فهرست مطالب

فصلنامه دانش کشاورزی
سال نوزدهم شماره 2 (پیاپی 74، تابستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1389/12/28
  • تعداد عناوین: 24
|
  • شمس الله عبدالله پور، حسین قره خانی صفحه 1
    روش معمول برداشت عدس در ایران با دست است که در حدود 300 کارگر - ساعت برای برداشت یک هکتار در آن ضروری می باشد. در کشورهای پیشرفته ای مانند کانادا و آلمان ارقام پابلند عدس کشت شده و با کمباین غلات (همراه با تنظیمات اختصاصی) برداشت می شود. برداشت عدس ایرانی با کمباین غلات به عللی مثل پاکوتاه بودن آن و ریزش زیاد به خاطر نوسانات شانه برش غیرممکن می باشد. سطح زیر کشت عدس در ایران در حدود 225 هزار هکتار می باشد که برای برداشت آن در حال حاضر نیروی انسانی فوق العاده ای لازم است. علاوه بر آن در روش حاضر در حدود 15% از محصول از بین می رود (برداشت و انتقال به خرمنکوبی به صورت دستی انجام می شود). در این مطالعه وضعیت برداشت در ایران بررسی شده و جوانب مختلف امر از جمله مشخصات فنی دستگاه های موجود (مزایا و معایب) همراه با وضعیت کشاورزی ایران در نظر گرفته شده است و در آن طرح مناسبی برای شرایط غالب، پیشنهاد گردیده است. بعد از ساخت به منظور تعیین متغیرهای موثر بر افت محصول (متغیر وابسته)آزمایش های جداگانه ای بر مبنای طرح کاملا تصادفی با تیمارهای شعاع غلطک جلو، سرعت پیشروی و سرعت محیطی غلطک جلو انجام شد. بررسی ها نشان دادند که اثر شعاع غلطک جلو و شاخص سینماتیک (نسبت سرعت محیطی به سرعت پیشروی) بر افت محصول در سطح احتمال 1% معنی دار است. به طور کلی شعاع غلطک جلو15سانتی متر و شاخص سینماتیکی 22⁄3 با افت حداقلی معادل 4% به عنوان مناسب ترین حالت در نظر گرفته شد.
    کلیدواژگان: عدس، ماشین برداشت عدس
  • سعید اهری زاد، سید ابوالقاسم محمدی، امید سفالیان، محمد مقدم، محمدرضا شکیبا صفحه 13
    مقاومت به یخ زدگی یک صفت کمی است که حداقل ده جفت کروموزوم از کل 21 کروموزوم گندم در کنترل آن نقش دارند. به منظور مکان یابی QTL های مرتبط با مقاومت به یخ زدگی، 280 خانواده 2:3F حاصل از تلاقی نورستار، رقم پاییزه مقاوم به سرما و زاگرس، رقم بهاره حساس به سرما، در 11 فقره دمای زیر صفر تحت شرایط کنترل شده بررسی شدند. ارزیابی مقاومت به یخ زدگی توسط معیار LT50 صورت گرفت. چند شکلی والدین با 200 نشانگر ریزماهواره بررسی و افراد 2F با 41 نشانگر چند شکل غربال شدند. براساس تجزیه QTL، هفت نشانگر Xgwm357، Xgwm148، Xgwm666، Xcfa2190، Xgwm499،Xgwm292 و Xgwm174 واقع بر کروموزوم های 1A، 2B،5A، 5B و5D با تغییرات مقاومت به یخ زدگی (LT50) ارتباط نشان دادند. QTL های پیوسته با این نشانگرها در مجموع 27 درصد از واریانس مقاومت به یخ زدگی را تبیین کردند. قابل ذکر است که QTL شناسایی شده در کروموزوم 1A اولین بار در این مطالعه گزارش گردید.
    کلیدواژگان: گندم نان، مقاومت به یخ زدگی، نشانگرهای ریزماهواره
  • هیوا گل پیرا*، تیمور توکلی هشجین، محمد هادی خوش تقاضا، سعید مینایی صفحه 23

    هدف از انجام این تحقیق تعیین برخی خواص مکانیکی نخود برای استفاده در طراحی ماشین های برداشت آن بود تا بتواند مبنایی را برای طراحی ماشین برداشت محصول آن فراهم کند که در حال حاضر به صورت دستی توسط کارگر به سختی و با بازده کم برداشت می شود. پس از بررسی روش های برداشت معمول در دانه ها، نیروی لازم برای بریدن ساقه و نیروی مورد نیاز برای جدا کردن دانه و غلاف از بوته در مزرعه و گلخانه مقایسه شدند. رابطه میزان رطوبت و قطر ساقه با تنش برشی ساقه نیز از طریق رگرسیون خطی بررسی شد. تنش برشی ساقه در مزرعه و گلخانه تفاوت معنی داری نداشته و مقدار آن بسته به قطر ساقه از 8/2 تا 9 مگاپاسکال متغیر است. در رطوبت 5/10 تا 19 درصد، رابطه ای بین رطوبت و تنش برشی ساقه مشاهده نگردید در حالی که رابطه رگرسیونی قطر ساقه با تنش برشی ساقه معنی دار بدست آمد. میانگین نیروی لازم برای کندن دانه و غلاف از بوته در مزرعه و گلخانه تفاوت معنی داری داشته و مقدار آن در مزرعه 3/8 و در گلخانه 2/6 نیوتن در رطوبت 12درصد محاسبه گردید. از آنجا که نتایج آزمایش های گلخانه ای و مزرعه ای برای خوشه چینی یکسان نبودند، بنابراین داده های حاصل از کشت در گلخانه برای طراحی مناسب نیستند و بهتر است نتایج آزمایش های انجام یافته در مزرعه و در شرایط واقعی مورد استفاده قرار گیرند.

    کلیدواژگان: برش ساقه، طراحی، کندن دانه و غلاف، گلخانه، ماشین برداشت، مزرعه، نخود
  • حمید امیرنژاد، کمال عطایی سلوط*، کمیل مهجوری صفحه 33

    پارک های شهری از ارزش های تفرجگاهی مهمی برای گذران اوقات فراغت مردم برخوردار هستند. مقاله حاضر در راستای تعیین ارزش تفریحی ناشی از بهره مندی بازدیدکنندگان پارک شهری ائل گلی تبریز می باشد. در این مقاله به تعیین ارزش منافع تفریحی این پارک برای بازدیدکنندگان آن با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسشنامه انتخاب دوگانه، پرداخته شده است. پس از انجام محاسبات، متوسط میزان تمایل به پرداخت برای هر خانوار سالیانه 359988 ریال و تمایل به پرداخت کل خانوارهای بازدیدکننده برای بهره مندی از این مجموعه ماهانه مبلغ 99/224 میلیون ریال برآورد گردید. با توجه به اهمیت ذاتی منابع طبیعی و همچنین میزان ارزش های استخراج شده از سوی بازدیدکنندگان، توجه هر چه بیشتر مسوولان امر را به این منابع پاک و سالم و همچنین بهبود و گسترش آن جهت حفظ روحیه نشاط و شادابی هر چه بیشتر جامعه می طلبد.

    کلیدواژگان: ارزش تفریحی، پارک ائل گلی تبریز، تمایل به پرداخت، روش ارزش گذاری مشروط، مدل Logit
  • سعید ظریف نشاط، ارژنگ جوادی، مسعود احمدی، ایوب خلیلی، حسین غفاری، حسین بهفر صفحه 45
    این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای رایج در کشت چغندر قند در منطقه جوین با استفاده از طرح کرت های خرد شده نواری در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نوع بذرکار در سه نوع شامل a1: بذرکار نیوماتیکی تراشکده، a2: بذرکار نیوماتیکی رائو، a3: بذرکار مکانیکی آکورد و سرعت پیشروی در دو سطح شامل: b1: سرعت 4 کیلومتر در ساعت، b2: سرعت 6 کیلومتر در ساعت بودند. متغیرهای مورد اندازه گیری در این طرح عبارت بودند از: عملکرد چغندر قند، درصد قند، درصد سبز شدن بذور، میزان صدمات مکانیکی وارده به بذور، ضریب یکنواختی توزیع ریزش بذر حول فاصله تنظیمی و حول میانگین. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل نشان می دهد که فاکتور نوع بذرکار بر عملکرد تاثیر معنی دار در سطح احتمال 5% داشته است ولی سرعت پیشروی و اثر متقابل نوع بذرکار و سرعت بر عملکرد اختلاف معنی داری بوجود نیاورده است. بذرکار رائو با سرعت 4 کیلومتر در ساعت بیشترین مقدار عملکرد (67/96 تن در هکتار) را دارا بود. همچنین نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل بیانگر آن است که نوع بذرکار و سرعت پیشروی آن بر درصد سبزشدن بذور اثر معنی دار در سطح احتمال 1% داشته ولی اثرات متقابل آنها معنی دار نبود. بذرکار نیوماتیکی تراشکده با سرعت پیشروی 4 کیلومتر در ساعت بیشترین مقدار درصد سبز (67/77 درصد) را بخود اختصاص داده است. همچنین ضریب یکنواختی ریزش بذر برای بذرکارها در سرعت های مختلف محاسبه گردید که بذر کار نیوماتیکی تراشکده در سرعت 4 کیلومتر بالاترین ضریب یکنواختی حول فاصله تنظیمی (89/56 درصد) و حول میانگین فاصله ها (62/58 درصد) را دارا بود. در نهایت با توجه به نتایج و شرایط آزمایش در منطقه بذرکارهای نیوماتیکی عملکرد بهتری نسبت به بذرکار مکانیکی داشته و در بین بذرکارهای نیوماتیکی بذر کار تراشکده نسبت به سایر بذرکارها برتری داشت.
    کلیدواژگان: چغندرقند، کاشت، ردیف کار نیوماتیکی، ردیف کار مکانیکی
  • یلدا واصبی، عزیز الله علیزاده، ناصر صفایی* صفحه 55

    بیماری پوسیدگی زغالی با عامل Macrophomina phaseolina، یکی از مهم ترین بیماری های سویا می باشد. به منظور بررسی اثر باکتری های آنتاگونیست در کنترل این بیماری، 280 جدایه باکتری از ریزوسفر، اندام های هوایی و گره های ریشه سویا جدا و خالص سازی شد. از این میان، 89 جدایه خاصیت آنتاگونیستی نشان دادند که نه جدایه شامل هفت جدایه Bacillus spp.، یک جدایه Pantoea agglomerans (synonym: Erwinia herbicola) و یک جدایه، biov.I Pseudomonas fluorescens با بازدارندگی بالای 50 درصد برای آزمون های درون شیشه ای انتخاب شدند. نتایج نشان داد که در آزمون تولید ترکیبات فرار، جدایه (ENA) P. agglomerans با 5/34 درصد، در آزمون تولید آنتی بیوتیک، جدایه هایBIA، BL) BDQ، (BIN، Bacillus با 100 درصد و در آزمون تولید ترشحات مایع برون یاخته ای جدایه Bacillus (BL) با 29/75 درصد بیشترین تاثیر را در کاهش رشد میسلیومی M. phaseolina دارا بودند. در آزمون تولید سیدروفور جدایه ENA با تولید هاله نارنجی ای به قطر 8/23 میلی متر بیشترین توانایی را در تولید سیدروفور نشان داد. در آزمون تولید ایندول استیک اسید، تنها جدایه(P2FB) P. fluorescens توانایی تولید آن را دارا بود. به منظور ردیابی و پایش جمعیت آنتاگونیست ها در طول آزمایش های گلخانه ای، ژنوتیپ های جهش یافته مقاوم به آنتی بیوتیک تهیه گردید. آزمون های ارزیابی توان آنتاگونیستی جدایه ها، عدم تفاوت معنی دار بین تیپ والدی و ژنوتیپ جهش یافته را نشان داد. استفاده از آغازگرهای اختصاصی PrnAF/PrnAR در واکنش زنجیره ای پلی مراز برای ردیابی ژن کد کننده آنتی بیوتیک پیرول نیترین در جدایه های والدی و جهش یافته Bacillus (BIN) و P. agglomerans (ENA)، نشان داد که تنها جدایه والدی و جهش یافته ENA ژن کد کننده پیرول نیترین را دارا می باشد.

    کلیدواژگان: باکتری های آنتاگونیست، پوسیدگی زغالی سویا، جدایه های والدی و جهش یافته، کنترل بیولوژیک، Macrophomina phaseolina
  • عبدالله نجفی، سید ابوالقاسم محمدی، محمود تورچی، کن چالمرز، محمد مقدم، محمد ترابی، سعید اهری زاد صفحه 71
    بیماری بلایت فوزاریومی سنبله که عامل آن قارچ Fusarium graminearum است، یکی از بیماری های مهم گندم به شمار می رود. اصلاح برای مقاومت به این بیماری از طریق روش های کلاسیک، مشکل و مستلزم صرف هزینه های زیادی است. نشانگرهای DNA پیوسته با ژن های مقاومت به این بیماری می توانند در تسریع برنامه های اصلاح ارقام مقاوم مفید باشند. این مطالعه به منظور شناسایی نشانگرهای ریزماهواره پیوسته با ژن های مقاومت به این بیماری در گندم اجرا شد. جمعیتی شامل 167 خانواده 2:3F، حاصل از تلاقی رقم ونگشویبای به عنوان والد مقاوم و رقم فلات به عنوان والد حساس به بیماری تولید شد. گیاهان 2F و خانواده های 3F به همراه والدین برای مقاومت نوع 2 (مقاومت به گسترش بیماری درون سنبله) طی دو سال در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. والدین و دو توده (بالک) حساس و مقاوم از گیاهان 2F (شامل 15 گیاه درهرتوده) توسط 341 نشانگر ریزماهواره غربال شدند. 125 نشانگر بین والدین چند شکل بود که از بین آنها 16 نشانگر علاوه بر والدین، بین دو توده نیز چند شکلی نشان دادند. این 16 نشانگر برای تعیین ژنوتیپ افراد دو توده (30 فرد) استفاده شدند اما تنها 8 نشانگر که چند شکلی معنی داری نشان دادند برای غربال جمعیت و تجزیه QTL مورد استفاده قرار گرفتند. علاوه بر آن، 7 نشانگر دیگر نیز که بر طبق نقشه های موجود با نشانگرهای فوق پیوستگی داشتند برای غربال جمعیت و شناسایی QTL ها مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه داده های نسل2F ژنوتیپی سه QTL برای مقاومت به بلایت فوزاریومی سنبله روی کروموزوم های 2AL، 3BS و 3AS شناسایی شد. با ارزیابی خانواده های 3F، نشانگرهای پیوسته با دو QTL کنترل کننده مقاومت به این بیماری روی کروموزوم های 3BS و 2AL تایید شدند. نشانگرهای ریزماهواره پیوسته با این QTL ها می توانند درگزینش به کمک نشانگر برای مقاومت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله در گندم مفید باشند.
    کلیدواژگان: بلایت فوزاریومی سنبله (FHB)، گندم، مکان های ژنی صفت کمی (QTL)، نشانگرهای ریزماهواره
  • رسول اصغری زکریا، بهرام ملکی زنجانی، اسماعیل صدقی، مجید منافیان صفحه 85
    به منظور بررسی تاثیر محلول کیتوسان بر رشد گیاهچه ها در شرایط درون شیشه ای و افزایش عملکرد غده چه در برنامه ریزازدیادی سیب زمینی، ریزنمونه های تک گره ساقه حاصل از کولتیوار آگریا با غلظت های مختلف این ماده شامل صفر، 5، 15، 50، 150 و 500 میلی گرم در لیتر با اضافه نمودن آنها به محیط کشت تیمار شدند و صفات مختلف رشدی در شرایط درون شیشه ای اندازه گیری گردیدند. تعدادی از گیاهچه ها به گلخانه انتقال و با محلول های کیتوسان در غلظت صفر، 200، 400، 600، 800 و 1000 میلی گرم در لیتر به طور هفتگی محلول پاشی شدند و عملکرد غده چه در بوته اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر کیتوسان بر صفات وزن تر و خشک بخش هوائی و ریشه و بر طول گیاهچه معنی دار است ولی بر تعداد برگ در هر گیاهچه تاثیر معنی داری ندارد. مصرف 500 میلی گرم در لیتر کیتوسان در محیط کشت نسبت به شاهد وزن تر و خشک بخش هوائی را افزایش داد ولی در غلظت های پایین اختلاف معنی داری با شاهد مشاهده نشد. همچنین کیتوسان در غلظت 15 میلی گرم بر افزایش وزن تر و خشک ریشه ها موثر بود ولی در غلظت های بالاتر، وزن تر ریشه به طور معنی داری کاهش یافت ولی کاهش در وزن خشک ریشه معنی دار نبود. کاربرد این ماده در غلظت 500 میلی گرم در لیتر در محیط کشت، تعداد و وزن غده چه در هر بوته را نسبت به شاهد افزایش داد. با وجود این، کاربرد کیتوسان به صورت محلول پاشی در گلخانه در افزایش عملکرد غده چه تاثیر نداشت. بنابراین، در برنامه تولید بذر سیب زمینی، این ماده را می توان به طور موفقیت آمیز درمرحله تهیه محیط کشت ریزنمونه استفاده کرد.
    کلیدواژگان: ریزازدیادی، کشت درون شیشه ای، کیتوسان، مینی تیوبر
  • عاطفه پورجبار، سیدابوالقاسم محمدی، محمود خسروشاهلی، علیرضا مطلبی آذر، علی ضیایی صفحه 95
    ماریتیغال از گیاهان مهم دارویی است که جایگاه خاصی را در صنایع دارویی پیدا کرده است. برداشت بی رویه آن از رویشگاه های طبیعی موجب فرسایش ژنتیکی و از بین رفتن ذخایر ژنتیکی آن می شود. به منظور بهینه سازی شرایط کشت درون شیشه ای گیاه ماریتیغال، آزمایشی در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با استفاده از رقم اصلاح شده مجاری و اکوتیپ مغان با ریزنمونه های کوتیلدون و هیپوکوتیل در محیط کشت MS با چهار ترکیب هورمونی کینیتین و 2-4 D در شرایط تاریکی انجام گرفت. جوانه زنی بذور در محیط کشت MS بدون هورمون در شرایط تاریکی و دمای 26 درجه سانتی گراد صورت گرفت. پس از کالوس زایی، کالوس های حاصل در کلیه ترکیبات تیماری، چهار بار واکشت شدند. قبل از هر واکشت و نیز در واکشت های مختلف وزن تر و قطر کالوس ها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها در هر واکشت نشان داد که رقم مجاری وزن تر و قطر کالوس بیشتری نسبت به اکوتیپ مغان دارد و ریزنمونه کوتیلدون نیز از نظر وزن تر و قطر کالوس نسبت به ریزنمونه هیپوکوتیل برتر است. با افزایش میزان هورمون در محیط کشت، وزن تر و قطر کالوس افزایش یافت و در هر چهار واکشت کالوس های رشد یافته در محیط کشت حاوی دو میلی گرم در لیترکینیتین و دو میلی گرم در لیتر 2-4 D بیشترین وزن تر و قطر کالوس را داشتند. بررسی تنوع سوماکلونال حاصل در شرایط مختلف کشت، ریزنمونه ها و واکشت ها با استفاده از نشانگرهای RAPD نشان دهنده الگوی نواری متفاوت در بین کالوس های حاصل از ریزنمونه های مختلف دو ژنوتیپ در واکشت ها و محیط های کشت مختلف بود.
    کلیدواژگان: تنوع سوماکلونال، کشت بافت، کینیتین، ماریتیغال، 2، 4 D
  • سحر قلی طلوعی، اسدالله بابای اهری، یوبرت قوستا، محمد صدقی صفحه 109
    طی سال های 1385 و 1386 بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه فلفل در استان آذربایجان غربی مورد مطالعه قرار گرفت. مزارع فلفل در شهرستان های ارومیه، مهاباد، میاندوآب، اشنویه و پیرانشهر در ماه های مرداد و شهریور سال های مذکور مورد بازدید قرار گرفتند و از گیاهان مشکوک به آلودگی و نیز خاک پای بوته های آلوده، نمونه برداری شد. نمونه های تهیه شده دراسرع وقت به آزمایشگاه منتقل شده و به منظور جداسازی قارچ های بیمارگر، از محیط های کشت PDA اسیدی، PCA و CMA و برای جداسازی عوامل شبه قارچی، از روش طعمه گذاری در خاک های آلوده استفاده شد. سپس محیط های کشت انتخابی برای تشخیص جدایه ها در سطح گونه به کار برده شد. از بوته های بیمار و خاک های آلوده در مجموع 82 جدایه قارچی، جداسازی و مورد بررسی تاکسونومیکی قرار گرفت. از بین جدایه ها گونه های Phytophthora capsici، Pythium aphanidermatum، Rhizoctonia solani، Fusarium oxysporum، F. solani، F. chlamydosporum، F. sambucinumو Verticillium dahliae شناسایی شدند. سپس بیماری زایی 34 جدایه منتخب در شرایط گلخانه روی دو واریته فلفل (دلمه ای و محلی) رایج کاشت در استان آذربایجان غربی مورد مطالعه قرار گرفت وبا توجه به گونه قارچی پس ازگذشت مدت زمان معین از مایه زنی شدت بیماریزایی هرکدام از جدایه ها با استفاده ازدرصد گیاهان آلوده محاسبه گردید. از بین جدایه های منتخب جدایه های متعلق به F. sambucinum و F. chlamydosporum فاقد قدرت بیماری زایی روی هر دو رقم بودند. سایر جدایه ها روی هر دو رقم قدرت بیماری زایی داشتند. بیماریزایی گونه های Pythium aphanidermatum و Verticillium dahliae برای اولین بار از ایران گزارش می شود. نکته جالب توجه این است که بیماری زایی جدایه های F. solani در رقم محلی بسیار پایین بود، در ضمن به منظور رعایت اصول کخ عوامل بیماری زا از گیاهان آلوده دوباره جداسازی شدند.
    کلیدواژگان: آزمون بیماری زایی، بوته میری، پوسیدگی ریشه، عوامل قارچی، فلفل
  • جلال اسمعیل زاده، سعید اهری زاد، عادل دباغ محمدی نسب، عباس فاعتی کوهستانی صفحه 119
    برای بررسی ویژگی های زراعی و عملکرد در دو هیبرید ذرت به نام های 540 (زودرس) و 704 (دیررس) بذرهای آنها به سه قسمت مساوی تقسیم شدند که یک قسمت به عنوان شاهد بدون فرسودگی در نظر گرفته شد و دو قسمت آن به طور مصنوعی در دمای 45 درجه سانتیگراد به مدت 48 و 96 ساعت فرسوده شدند. سپس یک آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پیاده شد. فاکتوراول دو هیبرید ذرت و فاکتور دوم سطوح فرسودگی بذر را تشکیل داد. نتایج حاصل نشان داد که تیمار شاهد ازنظر صفات مورفولوژیک، زراعی و عملکرد دانه بهتر از تیمارهای فرسودگی بذر است ولی بین سطوح فرسودگی بذر اختلاف معنی داری مشاهده نشد. از نظر تعداد روز تا رسیدگی، اثرات رقم و فرسودگی و اثر متقابل آنها در سطح احتمال 5% معنی دار بود. در عین حال اثر متقابل از نوع تغییر درمقدار بود و رقم 704 در شرایط بدون فرسودگی دیررس تر از بقیه ترکیبات تیماری ظاهر شد. در مجموع از نظر صفات مورد بررسی، هیبرید540 از برتری آشکاری نسبت به هیبرید 704 برخوردار بود. در این آزمایش عملکرد دانه گیاهان حاصل از بذور شاهد نسبت به گیاهان حاصل از بذور فرسوده سطح دوم از افزایش عملکرد 5/27 درصد برخوردار شد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که استفاده از بذرهای با کیفیت عالی و قوی علاوه بر برتری گیاهان در طول مراحل رشد و نمو، باعث افزایش عملکرد می گردد.
    کلیدواژگان: بذر، فرسودگی، قدرت بذر، هیبریدهای ذرت
  • عزت الله اسفندیاری، محمدرضا شکیبا، سلطانعلی محبوب، هوشنگ آلیاری، مهدی برادران فیروزآبادی صفحه 129
    باتوجه به نقش گندم در امنیت غذایی مردم کشور و کاهش عملکرد آن در اثر تنش خشکی، سه رقم گندم آذر2، الوند و زرین انتخاب و به روش هیدروپونیک پرورش داده شدند. گیاهچه ها پس از رسیدن به مرحله 5-4 برگی به مدت 10 روز در پتانسیل های اسمزی شاهد، 4، 8 و 12 بار قرار گرفتند. از PEG8000 برای ایجاد پتانسیل های مورد نظر استفاده شد. بعد از سپری شدن زمان مذکور، از گیاهچه ها نمونه های برگی تهیه و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، اسکوربات پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز به همراه میزان پراکسیداسیون لیپیدی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که افزایش شدت تنش اسمزی، افزایش میزان پراکسیداسیون لیپیدی را در پی دارد. بعلاوه فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در تمامی ارقام بویژه در سطوح بالای تنش اسمزی کاهش نشان داد ولی فعالیت گلوتاتیون ردوکتاز در هر سه رقم مورد بررسی با افزایش شدت تنش اسمزی طبق انتظار افزایش یافت بطوری که این آنزیم عامل محدودیت در اجرای مکانیسم های دفاعی ارقام گندم در مقابله با تنش های محیطی نبود. فعالیت آنزیم اسکوربات پراکسیداز در ارقام الوند و آذر2 برخلاف رقم زرین در سطح 12 بار نسبت به شاهد افزایش معنی داری (P<5%) نشان داد. درحالی که فعالیت کاتالاز در رقم آذر2 در تمامی سطوح یکسان، در رقم زرین افزایش و در رقم الوند کاهش یافت. افت فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و اسکوربات پراکسیداز در ارقام الوند و زرین به دلیل عدم تعادل بین اجرای مکانیسم های دفاعی، سبب عملکرد ضعیف آنها می شود. بدین ترتیب با تجمع فرم های فعال اکسیژن، نقاط کلیدی متابولیسم و مکانیسم های دفاعی سلول مورد حمله قرار گرفته و این عوامل سبب می شود تا این ارقام نسبت به رقم آذر2 به تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای حساس تر باشد.
    کلیدواژگان: آنزیم های آنتی اکسیدان، پراکسیداسیون لیپیدی، تنش خشکی، گیاهچه های گندم
  • عزت الله اسفندیاری، سلطانعلی محبوب، محمدرضا شکیبا، هوشنگ آلیاری صفحه 139
    به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر عملکرد گندم، ارقام آذر2، الوند و زرین انتخاب و به روش هیدروپونیک پرورش یافتند. گیاهچه های گندم حاصل تا مرحله 3-2 برگی با محلول هوگلند 50% و سپس با محلول کامل آن تغذیه شدند. در مرحله 5-4 برگی، گیاهچه ها به مدت 10 روز در پتانسیل های اسمزی 4، 8 و 12 بار حاصل از پلی اتیلن گلیکول 8000 قرار گرفتند. از محلول هوگلند کامل نیز به عنوان شاهد استفاده شد. سپس از گیاهچه ها نمونه های برگی تهیه و میزان کل آنتی اکسیدان های محلول در آب اسکوربات و گلوتاتیون، شکل احیای آنها، پرولین و پراکسیداسیون لیپیدی (معیار ارزیابی آسیب به غشاهای سلولی) اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که در رقم آذر2 میزان اسکوربات کل افزایش یافته و گلوتاتیون کل در سطح 12 بار نسبت به شاهد کاهش داشت. درحالیکه در ارقام الوند و زرین با افزایش شدت تنش اسمزی میزان اسکوربات کاهش یافت و گلوتاتیون کل ثابت ماند. اما شکل احیای هر دو آنتی اکسیدان در هر سه رقم با افزایش شدت تنش اسمزی کاهش یافت. در بین ارقام مورد بررسی همواره رقم آذر2 از مقدار بیشتر اسکوربات و گلوتاتیون نسبت به دو رقم دیگر برخوردار بود. بعلاوه در رقم آذر2 با افزایش شدت تنش اسمزی تجمع پرولین بیشتر از دو رقم دیگر صورت گرفت. این عوامل همگی منجر به افزایش تحمل تنش اسمزی حاصل از پلی اتیلن گلیکول 8000 در رقم آذر2 نسبت به دو رقم دیگر گردید. نتایج نشان داد که میزان آنتی اکسیدان های اسکوربات و گلوتاتیون و پرولین با پراکسیداسیون لیپیدی رابطه منفی دارد.
    کلیدواژگان: آنتی اکسیدان، اسکوربات، تنش خشکی، گلوتاتیون، غشای سلولی
  • رسول محمد رضایی، حبیب شهبازی، محمد کاوسی کلاشمی، محمد خداوردیزاده * صفحه 165

    بخش کشاورزی در میان بخش های اقتصادی ایران جایگاه ویژه ای دارد. ایران از دیرباز یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ خرما می باشد اما سود حاصل از درآمدهای بدست آمده از صادرات خرما کم و با نوسانات بسیار شدید همراه بوده است. برای پاسخ به این سوال استراتژیک در پژوهش حاضر شاخص های مختلف مزیت نسبی صادراتی خرمای ایران از جمله مزیت نسبی آشکار شده (RCA)، مزیت نسبی آشکار شده متقارن (RSCA) و میچیلی (Michaely) و شاخص های مزیت در تولید از جمله مزیت در کارایی فنی (TEI)، مزیت در مقیاس (SAI) و ضریب مکان (LQ) برای سال های 1961- 2005 محاسبه شدند و ثبات این شاخص ها با استفاده از آماره ضریب تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر شاخص های RCA، RSCA،Michaely، SAI و LQدر اکثر سال های مورد مطالعه، نشان از مزیت نسبی خرمای ایران دارد. از سوی دیگر ایران در تمام سال های مورد مطالعه فاقد مزیت در کارایی فنی خرما می باشد. در دوره زمانی 2001 تا 2005 شاخص های RCA، RSCA، Michaely، TEI و LQ بیشترین ثبات را داشتند. اتخاذ راهبردهای سیاستی به منظور حفظ ثبات شاخص های مزیت خرمای ایران می تواند جایگاه این محصول را در سبد صادرات غیرنفتی بهبود دهد.

    کلیدواژگان: ایران، ثبات، خرما، صادرات و تولید، مزیت نسبی
  • اعظم ملکی، جلال صبا، فرید شکاری صفحه 177
    با توجه به کشت گندم در بخش های قابل توجهی از اراضی دیم، شناسایی و انتخاب روش اصلاحی مناسب و استفاده از معیارهای انتخاب صحیح و کاربردی جهت معرفی ارقام مقاوم به خشکی بسیار اهمیت دارد. کارآیی گزینش برای یک صفت، بستگی به میزان وراثت پذیری و نوع عمل ژن های دخیل در کنترل آن دارد. از این رو، جهت بررسی نحوه توارث محتوای نسبی آب برگ در شرایط دیم، در سال 1386 آزمایشی با 50 لاین 2:3F به همراه والدین، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. برآورد اجزای واریانس ژنتیکی و محاسبه وراثت پذیری این صفت با روش تجزیه واریانس نسل ها و امید ریاضی میانگین مربعات منابع تغییر انجام گرفت. نتایج آزمایش مشخص کرد که محتوای نسبی آب برگ، توسط اثرات ژنی افزایشی کنترل شده و دارای وراثت پذیری خصوصی بالایی می باشد. بنابراین می توان بازده ژنتیکی نسبتا بالایی را از گزینش برای این صفت در شرایط دیم انتظار داشت.
    کلیدواژگان: تجزیه واریانس نسل ها، گندم، محتوای نسبی آب، مقاومت به خشکی، وراثت پذیری
  • سیده سمیه شفیعی ماسوله، عبدالله حاتم زاده، حبیب الله سمیع زاده، هاشم صابری نجفی، بیژن سعادتیان صفحه 185
    با استفاده از داده های حاصل از پرورش گل های سوسن تیمار شده با جیبرلین در سه زمان هورمون پاشی، مدل هایی برای پیش بینی توزیع تاریخ های برداشت گل سوسن رقم”منورکا“ایجاد گردید. گیاهان سوسن در مرحله ظهور جوانه گل و نیز 10 و 20 روز بعد از ظهور جوانه گل با هورمون جیبرلین GA4+7 در سه غلظت (2000، 200 و 20 میکرو گرم در هر گیاه) هورمون پاشی شدند و در هر مرحله یک دسته 10 تایی از گیاهان به عنوان شاهد (بدون اعمال تیمار) در نظر گرفته شد. به طور کلی در سه مدل جزیی برازش یافته در محدوده غلظت جیبرلین از مقدار صفر تا 2005 میکرو گرم در هر گیاه پیش بینی شد که با افزایش غلظت جیبرلین تا حدود 10/167 ±780 (میکرو گرم در هر گیاه) فاصله زمانی از ظهور جوانه گل تا شکوفایی نسبت به گیاهان شاهد کاهش می یابد و پس از آن با افزایش غلظت جیبرلین تعداد روز تا گلدهی نسبت به شاهد کاهش کمتری را نشان می دهد. در عین حال نسبت به غلظت های پائین تر از نقطه”کمینه“منحنی برازش یافته (SD± غلظت جیبرلین و روز: 10/167±780 و461/1±57/30) افزایش در مدت زمان تا شکوفایی دیده شد. با برآورد ضریب تبیین 2R، دقت تمامی مدل های بهینه ارزیابی شد. برای پیش بینی توزیع شکوفایی در جمعیت کامل گیاهان، در محدوده غلظت های مورد آزمون جیبرلین، مدل های جزئی از هر یک از مراحل هورمون پاشی در یک مدل نهایی تعریف شد. مدل نهایی از برآیند مدل های جزئی زمان گلدهی به صورت یک تابع نمایی با 2R برابر 81/0 برازش یافت و نشان داده شد که در پیش بینی توزیع شکوفایی جمعیت کل، مدل مناسبی می باشد.
    کلیدواژگان: توزیع تاریخ برداشت، زمان هورمون پاشی، شکوفایی، ظهور جوانه گل
  • حسین نوید، سید سعید محتسبی، منصور بهروزی لار صفحه 197
    عملکرد کوبنده با دو معیار کوبش (درصد دانه های کوبیده شده نسبت به کل دانه های ورودی به کوبنده) و جداسازی (درصد دانه های جداشده در کوبنده نسبت به کل دانه های کوبیده شده) سنجیده می شود. مدل سازی نرخ کوبش، امکان پیش بینی کوبش (درصد دانه های کوبیده شده و افت کوبش) را فراهم می کند. کوبش و جداسازی پدیده هایی تصادفی بوده و برای بیان آنها توابع تصادفی بکار گرفته می شوند. در این تحقیق از مدل پواسون به عنوان تابع توزیع چگالی احتمال استفاده گردید. براساس روابط بدست آمده و نیز نتایج حاصل از آزمون مزرعه ای نرخ کوبش () برای وضعیت های مختلف در بازه 727/2 تا 821/3 تغییر کرد. این پارامتر به عوامل متعددی بستگی دارد که در این آزمایش اثر سه عامل شدت تغذیه محصول، سرعت محیطی کوبنده و محتوای رطوبتی دانه روی آن مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد، نحوه تغییر با تغییر سه پارامتر فوق الذکر بررسی، تبیین و بصورت رابطه ریاضی نوشته شد و با استفاده از امکانات رگرسیون چند متغیره غیرخطی در نرم افزار SPSS مدل نهایی برای با ضریب تبیین 72/0 بدست آمد.
    کلیدواژگان: کمباین، کوبش، مدل ریاضی
  • مجتبی فتحی، رسول اصغری زکریا، مصطفی ولیزاده، سعید اهری زاد، داود حسن پناه صفحه 207
    به منظور بررسی امکان دستیابی به کلون های امیدبخش و استفاده از آنها به عنوان غده های بذری و یا ایجاد ارقام جدید، آزمایشی با استفاده از 120 کلون حاصل از بذر حقیقی سیب زمینی به همراه ارقام شاهد آگریا، مارفونا، دراگا، آگاتا و آریندا با استفاده از طرح حجیم شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در استان اردبیل اجرا شد. عملکرد کلون ها با توجه به بلوکی که در آن قرار گرفته بودند تصحیح شد و به روش LSD مورد مقایسه قرار گرفت. کمترین میزان عملکرد را کلون شماره 21 و بیشترین آن را کلون شماره 110 به خود اختصاص دادند و کلون های شماره 110، 19، 46، 41، 91، 44، 78، 111، 70 و 101 دارای عملکرد بیش از 31 تن در هکتار بوده و برتری معنی داری نسبت به رقم شاهد پرمحصول نشان دادند. از نظر میزان ماده خشک تولیدی در مترمربع کلون های 41، 110، 19، 44، 91، 46، 74، 42، 84 و 81 به ترتیب با تولید 0659/1، 9406/0، 9119/0، 8980/0، 8903/0، 8852/0، 8522/0، 8352/0، 8320/0 و 8299/0 کیلوگرم ماده خشک در متر مربع به عنوان 10 کلون برتر شناسایی شدند.
    کلیدواژگان: بذر حقیقی سیب زمینی، عملکرد، غده بذری، کلون
  • مهدی محسنی آذر، سنبل ناظری، مرتضی قدیم زاده، محمد علی ملبوبی، سیاوش همتی صفحه 215
    سیب «گمی آلماسی» یک پایه پا کوتاه سیب است که از مناطق شمال غرب ایران منشا گرفته است. این رقم می تواند به عنوان پایه برای اکثر ارقام تجاری سیب به کار رود. دستیابی به سیستم باززایی با کارایی بالا در سیب با هدف تکثیر درون شیشه ای، انتقال ژن ‎و سایر مطالعات لازم و ضروری است. در این تحقیق آزمایش های مختلفی برای بهینه سازی باززایی شاخه های نابجا انجام گرفت. دو بافت کالوس و برگ، همچنین دو محیط کشت پایه N6 تغییر یافته و MS به همراه ترکیبی از غلظت های مختلف BA و NAA برای باززایی مورد آزمایش قرار گرفتند. برگ ها از شاخه های کشت شده و تکثیرشده درمحیط کشت MS برداشت شدند. بعد ازهشت هفته، درصد باززایی و تعداد شاخه های تولید شده در هر قسمت و همچنین درصد تولید کالوس در برگ ارزیابی گردید. درآزمایش های باززایی از بافت کالوس در طول آزمایش، باززایی شاخه ای مشاهده نشد. باززایی شاخه های نابجا تنها از بافت برگ مشاهده شد. بهترین محیط برای باززایی از برگ ها محیط MS به همراه 2 میلی گرم درلیتر NAA و 5/7 میلی گرم درلیتر BA تشخیص داده شد. زخمی کردن برگ ها تاثیر مثبت بر بهبود باززایی داشت.
    کلیدواژگان: باززایی، پاکوتاه، رقم، سیب، کالوس، گمی آلماسی
  • مهنا ملاولی، صاحبعلی بلندنظر *، سید جلال طباطبایی صفحه 227

    برای مطالعه اثر نیترات آمونیوم و سولفات پتاسیم بر صفات رویشی و عملکرد پیاز خوراکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با نیتروژن در چهار سطح (5/22، 45، 5/67 و 90 کیلوگرم در هکتار) از منبع نیترات آمونیوم و سولفات پتاسیم در سه سطح (0، 3/78 و 6/156 کیلوگرم در هکتار) در دوازده تیمار و چهار تکرار در پیاز خوراکی رقم قرمز آذرشهر به اجرا درآمد. نتایج بدست آمده نشان داد که نیترات آمونیوم و سولفات پتاسیم بر شاخص های رشد مانند قطر پیاز، ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک پیاز، وزن تر و خشک برگ و شاخص کلروفیل برگ متناسب با مقدار بکار رفته، اثر معنی دار داشت، چنانکه افزایش نیترات آمونیوم تا 90 و سولفات پتاسیم تا 6/156 کیلو گرم در هکتار خاک سبب افزایش شاخص کلروفیل، قطر پیاز، ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن تر و خشک برگ شد، در حالیکه وزن تر پیاز تنها با مصرف نیترات آمونیوم تا 5/67 و سولفات پتاسیم تا 3/78 کیلوگرم در هکتار افزایش و پس از آن کاهش یافت. وزن خشک پیاز و تعداد برگ نیز با افزایش غلظت نیترات آمونیوم کاهش یافت.

    کلیدواژگان: پیاز خوراکی، سولفات پتاسیم، صفات رویشی، عملکرد، نیترات آمونیوم
  • عادل حسین پور داش آتان، محمدحسن کماریزاده، اصغر محمودی، ماهرخ شایسته صفحه 239
    جداسازی کلوخ از سیب زمینی، جزو اصلی ترین وظایف ماشین های برداشت سیب زمینی محسوب می شود. در این راستا یک سیستم آزمایشگاهی طراحی و امکان استفاده از آزمون پاسخ آکوستیک برای جداسازی سریع کلوخ از سیب زمینی مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه هایی از سیب زمینی و کلوخ روی نوارنقاله قرار داده شده و با راه اندازی آن، نمونه ها بطور گسسته با یک صفحه فولادی برخورد کردند. صدای حاصل از ضربات ضبط شده و با پردازش آن در دو حوزه زمان و فرکانس، صفات مربوط به نمونه ها استخراج گردید. برای افزایش سرعت شناسایی و انعطاف سیستم از شبکه عصبی چند لایه به عنوان واحد تصمیم گیرنده استفاده شد. در مجموع 17 صفت مطلوب انتخاب و به عنوان بردار ورودی شبکه عصبی مورد استفاده قرار گرفت. مدل های مختلفی از شبکه عصبی با معیار میانگین مربعات خطا، میزان شناسایی صحیح و ضریب همبستگی مورد ارزیابی قرار گرفت تا مدل بهینه انتخاب گردید. برای مطالعه اثر سرعت اصابت در دقت شناسایی و تعیین ظرفیت جداسازی سیستم، آزمایش در چهار سرعت مختلف از نوار نقاله تکرار گردید. هنگامیکه نوار نقاله با سرعت یک متر بر ثانیه حرکت کرد، دقت شناسایی سیستم برای سیب زمینی و کلوخ بترتیب 3/97 و 6/97 درصد بدست آمد. با افزایش سرعت نوار نقاله دقت شناسایی سیستم کاهش یافت.
    کلیدواژگان: سیب زمینی، شبکه عصبی مصنوعی، صوت
  • سیده زهرا حسینی، قاسم کریم زاده، ابراهیم محمدی گل تپه صفحه 253
    قارچ صدفی (Pleurotus ostreatus) خوراکی، صنعتی و دارویی است. در این مطالعه از کلشیسین برای ایجاد اتو پلی پلوئیدی در قارچ خوراکی صدفی استفاده شد. به منظور تولید میسلیوم ابتدا اسپور قارچ در محیط کشت MEA کشت داده شد. به منظور اعمال تیمار کلشیسین، میسلیوم های حاصل در محیط کشت مایع زاپکس حاوی گلوکز و پپتون کشت شد. سپس محلول کلشیسین با نسبت های 3/0، 1/0، 05/0 و 0% (شاهد) به آن اضافه شد. به منظور مطالعه میکروسکوپی قطر هسته میسلیوم های تیمار شده با کلشیسین، میسلیوم ها با محلول سافرانین-او رنگ آمیزی شدند و قطر آنها با استفاده از میکروسکوپ نوری معکوس ای– ایکس170 و دوربین دیجیتالی د-پ 50 مورد بررسی قرار گرفت. قطر هسته میسلیوم های تیمار شده با کلشیسین در مقایسه با شاهد تفاوت های قابل ملاحظه ای را نشان داد. این افزایش قطر هسته نشان دهنده افزایش DNA هسته ای و ایجاد اتوپلی پلوئیدی است. از میسلیوم های حاصل اسپان تهیه شد و برای ارزیابی برخی صفات مهم از اسپان های حاصل برای مایه کوبی کاه گندم استفاده شد. بعد از شروع مرحله میوه دهی عملکرد، رنگ، طعم و طول پایه و قطر کلاهک اندازه گیری شد. افزایش عملکرد به میزان 82% نسبت به شاهد و افزایش قطر کلاهک و طول پایه مشاهده گردید.
    کلیدواژگان: پلی پلوئیدی، کلشی سین، قارچ صدفی، قطر هسته
  • حمید امیرنژاد، حامد رفیعی، ثارالله رضاپور صفحه 263
    این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه ی محصول کلزا به عنوان شاخصی از تمایل به کاهش ریسک عملکردی، در بین تولیدکنندگان این محصول در شهرستان آمل انجام گرفت. تعداد 70 کلزا کار شامل دو گروه 35 نفری از افراد بیمه شده و بیمه نشده به طور تصادفی نمونه گیری شدند. اطلاعات سن، تجربه ی کشت کلزا، درآمد زراعی، سطح تحصیلات، اندازه ی مزرعه و آگاهی از اهداف بیمه، از طریق پرسشنامه برای افراد نمونه گیری شده جمع آوری گردید. داده های حاصل از طریق تخمین تابع لاجیت و همچنین آزمون کای دو، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بین عوامل در نظر گرفته شده، درآمد غیر زراعی، سن و تجربه ی کشت کلزا، دارای اثر معنی داری بر پذیرش بیمه بوده اند. به بیان دیگر، پذیرش بیمه در این شهرستان بیشتر تابع عوامل فردی و اقتصادی است. همچنین، نتایج آزمون کای دو نشان داد که بین گروه های مختلف سنی، درآمدی و همچنین گروه های مختلف از جهت تجربه ی کشت کلزا، سطح تحصیلات، اندازه ی مزرعه و آگاهی از اهداف بیمه، اختلاف معنی داری از نظر پذیرش بیمه و تمایل برای کاهش ریسک وجود دارد.
    کلیدواژگان: آمل، بیمه ی محصولات کشاورزی، ریسک، کلزا
|
  • Sh Abdollahpour, H. Gharakhani Page 1
    Lentil is only hand harvested in Iran and other developing countries which requires about 300 labour-hour for harvesting of one hectare. In developed countries such as Canada and Germany farmers use tall varieties and harvest them by grain harvesters with special adjustments. Harvesting of Iranian lentil by grain harvester is impossible because of its short stem and high cutter bar losses. About 225000 hectares is planted for lentil in Iran which requires a lot of human energy for harvesting and there is about 15% of total yield loss. In this study methods of lentil harvesting in Iran were investigated and different aspects including technical characteristics of present machines and agricultural conditions were considered and a suitable design was recommended for many of these conditions. After development and construction of first prototype machine، some experimental tests were conducted. After many observations including cinematic analysis، the machine was modified. Finally، in order to check its performance via percentage loss، field experiments using completely randomized design were conducted. Treatments of front roller radius، peripheral velocity of front roller، forward speed of machine were used separately for each experiment. Results showed that the effect of front roller radius and cinematic index on loss percent were significant in %1 probability level. In conclusion، the best condition for a front roller was to have a radius of 15 cm with a cinematic index of 3. 22 which showed a crop loss of about 4%.
  • S. Aharizad, Sa Mohammadi, O. Sofalian, M. Moghaddam, Mr Shakiba Page 13
    Freezing resistance is a quantitative trait which is affected by 10 out of 21 wheat chromosomes. In order to identify the microsatellite molecular markers linked to freezing resistance QTLs in bread wheat, a set of 280 F2:3 families derived from a cross between cv. Norstar (winter type and frost resistant) and cv. Zagros (spring type and sensitive to low temperatures) was evaluated at 11 temperatures under controlled conditions. The LT50 was used as a frost resistance index. Parental polymorphism was assessed using 200 microsatellite primer pairs and 41 polymorphic markers were used to screen F2 individuals. QTL analysis revealed association of LT50 with seven microsatellite markers, Xgwm357, Xgwm148, Xgwm666, Xcfa190, Xgwm499, Xgwm292 and Xgwm174 located on chromosomes 1A, 2B, 5A, 5B and 5D. In total, these markers determined 27% of frost resistance variation in the population. QTL detected on chromosome 1A was the first report about the contribution of this chromosome in frost resistance.
  • H. Golpira, T. Tavakoli Hashjin, Mh Khoshtaghaza, S. Minaei Page 23

    The objective of this study was to determine some mechanical properties of chickpea which are basic with regard to the design of harvesting machines. At the present, chickpea is harvested manually with difficulty and low efficiency. Therefore two common methods in grain harvesting were studied meanwhile stem cutting force and pods stripping force were compared in the field and greenhouse conditions. The relationship of stem diameter and moisture content with shear stress was verified by the linear regression analysis. There was no significant difference between shear stress of chickpea stems planted in the greenhouse and field conditions and it varied from 2.8 to 9 MPa depending on the stem diameter. At 10.5 to 19% moisture content, there was no significant effect of moisture content on shear stress but the regression analysis showed that the effect of stem diameter on shear stress was significant. In terms of pod stripping force a significant difference was observed between greenhouse and field environments. The average of this force in the field and greenhouse were 8.8 and 6.2 N, respectively, at 12% moisture content (w.b.). As the field results did not correspond with those of the greenhouse for stripping, it can be concluded that greenhouse data may not be suitable for designing purposes and researchers should use the data from field condition.

  • H. Amirnejad, K. Ataiy Solut, K. Mahjuri Page 33

    As an option for spending leisure time، urban parks bear important recreational values. This study was carried out to determine the recreational value of «Elgoli» urban park، located in Tabriz، based on visitors'' enjoyment factor. To achieve this، double-bounded dichotomous questionnaires and contingent valuation method were used. Analyzing of data showed that the average expenditure by every visited family in order to enjoy the above mentioned park was 359988 Rials، annually. It came to 224. 99 million Rials per month for total number of visited families. Virtual importance of natural resources and obtained results from visitors indicate that urban parks، as a healthy source، demand the highest attention of responsible organizations in order to inspire and maintain the hilarity and jubilation senses among the society.

  • S. Zarifneshat, A. Javadi, M. Ahmadi, A. Khalili, H. Ghaffari, H. Behfar Page 45
    In order to evaluate different planters for mechanized sugarbeet planting، this study was conducted in Khorasan province (Jovein area). Field tests were conducted using strip plot design. Experimental factors consisted of: i) planting methods with Tarashkadeh vaccum planter (a1) Rau vaccum planter (a2) and Accord plate-type mechanical planter (a3) and ii) forward speeds with planting speed at 4 km/h (b1) and planting speed at 6 km/h (b2). In this study root yield، sugar porcent، planter wheel slippage، seed damage، seed germination، plant stand، seed consumption and drilled seed distribution were measured. It was shown that planter type had significant effect on yield at 5% probability level. Maximum yield was obtained using Rau planter with 4 km/h forward speed (96. 67 ton/ha). Planter type and planting speed also had significant effect on germination at 1% probability level، but their interaction was not significant. Tarashkadeh vaccum planter with 4 km/h forward speed had maximum seed germination (77. 67%). Coefficients of seed distribution were measured for all planters and Tarashkadeh vaccum planter with 4 km/h forward speed had maximum seed distribution uniformity in adjusted distances (56. 89%) and in average distances (58. 62%). Consequently pneumatic planters had better performance than mechanical planters and Tarashkadeh vaccum planter was better than other pneumatic planters.
  • Y. Vasebi, A. Alizadeh, N. Safaie Page 55

    Charcoal rot caused by Macrophomina phaseolina، is considered to be one of the important diseases of soybean. Two hundred eighty strains of bacteria were recovered from rhizosphere، phylosphere and nodules of soybean and purified on NA media. Eighty nine of these strains displayed antagonistic ability using dual-culture tests against pathogen، of which، nine strains with high antagonistic effect (>50%)، seven strains as Bacillus spp.، one strain each belonging to Pantoea agglomerans and Pseudomonas fluorescens biov. I، were selected for in vitro tests. Results of volatile metabolites assays indicated that P. agglomerans (ENA) isolate with 34. 5%، in antibiotic test، BIA، BL، BDQ and BIN (Bacillus spp.) isolates with 100% and in cell free culture test Bacillus (BL) isolate with 75. 29%، were the most efficient isolates in reducing mycelial growth of the pathogen. Siderophore test showed that ENA isolate produced the highest amount of siderophore (23. 8 mm in diam). P. fluorescens (P2FB) isolate was the only isolate produced IAA. To determine the population dynamics of antagonists during greenhouse experiments، mutants of antibiotic resistant were obtained. In antagonistic assays، mutants and wild types were not significantly different. Using specific primers (PrnAF/PrnAR) in wild types and mutants of Bacillus BIN and P. agglomerans ENA for detecting antibiotic-encoding genes of pyrrolnitrin indicated that the ENA strain carried gene for encoding pyrrolnitrin.

  • A. Najafi, Sa Mohammadi, M. Toorchi, Kj Chalmers, M. Moghaddam, M. Torabi, S. Aharizad Page 71
    Fusarium head blight (FHB) caused by Fusarium graminearum is one of the important diseases of wheat. Traditional breeding for the disease resistance is difficult and expensive. DNA markers linked to FHB resistance genes can be useful in accelerating disease breeding programs. The objective of the study was to identify the SSR markers linked to FHB resistance QTLs in wheat. A population of 167 F2:3 families from the cross Wangshuibai (resistant) /Falat (susceptible) was developed. F2 individuals، F3 families and the parents were evaluated for Type II resistance (resistance to the disease spread within the spike) in greenhouse. The parents and two resistant and susceptible bulks from F2 plants (including 15 plants in every bulk) were screened with 341 SSR Markers. 125 markers showed polymorphism between the two parents and 16 markers showed polymorphism between both parents and two bulks. The 16 markers were used to genotype 30 individuals in two bulks. Eight markers showed significant polymorphism and were used for screening the population and QTL analysis. Furthurmore، seven markers linked to the polymorph markers were used for screening and identifying QTL. Using F2 phenotypic and genotypic data، three QTLs for FHB resistance were identified on chromosomes 2AL، 3BS and 3AS. By evaluating F3 families، two QTLs controlling FHB resistance were confirmed on chromosomes 3BS and 2AL. SSR markers linked to the QTLs can be useful in marker assisted selection for FHB resistance in wheat.
  • R. Asghari-Zakaria, B. Maleki -Zanjani, E. Sedghi, M. Manafian Page 85
    In order to investigate the effect of soluble chitosan on plantlets growth in vitro and minituber yield in potato micropropagation، single node plantlets of Agria cultivar were treated in vitro with soluble chitosan at different concentrations including 0، 5، 15، 50، 150 and 500 mg l-1 by adding to the tissue culture medium and growth parameters of plantlets were assessed in vitro. A number of plantlets were subsequently transferred to the greenhouse and sprayed with chitosan solutions including 0، 200، 400، 600، 800 and 1000 mg l-1 weekly، and minituber yield recorded. The results showed that the effect of chitosan was significant on fresh and dry weights of shoot and root and length of plantlets، but its effect on leaf number per plantlet was insignificant. Application of chitosan at concentration of 500 mg l-1 significantly increased the shoot fresh and dry weights، compared to the control. However، at low concentrations its effect was insignificant. The 15 mg l-1 of soluble chitosan significantly led to the increase in root fresh weight of in vitro plantlets. Whereas، higher concentrations، especially 500 mg l-1، significantly decreased root fresh weight of in vitro plantlets without considerable decrease in root dry weight. In vitro application of 500 mg l-1 chitosan significantly resulted in improved acclimatization of plantlets in the greenhouse as expressed by increasing minituber numbers and yields، compared to the control. However، foliar chitosan application at the greenhouse did not show significant effect on yield parameters. The present results indicate that soluble chitosan can be successfully incorporated into potato seed production from in vitro plantlet stage.
  • A. Pourjabar, Sa Mohammadi, M. Khosroshahli, Ar Motalebi, Sa Ziai Page 95
    Milk thistle (Silybum marianum) is one of the most important medicinal plants and has found special place in pharmacy industries. Irregular harvest of this plant from natural habitats results in the destruction of its genetic resources. In order to optimize in vitro culture of milk thistle، this study was carried out in a factorial experiment based on completely randomized design with four replications، two genotypes (Budakalszi from Hungry and Moghan ecotype) and cotyledon and hypocotyle explants in MS medium supplemented with four kinetin and 2-4 D combinations. Seeds were germinated in MS medium without hormones under 26˚C and darkness conditions. After callus induction، the calli were subcultured four times into the fresh media. Analysis of variance revealed that in all of the subcultures، Budakalszi cultivar was superior to Moghan ecotype with respect to callus fresh weight and diameter. Callus fresh weight and diameter were also higher in the calli obtained from cotyledon compared with the hypocotyls explant. With the increase in hormone levels، callus weight and diameter were increased. In all of the four subcultures، maximum callus growth was observed in the medium supplemented with 2 mg/l 2-4 D and 2 mg/l kinetin. Analysis of somaclonal variation in the calli obtained from different culture conditions and subcultures using RAPD markers revealed different banding patterns among samples from explants of the two genotypes in different culture and subculture conditions.
  • S. Gholi-Toluiee, A. Babai Ahari, Y. Ghusta, M. Sedghi Page 109
    Pepper root and crown rot was investigated during 2006-2007 in West Azerbaijan province. Pepper fields were checked in Orumieh، Mahabad، Miandoab، Oshnavieh and Piranshahr in August and September. Infected plants with their soils were sampled and transferred to the laboratory immediately. In order to isolate fungal agents، acidic PDA، PCA and CMA cultures were used and for pseudo-fungal agents، baiting method was applied in infected soils. Then، isolates were identified at species level using selective culture media. Eighty two isolates were taken from the infected plants and soils and were subjected to a taxonomic study. These isolates were related to Phytophthora capsici، Pythium aphanidermatum، Rhizoctonia solani، Fusarium oxysporum،F. solani، F. clamidosporum، F. sambucinum and Verticillium dahliae. Patogenicity test was carried out in greenhouse on 34 selected isolates for two pepper varieties (Bell and Local variety) in West Azarbaijan and percentage of the infected plants was calculated after a definite time from inoculation، depending on fungi species. Among the selected isolates، isolates from F. sambusinum and F. chlamydosporum had no pathogenicity effect on two pepper cultivars. It is noted that pathogenicity of F. solani on the local variety was very low. According to Koch rules، pathogens were isolated again from infected plants.
  • J. Esmaeilzadeh, S. Aharizad, A. Dabbagh Mohammadi Nasab, Abbas Shafaati Koohestani Page 119
    In order to evaluate the agronomic traits and grain yield of two corn hybrids، seeds were sown in a factorial experiment based on randomized complete block design with four replications. The factors were two corn hybrids (540 and 704) and three level of seed deterioration. The seeds of two corn hybrids were divided into three sub-samples from which a sub-sample was considered as non-deteriorated (b0) and the other two sub-samples were artificially deteriorated by the controlled deterioration test at 45˚ C for 48 and 96 hours (b1 and b2، respectively). The results showed that the agronomic traits and grain yield of plants from non-deteriorated seeds (b0) were better than the deteriorated seeds (b2). Also hybrid 540 for all measured traits was better than hybrid 704. The grain yield of b0 increased about 27. 5% as compared with b2. It was concluded that the sowing of high vigour seeds was led to better stand establishment and consequently higher grain yield.
  • E. Esfandiari, Mr Shakiba, Sa Mahboob, H. Alyari, M. Baradaran Firozabadi Page 129
    Considering the role of wheat in food security of Iran and its yield reduction due to drought stress، three varieties of wheat، Azar2، Alvand and Zarin were selected and cultured under hydroponics condition. At the fourth to fifth leaf stage the seedlings were kept under 4، 8 and 12 bars potential using polyethylene glycol 8000 (PEG 8000). Hogland solution was used as the control. After 10 days، leaf samples from the seedlings were obtained and antioxidant enzymes activity (Superoxide dismutase (SOD)، Catalase (CAT)، Ascorbat peroxidase (APX) and Glutathion reductase (GR)) and lipid peroxidation were evaluated. Results showed that increase in the strength of osmotic stress increased lipid peroxidation. Moreover، the activity of SOD was declined in the varieties، but GR activity was enhanced with the increase of osmotic stress as expected. This enzyme was not the restriction factor of wheat defence mechanism activities against the environmental stresses. At 12 bars، the activity of APX in Alvand and Azar2 cultivars، contrary to Zarin، showed a significant increase (P<5%) as compared with the control. Nevertheless، the CAT activity was equal in all levels in Azar2، increased in Zarin and declined in Alvand. Subsidence of the enzyme activity of SOD، CAT and APX in Alvand and Zarin cultivars resulted in lower yield due to loss of balance among the elements of defense mechanisms. Thus with accumulation of reactive oxygen species، the key points of the metabolism and cell defence mechanisms were damaged. These factors resulted in the sensitivity of varieties to osmotic stress in contrary to Azar2.
  • E. Esfandiari, Sa Mahboob, Mr Shakiba, H. Alyari Page 139
    In order to study the effect of drought stress on wheat، three cultivars (Azar2، Alvand and Zarin) were selected and grown in a hydroponic medium. At the stage of 4-5 leaf growth، the plants were kept under 4، 8 and 12 bars potential by using polyethylene glycol 8000 (PEG8000). Hogland solution was used as the control. Then the amount of total ascorbate and glutathione، their reduced form، lipid peroxidation and proline accumulation were measured in leaf samples. The results showed that in Azar2، total amount of ascorbate was increased but total glutathione decreased at 12 bars in comparison with the control level. In Alvand and Zarin cultivars، with increasing osmotic stress، total amount of ascorbate and glutathione decreased and remained constant، respectively. But reduced form of both antioxidants decreased with increasing osmotic stress level in all cultivars. Moreover، with increasing of osmotic stress، proline accumulation in Azar2 was higher than other cultivars. These factors increased osmotic stress tolerance of Azar2 as compared with other cultivars. The results indicated the negative relationship of ascorbate and glutathione content and proline accumulation with lipid peroxidation.
  • R. Mohammad Rezaei, H. Shahbazy, M. Kavoosi Kalashmi, M. Khodaverdizadeh Page 165

    The agriculture sector of Iran has some special features. For example Iran is a great producer and exporter of dates but with little national gains of export earnings and drastic fluctuation. In order to find an answer for this strategic question، in this study various comparative advantage indices – namely RCA، RSCA، SAI، TEI and LQ were calculated for 1961-2005 period، and then their stabilities were evaluated by coefficient of variation. RCA، RSCA، Michaely، SAI and LQ indices indicated that we have relative advantage for most of years in Iran for dates. Also، there was no TEI advantage in all years. The results showed that RCA، RSCA، Michaely، TEI and LQ were the most stable indices during 2001-2005. Establishing policy strategies for maintaining stability of Iran’s date comparative advantages indices could improve the above mentioned product rank in the non-petroleum export basket.

  • A. Maleky, J. Saba, F. Shekary Page 177
    Regarding to wheat production in considerable rainfed areas، identification and selection of suitable breeding methods and using proper and applicable selection criteria for recognizing drought resistant varieties are utmost important. Selection efficiency for a trait، is related to its heritability and type of genes action. Hence، to study the inheritance of leaf relative water content (RWC) in rainfed conditions، an experiment was conducted with 50 F2:3 lines and two parent lines in a randomized complete block design with three replications in year 2007. Results showed that RWC was controlled by additive gene effects with a high narrow and broad-sense heritability. Therefore، we can expect relatively high genetic gain from selection of this trait in rainfed conditions.
  • Ss Shafiei Masoleh, A. Hatamzadeh, H. Samiezadeh, H. Saberi Najafi, B. Saadatian Page 185
    Models to predict the distribution of harvest dates in hybrid lily “Menorca” was developed using data from lilies treated with gibberellin in three stages of plant growth. Hormone was sprayed on plants in three stages as: VB (Visible bud) and 10 and 20 days later with three levels of gibberellin4+7 (20، 200 and 2000 µg/plant). In each stage، a sample of 10 plants were selected as control plants (without treatment). In general، in three developed models، with the range of gibberellin concentrations from 0 to 2005 µg/plant، it was predicted that the increasing of gibberellin concentrations to the limits of 780±167. 10 (µg GA4+7/plant) decreased the interval from visible bud to flowering as compared with the control plants and then in the higher concentration of gibberellin، number of days to flowering showed smaller decrease as compared with the control plants. However، in relation to concentrations lower than “minimum” point of fitted curve (30. 57±1. 461، 780±167. 10: days، concentration of gibberellin±SD) an increase in days to flowering was observed. The incidental models for each stage of hormone spray defined were pooled in a final model to predict the distribution of flowering in the total population of plants. An exponential function as the final model fit the incidental models of flowering date with an R2 of 0. 81 which is appropriate to predict the distribution of flowering for to whole population.
  • H. Navid, S. Mohtasebi, M. Behroozi Lar Page 197
    Thresher performance in combine harvester is evaluated with two parameters: threshing (percentage of threshed grain to the total input grain to thresher) and separating (percentage of separated grain in threshing space to total threshed grain). Modeling of threshing rate makes possible estimating of threshing loss. Threshing and separating are stochastic events. In this research، a stochastic mathematical model was developed for threshing rate. This model uses an exponential function as probability density function (pdf) to describe the threshing rate with varying feed rate، thresher speed and grain moisture content. Based on data from field experiments، threshing rate was determined. Its range varied from 2. 627 to 3. 821 in different conditions. Using nonlinear regression of SPSS، coefficients of model achieved with R2=0. 72.
  • M. Fathi, R. Asghari-Zakaria, M. Valizadeh, S. Ahari Zad, D. Hasan-Panah Page 207
    In order to obtain advanced clones of potato crop and to utilize them as seed source or developing new cultivars، an investigation was conducted in 2004 using 120 new clones obtained from true potato seed and Agria، Marfona، Draga، Agata and Arinda as control cultivars in an augmented design based on randomized complete blocks with three replications in Ardabil area. Yield of each clone was adjusted for block effects، and then compared with each other using LSD method. The clone numbers 21 and 110 had the lowest and the highest yields، respectively. The clones 110، 19، 46، 41، 91، 44، 78، 111، 70، and 101 had high tuber yield over 31 ton/ha، and the difference between them and high yielding control cultivars was significant. With respect to dry mater yield per unit area، the clones 41، 110، 19، 44، 91، 46، 74، 42، 84 and 81 had the highest yield with dry matter content of 1. 0659، 0. 9406، 0. 9119، 0. 8980، 0. 8903، 0. 8852، 0. 8522، 0. 8352، 0. 8320 and 0. 8299 kg m-2، respectively and were selected as promising clones.
  • M. Mohseni Azar, S. Nazeri, M. Ghadim Zadeh, M. Malboobi, S. Hemmaty Page 215
    Gami Almasi is a dwarf rootstock of apple which was originated from North West of Iran. This rootstock can be used as a dwarf rootstock for most cultivars of the apple. Shoot regeneration step is a critical factor in apple’s in vitro proliferation and Agrobacterium mediated gene transformation. The regeneration potential is different among cultivars and must be optimized for individual genotypes. In this experiment، we tested different kind of factors that may affect the regeneration efficiency. Two explant type، leaf & callus، two regeneration medium with MS & N6 (modified) basal medium and also various combinations of BA and NAA level were used. Callus and leaves were taken from in vitro established shoots as explants. After eight weeks shoot regeneration rate، callus induction rate and mean of shoot number per leaf were measured. Results indicated that MS medium was better than N6 for shoot regeneration and optimum phytohormons concentrations were achieved in 7. 5mg/l BA and 2mg/l NAA. Regenerated shoots were obtained only from in vitro leaves، and callus didn''t regenerate any shoot. Cutting the surface of the shoots usually enhanced the regeneration from leaves.
  • M. Mollavali, S. Bolandnazar, Sj Tabatabaei Page 227

    In order to study the effect of ammonium nitrate and potassium sulphate on growth characteristics of onion (Allium cepa L. cv. Azar Shahr) a factorail experiment was carried out in a randomized complete blocks design with four replications. Treatments were consist of NH4NO3 (22. 5، 45، 67. 5 and 90 kg/ha) and K2SO4 (0، 78. 3 and 156. 6 kg/ha). The experimental results showed that bulb diameter، plant height، number of leaf، leaf area، bulb fresh and dry weight، leaf fresh and dry weight and leaf chlorophyll index significantly affected by application of NH4NO3 and K2SO4. From the experimental results it can be concluded that applying of 90 kg/ha NH4NO3 and 156. 6 kg/ha K2SO4 increased leaf chlorophyll index، bulb diameter، plant height، leaf area and leaf fresh and dry weight، whereas، the highest fresh weight of bulb was obtained by supplying 67. 5 kg/ha NH4NO3 and 78. 3 kg/ha K2SO4. Furthermore، increasing the NH4NO3 content reduced both bulb dry weight and number of leaf.

  • A. Hosainpour Dashatan, Mh Komarizadeh, A. Mahmoud, M. Ghani Shayesteh Page 239
    Separating clods from potato tubers is one of the most challenging jobs in a potato harvester. In this study، an acoustic-based intelligent system was developed for high speed discriminating between potato tubers and clods. About 500kg mixture of potato tubers and clods were put on the belt conveyer and impacted on a steel plate in four different velocities. The resulting acoustic signals were recorded، processed and potential features were extracted from the analysis of sound signals in both time and frequency domains. A multilayer perceptron (MLP) neural network with a back propagation algorithm was used for pattern recognition. Altogether، 17 potential discriminating features were selected and fed as input vector to artificial neural network (ANN) models. Optimal network was selected based on mean square error، correct detection rate and correlation coefficient. At the velocity of 1 ms-1 of the belt، detection accuracy of the presented system was about 97. 3% and 97. 6% for potato and clod، respectively. Detection accuracy decreased by increasing belt velocity. A potato harvester by using this system can perform at capacity of 20 ton hr-1 by accuracy of about 97%.
  • Sz Hosseini, G. Karimzadeh, E. Mohammadi-Goltapeh Page 253
    Oyster Mushroom (Pleurotuse ostreatus) is one of the industrial، pharmaceutical and commercial edible basidiomycetes. In this study، we examined colchicine treatment for the production of autopolyploid P. ostreatus. For production of mycelium، the spores were cultured on MEA culture medium. For colchicine treatment، the mycelia were then cultured in Czapek liquid culture medium containing glucose (0. 1% w v-1) and peptone (0. 5% w v-1) adding 0، 0. 05، 0. 1 and 0. 3% of colchicine solutions to the medium. The mycelia were stained with Safranin-O and their nuclei diameters were measured، using IX170 Olympus invert light microscope interfaced with a DP50 digital camera. The nuclei were increased in diameter at different degrees in different concentration of colchicine solutions. Such increment response indicates the increase of nuclei DNA content، verifying the autopolyploid formation of P. ostreatus. From the produced mycelia spawn were made and in order to evaluate some important morphological characteristics، they were used for inoculating wheat straw. After the start of fruiting stage، yield، diameter of basidiocarp and length of stem were measured. The yield was increased up to %82 compared to the control، the stem and the diameter of basidiocarp also enlarged in the colchicines-treated P. ostreatus.
  • H. Amirnejad, H. Rafiee, S. Rezapoor Page 263
    The purpose of this study was to investigate the factors affecting the acceptance of rapeseed product insurance as an index of tendency to decrease yield risk among Amol county producers. Seventy rapeseed farmers classified as two groups of 35 random farmers with and without insurance. Explanatory (independent) variables for this study were age، experience of planting rapeseed، production income، education، farm size and prior knowledge about insurance purposes. Data were analyzed by Logit model and Chi–square test. The results showed that production income، age and experience of planting rapeseed had significant effect on insurance acceptance. Furtheremore، results of Chi–square test showed that among different groups of age، income، experience of planting rapeseed، education and prior knowledge of insurance purposes، significant difference were observed in terms of insurance acceptance and therefore tendency to decreas risk.