Pages 9-36
    According to IRIB’s structural development theory, the increased media competition together with the technological advancements and the socio-cultural changes are among the environmental factors making IRIB’s managers and administrators feel the need for structural change and development in the organization. Furthermore, certain intra-organizational elements, such as the change in the IRIB’s strategic components and the necessity to meet the needs and expectations of the beneficiaries, have also led to structural change and development. According to IRIB’ structural development theory, feeling need for a change in structure would end in logical or illogical development in structure. Structural development based or not based on expertise, the degree of autonomy of the departments, the level of authority of the organizations’ head and the attitudes of high ranking managers toward the structural development are among the ground factors affecting structural development. Weak systematic approaches to structural development, lack of a comprehensive media development plan and the state-run nature of IRIB are among factors impeding a logical structural development plan. The plurality of the affiliated companies, structural inflation and IRIB’s structural imbalance are a few unpleasant implications of the structural developments during the years examined in this study.
    Keywords: Structural Change, Structural Development, Structural Inflation, Structural Balance, Grounded theory
  • Ali Asghar Gholamrezayee*, Zeinab Majdi Pages 37-67
    This article aims to address the way in which Qur’anic stories could be adapted and modified for radio dramas. This documentary and library research addresses such issues as, the principles of adaptation and modification for radio dramas, ways of adapting Qur’anic narratives for radio dramas, the differences between Qur’anic dramatic texts and other dramatic works. It also explains dramatic properties of narratives and discovers the stories internal action and the characters. The findings indicate that Qur’anic stories are straightforward, understandable and easy to tell in terms of content. Radio is a medium not engaging the audience’s sense of sight and this makes it a good tool for effective conveyance of the messages of Qur’anic stories. Finally, the article proposes a suitable model with which one could prepare Qur’anic stories for radio dramas.
    Keywords: Influential Work, Adaptation for Radio, Quranic Narratives
  • Abdolali Aliaskari, Siyavash Salavatiyan, Hadi Alborzi Davati* Pages 69-96
    Given the national and international presence of IRIB, it is necessary for this organization to remain competitive in future and fulfill its objectives by adapting itself to international developments in communications field. The present research uses Delphi method to examine the views of 20 media experts about the possible and preferable futures of the National Media in the cyber space. According to the findings, the possible futures for the IRIB are as follows: parallel presence in the Internet with 86.35 percent stands in the first place, complementary presence in the Internet with 64.59 percent stands in the second place, absolute presence with 60.31 stands in the third place and finally, shadow presence with 37.23 percent stands last. Among the possible futures, parallel presence in the cyber space with 94.44 percent was chosen by the experts as the most probable future within the next 10 years.
    Keywords: The Internet, IRIB Possible Futures, IRIB Preferable Future, Environmental Trends
  • Akbar Nasrollahi*, Moazameh Hajizadeh Pages 97-122
    The present study aims to shed lights on the way news related to Turkish and Kurdish ethnic groups are covered in local television in Azerbaijan, northwestern Iran. For the purpose of this research, the newscasts presented in Turkish and Persian within the first three month of the year 1391 (Iranian Calendar) were content analyzed. The research findings indicate that, given Turkish and Kurdish ethnic groups demography, there was a significant difference between these two groups in terms of the allocated time, news strategy, being event-based or process-based and the location of reporters. The conclusion is that distributive justice (in terms of time), procedural justice (event-based or process-based) and informational justice (in terms of news values) were not served to these two ethnic groups.
    Keywords: News, Ethnicity, Local Media, Radio, Television
  • Ali Jafari*, Mehdi Rouhani Pages 123-142
    The Internet is one of the most influential modern communicative technologies affecting almost all aspects of human life. The present article addresses the role of this new technology in political development. In other words, could Internet-based communications facilitate political development? The study was carried out using documentary-based methodology.Politics scholars maintain that the Internet has had positive implications in terms of political development, including free circulation of information, wide influence on public opinions, structural reforms in communities, electronic democracy, organizing elections etc. Due to such peculiarities as interactivity, simultaneity, ubiquity and availability, uncontrollability …, the Internet could facilitate the revival of the lost aspects of political participation and democracy.
    Keywords: The Internet, Modern Technologies, Political Development, Participation
  • Ali Rabiei*, Hajar Pak Kurdkandi Pages 143-165
    The present article examines how Iranian audiences have been able to build close relationship with a number of satellite TV series, despite the existing cultural and contextual differences. Subjects of this survey were divided into three groups: individuals from northern, southern neighborhoods of Tehran and rural/ suburban areas. Seventeen individuals were chosen through sequential sampling and were given an interview. The results are indicative of two groups with polarized opinions: Tehran residents and rural group. The suburban group could be placed somewhere in between. Interviewees from northern parts of the city stressed on their cultural and contextual similarities with those of the series; however, individuals residing in rural areas pointed to cultural and contextual differences.
    Keywords: Closeness, Satellite TV Soap Operas, Audience Research, Cultural Differences, Similarities
  • Golsoom Khodayari*, Fatemeh Daneshvar Hoseini, Hamideh Saeedi Pages 167-192
    The study of emerging social networks is an appealing topic for students and researchers majoring social communications sciences. The wide range of these community networks’ applications, from interpersonal to global relationships, has made them a tempting subject matter for media and community researches. Based on a survey carried out through descriptive methodology, the present paper aims to study the type and extent of usages Azad University students make from virtual social networks. Subjects of the study consisted of students from Mash’had Azad University, District 9. The data were gathered through a researcher-made questionnaire. The findings indicate that 55.3 percent of the students made little use of virtual social networks. There was a significant relationship between such indicators as diversity, level of trust, informing, easy access, gender, major and the level of using virtual social networks.
    Keywords: Virtual Social Networks, Diversity, Trust, Access