فصلنامه بیماریهای گیاهی
سال چهل و نهم شماره 2 (تابستان 1392)

در بررسی نماتد های جمع آوری شده از مزارع و باغات مناطق مختلف ایران، هفت گونه از جنس Paratylenchus شامل P. arculatus، P. colinus، P. conicephalus، P. neoprojectus، P. similis، P. straeleni و P. veruculatus شناسایی شدند. در بین گونه های شناسایی شده، سه گونه P. colinus، P. neoprojectus و P. veruculatus برای فون نماتدهای ایران جدید می باشند، که توصیف کامل آنها همراه با شرح گونه P. straeleni ارائه گردیده است. گونه P. colinus از فراریشه درختان سیب در شهرستان دیواندره، استان کردستان، گونه P. neoprojectus از فراریشه درختان غیرمثمر در تبریز و نیز نهال های زردآلو در سنندج و گونه P. veruculatus از مزارع نیشکر استان خوزستان جمع آوری و تشخیص داده شدند. کلید شناسایی گونه های این جنس در ایران نیز داده شده است.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های ایرانی قارچ Puccinia triticina، یازده جدایه متعلق به مناطق جغرافیایی مختلف تعیین فنوتیپی و پاتوتیپی گردیدند و ناحیه IGS1 rDNA توالی یابی شد. در رابطه با کلیه جدایه ها یک محصول PCR با اندازه 870 جفت بازی به دست آمد. هم ردیف سازی توالی های IGS1 مربوط به جدایه های مورد بررسی نمایانگر 2/1-0 درصد تفاوت بین آنها بود که بیانگر توالی های بسیار مشابه در این ناحیه است. با ترسیم درخت فیلوژنتیک بدون ریشه، به روش پیوست همسایه ها، جدایه های مورد بررسی در شش گروه متمایز قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارتباط مستقیمی بین پاتوتیپ های شناسایی شده و گروه بندی حاصل از توالی یابی ناحیه IGS1 وجود ندارد.

بیماری لکه قهوه ای برنج که عامل آن قارچ Bipolaris oryzae می باشد، در اغلب مناطق کشت این محصول پراکنش داشته و خسارت آن گاهی اهمیت اقتصادی دارد. گیاهان همواره در مبارزه با آفات و بیمارگرها هستند و در طول زمان برای بقا در برابر این مهاجمین مکانیسم های مختلفی کسب کردند. نظیر سایر گیاهان برنج نیز با استفاده از سدهای ساختمانی و سیستم دفاعی بر اساس پروتئین ها و سایر مواد ضد میکروبی در مقابل بیمارگرها مقاومت می کند. در این میان پروتئین های مرتبط با بیماری زایی (Pathogenesis- Related proteins) نقش برجسته ای دار ند. در این بررسی الگوی بیان چند ژن این گروه در دو ژنوتیپ مقاوم (خزر)و حساس (طارم) پس از آلودگی به عامل بیماری با استفاده از تکنیک Quantitative Real Time PCR مطالعه شد. نتایج نشان داد که بیان ژن های Thionin، Defensin، oxide synthase Allen و Proxidaseدر هر دو ژنوتیپ پس از مایه زنی نسبت به شاهد افزایش قابل ملاحظه ای داشت و در تمامی ساعات مورد بررسی نرخ بیان این ژن ها در رقم مقاوم خزر نسبت به رقم حساس افزایش معنی داری داشت. این یافته ها بیانگر نقش فعال این ژن ها در مقاومت برنج به قارچ B. oryzea می باشد. این پژوهش می تواند مقدمه ای جهت استفاده از این ژن ها برای افزایش بیان (Over expression) و ایجاد ارقام مقاوم برنج به عامل بیماری لکه قهوه ای باشد.

قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی (Fusarium oxysporum f.sp. ciceri) و قارچ عامل پوسیدگی ریشه (Fusarium solani) از عوامل کاهنده عملکرد نخود هستند. از آنجا که مبارزه شیمیایی علیه این قارچ ها چندان موثر نیست، کاربرد موادی با قابلیت تحریک مکانیسم های دفاعی گیاهان که خطرات زیست محیطی نداشته باشند مطلوب به نظر می رسد. بر همین اساس امکان القای مقاومت میزبانی در نخود علیه این بیماری ها با محلول های 0، 200 و 400 پی پی ام سالیسیلیک اسید (SA) و کیتوزان به صورت اسپری برگی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور گیاهان تیمار شده در شرایط دمائی 24 درجه سانتیگراد و نور 16 ساعته در اتاقک رشد به مدت 40 روز نگه داری شدند. نتایج نشان داد که غلظت 200 پی پی ام کیتوزان باعث کاهش نسبی پوسیدگی ریشه و غلظت 400 پی پی ام آن باعث کنترل پژمردگی گردیدند. غلظت 400 پی پی ام SA در کاهش جزئی علائم پژمردگی موثر بود، اما غلظت های مختلف SAتاثیری در کاهش شدت پوسیدگی ریشه ایجاد نکردند. نتایج آزمایش ها انجام شده در شرایط آزمایشگاه حاکی از تاثیر مستقیم سالیسیلیک اسید به میزان 24.47 درصد و 39 درصد به ترتیب روی رشد Fusarium oxysporum f. sp. ciceri و Fusarium solani و کیتوزان به میزان 56.38 درصد و 50.79 درصد به ترتیب روی رشد Fusarium oxysporum f. sp. ciceri و Fusarium solani) در محیط کشت PDA بود. میزان SAآزاد داخل بافت گیاهان تیمار شده با SA با استفاده از روش HPLC اندازه گیری شد. در این تیمار، SAآزاد داخل بافت تا 168 ساعت پس از مایه زنی کاهش یافته و در نتیجه علائم پژمردگی به تدریج ظاهر گردید. فعالیت آنزیم های کیتیناز و β-1و4گلوکاناز و مقدار ترکیبات فنولی کل موجود در برگ های نخود تیمار شده با SA و کیتوزان در چهار زمان مختلف پس از مایه زنی بررسی شد. طبق نتایج افزایش میزان این شاخص ها در تیمار 200 پی پی ام SA دیده شد، اما SA نتوانست نقش مهمی در افزایش مقاومت نخود در برابر قارچ عامل پوسیدگی سیاه ریشه ایفا کند، هرچند موجب کاهش علائم پژمردگی فوزاریومی به میزان 26.5 درصد در مقایسه با شاهد آلوده گردید. غلظت های مختلف کیتوزان باعث القای جزئی این شاخص ها شده اما اثر کنترلی موثری بر بیماری پوسیدگی ریشه نداشتند. بیشترین میزان این شاخص ها در تیمار 400 پی پی ام کیتوزان و در 168 ساعت پس از مایه زنی قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی دیده شد. نتایج نشان می دهد کاربرد کیتوزان می تواند نقش مهمی در افزایش مقاومت گیاه نخود در برابر این بیماری ایفا کند.

بیماری آتشک مهم ترین بیماری درختان میوه دانه دار است. نقش زنجیره انتقال الکترون میتوکندری در اثر متقابل عامل بیماری – میزبان بررسی و مورد تایید قرار گرفته است. این تحقیق به منظور بررسی و تایید نقش زنجیره انتقال الکترون کلروپلاست در این اثر متقابل و تعیین محل احتمالی تاثیر پروتئین های موثره باکتری در این زنجیره انجام شد. عملکرد بازدارنده های زنجیره شامل متیل ویولوژن، گلوتارآلدهید و دیورون، با محل تاثیر بین پذیرنده الکترونی فرودوکسین و NADP، پلاستوسیانین و پلاستوکوئینون QA و QB روی توسعه علائم بررسی شد. پایه های سیب MM-111 (متحمل) و MM-106 (حساس) و ارقام گلابی هاروسوئیت (Harrow Sweet)(متحمل) و اسپادونا (Spadona)(حساس) در محیط درون شیشه پرآوری شدند. تمایز محدوده زمانی ایجاد نکروز حاصل از بازدارنده ها و نکروز باکتری عامل، طی آزمایشات مقدماتی با غلظت های مختلف بازدارنده و بدون حضور باکتری انجام و غلظت های مناسب بر اساس فراهم کردن حداقل 168 ساعت بدون نکروز حاصل از بازدارنده انتخاب شد. متعاقب آن تاثیر بازدارنده ها در بروز علائم بیماری، در یک دوره 288 ساعته پس از آلوده سازی روی میزبان ها بررسی شد. داده ها نشان دادند که بازدارنده های زنجیره انتقال الکترون کلروپلاست سبب تاخیر در بروز علائم بیماری در ارقام مذکور شدند. این نتایج ضمن تاکید نتایج قبلی حاصل از بازدارندگی این زنجیره با اوراسیل، بیانگر شواهد محکم تری مبنی بر نقش زنجیره انتقال الکترون کلروپلاست در این اثر متقابل است. هم چنین با توجه به محل های اثر متفاوت بازدارنده ها، محل احتمالی تاثیر پروتئین(های) موثره باکتری، جایی نزدیک به محل احیای NADP بیان شد.

در این تحقیق اثر همستیزی چهار جدایه از قارچ Paecilomyces lilacinus و یک جدایه از قارچIsaria farinosa روی مهار نماتود ریشه گرهی Meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای روی گوجه فرنگی ارزیابی گردید. ابتدا با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی و استفاده از آغازگر اختصاصی، نماتود ریشه گرهی و جدایه های قارچی مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس در شرایط آزمایشگاهی توانایی جدایه های قارچی در انگلی نمودن تخم های نماتود ریشه گرهی و نیز اثر عصاره کشت جدایه های قارچی روی مرگ و میر نوزادان سن دوم (J2) و نیز جلوگیری از تفریخ تخم ها مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داد، درصد انگلی کردن تخم های نماتود به وسیله جدایه های قارچی و اثر عصاره کشت جدایه های مختلف قارچ روی مرگ و میر نوزاد سن دوم و جلوگیری از تفریخ تخم های نماتود متفاوت بوده و جدایه P3 قارچ P. lilacinus نسبت به سایر جدایه ها در مهار زیستی نماتود موثرتر است. در شرایط گلخانه ای اثر جدایه های P. lilacinus و I. farinosa روی فاکتورهای رشدی گیاه گوجه فرنگی و جمعیت نماتود ریشه گرهی بررسی گردید. جهت این ارزیابی از مایه تلقیح قارچ های رشد یافته روی دانه گندم با نسبت وزنی نیم درصد و مخلوط با خاک سترون گلدان استفاده شد. به هرگلدان از تیمارها یک گیاهچه چهار برگی گوجه فرنگی رقم حساس فلات منتقل و بعد از 10 روز، 4000 تخم و نوزاد سن دوم به آنها اضافه شد و به مدت 60 روز در شرایط گلخانه نگهداری شدند. جدایه های P3، P1، P4 و P2 قارچ P. lilacinus و قارچ I. farinosa به ترتیب 65%، 44%، 42%، 29% و 23% جمعیت نماتود را کاهش دادند، که نشان از توانایی بعضی از این جدایه های قارچی در مهار زیستی نماتود ریشه گرهی دارد.

ویروس کوتولگی زرد کدوئیان(CYSDV) عضو جنس Crinivirus از تیره Closteroviridae، یکی از ویروس های خسارت زا در تیره کدوئیان می باشد. بکارگیری واریته های مقاوم بهترین راه مدیریت خسارت ناشی از این ویروس است. در تحقیق حاضر واکنش 25 توده بومی خربزه و طالبی(Cucumis melo) جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران تحت شرایط مایه زنی کنترل شده به جدایه بوشهر CYSDV ارزیابی شدند. مایه زنی بوته ها در مرحله سه برگی توسط سفید بالک Bemisia tabaci حامل ویروس انجام و واکنش نمونه های فوق بر اساس میانگین شدت شاخص بیماری 8 هفته پس از مایه زنی، زمان ظهور علایم (درصد آلودگی 20 روز پس از مایه زنی) و میانگین جذب در آزمون الیزا 8 هفته پس از مایه زنی مورد ارزیابی قرار گرفت. تنها دو نمونه چروک زرد و تیل زرد تاخیر در ظهور علایم، شاخص شدت بیماری پایین و میزان جذب پایین در آزمون الیزا نشان دادند و بر این اساس مقاوم به ویروس و متحمل به بیماری قلمداد شدند. نمونه های زرد خارجی، زرد مشبک درشت و زرد طلایی به دلیل غلظت پایین ویروس در آزمون الیزا و نمونه های سیرجان، خاکستری خط دار و کاشفی به دلیل تاخیر در ظهور علایم در گروه نمونه های مقاوم به ویروس قرار گرفتند در حالی که نمونه های یزدی، زرد طلایی، سیرجان، زرد معطر و سفید که شاخص شدت بیماری پایین داشتند و علایم خفیف تری نسبت به سایر ژنوتیپ ها نشان دادند در گروه متحمل به بیماری قرار گرفتند. سایر نمونه های بررسی شده حساسیت بالایی به ویروس نشان دادند.

به منظور بررسی و شناسایی فون نماتود های خانواده Jairajpuri، 1965 Qudsianemtidae در استان چهارمحال و بختیاری، طی سال های 1388 تا1390 تعداد 150 نمونه خاک از مزارع، باغ ها و مراتع استان جمع آوری گردید. نماتود ها با استفاده از سری الک و سانتریفوژ از نمونه های خاک، استخراج و پس از تثبیت با فرمالین 4 % داغ به گلیسیرین خالص منتقل شدند. پس از تهیه اسلایدهای میکروسکوپی دائمی، خصوصیات ریخت شناسی و ریخت سنجی نماتودها با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به لوله ترسیم بررسی و اندازه گیری های لازم انجام گرفت. در این بررسی، هفت گونه Eudorylaimus sabulophilus،E. bombilectus، Crassolabium cylindricum، Discolaimus agricolus، D. bicorticus، Ecumenicus monohystera و Eudorylaimus subdigitalis از خانواده Qudsianematidae شناسایی شدند که چهار گونه نخست برای فون نماتودهای ایران جدید بوده و برای اولین بار گزارش و شرح داده می شوند.

طی سال های گذشته (1387-1391) گزارش های متعددی از زوال و مرگ تعداد زیادی از درختان جنگلی و خسارت بالای آن در غرب کشور واصل شد. بیماری به سرعت در جنگل های رشته کوه زاگرس انتشار یافته بود. نشانه های بیماری به صورت زوال و مرگ درختان، قهوه ای شدن و خزان بی هنگام منظره عمومی بخشی از جنگل که در آن بیماری شایع است، تراوش صمغ سفید در محل شروع آلودگی روی شاخه ها و خروج حجم زیادی صمغ تیره از تنه درختان مسن قابل توجه بود، قهوه ای شدن نسوج چوب و دسته های آوند چوبی در سرتاسر ارتفاع تنه به سمت بالا و پایین درخت که نشان دهنده آلودگی نسوج بود، دیده شد، در پاییز و زمستان بعد اکثر درختان مبتلا از بین رفته و نشانه های ذغالی به صورت شانکرهای بزرگ با ابعاد 100* 50 سانتی متر حامل لایه سیاه براق یا مات استرومای قارچ در سطح چوب که وجه تسمیه این بیماری است روی درختان مشهود بود. شکاف خوردن پوست تنه و جدا شدن آن نیز در این فصل قابل رویت بود. در این مرحله پریتسیوم ها، آسک ها و آسکوسپورها قابل رویت بود. بررسی ویژگی مرفولوژیک نمونه های قارچ و توالی ناحیه ITS، DNA ریبوزومی آنها با Biscogniauxia mediterranea تطبیق داشت. نتایج آزمون بیماری زایی جدایه های مورد آزمایش روی نهال های شش ماهه بلوط ایرانی پس از دو ماه نیز در گلخانه به اثبات رسید. در این تحقیق زوال و مرگ درختان بلوط ایرانی در جنگل های بلوط ایلام، لرستان، فارس و کهکیلویه و بویراحمد بررسی و عامل بیماری ذغالی بلوط در بیشتر مناطق B. mediterranea تشخیص شد، هم چنین بیماری ذغالی، زوال و مرگ درختان آزاد و بلند مازو با عامل B. mediterranea با خسارت بالا در جنگل های دلند گرگان نیز گزارش می شود. بیماری ذغالی از گونه های مختلف بلوط و دیگر گونه های جنگلی در دنیا گزارش شده است و صدها هکتار درخت بلوط را دچار زوال و مرگ می سازد. این اولین گزارش از همه گیری بیماری ذغالی درختان جنگلی در سراسر کشور است.

سه گونه از جنس Tuberculina شامل T. maxima، T. sbrozzii و T. persicina از ایران گزارش می شوند. اطلاعاتی در مورد پراکنش و آرایه های زنگ میزبان این قارچ های هیپرپارازیت ارایه شده و ویژگی های مورفولوژیک هر گونه به صورت مصور شرح داده می شود. کلید شناسایی برای تفکیک گونه های فوق ارایه می گردد.

در تابستان سال 1388 بیماری خشکیدگی شاخه و شانکر تنه درختان سیب (Malus domestica Borkh.) رقم گلدن در باغات استان آذربایجان غربی دیده شد. بیماری در اثر تنش های محیطی مثل خشک سالی و سرمازدگی گسترش یافته، پوست و سیستم آوندی درخت در محل آلودگی کاملا تیره می شود و محل شانکر در تنه اصلی و شاخه ها پوسته پوسته می گردد. جهت جداسازی، بافت های آلوده و مشکوک به بیماری به مدت 3 دقیقه در اتانول 70 درصد ضد عفونی سطحی گردیده و 3 مرتبه با آب مقطر سترون شسته شدند. قطعات پس از خشک شدن بین کاغذ صافی سترون، روی محیط کشت PDA منتقل و در دمای 25 درجه سلسیوس و تاریکی قرار داده شدند. از قارچ های رشد کرده در حاشیه بافت های گیاهی، قطعاتی برداشته شده و به محیط کشت آب آگار 2 درصد منتقل و عمل خالص سازی به روش کشت نوک ریسه انجام گرفت. برای القای تشکیل اندام های باردهی غیر جنسی، از روش سوزن کاج قرار گرفته روی محیط کشت آب آگار 2 درصد استفاده گردید. تشتک های مایه زنی شده به مدت 4 هفته در دمای 25 درجه سلسیوس و در زیر نور نزدیک ماورا بنفش (near-UV) و با دوره نوری 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی جهت تولید پیکنیدیوم ها نگهداری شدند (Pavlic et al. 2008). برای شناسایی قارچ های رشد یافته، معیارهای مختلف ماکروسکوپی از قبیل رنگ و خصوصیات ظاهری رشدی پرگنه و مشخصات میکروسکوپی از قبیل رنگ، شکل و ابعاد کنیدیوم، سلول های کنیدی زا و پیکنیدیوم مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تایید شناسایی مورفولوژیک، بخش ITS در یکی از جدایه های منتخب، با استفاده از آغازگر های ITS1 و NL-4 تکثیر و ترادف یابی گردید. بر اساس مطالعات مورفولوژیک و ترادف یابی بخش ITS، گونه Diplodia malorum شناسایی شد. مشخصات توصیفی گونه به شرح زیر است: بافت پرگنه در ابتدا سفید رنگ، ولی بعد از گذشت دو هفته به رنگ زیتونی نخودی تا زیتونی متمایل به سبز تغییر یافته و در نهایت بعد از سه هفته کاملا سیاه می شود. کنیدیوماتاها به صورت پیکنیدیومی، به قطر تقریبی 600 × 500 میکرومتر، به طور منفرد یا در دسته های چندتایی به شکل گرد تا تقریبا مخروطی، به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه و فرورفته در بافت و در هنگام بلوغ کمی شکوفا می باشند. سلول های کنیدی زا بی رنگ، صاف، استوانه ای شکل، در قسمت پایه متورم و به ابعاد 16- 7 × 5- 5/2 میکرومتر هستند. کنیدی زایی در یک سطح با قطور شدگی حاشیه ای (Priclinal) و یا به صورت percurrent و دارای 2 یا 3 حلقه می باشد. کنیدی ها با دیواره ضخیم، با سطح بیرونی صاف و سطح درونی زگیل دار، تقریبا بیضی کشیده تا استوانه ای، در هر دو انتها گرد، ابتدا بی رنگ و یک سلولی بوده و به مدت طولانی در داخل پیکنیدیوم بی رنگ باقی می مانند ولی بعد از خروج از پیکنیدیوم، به رنگ قهوه ای تیره تغییر می یابند و دارای یک دیواره عرضی (ندرتا 2 دیواره عرضی) و به ابعاد 16-11 × 34-5/19 میکرومتر می باشند (شکل 1). جستجوی بلاست توالی به دست آمده با توالی های موجود در بانک ژن شباهت 100 درصدی آن را با جدایه های گونه Diplodia malorum تایید نمود (Phillips et al. 2012). آزمون اثبات بیماری زایی، با تلقیح جدایه ها روی نهال های دو ساله و هم چنین میوه سیب رقم گلدن در قالب طرح کاملا تصادفی به همراه تیمار شاهد انجام گرفت. بعد از گذشت 8 هفته، تمام نهال های تلقیح شده توسط جدایه های قارچی علائم شانکر، سیاه و خشک شدن پوست در اطراف محل تلقیح شده را نشان دادند، در صورتی که در تیمار شاهد، هیچ گونه سیاه شدگی و یا خشک شدن پوست مشاهده نگردید و بافت کالوز در اطراف زخم ناشی از برداشتن حلقه تشکیل و رشد عادی نهال ها ادامه یافت. در مورد میوه ها، مطالعات بیماری زایی نشان داد که بعد از گذشت 6 روز، در اطراف محل تلقیح، علایم پوسیدگی قهوه ای تیره با حاشیه کاملا مشخص و متمایز از بافت سالم ایجاد شد و در برش عمودی از محل تلقیح، پیشرفت پوسیدگی به داخل میوه به طور مشخصی مشاهده گردید، در صورتی که در تیمار شاهد هیچ گونه علائم پوسیدگی یا تغییر رنگ ایجاد نگردید (شکل 2). از بافت های تازه آلوده شده و دارای نشانه های سیاه شدگی پوست در نهال ها و میوه ها، بعد از عمل ضد عفونی سطحی، عمل جداسازی و شناسایی قارچ مجددا انجام گرفت و به این ترتیب اصول کخ اثبات شد. نتایج تجزیه واریانس آزمون اثبات بیماری زایی نشان داد که تمام جدایه های مورد مطالعه، روی نهال ها و میوه های سیب بیماری زا بوده و نسبت به تیمار شاهد تفاوت معنی داری نشان دادند. بر اساس بررسی منابع، این اولین گزارش از وجود و تعیین بیماری زایی گونه Diplodia malorum مرتبط با شانکر درختان سیب در ایران می باشد.

نماتود ساقه و پیاز، Ditylenchus dipsaci (Kühn، 1875) Filipjev، 1936، یکی از خسارت زاترین نماتودهای انگل گیاهی است که انتشار جهانی دارد. این نماتود دارای دامنه وسیعی است و به بیش از 300 گونه گیاهی از جمله یونجه، شبدر قرمز، چغندرقند، ذرت، پیاز، سیر، توت فرنگی و بسیاری دیگر از گیاهان زراعی و باغی، بخصوص گیاهان زینتی پیازدار از قبیل نرگس، سنبل و لاله حمله می کند. در ایران این گونه از گیاهان یونجه، سیر، پیاز و لوبیا گزارش شده است. طی بازدیدهای انجام شده از مزارع توت فرنگی مناطقی از شهر های بهنمیر و بابل از استان مازندران نشانه های بیماری شامل کوتولگی، چروکیدگی و بد شکلی برگ ها، کاهش طول دمبرگ ها و سطح پهنک برگ، کاهش اندازه میوه و عدم تشکیل میوه در آلودگی شدید مشاهده گردید (شکل 1). نماتودها از خاک و اندام های هوایی توت فرنگی استخراج، تثبیت و به گلیسرین خالص انتقال داده شدند، سپس با استفاده از میکروسکپ نوری مطالعه گردیدند. بر اساس ویژگی های ریخت شناختی و ریخت سنجی جمعیت استخراج شده از بافت گیاه توت فرنگی مورد مطالعه D. dipsaci تشخیص داده شد. مشخصات ریخت سنجی ماده ها و نرهای بررسی شده به ترتیب بشرح ذیل است: Females (n = 10): L = 1169 ± 121.8 (1011-1411) μm، a = 44.1 ± 2.9 (40.7-51.0)، b = 6.3 ± 0.8 (5.0-7.2)، c = 14.9 ± 1.6 (13.2-18.6)، c'' = 5.1 ± 0.4 (4.6-5.7)، stylet = 11.1 ± 0.7 (10.2-11.8) μm، V = 78.9 ± 2 (74.5-81.3). Males (n = 5): L = 1183 ± 175 (947-1430) μm، a = 50.2 ± 4 (46.2.-50.8)، b = 6.4 ± 0.8 (5.8-7.6)، c = 14.8 ± 1.2 (13.5-16.2)، c'' = 4.8 ± 0.5 (4.2-5.5)، stylet = 11.4 ± 0.2 (11.1-11.6) μm، spicules = 26 ± 1 (24.8-27) μm، gubernaculum = 7.7 ± 0.3 (7.3-8.0). بررسی اولیه نشان داد که به ترتیب حدود 90 و 40% از 20 و 10 مزرعه نمونه برداری شده در شهرهای بهنمیر و بابل دارای نشانه های بیماری بودند. وقوع بیماری در مزارع مختلف نیز با توجه به قدمت کشت بین 20-70% برآورد گردید. میانگین تعداد نماتود در پنح بوته از هر مزرعه 147 عدد در گرم بافت بود. می باشد.

گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) از تیره Asteraceae گیاهی یک ساله و دانه های آن دارای 5 تا 40 درصد روغن است. زیستگاه ابتدایی این گیاه جنوب آسیاست و از قدیم در کشورهای چین، هند، ایران و مصر کشت می شده است. در ایران سطح زیر کشت گلرنگ افزایش یافته و در سال 1387 به 10000هکتار رسیده است. از عوامل بیماری زای قارچی گلرنگ Pythium ultimum، Phytophthora drechsleri، Puccinia carthami و Fusarium oxysporum f. sp. carthami. را می توان نام برد. در تابستان 90 گیاهان گلرنگ دارای علایم پژمردگی و زردی از مزارع گلرنگ باجگاه از استان فارس جمع آوری شد. قطعاتی از ریشه گیاهان دارای علایم با هیپوکلریت سدیم 5/. درصد ضدعفونی، روی محیط کشت PDA اسیدی کشت، سپس در دمای 25 درجه سلسیوس نگه داری شد. پس از چهار روز کشت هایی با روش تک اسپور در محیط PDA تهیه گردید. جدایه ها پرگنه هایی به رنگ نخودی تا زرد مایل به صورتی داشتند. برای تولید ماکروکنیدیوم از محیط کشت برگ میخک و آب آگار 2 درصد (CLA) استفاده گردید. ماکروکنیدیوم ها خمیده، اغلب پنج بندی و کلامیدوسپورها کروی با سطح زگیل دار بودند. میکروکنیدیوم دیده نشد. روی محیط کشت PDA اسیدی در دمای اتاق 25 در جه سلسیوس پرگنه قارچ دارای میسلیوم هوایی نخودی رنگ و در زیر تشتک پتری برنگ صورتی بود. به منظور شناسایی گونه قارچ از کلیدهای نلسون و همکاران (Nelson et al. 1983)، برگس و همکاران(Burgess et al. 1994) و لزلی و سامرل (2006 Leslie and Summerell) استفاده و Fusarium compactum شناسایی شد. این قارچ برای اولین بار از ایران به وسیله زارع و ارشاد (1376) از روی غلات گزارش شده است. به منظور بررسی رابطه این قارچ با علایم ذکر شده اصول کخ اجرا شد. برای تهیه مایه F. compactum از روش وست لوند و همکاران (Westerlund et al. 1974) روی دانه های ارزن استفاده شد. سپس به منظور مایه زنی از گلرنگ های 60 روزه و گیاهچه های 14 روزه استفاده شد و دانه های ارزن کلنیزه شده با قارچ در مجاورت طوقه و ریشه گیاهان قرار داده شد. پس از حدود چهار هفته علایم زردی برگ ها و نکروز طوقه و ریشه مشاهده گردید جداسازی مجدد از گیاهان مایه زنی شده صورت گرفت. به این ترتیب بیماری زایی این قارچ اثبات شد. این اولین گزارش از بیماری زایی F. compactum روی گلرنگ است.

بیماری نوار قهوه ای برنج (brown stripe of rice) از خزانه های برنج (Oryza sativa L.) استان مازندران گزارش و عامل آن(Aaa) Acidovorax avenae subsp. avenae شناسایی شده است (Rahimian. 1986، Iran Agric. Res. 5: 63-71). بررسی حاضر به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی جدایه های به دست آمده از خزانه های برنج استان مازندران انجام گرفت. پس از کشت نمونه های دارای علائم نوار قهوه ای و بر اساس آزمون های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی، جدایه ها به عنوان Aaa شناسایی و برای بررسی ژنوتیپی به کار برده شدند. نتایج آزمون های اکسیداز، کاتالاز، هیدرولیز نشاسته، هیدرولیز کازئین و هیدرولیز توئین 80 مثبت بودند. جدایه ها از سوربیتول و مانیتول به عنوان منبع کربنی استفاده کرده ولی قادر به استفاده از سوکروز و سالیسین نبودند(Rahimian. 1986، Iran Agric. Res. 5: 63-71). DNA ژنومی جدایه ها استخراج و انگشت نگاری DNA با rep-PCR و با استفاده ازآغازگرهای BOX و REP طبق روش های توصیه شده و با اندکی تغییر انجام گردید (Versalovic et al. 1991، Nucleic Acids Res. 19: 6823-6831). گروه بندی جدایه ها با مقایسه نقوش قطعات DNA در ژل و نمره دهی بر پایه وجود یا عدم وجود قطعات همسان و با استفاده از ضریب تشابه جاکارد صورت گرفت. دندروگرام با روش مقایسه جفت ها از طریق میانگین های بی وزن (UPGMA) و با استفاده از نرم افزار NTSYS 2.02 ترسیم گردید. مقایسه نقوش قطعات DNA تکثیر شده درrep-PCR، نشان داد که در سطح تشابه 20، 50 و 80 درصد جدایه ها با آغازگر BOX به ترتیب به 7، 16 و 23 گروه و با آغازگر REP به ترتیب به 5، 13 و 19 گروه دسته بندی شدند. خوشه بندی به دست آمده با نقوش حاصل از REP-PCR مطابقت بالایی با خوشه بندی انجام گرفته با BOX-PCRداشت. پیش از این گزارشی در زمینه وجود سطح بالایی از تنوع ژنتیکی در جمعیت های این عامل باکتریایی در دست نبوده است.