فهرست مطالب

رویکردهای نوین آموزشی - سال چهارم شماره 1 (پیاپی 9، بهار و تابستان 1387)

نشریه رویکردهای نوین آموزشی
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 9، بهار و تابستان 1387)

  • 174 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/10/01
  • تعداد عناوین: 9
|
  • بی بی عشرت زمانی، مهدی دهقانی صفحه 1
    نظام آموزش و پرورش کشور برای روزآمد کردن کتابهای درسی نیازمند بازنگری کارشناسی شده در محتوای کتابها است. کتابهای تعلیمات دینی به این دلیل که بر بینش، تفکر و اعتقادات دانش آموزان تاثیر مستقیم می گذارد، مستلزم بازاندیشی و بازآفرینی است، تا متن، پرسش و تصاویر به نحوی ارائه شوند که دانش آموز را فعالانه درگیر کرده، او را به سوی تفکر انتقادی سوق دهند. در این راستا، خوشبختانه طی سالهای اخیر تغییرات مهمی در کتابهای دوره ابتدایی و کتابهای تعلیمات دینی صورت گرفته است. از آنجا که این کتابها تازه تالیف یافته اند، انجام تحقیقات درباره متن، پرسشها و تصاویر این کتابها به اصلاح و روزآمد کردن آنها کمک خواهد کرد. حوزه مطالعه شامل کتاب هدیه های آسمانی و کتاب کار پایه چهارم ابتدایی است. واحد مطالعه، درسهای مندرج در کتابهای یاد شده است. واحد تجزیه و تحلیل، جمله، پرسش و تصویر است که بر اساس مقوله های فعال و غیرفعال تحلیل و ضریب درگیری آنها در هر دو کتاب مشخص شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهدکه متن کتاب هدیه های آسمانی بیشتر به بیان حقایق و ارائه اطلاعات می پردازد و غیر پویا می باشد. فرمول ضریب درگیری برای پرسشها نشان می دهد که پرسشهای هر دو کتاب به روش فعال طرح شده اند. تصاویرکتاب هدیه های آسمانی و کتاب کار هر دو به شکل غیر فعال اند. ضریب درگیری با متن کتاب هدیه های آسمانی 25/0 و ضریب درگیری با تصاویر آن 31/0 است. در صورتی که ضریب درگیری با پرسشها 57/0 می باشد. بنابراین، متن و تصاویر کتاب هدیه های آسمانی و کتاب کار پایه چهارم ابتدایی84-1383 به روش غیرفعال و پرسشهای هر دو کتاب به روش فعال تدوین شده اند.
    کلیدواژگان: تعلیمات دینی، تحلیل محتوا، فعال و غیر فعال، دوره ابتدایی، کتابهای درسی
  • سعید رجایی پور، ایرج کاظمی، تقی آقاحسینی صفحه 23
    هدف این پژوهش بررسی میزان رابطه بین مولفه های مدیریت کلاس درس و جو یادگیری بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان دوره راهنمایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 85-84 و نمونه آماری شامل 40 نفر بود که در طول سال تحصیلی هر دو یا سه هفته یک بار و در مجموع 12 جلسه مورد مشاهده مستقیم قرار گرفتند. ابزارهای جمع آوری داده ها شامل دو چک لیست(فهرستواره) مشاهده بوده که به صورت عینی و مصداقی تهیه شده است. یافته های پژوهش نشان داد که معلمان دوره راهنمایی شهر اصفهان مولفه طراحی و سازماندهی، رهبری و نظارت را کمی بالاتر از حد متوسط و مولفه ارزشیابی را پایین تر از حد متوسط انجام داده اند. جو یادگیری کلاس نیز بالاتر از حد متوسط بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که مدیریت کلاس درس با جو یادگیری همبستگی مثبت و معناداری دارد(88/0=r). نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که ضریب همبستگی چندگانه 846/0 وضریب تعیین 716/0 بوده است(0001/0 p=). بنابراین، در مجموع6/71 درصد واریانس مربوط به جو یادگیری به وسیله مدیریت کلاس درس تبیین می شود. همچنین تحلیلها نشان داد که متغیرهای دموگرافیک رابطه ای با جو یادگیری ندارند.
    کلیدواژگان: مدیریت کلاس درس، سازماندهی کلاس درس، رهبری کلاس درس، ارزشیابی کلاس درس، جو یادگیری
  • یاسمین عابدینی، الهه حجازی، حسین سجادی، محمود قاضی طباطبایی صفحه 41
    هدف از پژوهش حاضر، ارائه یک مدل ساختاری برای نشان دادن روابط علی میان اهداف اجتنابی- عملکردی، ابعاد رفتاری، عاطفی، شناختی و رفتاری- اجتماعی درگیری تحصیلی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر سوم دبیرستان در رشته علوم انسانی است. برای انتخاب گروه نمونه از روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی چند مرحله ای استفاده شد. بدین منظور، تعداد 260 نفر از دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در رشته علوم انسانی از دبیرستانهای شهر تهران انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل مقیاس اهداف پیشرفت (میگلی و همکاران، 1998) و پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (پینتریج و دیگروت، 1994) بوده است. معدل دانش آموزان در پایان سال تحصیلی در پنج درس اختصاصی نیزبه عنوان شاخصی از پیشرفت تحصیلی آنان مد نظر قرار گرفت. روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها شامل تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و مدل معادلات ساختاری بود. یافته ها نشان دهنده نقش واسطه ای ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری درگیری تحصیلی در ارتباط بین اهداف اجتنابی- عملکردی و پیشرفت تحصیلی و عدم نقش واسطه ای درگیری تحصیلی رفتاری- اجتماعی در این ارتباط بود؛ به طوری که رابطه منفی و معناداری بین اهداف اجتنابی- عملکردی و ارزش تکلیف (75/3-= t و 39/0-= B) و رابطه مثبت و معناداری بین ارزش تکلیف و پیشرفت تحصیلی (38/2= t و25/0= B)، رابطه ی منفی و معناداری بین اهداف اجتنابی- عملکردی و پایداری در تکلیف (45/2-= t و 22/0-= B) و رابطه مثبت و معناداری بین پایداری در تکلیف و پیشرفت تحصیلی (25/3= t و و 35/0= B)، رابطه مثبت و معناداری بین اهداف اجتنابی- عملکردی و راهبردهای پردازش سطحی (41/2= t و 35/0= B) و رابطه منفی و معناداری بین راهبردهای پردازش سطحی و پیشرفت تحصیلی (29/2-= t و 26/0-= B)، رابطه منفی و معناداری بین اهداف اجتنابی- عملکردی و راهبردهای پردازش عمیق (93/2-= t و 27/0-= B) و رابطه مثبت و معناداری بین راهبردهای پردازش عمیق و پیشرفت تحصیلی (51/2= t و 23/0= B) وجود داشت.
    کلیدواژگان: اهداف اجتنابی، عملکردی، راهبردهای پردازش سطحی و عمیق، ارزش، تکلیف، پایداری در تکلیف، کمک طلبی از همسالان، پیشرفت تحصیلی، مدل ساختاری
  • محمد نیکخواه صفحه 59
    ارزشیابی یکی از مولفه های مهم فرآیند آموزشی است که از طریق آن می توان میزان کارایی و اثربخشی طرحهای آموزشی را تعیین نمود، لذا هدف این پژوهش بررسی میزان اطلاعات تخصصی دبیران علوم تجربی در زمینه طرح و تهیه سوالهای امتحانی و مهارتهای ارزشیابی بوده است. روش پژوهش، توصیفی و جامعه آماری آن تمامی 408 نفر دبیر علوم تجربی استان بوده است که از طریق نمونه گیری تصادفی، 194نفر انتخاب گردیدند. برای بررسی میزان آگاهی دبیران از دانش و مفاهیم مرتبط با ارزشیابی از یک آزمون محقق ساخته و برای ارزیابی رعایت مشخصات ظاهری و ادبیات، ملاکهای علمی و فنی، روایی صوری و محتوایی و میزان انطباق سوالهای بر سطوح حیطه شناختی، از چهار چک لیست(فهرستواره) استفاده گردیده است. طبق یافته های پژوهش، میانگین نمره دبیران از مفاهیم مرتبط با ارزشیابی(از نمره20)، 25/9 بوده است. بالاترین نمره مربوط به اهداف آموزشی(64/11=) و کمترین نمره از مفهوم روایی(6/6=) و میانگین نمره قواعد ارزشیابی بخش آزمایشگاهی9/9 بوده است. میزان رعایت مشخصات ظاهری و ادبیات(سبک نگارش)(18/4 =) و ملاکهای علمی و فنی (03/4 =) بسیار خوب و میزان روایی صوری و محتوایی آنها(29/3 =) خوب ارزیابی شده است. 26/74 درصد از سوالهای دبیران از سطح دانش و 9/17 درصد، از سطح درک و فهم و 84/7 درصد از سطح کاربرد و تحلیل طراحی گردید و از سطوح بالاتر سوالی طراحی نگردید.
    کلیدواژگان: آزمون انشایی، آزمون عینی، ارزشیابی، ضریب تمیز، ضریب دشواری
  • فریدون شریفیان صفحه 81
    پژوهش در قلمرو علوم تربیتی و رفتاری به شیوه های مختلف انجام می شود. روش های کمی در طراحی و اجرای پژوهش، شناخته شده و رایج است. روش های کیفی نیز با عنایت به آثار منتشر شده، مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. در سالهای اخیر، پژوهش ترکیبی در عرصه پژوهش های تربیتی و رفتاری مطرح شده است. با توجه به مباحث مختلفی که در جانبداری و مخالفت با این نوع پژوهش مطرح است، در این مقاله ریشه ها و مبانی نظری پژوهش ترکیبی مورد بحث قرار گرفته است. پس از مقدمه، چیستی پژوهش ترکیبی توضیح داده شده است. در ادامه، پیشینه تاریخی آن ذکر و دیدگاه های مخالف پژوهش ترکیبی تشریح شده است. در قسمت بعد، زیربنای فلسفی پژوهش ترکیبی مطرح گردیده و به منظور آنکه خوانندگان مقاله با وضعیت این پژوهش در کشور آشنا شوند، دیدگاه های مطرح پیرامون پژوهش ترکیبی در ایران مورد توجه قرار گرفته است. در پایان، ضمن اشاره به مزایا و محدودیتهای پژوهش ترکیبی، از مباحث نتیجه گیری شده است.
    کلیدواژگان: پژوهش ترکیبی، پژوهش تک روشی، موقعیت گرایان، عمل گرایان
  • زهرا مولایی، غلامرضا اصیلی، خدایار ابیلی، عباسعلی قدیریان صفحه 109
    مدیریت به عنوان حلقه اساسی بهره وری، در هر نظام اجتماعی بزرگ وکوچک نقش استراتژیک و سرنوشت سازی به عهده دارد. به همین مناسبت در کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری کلانی در جهت پرورش و تقویت توانایی ها و مهارتهای مدیریت می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت موجود مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت RIPI به لحاظ مولفه های پرورش مدیر به منظور بسترشناسی مناسب جهت طراحی برنامه پرورش مدیر است. در پژوهش حاضر، 150 نفر از مدیران پژوهشگاه صنعت نفت تهران، اعم از مدیران بالادست، میانی و زیردستان شرکت داشتند. پس از مطالعه قابلیتها و شایستگی های مدیریتی در ادبیات پرورش مدیر، در پژوهش حاضر شش مولفه به عنوان قابلیتهای مدیریتی جهت پرورش مدیر در نظر گرفته شد،که عبارتند از: نقشهای مدیریتی، مهارتهای مدیریتی، توانایی های مدیریتی، ویژگی های شخصیتی، ذهنیت فلسفی و دانش مدیریتی. برای بررسی وضعیت موجود مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت از پرسشنامه (با مقیاس درجه بندی لیکرت) استفاده شد که توسط سه گروه مدیران بالادست، میانی و زیردستان در مورد وضعیت موجود مدیران میانی (روسای واحدها و طرحها) از نظر میزان دارا بودن مولفه های مورد نظر تکمیل شد. یافته های به دست آمده نشان داد که به طورکلی وضعیت موجود مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت تهران، از لحاظ میزان دارا بودن شایستگی ها و قابلیتهای مورد نظر در پرورش مدیر در وضعیت نسبتا مطلوب است. با توجه به نظرسنجی صورت گرفته ونتایج آزمون کروسکال والیس تفاوت معناداری در نظرات سه گروه (مدیران ارشد، میانی و زیردستان) درمورد وضعیت موجود مدیران میانی در کلیه مولفه ها - بجز مولفه ذهنیت فلسفی و دانش مدیریتی - مشاهده می شود.
    کلیدواژگان: پرورش، پرورش مدیر، الگوهای پرورش مدیر، روش های پرورش مدیر
  • عبدالرسول جوکار، آمنه سادات طاهریان صفحه 135
    پژوهش حاضر به بررسی میزان اضطراب کتابخانه ای استفاده کنندگان کتابخانه میرزای شیرازی دانشگاه شیراز و نیز مقایسه آن بر اساس متغیرهای جنسیت، مقطع (کارشناسی و کارشناسی ارشد)، رشته (کتابداری و غیرکتابداری) و نیز استفاده یا عدم استفاده از کتابخانه قبل از ورود به دانشگاه پرداخته است. نمونه پژوهش شامل 285 نفر از دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی بود که از 278 پاسخ دهنده به ترتیب 7/22 و 3/77 درصد را مردان و زنان و نیز 6/85 و 4/14 درصد را مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و 4/85 و 6/14 درصد را رشته های غیرکتابداری و کتابداری تشکیل داده اند. همچنین 2/82 درصد نمونه قبل از ورود به دانشگاه از کتابخانه استفاده می کرده اند و 8/17 نفر استفاده نمی کرده اند. ابزار مورد استفاده این پژوهش نسخه اصلاح شده ای از مقیاس اضطراب کتابخانه ای باستیک شامل 37 گزاره بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها از جدول توزیع فراوانی و آزمون تی مستقل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد میانگین کلی اضطراب در نمونه مورد پژوهش 93/2 است. همچنین به ترتیب حدود 5/6، 3/26، 6/40، 8/20 و 8/5 درصد نمونه بدون اضطراب، دارای اضطراب خفیف، اضطراب متوسط، اضطراب بالا و اضطراب شدید بودند. نتایج حاصل از آزمون تی مستقل نشان داد میانگین اضطراب کتابخانه ای در زنان و مردان و نیز افرادی که قبل از ورود به دانشگاه از کتابخانه استفاده می کرده اند و آنهایی که استفاده نمی کرده اند، اختلاف معناداری نداشت، اما میانگین اضطراب کتابخانه ای به صورت معناداری در دانشجویان رشته کتابداری نسبت به غیرکتابداری (05/0> P) و دانشجویان کارشناسی ارشد نسبت به کارشناسی بالاتر بود (01/0> P). به علاوه این معناداری تنها مربوط به عوامل پذیرا بودن کارکنان و اعتماد کتابخانه ای بود و در مورد سایر عوامل موثر بر اضطراب کتابخانه ای اختلاف معناداری گزارش نشد.
    کلیدواژگان: اضطراب کتابخانه ای، عاملهای اضطراب کتابخانه ای، استفاده کنندگان کتابخانه های دانشگاهی
  • حمیدرضا خسروی صفحه 159
    مجله پژوهشهای تربیتی و روانشناختی از سال 1354 شروع به انتشار نمود و پس از یک وقفه نسبتا طولانی، با اعضای هیات تحریریه جدید متشکل از اساتید دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان و دانشگاه های تربیت معلم، تهران، شهید چمران اهواز و فرهنگستان علوم، دوره جدید خود را از زمستان 1376 شروع نمود. نمایه حاضر نشانگر کلیه مقاله هایی می باشد که در طول انتشار دوره جدید مجله (1386-1376) به چاپ رسیده است. مقاله ها به ترتیب حروف الفبای عنوان مرتب شده و برای سهولت استفاده، فهرست نام اشخاص نیز ضمیمه است.
|
  • Y. Abedini Page 41
    The purpose of this study was to present a structural model of casual effects among performance- avoidance goals behavioral, cognitive, affective and behavioral- social dimensions of academic engagement among the girl students in third grade of high school. cluster multi stage random sampling was used. 260 Tehran high school girl students in humanities were selected. Two questionnaires were used: Goal Achievement Scale and Motivational Strategies for Learning Questionnaire. The average of student's scores in five specific courses at the end of academic year was considered as an index of their academic achievement. Using the confirmatory and exploratory factor analysis, and structural equations model, data were analyzed. The results pointed to the mediating role of cognitive, behavioral and affective dimensions of academic engagement. Peer help seeking did not have mediating role in the relation between performance- avoidance goals and academic achievement: The relation between performance- avoidance goals and task value was negative and significant (P<.05), The relation between Task value and achievement was positive and significant (P<.05), the relation between performance- avoidance goals and persistence on task was negative and significant (P<.05), the relation between persistence on task and achievement was positive and significant (P<.05), the relation between performance- avoidance goals and surface processing strategies was positive and significant (P<.05), the relation between surface processing strategies and achievement was negative and significant (P<.05), the relation between performance- avoidance goals and deep.
    Keywords: performance, avoidance goals, deep, surface processing strategies, task value, persistence, peer help seeking, academic achievement, structural model
  • F. Sharifian Page 81
    Research in the educational and behavioral sciences is done using different methods. Quantitative methods are known and common in planning and conducting of research. With regard to published works qualitative methods also have been considered and used. In recent years, mixed methods research in field of educational and behavioral research has been developed. Considering the discussions for and against this kind of research, in this paper the theoretical foundations of mixed methods research was discussed. After the introduction, the nature of mixed methods research was explained. Then, its historical background was considered and perspectives against this kind of research were explained. In the next section, the philosophical bases of mixed methods research were presented. In order to make the readers of this paper to become familiar with conditions of this kind of research in Iran, existing perspectives were considered. Finally while referring to merits and limitations of mixed methods research, some conclusions were drawn.
    Keywords: mixed methods research, monomethod study, situationalists, pragmatists
  • Z. Molaee, G. Asili, Kh. Abili, A. Ghadirian Page 109
    Management plays a major strategic and determining role as the main factor of productivity in every small and large scale social systems. This makes developed countries to invest heavily on development and enhancement of managerial capabilities and skills. This research aimed to survey the present status of middle level managers of RIPI considering managerial training components in order to provide a suitable context needed for designing a managerial development program. 150 of senior, middle and subordinate managers of RIPI/Tehran participated in this study. After reviewing literature on abilities and capabilities needed for managerial development, six elements including "managerial role, managerial skills, managerial abilities, managerial capabilities, managerial knowledge and philosophical minding" were considered as the managerial capabilities in the way to develop managers. Questionnaires (selected in Lickert scale) were used as the means for collecting data to evaluate present managerial status of RIPI mangers, and were filled by senior, middle and subordinate managers. The findings show that the present status of RIPI/Tehran middle level managers is in a relatively acceptable and optimum situation considering the merits and managerial training capabilities. In addition based on the survey and the results of Kruskal-Wallis test, there is a significant difference among the opinions of the three groups (senior, middle and subordinate managers) with regard to present status of middle level mangers in all six components except for managerial knowledge and philosophical minding.
    Keywords: Development, Manager Development, Manager Development Model, Method of Management Development
  • A. Jowkar, A. Taherian Page 135
    This research examined Library anxiety in the users of Mirzaye Shirazi library of Shiraz University and compared it in the following categories: gender, education level (graduate and post-graduate), major (LIS and non-LIS) and use and lack of use of the library prior to entering the university. The sample included 285 students of Faculty of Education and Psychology. Of 278 respondents 22.7 & 77.3 percent were male and female respectively. 85.6 percent of them were graduate students and 14.4 percent were post-graduate ones and 85.4 and 14.6 percent were respectively non-LIS and LIS students. Prior to entering the university, 82.2 percent of respondents used the library and 17.8 percent did not. The research instrument was a refined version of Bostick’s original library anxiety scale including 37 statements. Frequency distribution and independent t-test were used in order to analyze the data. Findings indicated that the total mean of library anxiety in the researched group was 2.93. In addition to that 6.5, 26.3, 40.6, and 5.3 percent of the sample had no anxiety, mild anxiety, moderate anxiety, high anxiety and sever anxiety, respectively. The results of independent t-test showed that the mean anxiety scores were not significantly different in female and male students and students who had used library prior to entering the university and those who had not. Finally, the mean scores of library anxiety in the LIS major and post-graduate students were significantly higher than in non-LIS and graduate ones (p<0/05 & p<0/01). Furthermore this significance was only associated with staff approachability and library confidence and no significant difference was reported in other factors affecting library anxiety.
    Keywords: library anxiety, library anxiety factors, academic libraries users