فهرست مطالب

مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم
سال دهم شماره 4 (پیاپی 39، زمستان 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/10/11
  • تعداد عناوین: 10
|
  • محمد موحدی، بهزاد حجاری زاده، اعظم دخت رحیمی، معصومه آرشین چی، خدیجه امیرحسینی، محمداسماعیل مطلق، علی اکبر حق دوست صفحه 1
    مقدمه
    علی رغم ارزش بسیار زیاد اطلاعات زیج حیاتی در پایش و ارزشیابی عملکرد نظام سلامت، تا کنون کمتر به صورت منسجم و دقیق این اطلاعات مورد تحلیل قرار گرفته است. این مطالعه با هدف بررسی روند تغییرات و الگوی نابرابری شاخص های سلامت در جمعیت روستایی کشور در طول زمان، از طریق تحلیل عمیق اطلاعات زیج سلامت انجام گردید.
    روش کار
    مقادیر 9 شاخص مهم سلامت زیج حیاتی برای سال های 1372 تا 1384 از گزارش های رسمی سالانه معاونت سلامت استخراج و برای سال های 1385 و 1386 به کمک مدل رگرسیون خطی و رگرسیون فراکشن پلی نومیال پیش بینی شد و سپس روند زمانی شاخص ها تحلیل شد. همچنین شاخص ها توسط روش Z-Score استاندارد شده، نقشه جغرافیایی توزیع شاخص ها برای دو دوره زمانی 79 -1375 و 84 -1380 تهیه گردید و الگوی نابرابری تحلیل شد.
    یافته ها
    میزان های مرگ کودکان زیر پنج سال، زیر یک سال و نوزادان، شاهد یک روند نزولی در طول این 13 سال بوده است. اما کاهش مرگ نوزادان، شیب کمتری (26/0- = b) نسبت به کاهش مرگ کودکان زیر پنج سال (60 /1- = b) و زیر یک سال (16 /1- = b) داشته است. درصد زایمان های انجام شده توسط افراد دوره ندیده در کشور حدود 5/3 برابر کاهش داشته است. همچنین میزان مرگ مادران ناشی از عوارض بارداری نیز طی این سال ها از 47 به 32 مورد به ازای هر صدهزار تولد زنده کاهش داشته است. در شاخص درصد زایمان های انجام شده توسط افراد دوره ندیده، الگوی نابرابری در استان ها در مقطع زمانی اخیر به سمت همگونی بیشتر پیش رفته است. شاخص متولدین با وزن کمتر از 2500 گرم از 9/2% به 6/4% رسیده است و تنها شاخصی بود که میانگین کشوری آن روند افزایشی نامطلوب داشت. میزان باروری کلی و پوشش تنظیم خانواده علی رغم ارتقا مناسب در دهه 70، بعد از آن تقریبا ثابت باقی مانده است و طبق پیش بینی، تا سال 1386 نیز تغییر قابل توجهی نخواهد داشت. الگوی نابرابری در شاخص های باروری تغییرات بسیار ناچیزی در استان ها داشته اما در شاخص میزان باروری کلی، تا حدودی به سمت همگونی بیشتر استان ها رفته ایم.
    نتیجه گیری
    نتایج این مطالعه نشان داد که در یکی دو دهه اخیر ارتقا قابل قبولی در بسیاری از شاخص های سلامت در مناطق روستایی کشور به دست آمده است. از طرف دیگر علی رغم کاهش نابرابری در بعضی شاخص ها در سال های اخیر، کماکان نابرابری، مشکل مزمن و عمده نظام سلامت روستایی کشور است.
    کلیدواژگان: سلامت، نابرابری، شاخص سلامت، زیج حیاتی، پیش بینی
  • غلامعلی نادری، صدیقه عسگری، مژگان قاری پور، مسیح الله طاهر، الهام خسروی، نادیا نیکخو صفحه 11
    مقدمه
    رادیکال های آزاد به خصوص گونه های اکسیژن فعال با ایجاد آسیب به بیومولکول هایی همچون DNA، پروتئین ها، آنزیم ها و یا چربی های غشایی می توانند اختلالاتی را ایجاد کنند. پراکسیداسیون لیپیدها در ذره LDL و دیواره سلو ل های کبدی در تشکیل آترواسکلروز و بیماری کبدی و همچنین قندی شدن غیرآنزیمی پروتئین ها در وخیم شدن اوضاع دیابت نقش دارند. عدم تعادل سیستم آنتی اکسیدانی و اکسیدانی می تواند باعث بروز اثرات مخرب رادیکال های آزاد در طولانی مدت گردد. در این مطالعه اثرات آنتی اکسیدانی یکی از چاشنی های غذایی به نام فلفل سیاه بر واکنش های ذکر شده، بررسی گردید.
    روش کار
    ابتدا عصاره فلفل سیاه تهیه و شناسایی گردید. هپاتوسیت های موش تهیه و در مجاورت ترشیوبوتیل هیدروپرکساید mμ 5/1 قرار گرفت و میزان مالون دی آلدئید حاصل از پراکسیداسیون لیپیدی در حضور و غیاب عصاره و میزان آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) آزاد شده ناشی از پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی اندازه گیری شد. تغییرات گلیکوزیلاسیون هموگلوبین و اکسیداسیون LDL نیز در حضور و غیاب عصاره فلفل بررسی و میزان درصد مهار اکسیداسیون نسبت به کنترل محاسبه گردید.
    یافته ها
    نتایج این مطالعه نشان داد که فلفل سیاه در غلظت μg/ml 10، میزان مالون دی آلدئید را 78/17%، رهاسازی AST از سلول های کبدی را 3/33% و میزان قندی شدن هموگلوبین را در غلظت μg / ml 25/0 به میزان 35/17% مهار می کند. اثر فلفل سیاه بر مهار اکسیداسیون LDL در غلظت μg / ml 1 بسیار چشمگیر بود.
    نتیجه گیری
    این مطالعه نشان داد که فلفل سیاه در غلظت های به کار برده شده از خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی برخوردار است و احتمالا می توان از آن به عنوان آنتی اکسیدان و مکمل غذایی برای بیماران دیابتیک، کبدی و افراد مستعد به آترواسکلروز استفاده نمود.
    کلیدواژگان: آنتی اکسیدان ها، فلفل سیاه، LDL، سلول کبدی، هموگلوبین
  • احمدعلی نوربالا، فاطمه رمضان زاده، حسین ملک افضلی، نسرین عابدی نیا، عباس رحیمی فروشانی، مامک شریعت صفحه 17
    مقدمه
    پدیده ناباروری خصوصا جنبه های روانی- اجتماعی آن ازاهمیت زیادی برخوردار است و تشخیص چگونگی ارتباط این پدیده و عوامل فوق، تاثیری عمیق در بهبود کیفیت زندگی خواهد داشت. پژوهش حاضر شیوع و شدت افسردگی و تاثیر مداخلات روان پزشکی در میزان افسردگی زوجین نابارورمراجعه کننده به مجتمع بیمارستانی امام خمینی، مرکز تحقیقات بهداشت باروری ولی عصر(عج) را بررسی می نماید.
    روش کار
    این مطالعه در دو مرحله انجام گرفت، در مرحله اول با روش مقطعی 638 نفر بررسی شدند و در مرحله دوم از میان 140 زوج داوطلب 70 زوج در گروه مداخله ای و 70 زوج در گروه کنترل قرار گرفته و گروه مداخله ای به مدت 6 ماه با داروی فلوکستین بر اساس شدت بیماری و درمان های شناختی- رفتاری و روان درمانی حمایتی، تحت درمان قرار گرفتند. ابزارهای به کار برده شده شامل آزمون افسردگی بک (BDI)، مقیاس درجه بندی سازگاری مجدد اجتماعی(هولمز- ریهی) وپرسش نامه دموگرافیک- اجتماعی بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی، آزمون تی زوج، کای دو، رگرسیون لجستیک انجام گرفت.
    یافته ها
    در این بررسی 48% زنان و 8/23% مردان اختلال افسردگی داشتند، شیوع افسردگی در زنان دو برابر مردان بود. فراوانی افسردگی در طبقه تحصیلی ابتدایی، زنان خانه دار، گروه سنی 25 -19 سال، فرزندان وسط خانواده، افراد با استرس(خصوصا استرس شدید)، در افراد با مکانیزم واکنش هیجانی و در گروه با نگرش تولید نسل به ازدواج بیشتر مشاهده شد واین ارتباطات از لحاظ آماری معنادار بود (0001/0 p<). نتایج به طور کلی نشان داد که در گروه درمان یافته در مقایسه با گروه کنترل، میانگین نمره بک از 7/18 (7/9 SD=) به 7/10 (8/5 SD=) کاهش یافته است که این مطلب بیانگر اثر قابل توجه درمان های روان پزشکی(دارویی- روان درمانی) در کاهش علائم افسردگی می باشد (0001/0 p<). درمان های روان پزشکی(دارویی- روان درمانی) بیشترین تاثیر را در گروه های زنان، دامنه سنی 25 -19 سال، زنان خانه دار، طبقه تحصیلی ابتدایی، طبقه اقتصادی پایین و در گروه با نگرش شانس (اسناد بیرونی) داشته است و این ارتباطات از لحاظ آماری معنادار بود (0001/0 p<).
    نتیجه گیری
    با توجه به فراوانی افسردگی در زوجین نابارور و موثر بودن مداخله روانی که در این مطالعه اثر آن معنادار بود باید توجه جدی به درمان این گروه بیماران صورت گیرد. بدون شک این امر به سلامت روان و همچنین بهبود کیفیت زندگی آنها منجر خواهد شد.
    کلیدواژگان: افسردگی، درمان دارویی، درمان های شناختی، رفتاری، روان درمانی حمایتی، ناباروری
  • منظومه شمسی میمندی، غلامرضا سپهری، محمدرضا فرخی نوری، مطهره محسن بیگی، حمیدرضا متولی زاده صفحه 27
    مقدمه
    پیش بینی داروهای مورد نیاز در مناطق زلزله زده از ملزومات برنامه ریزی و مدیریت بحران محسوب می شود. لذا مطالعه حاضر بدین منظور صورت گرفت تا نیاز واقعی به نوع دسته جات دارویی و هم چنین پر مصرف ترین داروهای تجویز شده جهت بیماران سرپایی بم در طی 6 ماه اول پس از زلزله 1382مورد بررسی قرار گیرد.
    روش کار
    این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی درطول 6 ماه اول پس از زلزله بم در دی ماه 1382 صورت پذیرفت. اطلاعات لازم ازمیان 3000 نسخه بیماران سرپایی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، استخراج گردید. این نسخ توسط پزشکان عمومی تیم های فوریت های پزشکی که در 12 مرکز مراقبت های بهداشتی استقرار داشتند، تجویز شده بودند. اطلاعات شامل جنس بیماران، تعداد اقلام دارویی در هر نسخه، دسته دارویی، نام دارو (تجاری- ژنریک) و راه تجویز داروها بود. همچنین اولین 25 قلم دارویی که بیشترین موارد مصرف را داشته اند، ثبت شدند. ارزیابی الگوی مصرف دارو بر اساس معیارهای سازمان جهانی بهداشت انجام شد.
    یافته ها
    بیماران مذکر4/47% و مونث 6/52% از کل بیماران را تشکیل دادند. میانگین تعداد اقلام دارویی در هر نسخه 5/3 بود. راه تجویز 7/81% کل داروها خوراکی و 9/10% تزریقی بوده اند.پر مصرف ترین دسته های دارویی که در طی 6 ماه اول پس از زلزله تجویز شده بود به ترتیب شامل داروهای تنفسی (2/14%). داروهای ضددرد و ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) (3/11%)، داروهای ضدمیکروبی (2/11%)، داروهای گوارشی (6/9%) و داروهای مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی (7%) بوده اند. پر مصرف ترین اقلام دارویی به ترتیب پنی سیلین ها (8/6%)، فرآورده های سرماخوردگی (8%) و آنتی اسیدهای سیستمیک مانند رانیتیدین و امپرازول را شامل می شدند.
    نتیجه گیری
    داروهای تنفسی، داروهای ضددرد، داروهای ضدمیکروبی، داروهای گوارشی و داروهای مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی عمده ترین داروهای مصرفی و مورد نیاز در شش ماه اول پس از زلزله بم بوده اند. نتایج این بررسی می تواند به عنوان الگوی نیاز دارویی پس از بروز بلایای طبیعی باشد.
    کلیدواژگان: زلزله، الگوی مصرف دارو، بم
  • فرزانه ترکان، علی کبیر، لاله حاکمی صفحه 34
    مقدمه
    وجود زنان سالم و با نشاط مای ه سلامتی جسم و روح جامعه خواهد شد. در این طرح با هدف شناخت وضعیت سلامت عمومی ورزشکاران حرفه ای تیم های ملی بانوان، سعی در شناخت نقاط ضعف و قوت این سرمایه های ملی داریم. این مطلب در برنامه ریزی جهت ارتقای سلامت و بهبود عملکرد حرفه ای این قشر کاملا موثر خواهد بود.
    روش کار
    این مطالعه مقطعی - توصیفی با س ر شمار ی 156 ورزشکار حرفه ای تیم های ملی بانوان در سال 1380 صورت گرفت. در این بررسی اطلاعات مورد نیاز بر اساس شرح حال، معاینه بالینی و آزمایش های پاراکلینیک توسط متخصصین ثبت می شد. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از تست های آماری کای دو، تی و ضرایب همبستگی استفاده شد.
    یافته ها
    میانگین سنی افراد مورد مطالعه (41/21-53/19) 47/20 سال بود. از نظر ارتوپدی؛ 1/96%، قلبی؛ 4/74%، دهان و دندان؛ 4/29%، بینایی؛ 2/69% و گوش و حلق و بینی؛ 66% در حین معاینه سالم بودند.
    نتیجه گیری
    درصد سلامت این افراد از نظر وضعیت ارتوپدی؛ کاملا مطلوب، قلبی و گوش و حلق و بینی؛ متوسط، بینایی تا حدودی نامطلوب و دندان کاملا نامطلوب بود. آگاه کردن و حساس کردن مس و ولین نسبت به وضعیت موجود سلامتی ورزشکاران حرفه ای تیم های ملی بانوان می تواند گامی م و ثر در جهت برنامه ریزی به منظور پیشگیری، غربالگری و درمان این افراد باشد. ارتقای وضعیت سلامتی این افراد قطعا ارتباطی مستقیم با مو فق یت آنها دارد.
    کلیدواژگان: سلامت عمومی، ورزش بانوان، تیم ملی
  • شهناز پورآرین، قاسم نیکفر صفحه 40
    مقدمه
    نوزادان نارس جزو گروه نوزادان پرمخاطره به شمار می روند. یکی از مشکلات این نوزادان، عدم اضافه وزن در اثر اسیدوز متابولیک دیررس است که در 10 -5 درصد این دسته از نوزادان دیده می شود. معمولا این نوزادان سالم و بدون بیماری زمینه ای هستند. این مطالعه به بررسی اثر استفاده از بی کربنات سدیم خوراکی در بهبود اسیدوز و در نتیجه افزایش وزن و قد آنها می پردازد.
    روش کار
    این مطالعه به صورت آینده نگر و مداخله ای 40 نوزاد سالم را با سن حاملگی کمتر از 37 هفته و وزن تولد کمتر از 2 کیلوگرم که در بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز به دنیا آمده و از هفته دوم دچار اسیدوز متابولیک دیررس شده بودند، مورد بررسی قرار داده است. نوزادان به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شده و به گروه مورد مقدار یک میلی اکی والان به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، هر 8 ساعت تا زمانی که اسیدوز برطرف گردد و یا به مدت 3 هفته بی کربنات سدیم خوراکی داده شده و در نهایت افزایش وزن و قد در دو گروه باهم مقایسه شده است. جهت بررسی آماری نتایج از تست تی استفاده شده است.
    یافته ها
    متوسط افزایش وزن در روز در گروه مورد 96/4 ± 23/15 گرم و در گروه شاهد 8/4 ± 46/8 گرم و 05/0 p< که از لحاظ آماری معنادار بود. در رابطه با افزایش قد نوزادان اختلاف معناداری بین دو گروه به دست نیامد (05/0 p>)
    نتیجه گیری
    استفاده از بی کربنات سدیم خوراکی در تسریع وزن گیری نوزادان نارس کم وزن، که دچار اسیدوز متابولیک دیررس هستند، موثرمی باشد و در نتیجه می تواند منجر به ترخیص زودتر این نوزادان و کاهش هزینه های بیمارستانی گردد.
    کلیدواژگان: نوزاد نارس، وزن، اسیدوز متابولیک، بی کربنات سدیم
  • مریم احمدی، معصومه خوشگام، علی محمدپور صفحه 45
    مقدمه
    استانداردهای بیمارستانی به دلیل نقش با ارزشی که در نشان دادن عملکرد مورد انتظار و کمک در ارزشیابی فعالیت های بیمارستان دارند، یکی از با ارزش ترین عناصر مفهومی سازمان به شمار می روند. در مجموع نتایج تحق‍یقات انجام شده حاک‍ی از آن است که استانداردهای ب‍یمارستان‍ی وزارت بهداشت به دل‍یل ناکارآمدی در نمایش ضعف ها و کاست‍ی های مراکز درمان‍ی، ن‍یازمند مطالعه و بررس‍ی می باشند. بدین منظور در این پژوهش استانداردهای ب‍یمارستان‍ی وزارت بهداشت با استانداردهای ب‍یمارستان‍ی کم‍یس‍یون مشترک، مقایسه شده است.
    روش کار
    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تطبیقی می باشد که در نیمه اول سال 1385 انجام شده است. جامعه پژوهش عبارت بودند از: استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک (216 گزاره) و استانداردهای بیمارستانی مورد عمل وزارت بهداشت (724 سوال، شامل کتابچه الف و ب هرکدام به ترتیب با 227 و 497 سوال). در نهایت 335 سوال مربوط به استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت با 216 گزاره استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک، مقایسه شده است. روش گردآوری داده ها استفاده از اطلاعات موجود از طریق اینترنت، پست الکترونیک (استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک) و مراجعه به مراجع مربوط(استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت) بود. گردآوری داده ها با استفاده از 6 چک لیست بر مبنای استانداردهای بیمارستانی کمیسیون انجام شده و تحلیل آنها با استفاده از جداول تطبیقی و روش های آمار توصیفی انجام شده است.
    یافته ها
    تطبیق نهایی استانداردهای بیمارستانی مورد عمل وزارت بهداشت با استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک (تعداد 335 سوال در مقابل 216 گزاره) نشان داد استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت از مجموع 216 گزاره استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک، 79 مورد (6/36%) را به صورت کامل و 39 مورد (0/18%) را به صورت نسبی پوشش داده اند و 98 مورد باقیمانده (4/45%) را اصلا پوشش نداده اند؛ به عبارتی میزان تطابق استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت با استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک به قرار زیر بوده است: 6/36% تطابق کامل، 0/18% تطابق نسبی و 4/45% عدم تطابق.
    نتیجه گیری
    تطابق نهایی استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت با استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک نشان داد که استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت علی رغم این که از جهت کمیت نسبت به استانداردهای مورد مطالعه کمیسیون مشترک بیشتر بوده اند؛ اما نتوانسته اند حدود 50% آنها را پوشش دهند(4/45%). به عبارتی از مجموع 216 گزاره استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک، 98 گزاره آن اصلا مصداقی در استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت نداشته است. این امر نشان می دهد که وزارت بهداشت در تدوین استانداردهای بیمارستانی به بسیاری از موارد مهم مربوط به فرآیند مراقبت بیمار توجه نکرده است از جمله: تداوم مراقبت ها، حقوق بیمار و خانواده، رضایت آگاهانه، ارزیابی بیمار و آموزش بیمار و خانواده.
    کلیدواژگان: استاندارد اعتباربخشی، کمیسیون مشترک اعتباربخشی سازمان های مراقبت بهداشتی، بیمارستان
  • محمدرضا کرامتی، مهری تفضلی صفحه 53
    مقدمه
    تهیه خون و فرآورده ای خونی، نگهداری، انتقال و تزریق این اجزا هر یک فرآیند مخصوص به خود را دارد؛ لذا باید بر تمامی مراحل فوق نظارتی مستمر وجود داشته باشد و این جنبه نظارتی وقتی مناسب خواهد بود که افراد مسوول حداقل آگاهی های لازم را در ارتباط با طب انتقال خون داشته باشند.
    روش کار
    این مطالعه به صورت مقطعی انجام پذیرفت. از افراد مقاطع تحصیلی مختلف در بیمارستان آموزشی امام رضا (ع) مشهد، شامل دستیاران رشته های مختلف تحصیلی، کارورزها، کارآموزها و پرستاران، تعداد222 نفر به طور تصادفی انتخاب گردیدند. پس از آن با ارایه پرسش نامه ای حاوی 8 سوال به هر یک از آنها، سطح آگاهی این گروه ها در ارتباط با جنبه های مختلف طب انتقال خون شامل نگهداری، انتقال، تزریق و واکنش های احتمالی ناشی از تزریق به صورت جداگانه و در قیاس با یکدیگر مورد ارزیابی قرار گرفت.
    یافته ها
    بالاترین نمره اخذ شده از بین این چهار گروه، 6/14و مربوط به پرستارها بود و از نظر آماری نمره آنها اختلاف معناداری با سه گروه دیگر داشت. بعد از آنها دستیاران با نمره متوسط 2/12 قرار گرفتند. از بین دستیاران رشته های مختلف، دستیاران رشته های اطفال، داخلی و پاتولوژی از سطح نمره بالاتری برخوردار بودند. از بین جنبه های مختلف مورد بررسی مرتبط با طب انتقال خون، این گروه ها از شرایط نگهداری خون و فرآورده های خونی کمترین میزان آگاهی را داشتند.
    نتیجه گیری
    در کل، این بررسی نشان دهنده پایین بودن سطح آگاهی گروه های مختلف پزشکی شاغل در بیمارستان در ارتباط با طب انتقال خون می باشد. بنابراین جهت بهبود این روند پیشنهاد می گردد علاوه بر گنجاندن واحد آموزشی خاص طب انتقال برای دستیاران و دانشجویان پزشکی، کمیته ای مشخص جنبه های گوناگون آموزشی و محتوای درسی طب انتقال خون را در مقاطع تحصیلی مختلف مرتبا مرور نموده و آن را مطابق با استانداردهای پذیرفته شده به روز نماید.
    کلیدواژگان: خون، انتقال خون، نگهداری خون، فرآورده های خون، گروه های پزشکی، آگاهی
  • ناصر اشراقی، حمیدرضا صادقی پور، ناهید مستوفی صفحه 60
    مقدمه
    رشد سریع جمعیت درجهان امروز به عنوان اساسی ترین مانع توسعه اقتصادی- اجتماعی کشورها مطرح است. این مهم خود گویای اهمیت توجه به امر کنترل باروری وتنظیم خانواده می باشد و وازکتومی نیز به عنوان یک روش ساده وموثر پیشگیری از باروری محسوب می گردد. دراین بررسی وازکتومی های انجام شده در مرکز نورسعادت طی سال های 1381-1376 بررسی گردیده است.
    روش کار
    این تحقیق به صورت توصیفی بر روی 4379 مرد که در مرکز نور سعادت تحت عمل وازکتومی قرار گرفته بودند انجام شد. در این تحقیق پرونده کلیه افراد مورد مطالعه قرار گرفت و فرمی که حاوی اطلاعات پرونده ها بود جهت استخراج داده های مورد نظر تکمیل شد.
    یافته ها
    نتایج بررسی بدین شرح می باشد. 9/77% بی سواد یا دارای تحصیلات پایین هستند و 6/21% دارای تحصیلات بالا و دانشگاهی می باشند؛6/28% دارای شغل آزاد، 8/26% کارمند، 9/15% کارگر و 7/28% نیز دارای مشاغل دیگر بودند؛ 8/52% جنس کوچک ترین فرزند آنها پسر و 6/46% کوچک ترین فرزند آنها دختر بوده است؛ از نظر روش پیشگیری قبلی 4/47% روش طبیعی 4/17% کاندوم، 1/3% پیشگیری نمی کردند و مابقی از روش های دیگر پیشگیری استفاده می کردند.
    نتیجه گیری
    رشد سریع جمعیت، جوانی جمعیت کشور، تاثیرپذیری شاخص های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی و غیره از افزایش جمعیت و آسیب پذیری زنان از جهت حاملگی های متعدد و به خصوص ناخواسته، مشارکت جدی مردان را در امر تنظیم خانواده می طلبد. وازکتومی می تواند نمونه ای از این مشارکت فعال باشد. طرح بررسی وازکتومی های انجام یافته در سال های 1376 -1381 به صورت توصیفی این موارد را بررسی کرده تا ضمن پی بردن به انگیزه انجام این عمل، نحوه آشنایی این افراد با عمل وازکتومی و راه های مختلف تبلیغاتی جهت تشویق کردن به عمل وازکتومی را شناسایی نماید تا جهت گسترش این روش گام های موثرتری برداشته شود.
    کلیدواژگان: وازکتومی، تنظیم خانواده، تحصیلات و شغل
  • فرشاد پورملک، فرید ابوالحسنی، محسن نقوی، کاظم محمد، رضا مجدزاده، کورش هلاکویی، اکبر فتوحی صفحه 66
    مقدمه
    امید زندگی سالم برای هر کشوری در مطالعات جهانی و ملی قابل برآورد است که داده ها و روش های مورد استفاده و در نتیجه مقدار برآوردها در این دو گروه مطالعات الزاما به طور کامل یکسان نیستند. بنابراین مطالعه حاضر با هدف برآورد امید زندگی سالم جمعیت ایران برای اولین بار با استفاده از داده ها و روش های مورد استفاده در سطح مطالعات ملی انجام شد.
    روش کار
    جهت برآورد امید زندگی در 23 استان، از 28 استان کشور (در سال 1382)، از موارد مرگ ثبت شده 23 استان، استفاده شد. برای جمعیت 23 استان از اطلاعات وزارت بهداشت استفاده شد و توزیع آن مشابه با نتایج مطالعه جمعیت و سلامت سال 1379 و همچنین بر اساس پیشبرد جمعیت از سرشماری 1375 در نظر گرفته شد. امید زندگی به روش مستقیم برآورد شد. سال های زیسته با ناتوانی از روی شیوع بیماری ها و وزن های ناتوانی آنها محاسبه و در روش سولیوان برای برآورد امید زندگی سالم استفاده شد.
    یافته ها
    امید زندگی سالم در بدو تولد برای کل جمعیت 13/62 سال (حدود اطمینان 95%: 02/61 تا 16/63 سال)، برای مردان 55/61 سال (61/60 تا 50/62) و برای زنان 79/62 سال (84/61 تا 71/63) بود.
    نتیجه گیری
    برآورد ملی امید زندگی سالم 5/4 سال بزرگ تر از برآورد مشابه بر مبنای مدل توسط سازمان جهانی بهداشت می باشد. علت، تفاوت در روش های مستقیم و غیرمستقیم برای برآورد میزان های اختصاصی مرگ و در نتیجه برآورد امید زندگی، و نیز تفاوت در روش های مورد استفاده در مطالعات ملی و جهانی بار بیماری ها برای برآورد بار ناتوانی است.
    کلیدواژگان: امید زندگی سالم، امید زندگی تطبیق شده برای سلامت، اندازه های خلاصه سلامت جمعیت، ارزیابی عملکرد نظام های سلامت، ایران
|
  • Movahedi M., Hajarizadeh B., Rahimi Ad, Arshinchi M., Amirhosseini Kh, Motlagh Mi, Haghdoost Aa Page 1
    Introduction
    Despite the valuable information contained in the Vital Horoscope in regard with monitoring and evaluation of Iranian health system performance, few in-depth analyses of this information are available. We carried out this study to assess the time trend as well as the inequality pattern of health indicators in rural population of Iran applying the information derived from the Vital Horoscope in an in-depth analysis.
    Methods
    Values of nine main health indicators were extracted from the official annual reports of Deputy for Health from 1993 to 2005. We predicted their values for 2006 and 2007 using linear regression and fractional polynomial regression models, and then analyzed the time trends of indicators’ changes. In addition, indicators were standardized with z score method, geographical map of indicators’ distributions were developed for two time bands of 1996-2000 and 2001-2005, and pattern of inequality was analyzed.
    Results
    Under-5 Mortality Rate (U5MR), Infant Mortality Rate (IMR), and Neonatal Mortality Rate (NMR) have had a decreasing trend during the recent 13 years. However, NMR reduction gradient (b =-0.26) was less than that for U5MR (b =-1.60) and IMR (b =-1.16). Percentage of deliveries attended by unskilled persons has decreased by 3.5 times and Maternal Mortality Rate (MMR) has reduced from 47 to 32 deaths per 100,000 live births. Inequality pattern of the former indicator has tended to more homogeneity among the provinces in the latter time band. Proportion of newborns with birth weight less than 2500 grams has increased from 2.9% to 4.6% and has been the only indicator whose average national values has had undesirable increase. Total Fertility Rate (TFR) and family planning coverage have had an appropriate improvement during 1990’s but had a relative plateau thereafter and will have no significant changes by 2007 according to the prediction. Inequality pattern of fertility indicators has had a very negligible change among the provinces, but TFR has somehow tended to more homogeneity among the provinces.
    Conclusion
    Our findings indicate an acceptable improvement in many of the health indicators in rural areas of Iran during the recent 1-2 decades. On the other hand, despite the inequality decrease in some of the indicators in recent years, still inequality remains as the chronic and main problem of rural health system in Iran.
  • Naderi Gh, Asgary S., Gharipour M., Taher M., Khosravi E., Nikkhoo N. Page 11
    Introduction
    Free radicals especially reactive oxygen species can produce some disorders by damaging biomolecules like Deoxyribonucleic Acid (DNA), proteins, and membrane lipids. Lipid peroxidation in Low-Density Lipoprotein (LDL) particles and membranes of hepatocytes are involved in atherosclerosis and liver disease respectively. Non-enzymatic glycosylation of proteins is involved in complications of diabetes. Antioxidant-oxidant system imbalance can result in emergence of free radicals’ destructive effects in long term. We studied the antioxidant effects of a food spice, namely Piper nigrum, on the above-mentioned reactions.
    Methods
    Total extracts of the black pepper were obtained and identified. Hepatocytes of rat were exposed to tert-butyl hydroeroxide (TBH) (1.5 m µ) and amount of malondialdehyde (MDA) resulting from lipid peroxidation was measured in presence and absence of the plant extract. Alanine Aspartate Aminotransferase (AST) released from membrane lipid peroxidation was also measured. Glycosylation changes of hemoglobin and LDL oxidation were measured in the presence and absence of the extract and percent of oxidation inhibition was compared with that in control subjects.
    Results
    The results showed that Piper nigrum decreased MDA formation by 17.78% and AST release from hepatocytes by 33.3% at a concentration of 10 µg/ml, and decreased hemoglobin glycosylation by 17.35% and at a concentration of 0.25 µg/ml. The antioxidant effect was very remarkable at the concentration of 1 µg/ml.
    Conclusion
    This study showed that Piper nigrum has a very strong antioxidant effect at applied doses and it can be probably used as an antioxidant and food supplement in diabetic and liver disease patients, and in persons susceptible to atherosclerosis.
  • Meimandi Msh, Sepehri Ghr, Farrokhi Noori Mr, Mohsenbeighi M., Motevallizadeh Hr Page 17
    Introduction
    Prediction of drug requirements in the earthquake-beaten areas is necessary for crisis management and program planning. Therefore, this study was performed to assess the real need for different drug groups and the most frequently used prescribed drugs for the outpatients in the first 6 months after the Bam earthquake of 2003.
    Methods
    In this descriptive cross sectional study, data were collected by random selection of 3,000 prescriptions of outpatients who were visited by general practitioners of Emergency Medical Assistance Teams in 12 health care centers during the first 6 months after the Bam earthquake. Data included patients’ sex, number of drugs per prescription, drug categories, drugs’ names (generic or brand), and administration routes. The first 25 drugs with highest use frequency were recorded. Assessment of drug use pattern was done with World Health Organization’s criteria for this purpose.
    Results
    Males constituted 47.4% and females constituted 52.6% of the patients. Mean number of drugs per prescription was 3.5. Oral administration was the most frequent route (81.7%) followed by injections (10.9%). Respiratory drugs (14.2%) were the most frequently used drug group, followed by analgesics and Non-Steroid Anti-Inflammatory Drugs (NSAIDs) (11.3%), antimicrobials (11.2%), digestive system drugs (9.6%) and central nervous system drugs (7%). Penicillins (6.8%), common cold preparations (8%), and systemic antacids (ranitidine and omeprazole) were the most frequently used drugs.
    Conclusion
    Respiratory drugs, analgesics, antimicrobials, digestive system drugs and central nervous system drugs were the most frequently used and needed drugs during the first 6 months after the Bam earthquake. These results can be used as a template for prediction of drug needs after the natural disasters.
  • Torkan F., Kabir A., Hakemi L. Page 34
    Introduction
    Healthy women make the society healthy both somatically and psychologically. This study was planned to assess the general health status of female athletes of national teams to recognize the strengths and weaknesses of these national capitals. This will be effective in planning for improvement of health and professional performance of these athletes.
    Methods
    A descriptive cross-sectional study on 156 female athletes of national teams was performed in 2001 with a census method. Specialist physicians recorded information according to history, physical examination, and paraclinic. T-test, chi-square, and correlation coefficients were used in analysis.
    Results
    Mean age was 20.47 (19.53-21.41) years. In orthopedic assessment 96.1%, cardiovascular 74.4%, dental 29.4%, eye 69.2%, and Ear-Nose-Throat (ENT) 66% had no problem in either history or physical examination.
    Conclusion
    Orthopedic status was completely desirable, cardiovascular and ENT were intermediate, visual was nearly and dental status was completely undesirable. Informing and sensitizing managers about the health status of female athletes of national teams can be an effective step in planning for disease prevention, screening, and treatment of athletes. Definitely, their health promotion is directly correlated with their success.
  • Pourarian Sh, Nikfar Gh Page 40
    Introduction
    Premature newborns are among the high risk newborns. One of the complications of premature newborns is poor weight gain due to late-onset metabolic acidosis, which affects 5-10% of these newborns. These infants are usually healthy and without underlying diseases. This study was performed to determine the effects of oral sodium bicarbonate in low birth weight premature newborns in correction of acidosis and hence, increase in their weight gain and length.
    Methods
    This study was prospective and interventional and assessed 40 healthy newborns with gestational age less than 37 weeks and weight less than 2 kilograms at birth, who where born in hospital affiliated with Shiraz University of Medical Sciences and had late onset metabolic acidosis from second week of birth. Oral sodium bicarbonate (1 meq /Kg every 8 hours) was administered to the case group for 3 weeks or until acidosis was corrected. Increments in weight and length were compared between the two groups. T-test was used for statistical investigation.
    Results
    The average weight gain per day was 15.23 ± 4.96 grams in case group and 8.46 ± 4.8 grams in control group, which was statistically significant (p<0.05). No significant difference was found for increase in length of the newborns (p>0.05).
    Conclusion
    Oral sodium bicarbonate is effective in acceleration of weight gain in premature newborns with late onset metabolic acidosis and can lead to earlier discharge of these newborns and reduction of hospitalization costs.
  • Ahmadi M., Khoshgam M., Mohammadpoor A. Page 45
    Introduction
    Hospital standards are one of the most valuable conceptual elements in the organization, since they have an important role in depicting the expected performance and evaluation of hospital activities. Previous studies’ results reveal that hospital standards set by Iran’s Ministry of Health (MOH) are not efficient enough in depicting the weaknesses and shortages of healthcare centers, and hence, they need further studies. Therefore, we compared the hospital standards of MOH with those set by the Joint Commission International.
    Methods
    The present research is a descriptive - comparative study performed in spring and summer of 2006. Research environment consisted of the Joint Commission International hospital accreditation standards (216 statements) and hospital standards of MOH (724 questions consisting of handbook ‘A’ with 227 and handbook ‘B’ with 497 questions). Eventually, 335 questions from MOH standards were compared with 216 statements of the Joint Commission International’s standards. Data collection methods were use of the available information on the Net, e-mails (Joint Commission International’s standards), and the relevant references (MOH’s standards). Data were collected using six checklists based on Joint Commission International’s standards and were analyzed with comparative tables and descriptive statistical methods.
    Results
    Final collation of MOH’s standards and Joint Commission International’s standards (335 questions versus 216 statements respectively) showed that the former covered 79 statements (36.6%) of the Joint Commission completely, covered 39 statements (18.0%) partially, and did not cover the remaining 98 statements (45.4%) at all. In other words, correspondence of MOH’s standards with those of the Joint Commission was 36.6% complete, 18.0% partial, and 45.4% without any correspondence.
    Conclusion
    Despite of the greater quantitative aspect of the MOH’s standards for hospitals in comparison with the Joint Commission’s standards, MOH’s standards could not cover almost fifty percent (45.4 %) of the latter. In other words, 98 out of 216 statements of the Joint Commission have not had any equivalent in MOH’s standards for hospitals. This shows the fact that in compilation of hospital standards, MOH has not focused on many of the important items related to patient care process, such as continuity of care, patient and family rights, informed consent, assessment of patients, and education of patients and their families.
  • Keramati Mr, Tafazoli M. Page 53
    Introduction
    Blood and blood components preparation, storage, transportation, and transfusion have a specific process each. Therefore, all of these stages have to be continuously supervised. This supervisory aspect will be appropriate when the responsible persons have the minimum necessary knowledge of the transfusion medicine.
    Methods
    In a cross-sectional study, 222 persons from different educational levels (including resident physicians of different specialties, interns, stagers, and nurses) of Imam Reza teaching hospital in Mashhad were randomly selected. A questionnaire containing eight questions was used to assess their knowledge about different aspects of transfusion medicine including storage, transportation, and possible transfusion reactions separately and in comparison with each other.
    Results
    Among the four groups assessed, the highest score (14.6) was for nurses, difference of which with other groups’ scores was statistically significant. After nurses, residents physicians attained the highest score (12.2). Among this group, residents of pediatric, internal medicine, and pathology had higher scores. Among different aspects of transfusion medicine, lowest knowledge of these groups was about settings of blood and blood components storage.
    Conclusion
    This study reveals a low level of knowledge about transfusion medicine among the various medical groups of the assessed hospital. Therefore, it is proposed to include a special educational credit on transfusion medicine in curriculum of residents and medical students. Moreover, a special committee should repeatedly review the various educational aspects and contents of transfusion medicine in the curricula of different educational levels, and update them according to accepted standards.
  • Eshraghi N., Sadeghi Poor H., Mostofi N. Page 60
    Introduction
    Rapid population growth has been recognized as the most fundamental impediment in economic and cultural development of the world’s countries today. This underscores the importance of attention to reproduction control and family planning, and vasectomy is known as a simple and effective family planning method. We studied the vasectomies performed in Noorsaadat Center from 1997 to 2002.
    Methods
    A descriptive study was performed on 4397 men who underwent vasectomy in Noorsaadat Center. Medical records of all of these persons were studied and intended data were transformed to data collection forms.
    Results
    From the total respondents, 77.9% were illiterate or had low levels of education and 2 1. 6% had high levels or university education 28.6% were self-employed, 26.8% were public sector employees, 15.9% were blue-collar workers, and 28.7% had other occupations. For 52.8% of the clients, the last child was male and for 46.6% the last child was female. The previous contraceptive method was natural method in 47.4%, condom in 17.4%, 3.1% did not use any method, and the rest used other methods.
    Conclusion
    Rapid population growth, youthfulness of Iran’s population, impressionability of social, economic, cultural, and heaths indicators from population growth, and vulnerability of women from multiple pregnancies, especially the unwanted ones, necessitates serious partnership of men in family planning. Vasectomy can be a sample of this active partnership. This study has descriptively assessed the vasectomies performed from 1997 to 2002 to discover the motivation for vasectomy and identify the modes of getting to know the method, and different promoting ways for encouraging vasectomy, so that more effective steps are taken for promotion and spread of this method.
  • Pourmalek F., Abolhassani F., Naghavi M., Mohammad K., Majdzadeh R., Holakouie K., Fotouhi A. Page 66
    Introduction
    Healthy life expectancy (HALE) for every country is estimable in global and national level studies, in which the used data, methodologies, and hence the estimates’ values are not necessarily completely identical. Therefore, the current study was performed to estimate healthy life expectancy for Iran’s population, with use of the national-level studies’ data and methodologies for the first time.
    Methods
    For estimation of life expectancy for 23 out of 28 provinces of Iran (in 2003), registered deaths for 23 provinces were used. For population of 23 provinces, information from Ministry of Health was used and its distribution was taken similar to the results of Demographic and Health Survey of year 1379 (2000), and taken also equal to results of graduation of population from year 1375 (1996) census. Life expectancy was estimated with direct method. Years Lived with Disability (YLD) was calculated from prevalence of diseases and their disability weights, and used in Sullivan’s method for estimation of HALE.
    Results
    HALE at birth was 62.13 years for total population (95% Confidence Interval [CI]: 61.02-63.16), 61.55 years for males (95% CI: 60.61-62.50), and 62.79 years for females (95% CI: 61.84-63.71).
    Conclusion
    National estimate of healthy life expectancy is 4.5 years higher than similar model-based estimate by World Health Organization. The reason is difference in direct and indirect estimation methods for specific mortality rates and hence the life expectancy, and difference in burden of disability estimation methods used in national and global burden of disease studies.