فهرست مطالب

بیماریهای گیاهی - سال چهل و یکم شماره 1 (بهار 1384)

فصلنامه بیماریهای گیاهی
سال چهل و یکم شماره 1 (بهار 1384)

  • 212 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1384/05/17
  • تعداد عناوین: 11
|
  • مهدی نصر اصفهانی، علیرضا احمدی صفحه 1
    کودهای آلی، شامل کودهای نپوسیده دامی، مرغی، کود سبز، کمپوست، کودهای شیمیایی (NPK) بطور جداگانه و در تلفیق با کودهای آلی در کنترل نماتودهای ریشه گرهی گونه ی غالب، Meloidogyne javanica روی خیار رقم P.S نشان داد که تلفیق کود مرغی و شیمیایی (NPK) از موثرترین تیمارها در کاهش تعداد تخم و نوزاد نماتود در خاک و ریشه بوده است. همچنین کاهش جمعیت تعدادی از نماتودهای انگلی دیگر و نیز ازدیاد جمعیت نماتودهای آزادزی نسبت به شاهد شده و بیشترین میزان رشد و نمو گیاه نیز در این تیمار بود. تیمارهای کود مرغی، تلفیق کودهای حیوانی و سبز با کودهای شیمیایی، کود حیوانی، کودهای سبز و کمپوست بترتیب در رده های بعدی قرار گرفتند. سایر تیمارها شامل کودهای شیمیایی NPK نیز اثرات اندکی در کاهش تعداد تخم و نوزاد نماتود M. javanica نسبت به شاهد داشتند.
    کلیدواژگان: نماتودهای ریشه گرهی، Meloidogyni javanica، کودهای آلی، کودهای شیمیایی
  • عزیزاله علیزاده، سیامک رحمان پور صفحه 19
    سفیدک کرکی از مهمترین بیماری های آفتابگردان در ایران به شمار می آید. به منظور شناسایی نژادهای فیزیولوژیک قارچ عامل بیماری و تعیین پراکنش آنها 253 نمونه آلوده میزبان با علائم بارز بیماری از 100 منطقه کشت آفتابگردان در طول سالهای 1374 الی 1376 جمع آوری شد. این مناطق در استانهای گلستان، مازندران، آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، همدان، لرستان، کردستان، کرمانشاه، مرکزی و تهران قرار داشتند. از نمونه های اسپورزا بعد از انتقال به آزمایشگاه بلافاصله سوسپانسیون زئوسپورانژیوم تهیه و روی رقم حساس رکورد مایه زنی، تکثیر و نگهداری شدند. نمونه هایی که به علت عدم وجود رطوبت کافی و دمای مناسب در منطقه کشت، اسپورزایی نداشتند ابتدا تحریک به اسپورزایی شده، سپس مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت 101 جدایه از 57 منطقه کشور برای تعیین نژاد با استفاده از لاینهای افتراقی دریافتی از کشورهای کانادا (HA-300, RHA-266, RHA-274, DM-2, DM-3, RHA-325, RHA-340) و فرانسه (HA-335 و HA-R5)انتخاب شدند. برای این منظور گیاهچه های سه روزه این لاین ها با سوسپانسیون زئوسپورانژیوم (20 هزار زئوسپورانژ در هر میلی لیتر) با روش غوطه ورسازی کامل گیاهچه (whole seedling immersion=WSI) به مدت سه ساعت مایه زنی گردیده، سپس به گلدانهای حاوی مخلوط ماسه و پرلیت منتقل شدند. واکنش لاین های افتراقی پس از گذشت دو هفته بر اساس اسپورزایی یا عدم اسپورزایی قارچ روی کوتیلدون ها و برگ های اصلی یادداشت برداری شد. بر اساس نتایج بدست آمده، اکثر جدایه ها عکس العمل مشابهی روی ارقام افتراقی نشان دادند که حکایت از وجود یک نژاد غالب در بیشتر مناطق نمونه برداری داشت. این نژاد با نژادهای شناخته شده دنیا (Gulya et al. 1998) متفاوت بوده و برای اولین بار از ایران گزارش می شود. بعلاوه احتمال وجود دو پاتوتیپ دیگر، یکی با فراوانی پایین در بیشتر مناطق و دیگری منحصرا در سه منطقه آلوده تشخیص داده شدند. تعیین طبیعت دقیق این پاتوتیپ های احتمالی به مطالعات بیشتری نیاز دارد.
    کلیدواژگان: آفتابگردان، سفیدک کرکی، Plasmopara halstedii، نژاد
  • آرزو اشرفی زاده، حسن رضا اعتباریان، حمیدرضا زمانی زاده صفحه 39
    برای بررسی امکان کنترل بیولوژیکی Fusarium oxysporum f. sp. melonis عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی خربزه پنج جدایه Trichoderma virensDAR 74290، T. harziaunm T39، T. harzianum M، T. viride و Trichoderm sp96 علیه قارچ عامل بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای بررسی فعالیت آنتاگونیستی جدایه های فوق آزمایش های مختلفی به کمک روش متقابل و سلوفان انجام گرفت. مساحت پرگنه قارچ عامل بیماری هر روز اندازه گیری و درصد کاهش رشد در مقایسه با شاهد محاسبه شد. به منظور بررسی اثر جدایه های آنتاگونیست در کاهش بیماری در شرایط گلخانه جدایه های Trichoderma در روی سبوس و قارچ عامل بیماری در روی دانه گندم رشد داده شد و به ترتیب به نسبت 10 و 14 گرم به ازای هر کیلوگرم خاک با خاک گلدان ها مخلوط گردید. درصد گیاهان زنده 30 روز پس از کاشت در محاسبات آماری منظور گردید. در آزمایش های گلخانه ای و آزمایشگاهی از طرح کامل تصادفی استفاده گردید. کاهش رشد میسلیوم عامل بیماری در مقابل جدایه های آنتاگونیست ها به طور معنی داری اختلاف داشت (P<0.01) و درصد کاهش رشد در مورد جدایه های Trichoderma بین صفر تا 100 درصد متغیر بود. مواد مترشحه توسط T.virens DAR 74290 به طور کامل از رشد قارچ عامل بیماری جلوگیری نمود و خاصیت قارچکشی داشت. درصد گیاهان زنده در گلدانهایی که فقط با Trichoderma تیمار شده بودند و همچنین شاهد بدون آنتاگونیست و عامل بیماری 100 درصد بود. اما درصد گیاهان زنده در تیمارهای تریکودرما به اضافه عامل بیماری نسبت به شاهد سالم از 5.3 تا 61.06 درصد متغیر بود. جمعیت عامل بیماری (cfu/g) در خاک گلدان ها در خلال آزمایش تقریبا ثابت ماند اما جمعیت جدایه های مختلف تریکودرما به مقدار جزئی کاهش یافت.
    کلیدواژگان: پژمردگی فوزاریومی، کنترل بیولوژیک، Fusarium oxysporum، Trichoderma، f، sp، melonrs، خربزه
  • علیرضا عطری، محمدعلی باغستانی صفحه 59
    قدرت رقابتی گندم در مقابل چاودار طی آزمایشی در سالهای زراعی 80-79 و 81-80 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی در منطقه ورامین مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 24 تیمار و 4 تکرار انجام شد. الگوی طرح رقابتی فاکتوریل دو متغیره در نظر گرفته شد. تیمارها شامل کشت های خالص گندم در تراکم های 350، 450، 550 و 650 و چاودار در تراکم های 10، 30، 50 و 70 بوته در مترمربع و کلیه ترکیبات تراکمی بین گندم و چاودار بود. در این بررسی قدرت رقابتی گندم رقم مهدوی در مقابل چاودار با استفاده از مدل عکس عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط بارندگی کم، چاودار دارای قدرت رقابت قوی تری نسبت به گندم می باشد. در مقابل با افزایش میزان بارندگی گندم تنوانست رقابت نسبتا برابری با چاودار نشان دهد. عملکرد بیولوژیک و اقتصادی گندم در سال اول تحت تاثیر رقابت برون گونه ای تا رقابت درون گونه ای قرار گرفت. در سال دوم بدلیل بارندگی بیشتر، رقابت درون و برون گونه ای گندم و چاودار با یکدیگر تقریبا برابری نمود. تاثیر رقابت چاودار بر عملکرد اقتصادی همواره بیشتر از عملکرد بیولوژیکی آن بود. محاسبه ضرایب رگرسیونی نشان داد که اثر هر بوته چاودار بر عکس عملکرد دانه گندم در سال اول و دوم به ترتیب معادل 3 و 1.2 بوته گندم از نظر رقابتی بود. نتایج نشان داد که هر 0.36 و 0.9 بوته چاودار اثری معادل یک بوته گندم برعکس عملکرد دانه گندم در سال اول و دوم داشت.
    کلیدواژگان: رقابت، مدل عکس عملکرد، فاکتوریل دو متغیره
  • بتول صمدانی، محمدعلی باغستانی صفحه 73
    به منظور بررسی اثر بازدارندگی ترکیبات آللوپاتیک موجود در عصاره برگ گونه های Artemisia siebery، A. auchary و A. scoparia بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه علف هرز تاج خروس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه گونه درمنه و نه سطح (0، 6250، 10000، 12500، 40000، 20000، 80000، 125000 و 162500 پی پی ام) عصاره گونه های مختلف درمنه بود. نتایج نشان داد که تاثیر گونه های مختلف درمنه روی میزان جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه نورسته تاج خروس متفاوت بود. گونه اوشری بیش از دیگر گونه های درمنه اثر بازدارندگی بر جوانه زنی تاج خروس داشت. غلظت 80000 پی پی ام عصاره گونه های اسکوپاریا، اوشری و سیبری بترتیب میزان جوانه زنی تاج خروس را در مقایسه با شاهد آب مقطر 36.1، 86.3 و 82.5 درصد کاهش دادند. با افزایش مقادیر عصاره گونه های اوشری، اسکوپاریا و سیبری، طول ریشه چه و ساقه چه تاج خروس، بطور نمایی کاهش یافت. گونه اوشری بیشترین اثر و گونه اسکوپاریا کمترین اثر را روی این متغیرها داشت. تاثیر عصاره گونه های مختلف درمنه روی ریشه چه تاج خروس بیش از ساقه چه بود. مقادیر لازم عصاره اوشری برای 50 درصد کاهش طول ریشه چه و ساقه چه تاج خروس بترتیب 19520 و 21960 پی پی ام بود.
    کلیدواژگان: آللوپاتی، درمنه گونه های اسکوپاریا، سیبری و اوشری، تاج خروس وحشی
  • بتول صمدانی، مجید رنجبر، حمید رحیمیان، محمدرضا جهانسوز صفحه 85
    به منظور بررسی تاثیر کشت گیاهان پوششی زمستانه بر تراکم و زیست توده علف های هرز خاکشیر تلخ(Sisymbrium officinalis) و شاهتره (Fumaria vaillantii)، در سال های زراعی 79-1378 و 80-1379 آزمایشی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای این آزمایش تک کشتی چاودار، تک کشتی ماشک گل خوشه ای، مخلوط چاودار و ماشک و شاهد بدون گیاه پوششی بودند. تیمار تک کشتی چاودار و مخلوط آن با ماشک زیست توده بیشتری نسبت به تک کشتی ماشک داشتند. کمترین میزان درصد نور عبوری از کانوپی گیاهان پوششی، در تیمارهای چاودار و مخلوط چاودار و ماشک مشاهده شد، بطوریکه میزان عبور نور از کانوپی آنها به ترتیب 2.5 و 2.3 درصد بود و در ماشک 7.2 درصد بود. مالچ زنده چاودار، ماشک و مخلوط دو گیاه پوششی 120 روز پس از کشت، در سال اول به ترتیب 94، 56 و 89 درصد تراکم خاکشیر، 94، 38 و 95 درصد زیست توده خاکشیر و 98، 36 و 99 درصد زیست توده شاهتره را در مقایسه با شاهد کاهش دادند. شاهتره در سال دوم علف هرز غالب مزرعه نبود. در این سال مالچ زنده چاودار، ماشک و مخلوط دو گیاه پوششی 120 روز پس از کشت، به ترتیب 58، 47 و 69 درصد تراکم خاکشیر و 70، 67 و 72 درصد زیست توده خاکشیر را در مقایسه با شاهد کاهش دادند. بطورکلی مالچ زنده گیاهان پوششی می تواند موجب کاهش رقابت علف های هرز با گیاه اصلی در کشت دوم مانند صیفی جات و یا در باغ ها در ابتدای فصل بهار شده و همچنین ممکن است باعث کاهش بانک بذر این دو گونه علف هرز در خاک گردد.
    کلیدواژگان: گیاه پوششی، مالچ، علف هرز، زیست توده، خاکشیر تلخ و شاهتره
  • سیدعبدالرضا کاظمینی، حسین غدیری صفحه 95
    به منظور بررسی اثر تراکم های سوروف و برنج و چگونگی تاثیر آنها بر رشد و عملکرد برنج در سطوح مختلف کود نیتروژن مطالعه ای در سال زراعی 1377-1376 در مزرعه ایستگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (کوشکک) انجام شد. در این مطالعه تاثیر 5 سطح تراکم علف هرز سوروف (صفر، 10، 20، 30 و 40 بوته در مترمربع) بر برنج رقم چمپا کامفیروزی در چهار سطح مختلف کود نیتروژن (صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و دو سطح فاصله بوته برنج (20×20 و 25×25 سانتیمتر) در قالب طرح کرت های دو بار خرد شده بررسی شد و نتایج مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. از بین اجزای عملکرد برنج، تعداد پانیکول در هر بوته و تعداد دانه در هر بوته بطور معنی داری افزایش یافت. با افزایش تراکم سوروف عملکرد دانه کاهش یافت. با افزایش کود نیتروژن، عملکرد دانه برنج افزایش یافت اما بین سطوح 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار اختلاف معنی داری مشاهده نشد. با اضافه شدن کود نیتروژن کارایی کود کاهش یافت، یعنی افزایش تراکم سوروف موجب کاهش بهره وری برنج از نیتروژن اضافی شد. بنابراین افزایش کود نیتروژن نه تنها قادر نیست اثر منفی رقابت علف هرز سوروف را رفع نماید بلکه باعث افزایش قدرت رقابت علف هرز نسبت به گیاه زراعی می شود. در واقع کاهش عملکرد دانه برنج، بیشتر تحت تاثیر تراکم علف های هرز قرار می گیرد تا کمبود کود نیتروژن.
    کلیدواژگان: رقابت، سوروف، نیتروژن، تراکم
  • فریبا میقانی، جواد خلقانی، مه لقا قربانعلی، مرتضی نجف پور صفحه 107
    این پژوهش، به منظور مقایسه پتانسیل احتمالی آللوپاتی عصاره های شبدر ایرانی و برسیم بر رشد گیاهچه های علفهای هرز پیچک، تاج خروس، چاودار و خردل وحشی صورت گرفت. بخش هوایی دو گونه شبدر (شبدر ایرانی و شبدر برسیم) در مرحله گلدهی، جمع آوری و خشک شد. به 5 گرم ماده خشک شده، 150 میلی لیتر آب (برای عصاره آبی) یا متانول (برای عصاره آلی) افزوده شد و 12 ساعت در دمای اتاق روی همزن مکانیکی قرار گرفت. سه غلظت عصاره آبی و آلی، یعنی 33.3 گرم در لیتر (غلظت 1)، 16.7 گرم در لیتر (غلظت 0.5) و 8.3 گرم در لیتر (غلظت 0.25) تهیه گردید. بذرها در ظروف پتری محتوی این عصاره ها قرار گرفتند. آب مقطر، بعنوان شاهد مورد استفاده قرارگرفت. پس از دو هفته، طول هیپوکوتیل و ریشه گیاهچه های علفهای هرز تعیین شد. بطورکلی، با افزایش غلظت عصاره های آبی و آلی هر دو گونه شبدر، رشد ریشه گیاهچه های علفهای هرز، روند رو به کاهشی نشان داد. بیشترین و کمترین کاهش رشد ریشه، به ترتیب در "تاج خروس" و "پیچک" مشاهده گردید. پاسخ هیپوکوتیل گیاهچه ها، برحسب گونه علف هرز و نوع عصاره، متغیر بود. بیشترین و کمترین کاهش رشد هیپوکوتیل، به ترتیب در "خردل وحشی" و "پیچک" مشاهده گردید. در مقایسه با عصاره آبی، عصاره آلی، اثر بازدارندگی بیشتری بر رشد گیاهچه علفهای هرز داشت. در مقایسه با شبدر ایرانی، شبدر برسیم بازدارنده قویتر رشد گیاهچه علفهای هرز بود. بدین ترتیب، بنظر می رسد مقدار آللوکمیکالها در این دو گونه شبدر، با یکدیگر متفاوت است. در بین علفهای هرز، پیچک تحمل بیشتری نسبت به آللوکمیکالهای این دو گونه شبدر دارد.
    کلیدواژگان: آللوپاتی، شبدر ایرانی، شبدر برسیم، رشد گیاهچه
  • محمد صالحی، کرامت الله ایزدپناه صفحه 121
    در بررسی های سال های 1379 و 1380 بیماری جاروک چغندرقند در منطقه چاهگیر ابرکوه (استان یزد) مشاهده گردید. برخی از مزارع تا 15 درصد آلودگی نشان می دادند. اولین علائم بیماری کوتولگی و سوختگی برگهای قدیمی بود. علائم بعدی بیماری عبارت بودند از رشد تعداد زیادی برگ کوچک، باریک و زرد رنگ از محل جوانه های طوقه و در نتیجه جاروئی شدن طوقه، کاهش اندازه ریشه، قهوه ای شدن بافت آبکشی در ریشه، پژمردگی و مرگ بوته ها قبل از برداشت. علائمی مشابه با علائم این بیماری در مزارع چغندرقند فارس نیز مشاهده گردید. عامل جاروک چغندرقند در ابرکوه بوسیله سس(Cuscuta campestris Yunck.) از چغندرقند به چغندرقند، پروانش و بادنجان و از پروانش به چغندرقند و با روش پیوند از بادنجان به بادنجان، بادنجان زینتی و گوجه فرنگی و از پروانش به پروانش منتقل گردید. در پروانش، بادنجان، بادنجان زینتی، و گوجه فرنگی که از طریق سس یا پیوند مایه زنی شده بودند علائم ریزبرگی، کاهش فاصله میان گره ها، تغییرات گل شامل گل سبزی، برگ سانی اندام های گل، جاروک گل و سرشاخه ها، کوتولگی، پژمردگی و مرگ گیاه مشاهده گردید. از 10 بوته علائم دار و دو بوته سالم چغندرقند با روش غنی سازی فیتوپلاسمائی دی.ان.ای کل استخراج و دی.ان.ای هر نمونه از نظر آلودگی فیتوپلاسمائی با روش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) و با استفاده از جفت آغازگرهای P1/P7 و Rl6F2/Rl6R2 که به ترتیب قطعاتی از دی.ان.ای ریبوزومی (rDNA) با اندازه تقریبی 1800 و 1200 جفت باز را تکثیر می کنند آزمایش شد. در کلیه نمونه های علائم دار چغندرقند قطعات مورد نظر تکثیر شد ولی تحت همین شرایط در نمونه های سالم چنین قطعاتی تکثیر نگردید. محصول PCR با آغازگر P1/P7 با استفاده از InsT/AcloneTM PCR Product Cloning Kit در پلاسمید pTZ57R/T و در سویه Escherichia coli DH5a همسانه سازی شد. با استفاده از آغازگر M13 حدود 600 جفت باز از دو طرف قطعه همسانه سازی شده تعیین ترادف گردید. از آغازگرهای P7 و P3 برای انتخاب ترادف ناحیه جدا کننده (spacer region, SR) میان ژنهای ریبوزومی 16S و 23S استفاده گردید. جستجو با برنامه Blast با ترادف SR نشان داد که عامل جاروک چغندرقند در بین فیتوپلاسماها با اعضا گروه جاروک بادام زمینی peanut witches'' broom, (16SrII) بیشترین نزدیکی را دارد. با استفاده از گزینه MegAlign در نرم افزار DNASTAR ترادف SR در فیتوپلاسمای عامل جاروک چغندرقند با ترادف های مشابه در 35 فیتوپلاسمای دیگر به عنوان اعضا 15 گروه فیتوپلاسمائی مقایسه و دندروگرام تبارزایی مربوطه و درصد شباهتها مشخص گردید. با استفاده از گزینه MapDraw در نرم افزار یاد شده و با انتخاب 15 آنزیم برشی، ناحیه SR در فیتوپلاسماهای عامل جاروک چغندرقند با نواحی مشابه در اعضا منتخب گروه 16SrII از نظر جایگاه های برشی مقایسه شد. نتایج حاصل از آنالیزهای SR نشان داد که فیتوپلاسمای عامل جاروک چغندرقند در ایران رابطه نزدیکی با اعضا گروه 16SrII دارد و با فیتوپلاسماهای عامل بیماری کم شکری چغندرقند در فرانسه (متعلق به گروه 16SXII) و یک بیماری فیتوپلاسمائی دیگر در مجارستان (متعلق به گروه 16SrI) رابطه بسیار دوری دارد. بر اساس علائم بیماری، انتقال با پیوند و سس و واکنش مثبت در آزمایش PCR و آنالیز ترادف ناحیه SR، عامل جاروک چغندرقند در ایران یک فیتوپلاسما از گروه جاروک بادام زمینی می باشد و با فیتوپلاسماهای همراه با دو بیماری فیتوپلاسمایی در اروپا متفاوت است. این اولین گزارش از وجود یک فیتوپلاسما از گروه 16SrII در چغندرقند می باشد. به دلیل ماهیت فیتوپلاسمایی و در نتیجه پتانسیل انتقال با ناقل (ناقلین) هوایی و همچنین قدرت کشندگی بوته های آلوده، بیماری جاروک چغندرقند یک بیماری بالقوه خطرناک است.
    کلیدواژگان: چغندر قند، فیتوپلاسما، جاروک، ناحیه میان ژنی، ایران
  • مینا راستگو، بهنام خطابی، کرامت الله ایزدپناه صفحه 125
    تشخیص سریع و دقیق ویروسهای کوتولگی زرد جو (BYDVs) و کوتولگی زرد غلات (CYDV) به منظور مدیریت بیماری حائز اهمیت می باشد. در این تحقیق روش های سرولوژیکی و مولکولی برای تشخیص سریع این گروه از ویروسها مورد بررسی قرار گرفتند. در بین روش های سرولوژیکی Cocktail-ELISA, Indirect-ELISA, DAS-ELISA و TPIA که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند، روش TPIA بدلیل صرفه جویی در امکانات، قابلیت استفاده در سطح مزرعه به طور وسیع و روش Cocktail-ELISA بدلیل صرفه جویی در وقت کارائی بالایی داشتند و به خوبی قادر به تفکیک و تمایز سروتیپ ها بودند. در تشخیص مولکولی از آغازگرهای عمومی تیره لوتئوویریده استفاده شد که با آموده خالص PAV و RPV به ترتیب قطعاتی به اندازه 1200 و 400 جفت باز تکثیر کردند. بعلاوه سروتیپ های PAV و RPV به صورت کاملا اختصاصی با آغازگرهای اختصاصی خود واکنش نشان دادند و به ترتیب قطعاتی به اندازه 700 و 800 جفت باز از آنها تکثیر شد. تحت شرایط این آزمایش ها، روش معمول RT-PCR برای تشخیص این سروتیپ ها در عصاره خام گیاه کارایی نداشت اما در صورت به دام اندازی این ویروسها با پادتن اختصاصی (IC-RT-PCR) قطعه های مورد انتظار تکثیر یافتند.
    کلیدواژگان: CYDV-RPV، BYDV-PAV، روش های تشخیص سریع سرولوژیکی و مولکولی، Cocktail-ELISA، IC-RT-PCR، RT-PCR
  • صفحه 141