فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی
سال چهل و چهارم شماره 4 (پیاپی 54، زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • غلامرضا فدایی صفحه 7
  • فاطمه فهیم نیا، طاهره مظفری صفحه 13
    هدف
    در این پژوهش به امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی با توجه به نیازها و توانمندی های جامعه استفاده کننده پرداخته شده است.
    روش
    روش این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی است. جامعه پژوهش کاربران مقطع تحصیلات تکمیلی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران می باشد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده و داده ها با نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است
    یافته ها
    نتایج نشان می دهد که کاربران به فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی دسترسی دارند، آشنایی نسبتا مطلوبی با این فناوری ها دارند و تمایل زیادی به دریافت خدمات مرجع الکترونیکی دارند. در پایان پیشنهاد می شود بر اساس نتایج این پژوهش روش مطلوب ایجاد خدمات مرجع الکترونیکی در این کتابخانه دانشگاهی بر اساس مختصات کاربران و نیازهای آن ها طراحی و ارائه شود.
    کلیدواژگان: دانشگاه تهران، خدمات مرجع الکترونیکی، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، امکان سنجی
  • بابک سهرابی، ماندانا فرزانه، ایمان رئیسی صفحه 35
    هدف
    هدف اصلی این مقاله ارائه یک سیستم استنتاج فازی جامع از مجموعه خدمات مهم وب سایت های فارسی کتابخانه ها برای ارزیابی کیفیت وب سایت کتابخانه های دیجیتال جهت ارتقاء کیفی این خدمات می باشد.
    روش
    خدمات اساسی و ضروری جهت ایجاد و بهبود وب سایت کتابخانه های دیجیتال در ایران پس از بررسی سی و پنج وب سایت پر بیننده کتابخانه های دیجیتال در ایران استخراج گردیده و توسط آزمون های آماری آنتروپی شانون و نرخ اعتبار سنجی محتوا، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در ادامه با استفاده از روش شناسی ایجاد سیستم استنتاج فازی، سیستم فازی به منظور کیفیت وب سایت کتابخانه های دیجیتال در ایران طراحی گردیده است.
    یافته ها
    یافته های این پژوهش مشتمل بر شناسایی پرکاربردترین خدمات وب سایت های کتابخانه های دیجیتال و طراحی سیستم استنتاج فازی جهت ارزیابی کیفیت وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در ایران می باشد. سیستم ارائه شده برای طراحان و مدیران وب سایت کتابخانه های دیجیتال این امکان را فراهم می سازد که بر مبنای پرکاربردترین خدمات وب سایت ها، نسبت به ارزیابی سایت اقدام نموده و نقاط ضعف را شناسایی نمایند.
    کلیدواژگان: نسبت اعتبار سنجی محتوا، آنتروپی شانون، خدمات، سیستم استنتاج فازی، وب سایت کتابخانه دیجیتال
  • عبدالحسین فرج پهلو، فاطمه مکی زاده * صفحه 59
    هدف

    هدف این پژوهش محاسبه ی هزینه ی صرف شده برای تهیه ی پایگاه های اطلاعاتی دانشگاه یزد و مقایسه ی آن با میزان استفاده به منظورتعیین جایگاه این منابع در میان کاربران است

    روش

    پژوهش حاضر با روش توصیفی– پیمایشی انجام شده است. پس از طی مراحل اخذ اطلاعات مالی در خصوص هزینه اشتراک پایگاه های اطلاعاتی Science Direct، ProQuest، EBSCO و تعیین تعداد مقالات برداشت شده، هزینه– سودمندی این سه پایگاه مورد تحلیل قرار گرفته است.

    یافته ها

    هزینه– سودمندی سه پایگاه مذکور به ترتیب 65814، 21572، 6653 ریال بدست آمد. از 29‎/24 درصد از کل نشریات Science Direct هیچ مقاله ای برداشت نشده است. از نظر بسامد استفاده، از 7 زیرمجموعه EBSCO فقط 2 مورد وضعیت خوبی دارند. 53‎/34 درصد از کل مقالات برداشت شده از ProQuest متعلق به یکی از زیر مجموعه های آن می باشد. از نظر رتبه هزینه– سودمندی به ترتیب پایگاه های Science Direct، ProQuest، و EBSCO قرار دارند.

    کلیدواژگان: هزینه - سودمندی، EBSCO، پایگاه های اطلاعاتی، ProQuest، بسامد استفاده
  • محمدرضا امیری، حسین وکیلی مفرد، حمید به ورقی صفحه 81
    هدف
    هدف این پژوهش، ارزیابی عملکرد دانشگاه علوم پزشکی همدان در اعمال فرآیندهای مدیریت دانش می باشد.
    روش
    پژوهش حاضر کاربردی و از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل کارکنان دانشگاه علوم پزشکی همدان می باشد که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، حجم نمونه حدود 180 نفر از کارکنان تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه (از نوع پیش ساخته شامل 6 سوال جمعیت شناختی و 33 سوال بسته) است. روش های آماری مورد استفاده، آمار توصیفی و آزمون t تک گروهی است.
    یافته ها
    پس از تجزیه و تحلیل داده های آماری یافته ها نشان می دهد که فرآیندهای “شناسایی دانش” با میانگین (55‎/2)، “کسب دانش” با میانگین (47‎/2)، “توسعه دانش” با میانگین (49‎/2)، “اشتراک و توزیع دانش” با میانگین (38‎/2)، “بهره برداری دانش” با میانگین (51‎/2)، “ذخیره و سازماندهی دانش” با میانگین (62‎/2)، و به طور کلی وضعیت “مدیریت دانش” با میانگین (50‎/2) در دانشگاه علوم پزشکی همدان پایین تر از حد متوسط است.
    کلیدواژگان: مدیریت دانش، فرآیندهای مدیریت دانش، دانشگاه علوم پزشکی همدان
  • میترا دیلمقانی، نادر نقشینه، علی معینی صفحه 95
    هدف
    هدف مطالعه، ارایه الگوی مناسب و راهکارهای عملی جهت طراحی و اجرای پروژه های کتابخانه های دیجیتالی آینده با رویکرد ارایه خدمات هوشمند می باشد.
    روش
    از روش تحلیل محتوا برای جمع آوری، استخراج و تحلیل داده های لازم از متون و مقالات مرتبط با موضوع کتابداری و اطلاع رسانی و علوم رایانه ای استفاده شده است.
    یافته ها
    نتایج مطالعه، روند آتی کتابخانه های دیجیتالی را با به کارگیری ابزارهای هوش مصنوعی و با تاکید بر خدمات نوین فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی؛ به عنوان نسل جدید کتابخانه های دیجیتالی تحت عنوان«کتابخانه های اسمارت (هوشمند)» مطرح می سازد. از جمله ویژگی های اصلی این کتابخانه ها که منجر به سرعت و سهولت دستیابی کاربران و نیز رضایت بیشتر آنها خواهد شد، شامل ابرموتورهای هوشمند، تکینک های دسته بندی، تحلیل روند، خوشه بندی داده ها، اکتشاف دانش، تحلیل پیوندها، امکان ایجاد کتابخانه های شخصی، پاسخگویی به سوالات، جستجوی آگاهانه و بررسی های آماری است.
    کلیدواژگان: سیستم های هوشمند، کتابخانه های اسمارت (هوشمند)، کتابخانه های دیجیتال، ابزارهای هوشمند
  • محسن نوکاریزی، فاطمه فرخاری صفحه 121
    هدف
    هدف پ‍ژوهش حاضر مقایسه وضعیت مقاله های علمی ایرانی نمایه شده در نمایه استنادی علوم ایران و وبگاه موسسه اطلاعات علمی با تاکید بر میزان خود استنادی آن ها در فاصله سال-های 2005-2009 بود. تعیین توزیع موضوعی مقاله ها، میزان خوداستنادی آن ها، تفاوت میانگین خوداستنادی آن ها، چگونگی همکاری علمی نویسندگان در مقاله ها، و تعیین توزیع وابستگی سازمانی در مقاله های دو پایگاه از جمله هدف های فرعی این پژوهش بود.
    روش
    روش انجام پژوهش کتابسنجی و جامعه آماری شامل 1089 مقاله دارای استناد نمایه استنادی علوم ایران در فاصله زمانی سال های 1384 تا 1388، به همراه 27729 مقاله دارای استناد نمایه شده در پایگاه وب آوساینس در طول سال های 2005 تا 2009 بود. واحدهای نمونه به روش نمونه گیری تصادفی منظم گزینش شد.
    یافته ها
    نتایج این پژوهش نشان داد که میزان همکاری نویسندگان، میزان استناد، و خوداستنادی مقاله های ایرانی نمایه شده در وب آوساینس بسیار بیش تر از مقاله های نمایه استنادی علوم ایران بود. بین میزان استناد و تعداد نویسنده در هر یک از دو پایگاه ها مورد بررسی رابطه معناداری وجود نداشت. هم چنین بررسی حوزه های موضوعی در دو پایگاه نشان داد سهم حوزه موضوعی علوم انسانی و اجتماعی در نمایه استنادی علوم ایران و حوزه علوم پایه در وب آوساینس بیش از سایر موضوعات بود.
    کلیدواژگان: پایگاه استنادی علوم، خود استنادی، مقاله های علمی ایرانی، موسسه اطلاعات علمی، نمایه استنادی علوم ایران
  • رقیه رضایی آدریانی، احمد شعبانی*، محمدرضا عابدی صفحه 147
    هدف

    پژوهش حاضر به بررسی همبستگی شرایط ارگونومی و فرسودگی شغلی در کتابداران کتابخانه های دانشگاه اصفهان می پردازد.

    روش

    پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی از نوع همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه اصفهان (شامل 61 نفر) در سال 1388 می باشند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش جهت بررسی میزان فرسودگی کتابداران و سیاهه بازبینی استانداردها و اصول ارگونومی در محیط کتابخانه به منظور بررسی شرایط ارگونومی بود. داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی بوسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.

    یافته ها

    نتایج نشان داد که بین شرایط ارگونومی و شدت و فراوانی خستگی عاطفی، کاهش عملکرد شخصی و مسخ شخصیت کتابداران دانشگاه اصفهان رابطه معنادار وجود ندارد.

    کلیدواژگان: فرسودگی شغلی، ارگونومی، کتابخانه های دانشگاهی
|
  • F. Fahimnia, T. Mozafari Page 13
    Objective
    The present paper studies the feasibility of implementing electronic reference services in the Central Library and Documentation Center of University of Tehran [CENLIB].
    Methodology
    A user-centered approach was implemented based on descriptive method through the use of researcher-developed questionnaire. Samples were drawn from postgraduate student's members of CENLIB.
    Findings
    Results indicate that users who have access to ICT, because of their relative familiarity with ICT-based services, are more inclined towards electronic reference services.
    Keywords: Feasibility, Electronic Reference Services., Central Library, Documentation Center, University Of Tehran
  • B. Sohrabi, M. Farzaneh, I. Reesi Page 35
    Objective
    The main aim of this paper is to provide a comprehensive set of fuzzy inference system based on the most important website services of Iranian digital libraries website in order to quality assessment of these websites and improve the quality of them in accordance of the status of the services.
    Methodology
    By a deep and comprehensive review of digital library websites in Iran, the most basic and most commonly used website services of Iranian digital library has been extracted. This website services then evaluated by Shannon entropy and content validity ratio in order to identify the most basic and applicable website services of these websites. Then by creating fuzzy inference system, the quality of the digital library website in Iran has been assessed.
    Findings
    Findings of current research include widely used digital library website services and fuzzy inference system, which is used for evaluating digital library websites. This proposed framework will be useful for web site designers, developers and managers so as to help them design web pages more efficiently and more effectively. In addition they would take advantageous of the FIS proposed with the aim of evaluating the quality of their websites.
    Keywords: Fuzzy Inference System., Website, Digital Library Web Site, Shannon Entropy, Content Validity Ratio
  • A. Farajpahloo, F. Makizadeh Page 59
    Objective

    The aim of this study is to analyze the cost spent on databases in Yazd University and compare it with the amount of use of the resources by users

    Methodology

    A survey has been conducted. The cost - benefit analysis of Science Direct, ProQuest and EBSCO has been calculated by securing financial information about the subscription fee, and the numbers of articles have been downloaded in 2009.

    Findings

    The cost - benefit of the three databases, respectively, are 65,814, 21,572, 6,653 Rials. 29.24% of all publications in Science Direct haven’t been used at all. In terms of the frequency of use, only 2 of the 7 subset of EBSCO have been used more heavily. 53/34% of the total articles from ProQuestare covered in one of its subsets. The databases are ranked based on their cost - benefit is Science Direct, ProQuest, and EBSCO

    Keywords: Database, Frequency of Use, Proquest, Ebsco, Keywords: Cost, Benefit
  • Mr Amiri, H. Vakilimofrad, H. Bouraghi Page 81
    Objective
    The purpose of this study is to evaluate the function of Hamadan University of Medical science in implementing of Knowledge Management.
    Methodology
    This research is a descriptive survey with applied nature. Statistical population includes working staffs from diploma degree up, Hamadan University of Medical Science. The number of statistic population's staff was 2300, and among this statistic population the sample size with 180 people were randomly selected. The data gathering instruments were questionnaire. Descriptive statistics and one-sample t-test were used for analyzing of data.
    Findings
    After analyzing the statistical data, research findings show that the processes of "Knowledge identity" with point average of 2.55, "Knowledge Acquisition" with point average of 2.47, "Knowledge Development" with point average of 2.49, "Knowledge Sharing & Distribution" with point average of 2.38, "Knowledge Utilization" with point average of 2.51, "Knowledge Retention" with point average of 2.62, and situation of Knowledge management in general, with point average of 2.50, were lower average.
    Keywords: Knowledge Management, Knowledge Management Processes, Hamadan University of Medical Science
  • M. Dilmaqani, N. Naghshineh, A. Moieni Page 95
    Objective
    The study intends to provide a suitable model and practical solutions for design and implementation of future digital libraries with emphasis on offering smart services
    Methods
    Content analysis was used to collect, extract and analyze the necessary data using LIS and Computer Science corpus as the baseline.
    Findings
    given the deployment of artificial intelligent devices and emerging ICT services, future trend of digital libraries posits “Smart Libraries” as a new generation of digital libraries. One of the hallmarks of such libraries that lends itself to faster and easier user access to information includes intelligent meta search engines, clustering techniques, trend analysis, knowledge discovery, library customization, query answering, intelligent search and statistical survey.
    Keywords: intelligent tools, smart, Digital libraries
  • M. Nokarizi, F. Farkhari Page 121
    Objective
    The present investigation compares the degree of self-citation of Iranian scholarly publications indexed in both Iranian Science Citation (ISC) and ISI’s Web of Science (WoS). The study covers the 2005-2009period. Subject distribution, extent of self-citations, mean differences in self-citation and nature of co-authorships and corporate affiliations were also studied.
    Methodology
    Bibliometric method was deployed. The sample included 1089 articles indexed in ISC and 27729 articles indexed in WoS for 2005-2009 periods. Typical samples were taken using regular random sampling.
    Findings
    Results indicated that WoS has the higher rate of co-authorships, citations, and self citations for Iranian articles indexed than ISC. No significance was observed in either databases regarding number of citations and number of authors. Examination of subject scope indicated that while Humanities and Social Sciences have the highest share in ISC, Basic Sciences are dominant in WoS.
    Keywords: ISI, ISC, Iranian Scholarly Papers, Science Citations Index, Self, Citation
  • R. Rezaei, A. Shabani, M.R. Abedi Page 147
    Objective

    This research aims to investigate the correlation between ergonomics conditions and job burnout among Librarians in the University of Isfahan.

    Methodology

    The research method is descriptive correlation study. The research data was collected by Maslash burnout inventory for determining job burnout among librarians and checklist of standards and principles of ergonomics for evaluation of ergonomics conditions. The population consists of 61 librarians of University of Isfahan, the questionnaire was delivered to all of them and 57 copies were returned. For analyzing the data the SPSS 16 was used.

    Findings

    The findings showed there is no correlation between ergonomics conditions and intensity and frequency of emotional exhaustion, personal performance and depersonalization.

    Keywords: Burnout, Academic Libraries, Ergonomics