فهرست مطالب

شهرنگار - پیاپی 79-80 (آبان و دی 1395)

دو ماهنامه شهرنگار
پیاپی 79-80 (آبان و دی 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/10/21
  • تعداد عناوین: 7
|
  • یادداشت
  • علی اصغر قائمی صفحه 3
    تجربه مشترک مدیریت های موفق در کلانشهرهای جهان، نشان می دهد، روش های دیرپای گذشته، که محدود به مدیریت تغییرات کالبدی شهرها می شد، پاسخگوی نیازهای نوشونده و مدیریت دگرگونی های شتابان در کلانشهرهای امروزین نبوده و جویای نگاهی نوین است. به ناچار، مدیریت شهری باید به موازات برنامه ریزی و اقدام برای توسعه ظرفیت های کالبدی، در جهت رفع نیازهای پیچیده شهرها از طریق فناوری تلاش داشته باشد. به همین سبب، در سیاست گذاری مدیریت شهری، ارتقاء فرایندهای مرتبط با خدمات رسانی به شهروندان به موازات توسعه شهری ضروری است. در همین راستا اهمیت آدرس و نیاز به موقعیت دقیق آدرس ها منجر شده تا کشورهای توسعه یافته دنیا چون استرالیا و اتریش با صرف هزینه و زمان قابل توجه به دنبال تولید و نگهداری پایگاه های داده با کیفیت و قابل اعتماد از مکان آدرس های موجود در کشور خود باشند. اما در کشور ما، یکی از مسائل به ظاهر ساده که پیچیدگی های زیادی در درون خود دارد،عدم وجود همین سیستم آدرس دهی استاندارد در کشور است. به عنوان نمونه نحوه آدرس دهی در کشور، وابسته به ذهنیت عموم مردم جامعه است که در بسیاری از موارد مشکلاتی را رقم زده است. این موضوع خود یکی از علل بروز ترافیک شهری و سردرگمی شهروندان است که با ارائه یک روش نوین و هماهنگ می توان آن را کاهش داده و به میزان قابل توجهی از استرس عمومی شهروندان را از بین برد. اما این سیستم باید به گونه ای باشد که هم افراد بتوانند از آن استفاده کنند ،هم سازمان ها و نهادهای خدمات رسان. در اینجا لازم است به این نکته نیز اشاره شود که آدرس استاندارد یک توصیف زبانی از مکان یکتا بر روی زمین است ؛که در آن ترکیبی از نام معابر ، شماره مناطق و کدپستی و... استفاده می شود .
    سیستم آدرس دهی هوشمند مبنایی برای دولت الکترونیک موثر و کارآمد است. چنانچه این امر برای کشور ما نیز محقق گردد، می توان انتظار داشت، با استفاده موثر از فناوری در بخش سیستم آدرس دهی، افقی روشن را برای عرصه خدمات و اقتصاد کشور ترسیم کرد که این مهم، منجر به ارتباط بهتر بین سازمان های خدمات رسان و مردم نیز خواهد شد.
    با ذکر نکات فوق ضرورت بررسی آدرس دهی در مدیریت شهری به ویژه در شهرهای بزرگ از آن جهت حائز اهمیت است که گسترش روزافزون کلانشهرهائی چون تهران، مشهد، اصفهان و.. علاوه بر ایجاد نیاز برای توسعه زیرساخت های شهری و سایر ملزومات شهر نشینی نیاز مهمی در باب مسیریابی /مقصدیابی شهری را هم برای عموم مردم و هم سایر ارگان ها چون شرکت پست جمهوری اسلامی ایران و شهرداری و... نهادهای شهری به همراه دارد.
    در همین راستا کلانشهر تهران، به عنوان یک الگو برای شهرهای کشور در این راه گام نهاده و در چند سال اخیر با تشکیل کارگروه GNAF برای تهران سعی در تدوین دستورالعمل ها و پیاده سازی یک پایگاه داده آدرس استاندارد برای شهر تهران کارگروه دارد. از این رو این شماره مجله شهرنگار به موضوع مذکور اختصاص یافته و سعی بر آن دارد تا مفهوم سیستم آدرس دهی استاندارد را با بیان مطالب علمی و بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی آن، برای متخصصان و علاقه مندان به این حوزه تببین و اطلاعات مفیدی را در این زمینه ارائه نماید.
  • بخش ویژه: رصد کیفیت زندگی
  • پارسا ارباب* صفحه 14
    نظام آدرس دهی شهری که از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، حقوقی و مدنی برخوردار است، زمینه ساز موقعیت یابی فضایی امکانات و تسهیلات شهری و متعاقبا تاثیرگذار بر کمیت و کیفیت خدمات در دسترس برای شهروندان به ویژه از منظر پاسخ دهی و تسهیل گری می باشد. این نظام، پایه گذار پتانسیل های حیاتی و ویژه برای شهر و از این طریق، فراهم کننده فرصت های وسیعی در حوزه شهرسازی، برنامه ریزی و مدیریت شهری است که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته اند. بر این مبنا، کارآمدی نظام های آدرس دهی شهری از منظر وجود مکانیزم های منطقی، سازگار و شفاف جهت پیاده سازی، استفاده و پیش بینی آسان، بسیار کلیدی و مهم است. این چنین، پروژه های متعدد جهت اصلاح نظام های آدرس دهی شهری موجود یا سرمایه گذاری برای ایجاد نظام های آدرس دهی شهری جدید در شهرهای مختلف جهان در حال تعریف و تنظیم است. این پروژه ها به واسطه دسته بندی و پی ریزی گام ها و اقدامات عمده شامل امکان سنجی، کدگذاری، ممیزی، نقشه برداری، تخصیص شماره ها، نصب علایم، تهیه فهرست راهنما از آدرس ها و نگهداری، در قالب سه فاز آماده سازی، اجرا و نگهداری، عملیاتی می شوند. هویت مدنی، اطلاعات شهری، خدمات شهرداری، ممیزی مالیاتی، مدیریت زمین و توسعه اقتصادی از جمله پتانسیل های کاربردی پروژه های ایجاد و توسعه نظام های آدرس دهی شهری کارآمد است.
    کلیدواژگان: نظام آدرس دهی شهری، موقعیت یابی فضایی، خدمات شهری، برناهم ریزی و مدیریت شهری، کارآمدی
  • فرید کریمی پور، صفی الله عبدی، رضا بزرگمهرنیا، فرداد سرکشیکی صفحه 29
    کلانشهر تهران به عنوان پایتخت کشور باید در عالی ترین سطح ممکن پاسخگوی امور حمل و نقل و ترافیکی شهروندان باشد. در راستای تحقق بخشی از این هدف، دستورالعمل کدگذاری معابر شهر تهران، بر مبنای یک نظام واحد منطبق با ساختار شهری تهران و نیازهای بومی، در دستور کار معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران قرار گرفت. این دستورالعمل ضمن برطرف کردن مشکلات ناشی از نامهای الفبایی معابر در امر هدایت مسیر (مانند وجود نامهای متعدد برای برخی معابر در طول خود، تغییر نام معابر برای کاربران ناآشنا به الفبای فارسی مانند در گذر زمان، دشواری بخاطرسپاری نامهای طولانی مخصوصا گردشگران خارجی، و وجود نوشتارهای متعدد برای نام برخی معابر)، موجب تسهیل تبادل اطلاعات شبکه معابر توسط شهروندان و تعاملات آنها با ابزارهای ماشینی کمک-راهبری می گردد. همچنین نظام تدوین شده برای کدگذاری معابر، در آینده می تواند مبنایی برای تدوین یک نظام آدرس دهی در شهر تهران و کدگذاری عوارض مکانی آن باشد. مقاله حاضر، ضمن معرفی اجمالی چالش های موجود در نامگذاری و کدگذاری معابر، به تشریح روند تدوین دستورالعمل مذکور پرداخته و بخشی از نتایج اولیه حاصل از آن را ارائه می نماید.
    کلیدواژگان: کدگذاری، معابر شهری، هدایت مسیر، حمل و نقل شهری
  • نگار علینقی، فرید کریمی پور صفحه 40
    «آدرس» به عنوان یک توصیف مکانی ارجاع دهنده به نقطهای منحصربهفرد روی زمین، در کشورهای مختلف در قالب «سیستم های آدرسدهی» متنوع و به صورت ترکیبات متفاوتی از اجزا همچون عوارض مکانی، روابط مکانی، کدهای پستی و غیره بیان میشود. ضرورت بررسی آدرس و آدرس دهی در مدیریت شهری، به ویژه شهرهای بزرگ، از آن نظر حائز اهمیت است که گسترش روزافزون شهرها علاوه بر ایجاد نیاز برای توسعه زیرساختهای شهری و سایر ملزومات شهرنشینی، نیاز مهمی در باب مسیریابی/مقصدیابی شهری را نیز، هم برای عموم مردم و هم سایر ارگان ها و نهادها شهری، به همراه دارد. در این مقاله، علم «نشانه شناسی» به بنیادین در نحوه آدرسدهی کشورهای مختلف بهکار منظور بررسی علل پیدایش و تاثیرات تفاوتهای بعضا گرفته شدهاست. زبان مکانی به عنوان نشانهای که امکان ارتباط انسانها با یکدیگر و محیط اطرافشان را فراهم میکند در سطوح اصلی ساختارشناسی، معناشناسی، و کاربردشناسی قابل بررسی است.
    کلیدواژگان: آدرس، نشانه شناسی سیستم های آدرس دهی، مدیریت شهری، ادراک مکانی
  • علی جاویدانه، فرید کریمی پور صفحه 51
    آدرس یکی از قدیمی ترین و پرکاربردترین منابع اطلاعات مکانی محسوب می شود. به طور کلی برآورد می شود 80 % داده های مورد استفاده دولت ها، ماهیت مکانی داشته که البته اغلب این داده ها به نحوی با می شود آدرس ها مرتبط هستند. در چنین شرایطی آدرس، ابزار مناسبی برای مکان مند کردن پایگاه های اطلاعاتی به عنوان نوعی شناسه مکانی اهمیت GIS گوناگون موجود محسوب می شود. آدرس علاوه بر این که در بالایی دارد در سایر سیستم های اطلاعاتی نیز با توجه به گستردگی کاربرد، به عنوان ابزار قدرتمندی برای مکان-مند کردن تحلیل ها و نمایش ها به کار می رود.اهمیت آدرس و نیاز به تعیین موقعیت آدرس ها منجر شده تا کشورهای توسعه یافته دنیا با صرف هزینه و زمان قابل توجه، به دنبال تولید و نگهداری پایگاه های داده ی با کیفیت و قابل اعتماد از مکان آدرس های موجود در کشور خود باشند.آدرس ها در دنیا به اعتبار وجود یا عدم وجود استاندارد آدرس دهی، به دو دسته آدرس های استاندارد و آدرس های غیراستاندارد یا توصیفی تقسیم می شوند.تعیین موقعیت آدرس های توصیفی برای انسان راحت تر از یافتن مکان آدرس های استاندارد می-باشد اما تعیین موقعیت ماشینی این گونه آدرس ها با چالش هایی مواجه است که موضوع اصلی این مقاله را شکل می دهند.
    کلیدواژگان: آدرس یابی، آدرس توصیفی، پردازش زبان طبیعی، ادراک مکانی
  • مریم ملکی، فرید کریمی پور صفحه 59
    آدرس یک توصیف زبانی از یک مکان یکتا بر روی زمین است که در آن از ترکیبی از نام معابر، شماره مناطق، کدپستی و غیره استفاده می شود. کشورهای مختلف، سیستم های آدرس دهی متفاوتی با مولفه های متنوع دارند که اغلب، در یک قالب از پیش معلوم ارائه می شوند. در حالی که در برخی کشو رها از جمله ایران، استاندارد خاصی برای آدرس دهی وجود نداشته و آدرس ها بر مبنای درک مکانی انسان و زبان طبیعی و به صورت توصیفی بیان می شوند. از این رو، شناخت و درک مفاهیم زبان شناختی مرتبط، به ویژه مولفه های عملگرایی که به معنی زمینه های محیطی و فردی موثر در معنای عبارات می باشد، در تفسیر و تولید آدرس های توصیفی امری لازم و ضروری خواهد بود. از این منظر این مقاله، آدرس دهی توصیفی را مورد مطالعه قرار داده و نقش آن را در فرآیند ناوبری شهری با در نظر گرفتن اهمیت زمینه ها و جنبه های عملگرایانه در تولید این آدرس ها برای مدیریت شهری بیان می نماید. همچنین مزایا و معایب آدرس دهی توصیفی نسبت به سیستم های آدرس دهی استاندارد نیز ارائه می گردد.
    کلیدواژگان: آدرس دهی توصیفی، عملگرایی، ناوبری، مدیریت شهری، توصیف مقصد
|
  • Parsa Arbab * Page 14
    Urban addressing system includes various economic, social, legal, and civil aspects. This system provides the spatial locating of urban facilities, thereby affecting the quantity and quality of services available to citizens. Urban addressing system founds the vital potentials for the city and establishes wide opportunities in the field of urban planning and management considered in this paper. On this base, the efficiency of urban addressing system is very key and important in terms of logical, consistent, and transparent mechanisms for easy performance, use, and forecast. Thus, numerous projects in order to reform the existing urban addressing systems or fund for defining the new ones are being carried out in different cities around the world. These projects are operationalized by major steps and actions, such as feasibility study, codification, surveying, mapping, number assignment, installation of signs, setting up an address directory, and maintaining, in three phases of preparation, implementation, and maintenance. Civic identity, urban information, municipal services, tax systems, land management, and economic development are applied potentials through the development of efficient urban addressing systems projects.
    Keywords: Urban Addressing System, Spatial Locating, Urban Services, Urban Planning, Management, Efficiency
  • Ali Javidaneh, Farid Karimipour Page 51
    Addresses are among the most common resources to locate geographical places. It is estimated that over 80% of data used by the governments has spatial dimensions in nature, most of which is connected to addresses in a way or other. Therefore, they are a relevant resource for spatial enablement of databases. Addresses relate to their corresponding locations on maps through the so-called address matching process. The importance of addresses and their corresponding matching process is so important that developed countries made considerable efforts in order to generate and maintain databases of their national addresses. Different countries have different conventions for addressing, which are classified to standard and non-standard (or descriptive). Although the latter class is more compatible to people’s spatial thinking, their automatic address matching is more difficult, which are discussed in this paper.