پژوهشنامه بیمه
سال بیست و سوم شماره 1 (بهار و تابستان 1387)

مفهوم انبار داده از مفاهیمی است که در اواسط دهه90 میلادی، ابتدا در حوزه کامپیوتر و به سرعت در حوزه کسب وکار مطرح شد و در اندک زمانی به دلیل تاثیرگذاری عمیقی که بر سازمان داشت، توانست توجه بسیاری از صنایع را در سرتاسر جهان به خود جلب کند. یکی از صنایعی که می تواند به شدت تحت تاثیر این مفهوم، دچار دگرگونی شود، صنعت بیمه است. متاسفانه مباحث داده انباری در کشور ما بسیار مهجور مانده و در مقایسه با مفاهیم دیگر حوزه هوشمندسازی تجاری، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از دلایل این امر، کمبود شدید مطالعات انجام شده دراین خصوص در کشور ما است. مقاله پیش رو، حاصل تحقیقی است که در راستای ارزیابی آمادگی شرکت های بیمه ایرانی برای پیاده سازی انبار داده صورت گرفته است. دراین مقاله، سعی کرده ایم در ابتدا به طور خلاصه، مفهوم انبار داده را تا حد امکان بیان کنیم و برای اینکه به مفاهیم معرفی شده، جنبه عملی بدهیم، کاربردهای آن را در صنعت بیمه بررسی کرده ایم. در ادامه نیز به معرفی مدل مورد استفاده جهت ارزیابی آمادگی پیاده سازی انبار داده پرداخته ایم و نتایج این بررسی را در سازمان مورد مطالعه (شرکت بیمه پارسیان) ارائه کرده ایم.

در دنیای پررقابت امروز، دستیابی به جایگاه مناسب در بازار، سخت و دشوار است و برای داشتن یک موقعیت پایدار در بازار، ارائه خدمات با کیفیت برتر به مشتریان – به خصوص در مورد شرکت های خدماتی (مانند شرکت های موجود در صنعت بیمه)- به عنوان یک مزیت رقابتی با دوام مطرح می شود.
در این مقاله، سیستم پرداخت خسارت شرکت بیمه ملت از دیدگاه مشتری مداری بررسی شده است و به این منظور، سیستم پرداخت خسارت از پنج بعد سرعت پرداخت خسارت، دسترسی به سیستم پرداخت خسارت، سادگی مراحل پرداخت خسارت، مبلغ پرداختی و نحوه رفتار کارکنان واحد خسارت ارزیابی شده است. جامعه آماری، بیمه گذاران زیان دیده بیمه اتومبیل در شهر تهران هستند که به شرکت بیمه ملت، اعلام خسارت کرده و از این شرکت، خسارت دریافت کرده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیمه گذاران از تمامی عوامل عملکردی رضایت دارند. با توجه به نتایج مشخص می شود که مبلغ خسارت پرداختی شرکت، بیشترین تاثیر را بر رضایت مشتریان دارد

در حقوق بیمه ایران چنین شهرت یافته است که مطابق قانون بیمه، ایجاد تعهد بیمه گر به پرداخت خسارت، موکول به پرداخت عینی حق بیمه توسط بیمه گذار است. این حکم از ظاهر ماده 1 قانون بیمه استنباط شده است. علی رغم این شهرت، دلایل مقنی، دلالت بر رضایی بودن عقد بیمه در ایران دارد؛ لذا تعهدات بیمه گر به محض توافق طرفین و حتی قبل از پرداخت عینی حق بیمه ایجاد می شود. این امر، بیمه گران را با خطر عمده تکلیف به جبران خسارت، بدون دریافت حق بیمه مواجه می کند. ولی این خطر با گنجاندن شرط تعلیق تعهد بیمه گر به پرداخت حق بیمه توسط بیمه گذار یا عدم صدور بیمه نامه یا گواهی پوشش بیمه توسط بیمه گر تا زمانی که حق بیمه (یا قسط حق بیمه) پرداخت نشده است، منتفی می شود.

ورود شرکت های خصوصی در صنعت بیمه ایران، لزوم استفاده از مدیران شایسته و کارآمد را بیش ازپیش نمایان کرده است. هوش هیجانی یکی از مفاهیم تازه در روان شناسی و رفتار سازمانی به شمار می رود. رهبری تحول آفرین نیز از رویکردهای تازه در هدایت سازمان ها به سوی تعالی است. در دو دهه اخیر، تحقیقات زیادی در مورد هوش هیجانی و رهبری تحول آفرین و رابطه این دو با هم، در کشورهای مختلف انجام شده است. رابطه این دو مفهوم به ویژه در مدیران بخش های مختلف اقتصادی در ایران، نیازمند بررسی های بیشتر است. این مقاله با توجه به یافته های به دست آمده از پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی، به بررسی رهبری تحول آفرین در مدیران ارشد شرکت های بیمه ایرانی پرداخته است.
در این تحقیق، پرسش نامه های هوش هیجانی توسط مدیران فنی - رشته های بیمه ای - در 11 شرکت بیمه دولتی و خصوصی تکمیل شد. نمونه 195 نفری که از بین 600 زیردست مستقیم مدیران ارشد، انتخاب شده بودند، در تکمیل پرسش نامه های رهبری تحول آفرین مشارکت داشتند. پس از آزمون همبستگی جهت تعیین رابطه هوش هیجانی کلی با شاخص های رهبری تحول آفرین، شرکت های دارای میانگین بالاتر در هوش هیجانی و در شاخص های رهبری تحول آفرین، مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان داد که هوش هیجانی با چهار شاخص رهبری تحول آفرین رابطه دارد. همچنین شرکت های بیمه خصوصی در بیشتر شاخص ها از میانگین بالاتری برخوردار بودند.

تاکنون مقوله رضایت مشتریان در سازمان های کشور ما کمتر مورد توجه بوده است. این در حالی است که به علت رشد شتابان صنایع خدماتی و نقش فزاینده آنها در اقتصاد ملی کشورها، ارائه خدمات باکیفیت از چالش های مهم پیش روی سازمان ها در عصر کنونی به شمار می آید. از حساس ترین اقدامات در جلب رضایت مشتریان و تامین نیازهای آنان، برپایی یک مکانیزم پویای اطلاعاتی و ایجاد بازخورد بین مشتری و سازمان است. کارآمدی چنین مکانیزمی، عامل تعیین کننده در پیروزی سازمان و دستیابی به یک اهرم رقابتی توانمند است.
در این پژوهش، سازمان خدماتی از زاویه دید اداره کنندگان آن (عرضه کنندگان خدمت) و نیز مراجعه کنندگان به آن (دریافت کنندگان خدمت) به طور تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته و سپس شکاف های احتمالی بین ادراک (تصویر) سازمان و مشتریان از کیفیت خدمات ارائه شده، تبیین و تجزیه وتحلیل شده است. در نهایت، فاصله عملکرد موجود سازمان از حالت ایده آل یا آرمانی ارزیابی شده و در جهت رفع آن، راهکارهایی ارائه شده است.

بسیاری از کشورها از نظام های تخفیف - جریمه در بیمه مسئولیت شخص ثالث اتومبیل استفاده می کنند. شرایط قانونی کشورها در طراحی این نظام ها تاثیر بسزایی دارد. چنین نظام هایی، بیمه گذاران را در تصادف هایی که مقصر هستند با اضافه بها در حق بیمه، جریمه می کنند و در سال های بدون تصادف برای حق بیمه آنها، تخفیف قائل می شوند. در این مقاله، شرایط این نظام ها در 6 کشور آسیای شرقی،14 کشور اروپایی، 2 کشور آفریقایی و یک کشور آمریکای جنوبی مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهادهایی برای مقایسه عملکرد و کارایی آنها با بیمه نامه های مشابه در ایران ارائه شده است.

تامین اطمینان در بازار بورس اوراق بهادار با فراهم کردن محیطی مطمئن، از دستاوردهای اصلی بازارهای بورس دنیا است. در بازار بورس کشورهای توسعه یافته، بازارهایی وجود دارند که وظیفه تامین اطمینان و کاهش ریسک حاصل از نوسانات قیمت سهام را به عهده دارند. این بازارها، «بازار اختیار معامله» نامیده می شوند. این مقاله، ضمن مقایسه قرارداد اختیار معامله و قرارداد بیمه به بررسی امکان کاهش ریسک حاصل از خرید سهام در بازار بورس توسط قراردادهای بیمه ای پرداخته است. درهمین راستا، بعد از معرفی چهارچوب کلی تحقیق، ابتدا به بررسی نظری موضوع با بهره گیری از منابع داخلی و خارجی پرداخته شده است؛ سپس با استفاده از روش میدانی، داده های مورد نظر جمع آوری شده اند. داده ها از پرسش نامه ای که بین سهام داران حاضر در تالار بورس توزیع شده، به دست آمده و با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که سهام داران، تمایل به بیمه شدن سهام خود دارند و معتقدند دخالت صنعت بیمه در بازار بورس به عنوان بازار تامین اطمینان می تواند میزان سرمایه گذاری ها را افزایش دهد. در انتها، پیشنهاداتی با توجه به نتایج به دست آمده ارائه شده است.

صنعت بیمه به عنوان یک بخش خدماتی دارای نقشی جبران کننده و حمایتی در اقتصاد هر کشوری است. موفقیت این صنعت، انگیزه و محرکی برای دیگر صنایع است و موجب افزایش کارایی شرکت ها می شود و درواقع می توان مدعی بود که در سایه رقابت ها و تغییرات شدید در عرصه اقتصاد، حضور صنایع حمایتی کارا در آن عرصه یکی از مهمترین مزایای رقابتی کشورها به شمار می آید. ازآنجاکه توسعه یافتگی کشور از اهداف اصلی در سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران است، بنابراین صنعت بیمه، پشتوانه راسخی است که سهم قابل توجهی در تحقق این مهم خواهد داشت. کارگروه تحول در صنعت بیمه کشور، چشم انداز و اهداف این صنعت در سال 1404 را ترسیم نموده و راهبردها، سیاست ها و برخی از طرح ها و پروژه های دستیابی به آن اهداف را مشخص کرده است. اما سؤال مهمی که بی پاسخ می ماند، این است که آیا ظرفیت، وضعیت و عملکرد کنونی صنعت بیمه جواب گوی این رسالت خواهد بود؟ در این تحقیق، ضمن بررسی و ارزیابی وضعیت فعلی صنعت بیمه از نظر شاخص های عملکردی، ساختار و محیط بیرونی و نمایان نمودن مسائل و مشکلات فعلی و پیش روی صنعت بیمه، راهکارهایی جهت بهبود وضعیت و نیل به اهداف چشم انداز ارائه می شود.