پژوهشنامه بیمه
سال سی و سوم شماره 3 (پاییز 1397)

بیمه زندگی در جهان کنونی یکی از ابزارها یمهم اقتصادی است و استفاده های متعددی از آن به عمل می آید و مهم ترین نقش خود ر ادر تامین و تضمین آتیه خانواده ها ایفا می کند. در این راستا هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر آستانه ای تولید ناخالص داخلی واقعی بر حق بیمه سرانه زندگی ایران طی سالهای 1360-1394 و با استفاده از رویکرد غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم است. نتایج حاصل از تحقیق نشانگر آن است که وقفه سوم تولید ناخالص داخلی واقعی در قالب یک ساختار سه رژیمی بر حق بیمه سرانه زندگی تاثیر گذاشته است. همچنین تولید ناخالص داخلی واقعی در رژیمهای کناری اثر منفی و در رژیم میانی اثر مثبتی بر حق بیمه سرانه زندگی داشته است. سایر نتایج مطالعه حاکی از آن است که متغیرهای نرخ پس انداز و شاخص توسعه مالی در رژیمهای کناری و میانی موجب بهبود در حق بیمه سرانه زندگی شده اند.

هدف از مقاله حاضر، ارزیابی تاثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر کارایی مبتنی بر مدل تحلیل پوششی داده ها در صنعت بیمه ‎ایران است. ابتدا با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده‎ها، کارایی شرکتها از طریق متغیرهای ورودی (نیروی کار عامل و اداری، سرمایه صاحبان سهام، و هزینه‎های اداری و عمومی) و خروجی (بهای خسارات رخ داده و بهای واسطه‎ای) مشخص و سپس با محاسبه سازوکارهای حاکمیت شرکتی و از طریق روش رگرسیون خودگردا ن سازی به تاثیر تک تک این سازوکارها بر کارایی صنعت بیمه پرداخته شده است. در این مقاله 14 شرکت با روش حذف سیستماتیک انتخاب شده‎اند که کارایی آنها با استفاده از روش اندرسون و پیترسون مشخص شد. با توجه به اطلاعات به دست آمده از متوسط امتیاز کارایی شرکتها در دوره زمانی شش ساله (1389 الی 1394) شاهد نوسانات در کارایی این صنعت بوده‎ایم و یافته‎های پژوهش نیز بیانگر آن است که حاکمیت شرکتی بر کارایی این شرکتها تاثیرگذار بوده است و از بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی، اندازه هیئت‎مدیره، استقلال هیئت‎مدیره و تخصص مالی اثر مثبت و معنی داری بر کارایی صنعت بیمه داشته‏اند.

تقلب یکی از مهم ترین تهدیدهایی است که شرکتهای بیمه در عصر حاضر با آن مواجه اند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر نارضایتی مشتریان بر سطح تقلب آنها با تعدیل گری سطح ماکیاول گرایی مشتریان است. جامعه آماری تحقیق حاضر متشکل از همه مشتریان یک شرکت بیمه در استان گیلان بود که تعداد کل آنها تقریبا بین 40 الی 50 هزار مشتری در نظر گرفته شد که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای با اندازه 400 مشتری تعیین شد و پرسشنامه به صورت غیر احتمالی در دسترس در بین آنها توزیع شد. این پژوهش از لحاظ جهت گیری های پژوهش، کاربردی و از لحاظ هدف پژوهش، توصیفی و از لحاظ استراتژی های پژوهش، پیمایشی و از لحاظ شیوه های گردآوری داده ها، پرسشنامه ای است. در پایان، نتایج حاصل از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS حاکی از آن بود که نارضایتی مشتریان از پرداخت خسارت، زمینه انواع تقلب را افزایش می دهد. همچنین، ماکیاول گرایی رابطه بین نارضایتی مشتریان و تقلب مشتریان بیمه را تعدیل می کند.

توانگری مالی یکی از مباحث مهم در مدیریت مخاطره موسسات مالی به ویژه شرکتهای بیمه است. در بررسی توانگری مالی‏، ذخایر فنی یکی از مهم ترین بخشها و عناصری است که همواره مورد تاکید بوده و در قوانین و مقررات به آن پرداخته می شود. هدف از این مقاله‏، مدل سازی مخاطره های بیمه غیرزندگی‎ بر اساس رویکرد بیم سنجی در زمینه چندساله‎ است. دیدگاه های مختلفی در بررسی زمانی مخاطره های بیمه غیرزندگی وجود دارد. در روش های سنتی، تنها دیدگاه نهایی ‏مورد بررسی قرار می گرفت؛ به این معنی که عدم اطمینان از مخاطره تا تسویه نهایی تعیین می شد. اخیرا بر اساس توانگری مالی، این مخاطره ها باید در یک دیدگاه یک ساله‎‎‎ ارزیابی و مشخص شوند. شرکتهای بیمه برای مدیریت بهتر مخاطره ها به ویژه در تصمیم گیری های اقتصادی‏، نیازمند بررسی مخاطره ها در چند سال آتی هستند. برای مدل بندی مخاطره ها از روش ذخیره سازی تصادفی زیان جمعی‏ که یکی از روش های بیم سنجی است، استفاده می کنیم و فرمولهای تحلیلی بسته ای بر اساس آن برای محاسبه مخاطره بیمه غیرزندگی چندساله ارائه می شود. مخاطره بیمه غیرزندگی از جمع دو مخاطره ذخیره (تسویه ادعای معوق) و حق بیمه (تسویه ادعای آتی) تشکیل می شود. با استفاده از مثال عددی مربوط به بیمه نامه شخص ثالث اتکایی، مخاطره های غیرزندگی را در افقهای زمانی یک ساله، نهایی و چندساله برآورد می کنیم. ‎

نظامهای بازنشستگی جزو مهم ترین ابزارهای پاسخگویی به مسئولیت تامین و تضمین حداقل سطح زندگی برای سالمندان هستند. از این رو دولتها با هدف تامین نوعی ایمنی برای تضمین حداقل سطح زندگی مردم خود را مکلف به تدوین طراحی صندوقهای بازنشستگی کرده اند. این در حالی است که طی سالیان اخیر، طرحهای بازنشستگی دولتی در اکثر نقاط دنیا با چالش های عظیمی مواجه شده است. این طرحها که اغلب به ارائه پوششهای مزایای معین می پردازند بدهی های عمده ای برای دولتها ایجاد کرده و لذا اندیشمندان را به تفکر در زمینه اصلاح سیستمهای بازنشستگی واداشته اند. یکی از بدیلهای مناسب که در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، بهره گیری از طرحهای بازنشستگی خصوصی ترکیبی است. این طرحها به دلیل ویژگی های خاص خود همچون حکمرانی خوب، رقابت پذیری و امکان نظارت مبتنی بر ریسک از کارآمدی بیشتری برخوردارند. تحقیق حاضر به امکان سنجی مالی پیاده سازی این طرحها می پردازد. از این جهت با استفاده از روش نگاشت شناختی فازی عوامل موثر بر پایداری طرحهای بازنشستگی ترکیبی احصا و میزان تاثیر هر عامل معین شد. سپس با استفاده از روش شناسی پویایی سیستمی، مدل تحقیق مورد شبیه سازی و آزمون قرار گرفت. نتایج شبیه سازی بیست ساله حکایت از عدم پایداری طرحهای با مزایای معین دارد، در حالی که در طرحهای بازنشستگی ترکیبی، خالص جریان وجه نقد طرح طی سالهای مورد مطالعه، نه تنها از ارزش منفی برخوردار نبود که روندی افزایشی نیز داشت.

هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر، تعیین جهت آنها و نحوه تاثیر هر عامل بر احتمال قرارگرفتن فرد در سطوح متفاوت تقاضای بیمه درمان است، در این راستا از مدل لوجیت تجمعی تعمیم یافته، اطلاعات 289 خانوار، پرسشنامه سلامت عمومی، پرسشنامه ریسک-مادسیج، پرسشنامه ریسک پذیری مالی، پرسشنامه استاندارد ابعاد پنج گانه کیفیت خدمات درمانی و پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. نتایج آزمونهای اعتبار مدل شامل، نیکویی برازش، رگرسیونهای موازی و روش ماکسیمم درستنمایی-الگوریتم نیوتن-رافسون، حاکی از اعتبار مدل تا 84 درصد اطمینان است، طبق نتایج افرادی که هنگام تولد سالم تر بوده اند، بیمه برایشان مطلوبیت کمتری دارد و بنابراین احتمال واقع شدن آنها در سطوح پایین تر تقاضای بیمه درمانی بیشتر می شود. با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیماری و احتمال افزایش تقاضای بیمه درمانی افزایش می یابد. با افزایش مخارج درمان، مطلوبیت بیمه بیشتر خواهد شد. افرادی که به سلامت خود بیشتر توجه می کنند، تقاضای بیشتری برای بیمه درمانی دارند. با افزایش سطح سواد، فهم و درک فرد از ارزش سلامتی ارتقا یافته و باعث مطلوبیت بیشتر بیمه درمان خواهد شد. افزایش سطح آگاهی فرد از پیامدهای منفی بیماری (مثبت سلامت) باعث افزایش مطلوبیت نهایی سلامت و درنتیجه تقاضای بیمه می شود. افزایش ریسک مالی بیماری، پوشش افقی و عمودی بیمه، رضایت مندی از بیمه را افزایش می دهد. طبق نتایج مدل شبکه عصبی، متغیرهای ریسک مالی، حق بیمه و مخارج درمانی، بیشترین و اعتقادات و ذخیره سلامت، کمترین تاثیر را بر تقاضای بیمه درمانی دارند. به این معنا که ریسک مالی، حق بیمه و مخارج درمانی در تصمیم گیری مردم برای خرید بیمه بسیار موثرند.