فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات اقتصادی
پیاپی 61 (پاییز و زمستان 1381)

  • تاریخ انتشار: 1381/08/28
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سید کمیل طیبی شیرین مصری نژاد صفحه 1
    مقاله حاضر به دنبال آن است که تاثیر تورم را بر عرضه صادرات غیر نفتی مورد بررسی قرار دهد و به آزمون این فرضیه بپردازد که تورم در بلندمدت بر صادرات غیر نفتی اثر منفی دارد، اما در کوتاه مدت، باعث رشد محدودی در صادرات غیرنفتی می گردد. برای این منظور با ارائه یکث چارچوب نظری و با استفاده از روش یوهانسن- جوسیلیوس «رابطه بلندمدت، و با استفاده از مکانیسم تصحیح- خطا رابطه کوتاه مدت براورد می شود. مزیت روش یوهانسن- جوسیلیوس نسبت به سایر روش ها (از جمله انگل- گرانجر) آن است که چندین بردار هم انباشته کننده را مشخص می کند که با توجه به تئوری می توان بردار مطلوب را انتخاب کرد و رابطه بلندمدت را براساس آن مشخص نمود. آمار و اطلاعات مورد استفاده از منابع آماری معتبر، برای دوره 78-1340 به دست آمده اند. به طور کلی این مطالعه بر کنترل تورم با اعمال سیاست های اقتصادی، از جمله سیاست های پولی و ارزی، و اتخاذتصمیمات لازم برای دستیابی به توسعه صادرات غیرنفتی تاکید دارد
    کلیدواژگان: تورم، صادرات غیر نفتی، رابطه تعاملی، اثرات کوتاه مدت، اثرات بلندمدت
  • دکترالیاس نادران گیلدا عبدلی صفحه 25
    برآورد کشش قیمتی تقاضای مطبوعات، نشانگر ضروری بودن این کالا برای مصرف کنندگان شهری و روستایی در ایران است. برآورد کشش درآمدی نیز بیانگر آن است که با افزایش درآمد، تمایل زیادی برای بالا بردن هزینه مطبوعات در سبد مصرفی وجود دارد. در مقام مقایسه، هزینه روزنامه از جایگاه باثبات تری نسبت به هزینه مجلات برخوردار بوده که این مسئله در جامعه شهری و روستایی صادق است. در این راستا، حذف یارانه های مطبوعاتی که از طریق افزایش قیمت به مصرف کننده منتقل می شود، به افراد تمام گروه های درآمدی فشار می آورد و این درحالی است که تداوم این حمایتها برای تقویت کارکرد توسعه ای مطبوعات، به خصوص از جهت اطلاع رسانی و آموزش، ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: مطبوعات، تابع تقاضا، تاج انگل، کشش قیمتی، کشش درآمدی، یارانه
  • رحمان خوش اخلاق مرتضی حسن شاهی صفحه 53
    امروزه آلودگی هوا یکی از مسایل عمده شهرهای بزرگ جهان، از جمله شهر مورد مطالعه این مقاله (شیراز)، می باشد. در اقتصاد، روش های دقیق و پیشرفته ای برای ارزشیابی کالای خصوصی وجود دارد، اما برای اندازه گیری ارزش کالای عمومی، از جمله کیفیت محیط زیست، روش های اندازه گیری در حال تحول و اصلاح می باشد. در این مقاله، پس از مروری اجمالی بر روش های اندازه گیری ارزش کالای زیست محیطی، روش ارزشیابی مشروط «(CVM) مورد انتخاب واقع شده و از طریق شاخص»تمایل نهایی به پرداخت «(MWTP)، میزان خسارات آلودگی هوا که همان معکوس کیفیت هوا از دیدگاه محیط زیست است، اندازه گیری شده است. برای انجام این تحقیق، 750 خانوار به طور تصادفی، (خوشه ایو سیستماتیک) انتخاب گردیده و با ارائه یک پرسشنامه و پوستری حاوی 4 وضعیت متفاوت کیفیت هوای شیراز به آنها، ارزش MWTP برای ساکنین برآورده شده است. نتایج نشان می دهد که به طور متوسط، هر شهروند شیرازی حاضر است برای جلوگیری از بدتر شدن کیفیت کنونی هوا سالانه مبلغ 2927 ریال از مالیات هایش هزینه گردد، در حالی که در وضعیت فعلی، مبلغ سرانه مصرف شده جهت این هدف 900 ریال است که تنها 30 درصد از مبلغ مورد تمایل واقعی شهروندان است.
    کلیدواژگان: آلودگی هوا، خسارت آلودگی هوا، تمایل نهایی به پرداخت، ارزشیابی کالای زیست محیطی، روش ارزشیابی مشروط
  • دکترمصطفی سلیمی فر صفحه 77
    دو هدف این تحقیق عبارتند از: مطالعه وضعیت تمرکز فعالیتهای صنعتی در میان استانهای کشور در دو مقطع 1355 و 1375 و تغییرات حاصله در دوره مورد بحث از این جهت و نیز مطالعه وجود همبستگی احتمالی بین سطوح توسعه یافتگی منطقه ای و تمرکز صنعتی «به این منظور پس از انتخاب شاخص های مورد نیاز، تکنیک های مختلف آماری و روش مولفه اصلی اول به کار گرفته شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اولا تمرکز صنعتی در میان استانهای کشور در سال 1375نسبت به سال 1355 کاهش یافته است و ثانیا بین سطوح توسعه صنعتی و توسعه منطقه ای همبستگی معنی داری وجود دارد.
    کلیدواژگان: صنعت کارخانه ای، توسعه منطقه ای، تمرکز صنعتی، تمرکزگرایی، بخش گرایی، رشد سا لاری، قطبی شدن
  • فریدون تفضلی صفحه 107
    توجه به اندیشه ها و مکاتب اقتصادی، در ارائه درک جامع تر و مرتبط تری از دانش علم اقتصاد بسیار مؤثر می باشد زیرا بررسی روند تکاملی اندیشه های اقتصادی زمینه های فلسفی و شرایط اجتماعی و سیاسی و در عین حال دلایل تاریخی تحول در افکار اقتصادی را نشان می دهد. این مقاله، تکامل آهستهء اندیشه های اقتصادی را با تحلیلی از ایدئولوژی های اقتصادی از دوران یونان و روم باستان تا عصر انقلاب صنعتی مورد بررسی قرار می دهد. خصوصیت بارز این مقاله، استفاده از روشی تاریخی است که برای آمیختن وقایع در تاریخ اقتصادی و اندیشه ها در تاریخ عقاید اقتصادی با ایدئولوژی ها به کار گرفته می شود ضمنآ در این مقاله به ماهیت شیوهء تفکر اقتصادی در سیر تاریخی خود در دوران مذکور و براساس ارتباط بین جهان بینی و ایدئولوژی اقتصادی در هر دوره نگاه خواهیم کرد و بدینسان تغییرات آهستهء روش شناسانه را در چارچوب نحوهء تفکر اندیشمندان اقتصادی مختلف ملاحظه و نتیجتا متدولوژی اندیشهء اقتصادی آنها را بررسی خواهیم نمود.
  • کریم آذربایجانی صفحه 149
    جهان در حال گذار از مرحله جدال ملتها در روابط تجاری به مرحله جدید مبادلات همه جانبه و مشارکت همگانی در فعالیتهای اقتصادی است. جهانی شدن حرکتی دامنه دار و پویاست که همه جنبه های اقتصادی را در برگرفته و یا در حال تاثیرگذاری برآنهاست. مساله جهانی شدن به فرایندی اشاره دارد که طی آن مرزها رفته رفته ناپدید می شوند و همزمان مبادلات بین المللی افزایش می یابد. جهانی شدن ضمن بین المللی کردن بازار جهانی، محیطی کاملا رقابتی ایجاد کرده است که در آن تنها واحدهای اقتصادی قدرتمند و کارامد بقا خواهند داشت. از این رو دولت های ملی به منقطه گرإیی و تشکیل ترتیبات منطقه ای روی آورده اند تا از این طریق اقتصاد خود را در مقابل مشکلات جهانی حفظ کنند و ارتقای سرمایه گذاری و رشد را در درون منطقه میسر سازند. در این مقاله، پس از بررسی ارتباط جهانی شدن با همگرایی منطقه ای و اقتصادی، در چارچوب یک الگوی اقتصاد سنجی، آثار همگرایی منطقه ای و سیاست های برون گرایی بر رشد و رفاه کشورهای حوزه دریای خزر و جمهوری های قفقاز مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نتایج بیانگر ارتباط مثبت همگرایی های منطقه ای و سیاست های برون گرایی بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه می باشد.
    کلیدواژگان: جهانی شدن، همگرایی منطقه ای، رشد اقتصادی، منطقه گرایی
  • مسعود نیلی صفحه 171
    در این مقاله، منحنی عرضه کل برای یک اقتصاد کوچک باز، در چارچوب فرضیه نرخ رشد طبیعی، انتظارات عقلائی و تسویه کامل بازار استخراج می ''گردد. در مطالعه انجام شده، بر ویژگی اطلاعات ناکامل آحاد اقتصادی و چکونگی حل مساله استخراج علامت در نظام های مختلف نرخ برابری ثابت و شناور تاکید می کردد. نقش اطلاعاتی نرخ ارز به عنوان یک متغیر صرفآ کلان و کاملا مشاهده پذیر در کاهش خطای انتظارات به طور خاص مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و واکنش بعد عرضه اقتصاد به تورم غیرمنتظره و نیز تاثیرپذیری بالقوه عرضه کل از سیاست گذاری، در نظام های نرخ برابری ثابت و شناور با اقتصاد بسته مقایسه می گردد.
    کلیدواژگان: منحنی عرضه کل، استخراج علائم، نظام نرخ برابری ثابت و شناور، انتظارات عقلایی
  • ابراهیم هادپان علی بگماز صفحه 189
    همگام با رشد پایدار تولید و تجارت جهانی و تغییرات مهمی که بازرگانی ملی با تمایل به توسعه صادرات غیرنفتی درپی داشته است، شناخت ساختار اقتصادی حمل و نقل به عنوان زیر ساخت عمده تجارت و بازرگانی ضرورت می یابد. تحقیق حاضر، سعی بر شناخت بیشتر ساختار تولید خدمات هوایی و بررسی رشد بهره وری و پیشرفت فنی به تفکیک عوامل تعیین کننده در شرکت حمل و نقل هواپیمایی هما دارد، بدین منظور و با فرض اینکه تابع تولید خدمات حمل و نقل هوایی در این شرکت از چهار عامل نیروی کار، سرمایه، سوختگیری در داخل و سوختگیری درخارج بهره می گیرد، دو سیستم بلندمدت و کوتاه مدت متشکل از تابع هزینهء چندمحصوله و سهم تقاضای عوامل تولید در طی دورهء78-1355 به روش رگرسیون های به ظاهرغیرمرتبط تکراری پی در پی براورد گردیده و پس از آن شاخص های اقتصادی رشد بهره وری، تغییرات تکنیکی و صرفه های ناشی از تراکم و مقیاس محاسبه و مورد بررسی قرار گرفته اند.
    کلیدواژگان: تابع هزینه چندمحصوله، حمل و نقل هوایی، تابم ترانسلاگ، رشد بهره وری، تغییرات تکنیکی و صرفه های مقیاسی