فهرست مطالب

دانشگاه علوم پزشکی گیلان - پیاپی 60 (زمستان 1385)

مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان
پیاپی 60 (زمستان 1385)

  • 126 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1386/02/25
  • تعداد عناوین: 16
|
  • سیده حوریه فلاح، سیدمحمود مهدی نیا، محبعلی حیدریه، اکبر عباسی صفحه 1
    مقدمه
    ترکیبات نیتریت و نیترات از عوامل آلاینده منابع آب های زیرزمینی محسوب می شوند که در سال های اخیر به علت گسترش فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی، میزان متوسط آنها رو به افزایش گذاشته است. نیتریت و نیترات در بخش های ابتدایی روده کوچک به سرعت جذب و وارد خون می شوند که نیتریت در خون به سرعت به نیترات اکسید شده، سپس طی فرآیندی هموگلوبین خون را تبدیل به متهموگلوبین تبدیل می کند. در این حالت هموگلوبین توانایی برقراری پیوند با اکسیژن و گاز کربنیک و در نتیجه انتقال آن بین بافت ها و ریه ها را نخواهد داشت.
    هدف
    این مطالعه به منظور بررسی میزان نیتریت و نیترات در منابع آب آشامیدنی شهر سمنان در سال 1381 انجام گرفت.
    مواد و روش ها
    نمونه از کلیه منابع (هر 15 منبع) و در تمام فصل های سال به صورت ماهی یکبار گرفته شد که 120 مورد با حجم نمونه هر کدام 900 ml بوده است. میزان نیتریت و نیترات منابع آب آشامیدنی شهر سمنان در 4 فصل سال 1381 با دستگاه اسپکتروفتومتر DR 2000 آزمایشگاه شرکت آب و فاضلاب سمنان مورد بررسی قرار گرفت.
    نتایج
    در بهارغلظت نیتریت در کلیه منابع و درتابستان درچاه شماره 1شمال شرق و چاه صدا و سیما بیش از حد توصیه شده سازمان بهداشت جهانی (0.2 میلی گرم در لیتر) به دست آمد. ولی در پاییز فقط چاه صدا و سیما مقداری بالاترازاین حد داشت و بالاخره در زمستان مقدارنیتریت کلیه منابع آب شهر کمتر از حد توصیه شده بود.
    غلظت نیترات در بهار فقط در چاه صدا و سیما با غلظت 26 میلی گرم در لیتر در ردیف آب های آلوده و بقیه منابع آب جزء آب های کمی آلوده (کمتر از 20 میلی گرم در لیتر) قرار گرفتند. در تابستان غلظت نیترات در کلیه منابع آب شرب کمتر از 20 میلی گرم در لیتر و جزء آب های کمی آلوده بود. در پاییز تنها چاه صدا و سیما با غلظت 22 میلی گرم در لیتر جزء آب های آلوده و بقیه منابع با غلظت کمتر از 20 میلی گرم در لیتر جزء آب های کمی آلوده و سرانجام در زمستان کلیه منابع با غلظت کمتر از 20 میلی گرم در لیتر جزء آب های کمی آلوده قرار گرفتند.
    نتیجه گیری
    با توجه به طبقه بندی آلودگی آب برحسب وجود نیترات که چنانچه از 20 میلی گرم در لیتر کمتر باشد، آب های کمی آلوده محسوب می شوند، منابع آب شرب شهر سمنان به جزء چاه صداو سیما، در کلیه فصول جزء آب های کمی آلوده قرار داشتند. چاه صدا و سیما در بهار و پاییز جزء آب های آلوده و در تابستان و زمستان جزء آب های کمی آلوده بود.
    کلیه منابع آب در بهار دارای نیتریت بیشتر از حد توصیه شده WHO بودند. همچنین چاه صدا و سیما در مقایسه با سایر منابع تامین کننده آب شرب شهر سمنان آلودگی بیشتری با نیترات و نیتریت داشت.
    کلیدواژگان: آلودگی آب، متهموگلوبینمیا، نیترات، نیتریت
  • محمدرضا باغبان اسلامی نژاد، مجتبی رضازاده ولوجردی، سعید کاظمی آشتیانی، پوپک افتخاری یزدی صفحه 7
    مقدمه
    ماده خارج سلولی به عنوان بخش مهم ریز محیط Microenvironment))، نقش اساسی در نگهداری وضعیت تمایز دارد. در بررسی های گذشته، این اثر در برخی سلول ها از جمله سلول های پوششی لوله رحم و یا رحم مطالعه شده است. در این پژوهش ها، برای حفظ تمایز سلول، علاوه بر ماده خارج سلولی عوامل دیگر ی مانند هورمون ها، فاکتورهای رشد و سلول های داربستی نیز بکار رفته است ولی فراساختار سلول های کشت داده شده به ویژه سلول های لوله رحمی کمترمورد توجه بوده است.
    هدف
    کشت سلول های پوششی لوله رحم و رحم انسان بر روی ژل ECM(Extra Cellular Matrix) در ریز محیط یکسان و بررسی فرا ساختار سلول ها درشرایط کشت.
    مواد و روش ها
    بافت های لوله رحم و اندومتریوم انسان با مراجعه به بیمارستان های ا مام خمینی و رویین تن آرش، تهیه شد. سلول های پوششی را از بافت جدا کرده و بر سطح پلاستیکی ظروف معمولی کشت داده شد و ماهیت پوششی آنها به روش ایمونوسیتوشیمی بررسی شد. سلول های پوششی با استفاده از تریپسین، از ظروف کشت جدا و بر روی ژل ECM کشت داده شد و در پایان فراساختار سلولی با میکروسکوپ الکترونی گذاره بررسی شد.
    نتایج
    سلول های کنترل (سلول های کشت داده شده بر سطح پلاستیک) متمایز نشده و در مقاطع میکروسکوپی به شکل دوکی و کشیده پدیدار شدند. در گروه ژل ECM، سلول های پوششی به شکل استوانه ای با هسته قاعده ای و میکروویلی در سطح رشد کردند که از لحاظ فراساختار شباهت زیادی به سلول های بافتی داشتند. همچنین بررسی ها نشان داد که دو نوع سلول پوششی لوله رحم و رحم، در کشت بر ژل، ویژگی های فراساختاری مشابه دارند و اختلاف عمده آنها (یعنی وجود مژک در سطح سلول لوله رحمی) در شرایط کشت یده نشد.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد ژل ECM به تنهایی، توانایی حفظ تمایز را داشته باشد و نیز کشت دوسلول مختلف در شرایط یکسان، اختلاف فراساختار را به کمترین میزان برساند.
    کلیدواژگان: سلول های اپیتلیوم، ماتریس برون سلولی
  • محمدجعفر مدیرنیا، حسین شجاعی تهرانی، حبیب جلالی صفحه 17
    مقدمه
    داروهای جدید ضد روان پریشی (atypical) در مقایسه با داروهای قبلی به علت عوارض ناچیز خارج هرمی و آثار بهتر درمانی بیشتر استفاده می شوند. در مورد عارضه افزایش قند خون و شاخص توده بدنی بدنبال مصرف این داروها هنوز اتفاق نظر کامل وجود ندارد
    هدف
    بررسی این عوارض در مراجعان روان پریش مصرف کننده اولانزاپین.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه توصیفی- تحلیلی (بررسی یک جمعیت در دو مقطع زمانی) 150 بیمار روان پریش مراجعه کننده به بیمارستان شفا و کلینیک خصوصی رشت (در سال های 85-84) انتخاب شدند.
    معیارهای ورود شامل مبتلایان به روان پریشی با تشخیص از طریق مصاحبه بالینی براساس چهارمین ویرایش تجدید نظر شده تشخیص و آماری(DSMIV-TR)، مصرف کنندگان اولانزاپین و قند خون ناشتای کمتر از 110 میلی گرم در دسی لیتر بود.
    معیارهای حذف شامل افراد با سابقه پاسخ ناکافی و تحمل نکردن اولانزاپین، مصرف کنندگان داروهای روانگردان و مواد مخدر و افراد دریافت کننده داروهای ضدروانپریشی تاخیری در یک ماه اخیر بود.
    شاخص توده بدنی و قند خون ناشتا در آغاز و پایان اندازه گیری شد. فزون بر موارد فوق متغیرهایی چون سابقه بیماری قند در خانواده، نوع بیماری روانی، سن و جنس هم در پرسشنامه درج شد. سپس داده ها در دو نوبت جمع آوری شد و با استفاده از SPSS 11.5 و بر حسب مورد با بکارگیری ابزار آماری مناسب تجزیه و تحلیل شد و a=0.05 مورد پذیرش قرار گرفت.
    نتایج
    79 نفر (52.7%) مونث و 71 تن (%47.3) مذکر بودند 16 نفر (%10.7) افزایش قند خون ناشتا بیش از 110 میلی گرم در دسی لیتر داشتند. 11 نفر (%7.33) دچار دیابت بودند و 5 نفر (3.33%) در اختلال در گلوگز خون ناشتا نشان دادند. میانگین تغییرات قند خون در قبل و پس از درمان t p<0.0001) جفتی) و همچنین میانگین تغییرات شاخص توده بدنی قبل و بعد از درمان t p<0.00001) جفتی) از نظر آماری معنی دار بود. ضریب همبستگی بین تغییر شاخص بدنی و سطح گلوکز خون ناشتا در پایه و پایان به ترتیب 0.218 و 0.249 و معنی دار نبود. در متغیرها بیشترین ارتباط معنی دار از نظر آماری بین تغییر قند خون ناشتا و مصرف بیش از ده میلی گرم اولانزاپین (p<0.006) و سن بیش از 45 سال بدست آمد(p=0.006). ارتباط با اسکیزوفرنی هم تا حدی معنی دار بود (p=0.055). ولی سایر متغیرها (جنس، سابقه خانوادگی دیابت) با تغییر قند خون ارتباط معنی دار آماری نداشت. کمترین ارتباط بین جنس با بروز دیابت بدست آمد (p=0.68).
    نتیجه گیری
    میانگین تغییر گلوگز خون ناشتا و شاخص توده بدنی قبل و پس از مصرف اولانزاپین در مبتلایان به روان پریشی معنی دار بود. این دارو در اسکیزوفرنی، افراد بیش از 45 سال و مصرف کنندگان بیش از ده میلی گرم اولانزاپین در روز باید با احتیاط بیشتری تجویز شود. بررسی بیشتر با کارآزمایی بالینی پی آمدهای دقیق تری را ارایه خواهد کرد.
    کلیدواژگان: اختلالات روان پریشی، اولانزاپین، داروهای ضدروان پریشی، شاخص اندام های بدن، گلوکز خون
  • حمید سوری، محسن رحیمی، حسین محسنی صفحه 26
    مقدمه
    مدیریت از مشاغل پراسترس است، با این حال به مساله استرس های شغلی در مدیران صنایع کمتر پرداخته شده است.
    هدف
    تعیین الگوی اپیدمیولوژیک استرس های شغلی مدیران 70 شرکت گروه صنعتی سایپا است. سنجش استرس با معیارهای مختلف و پرسشنامه های خود تکمیلی و نیز شرکت در جلسه های گروهی انجام شد.
    نتایج
    میانگین سنی افراد مورد مطالعه(440 نفر) 6.43 سال SD=7/3 و میانگین سابقه کار مدیریتی آنان1.12 سال SD=7/7 بود میزان شیوع استرس شغلی معادل 49.5 درصد و مهم ترین عوامل استرس زا به ترتیب استرس ناشی از تصمیم گیری در کار (99.1 درصد)، محدود بودن زمانی (97.3 درصد) و ساعت کارو برنامه زمانی (73.5 درصد) بود. بین میزان شیوع کلی استرس با میانگین سنی اختلاف آماری معنی دار بدست آمد P=0/001، به طوری که مدیران جوان تر بیشتر در معرض استرس بودند.
    نتیجه گیری
    استرس های مدیران تاثیر نامناسب بر سلامت افراد بجا می گذارد و باید برنامه ریزی مداخله ای مناسب در سطح سازمان و اقدام موثر در سطح افراد برای کنترل و پیشگیری از آنها در مدیران جوان تر صورت گیرد.
    کلیدواژگان: تنش، صنعت، کارکنان اداری
  • مطهره گلستان، صدیقه اخوان کرباسی، مهدخت صدر بافقی، مصطفی بهجتی اردکانی، منیره مدرس مصدق، ضیاء اسلامی، راضیه فلاح صفحه 36
    مقدمه
    استامینوفن بیشترین داروی مورد مصرف برای کاهش تب کودکان است که به صورت خوراکی یا داخل مقعد مورد استفاده قرار میگیرد. میزان استامینوفن داخل مقعدی در کاهش تب کودکان در مقایسه با نوع خوراکی آن کاملا مشخص نیست.
    هدف
    این مطالعه برای مقایسه تاثیر استامینوفن خوراکی با دوز استاندارد 15 mg/kg و رکتالی mg/kg 15 درکاهش تب کودکان انجام شده است.
    مواد و روش ها
    تحقیق به صورت کارآزمایی بالینی (Clinical Trial) بر 60 کودک 6 ماهه تا 6 ساله با تب بیش از 39 درجه (مقعدی) انجام شد.
    بیماران به صورت تصادفی در 2 گروه 30 نفره قرار گرفتند. گروه اول استامینوفن رکتال به مقدار 15 mg/kg و گروه دوم هم به همین مقدار استامینوفن خوراکی دریافت کردند و درجه حرارت بدن آنها یک و سه ساعت بعد اندازه گیری شد.
    نتایج
    میانگین کاهش درجه حرارت در 60 و 180 دقیقه پس از مصرف استامینوفن به ترتیب در گروه اول (استامینوفن رکتال) 16±1.07 و 0.25±1.74 و در گروه دوم (استامینوفن خوراکی) 0.19±0.98 و 0.14±1.7 بود.
    نتیجه گیری
    تاثیر استامینوفن خوراکی با دوز استاندارد mg/kg 15و مقعدیmg/kg 15در کاهش تب کودکان مشابه است.
    کلیدواژگان: استامینوفن، تب
  • آذر درویش پور، مژگان لطفی، فریدون صالحی، احمد آقازاده، آلگا حسنی، ناهید عالی صفحه 42
    مقدمه
    سوختگی، یکی از مشکلات عمده سلامت عمومی در سراسر دنیا و مخصوصا در کشورهای در حال توسعه است. در ایران صدمه های ناشی از سوختگی، باعث بیماری و افزایش قابل توجه میزان مرگ و میر، مخصوصا کودکان می شود. عفونت علت اصلی مرگ در این بیماران است. استفاده عاقلانه و بجا از داروهای ضد میکروبی باعث مقاومت کمتر در باکتری ها، تاثیر بیشتر آنها و کاهش خطر سپسیس می شود.
    هدف
    هدف این مطالعه، مقایسه دو داروی آنتی باکتریایی، سیلور سولفادیازین و نیتروفورازون، از نظر مدت التیام، میزان عفونت و هزینه درمانی است.
    مواد و روش ها
    این پژوهش از نوع نیمه تجربی بود که به روش نمونه گیری غیراحتمالی (آسان) به مدت 5 ماه روی 60 بیمار دچار سوختگی بستری در بخش سوختگی کودکان مرکز آموزشی- درمانی سینای تبریز در سال 1384 انجام شد. جامعه پژوهش کودکان بستری در این مرکز بودند که از میان آنها، کودکانی که مشخصات واحدهای مورد پژوهش را داشتند، بعد از آگاه کردن والدین آنان از موضوع تحقیق و در صورت رضایت به عنوان نمونه انتخاب شدند که به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و تجربی قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و چک لیست بود. زخم سوختگی در یک گروه با سیلور سولفادیازین و در گروه دیگر با نیتروفورازون روزانه یکبار پانسمان شدند. برای بررسی وضعیت زخم، بعد از هر تعویض پانسمان، معیارهای وجود عفونت، همچنین وضعیت زخم از نظر وجود بافت گرانولاسیون و اپی تلیزاسیون، بررسی می شد. ضمنا برای هر بیمار سه نوبت کشت زخم با سوآب استریل فرستاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی مانند آزمون نسبت ها و کای دو (c2) و T-test با نرم افزار spssاستفاده شد.
    نتایج
    آنالیزآماری، بین دوگروه تفاوت معنی دار از نظر وجود عفونت بر اساس علایم بالینی (1.000=P) و همچنین ازنظر نتایج میکروب شناسی نشان نداد (0.739=P). نیز تفاوت معنی دار از نظر زمان ایجاد اپی تلیزاسیون بین دو گروه (0.763=P)، تعداد روزهای بستری (0.818 =‍P) و همچنین میزان هزینه بستری (0.969=P) بدست نیامد.
    نتیجه گیری
    در این مطالعه، فرضیه ما مبنی بر وجود تفاوت بین دو دارو رد و ارزش کاربردی دو دارو (سیلور سولفادیازین و نیتروفورازون) مشابه بدست آمد که نشان دهنده آن است که استعمال زیاد یک دارو در درمان، دلیلی برای کارآیی بیشتر آن نیست بنابراین بنظر می رسد که در انتخاب دارو برای درمان بیماران سوختگی باید توجه بیشتری مبذول شود.
    کلیدواژگان: سوختگی، سیلور سولفادیازین، نیتروفورازون، عفونت زخم
  • منوچهر آقاجان زاده، محمدرضا کوهساری، فیض الله صفرپور، عباس قنبری، هدایت ریاضی، حسین همتی، هادی توزنده جانی صفحه 50
    مقدمه
    سرطان مری توموری مهاجم است که پیش آگهی بدی دارد.متاسفانه این تومور بدخیم در شمال ایران بویژه در کرانه های دریای خزر شیوع قابل توجهی دارد و از علل عمده مرگ و میر ناشی از سرطان است.
    انجام عمل جراحی موثرترین روش درمان قطعی و نیز یکی از راه های تسکین در این بیماران است. روش معمول ازوفاگتومی ترانس هیاتال است که با موربیدیته و مرگو میر کمی همراه است
    هدف
    از این بررسی نشان دادن مشخصات بالینی، آسیب شناختی، عوارض و بقا به دنبال ترانس هیاتال ازوفاگوتومی.
    مواد و روش ها
    این مطالعه توصیفی از ابتدای سال 1372 تا نیمه اول 1383 در بیمارستان رازی رشت بر پرونده 162 بیمار انجام شد. بیماران از نظر سن، جنس، درجه دیسفاژی، مرحله ((stageبیماری، عوارض پس از عمل، مرگ ومیر، مرحله سرطان و میزان بقا بررسی شده اند. داده های فوق با نرم افزارEPI-6 پردازش شد.
    نتایج
    102 نفر (70%) مرد و60 نفر (30%) زن بودند. میانگین سنی بیماران 57 سال بود. 29% شهری و 71% روستایی بودند. دیسفاژی شایع ترین علامت در آنها بود (100%). شایعترین محل تومور در ثلث تحتانی (56%) و ناحیه کاردیا (22%) بود. به علت بازشدن پلور، در (47.1%) بیماران نیاز به گذاشتن لوله توراکوستومی بعداز عمل و به علت آسیب طحال اسپلنکتومی در 9.8% پیش آمد و آسیب عصب رکورنت حنجرهای در 4% بیماران دیده شد.18.4% بیماران نیاز به تهویه مکانیکی پیدا کردند پنومونی مدیاستینیت و شیلوتوراکس بترتیب در 10، 2 و 2% آنها مشاهده شد. 13% نشت از محل آناستوموز در گردن داشتند. 83.81% در مدت دو هفته پس از جراحی مرخص شدند (4±9.94 روز). مرگ و میر بیمارستانی پس از جراحی در14% بیماران رخ داد.بقا 1، 2، 3، 4 و 5 ساله به ترتیب 80، 50، 40، 30، و 20% بود.
    نتیجه گیری
    در بررسی ما بروز عوارض و میزان مرگ ومیر با نتایج مطالعات قبلی تفاوت بارزی نداشت و ا زسوی دیگر در مقایسه با انجام روش ترانس توراسیک که در برخی مراکز توصیه می شود عوارض بیشتری هم به دنبال نداشته است. بنابراین پیشنهاد می شود تا ازوفاژکتومی ترانس هیاتال با انتخاب مناسب بیماران به عنوان روش ترجیحی در درمان قطعی و تسکینی سرطان ثلث تحتا نی مری مد نظر قرار گیرد.
    کلیدواژگان: برداشتن مری، سرطان های مری، عوارض پس از عمل جراحی
  • فرزاد امیدی کاشانی، علیرضا هوتکانی صفحه 58
    مقدمه
    در مواردی از هالوکس والگوس که واروس متاتارس اول سهم عمدهای در تغییر شکل داشته باشد، استئوتومی پروکسیمال متاتارس یکی از اجزای اساسی درمان است.
    هدف
    هدف این مطالعه، بررسینتایج استئوتومی پروکسیمال متاتارس به صورتگوهای باز باجراحی نسج نرمدیستال در درمان موارد متوسط وشدیدهالوکس والگوس است.
    مواد وروش ها
    در این مطالعه که بر روی 22 پا (16 بیمار) انجام شده است، بعد از جراحی نسج نرم دیستال، با استفاده از قطعه بونیون، اقدام به استئوتومی اپن وج مدیال پروکسیمال متاتارس اول شد، سپس محل استئوتومی با پیچ محکم گردید. موارد با زاویه مفصلی دیستال متاتارسال (DMAA) غیرطبیعی از مطالعه کنار گذاشته شده اند. بیماران به طور متوسط به مدت 13 ماه (6 ماه تا 3 سال) پیگیری شدند و در این مدت نتایج جراحی به صورت ابژکتیو و سابژکتیو بررسی شده است.
    نتایج
    از 16 بیمار جراحی شده 13 نفر زن بودند. زاویه متوسط هالوکس والگوس و اینترمتاتارسال قبل از عمل به ترتیب 38 و 18 بود که بعد از جراحی به 13 و 6 رسید. زوایای هالوکس والگوس (HVA) و اینترمتاتارسال (IMA) در بیمارانی که بعد از عمل در مفصل متاتارسوفلانژیال اول درد داشتند به طور معنی دار بیشتر از بیمارانی بود که بعد از عمل درد نداشته اند. حدود 86% موارد هم از نظر ابژکتیو و هم سابژکتیو نتایج خوب و عالی داشته اند.
    نتیجه گیری
    این روش جراحی در درمان هالوکس والگوس متوسط و شدید، ساده و کارآمد است و قادر است علایم بیمار را برطرف کند ولی لازمه آن، توجه دقیق به تکنیک جراحی است تا بتوان نتایج رضایت بخشی به دست آورد.
    کلیدواژگان: استخوان شکافی، استخوان های کف پا، کف پا، مفصل های مچ پا، ناهنجاری ها شست پا
  • محمد منصوری، الهام بیدآبادی، عبدالرسول سبحانی صفحه 65
    مقدمه
    مطالعاتی مبنی بر ارتباط بین آنمی فقر آهن و تشنج ناشی از تب در دنیا انجام شده ولی تاکنون یافته های اولیه پاسخ قطعی و قانع کننده ای نداشته است. با توجه به شیوع نسبتا بالای آنمی و تب- تشنج در کودکان، اهمیت و قابل پیشگیری بودن آنها و درمان پذیری آنمی فقر آهن در این پژوهش سعی در بررسی بیشتر ارتباط احتمالی این موارد شده است.
    هدف
    بررسی ارتباط آنمی فقرآهن با اولین نوبت تشنج ناشی از تب در کودکان 6 ماه تا 5 سال در بیمارستان 17 شهریور رشت در سال های 1384 تا 1385.
    مواد و روش ها
    مطالعه مقطعی با انتخاب گروه کنترل صورت گرفت. بررسی در یک گروه 200 نفری دچار تب- تشنج و گروه دیگر 200 نفری تب دار ولی بدون تب- تشنج، با تطبیق سن و جنس به صورت آینده نگر پس از بستری انجام شد، با اندازه گیری شاخص های کفایت آهن بدن شامل هموگلوبین (HB), حجم متوسط سلولی (MCV), هموگلوبین متوسط سلولی (MCH), هماتوکریت متوسط سلولی (MCHC) و میزان پلاسمایی فریتین, آهن و ظرفیت کل اتصالی آهن ( TIBC) و آنالیز آماری کای دو Chi square و T-test نرم افزار SPSS ویرایش دهم انجام شد.
    نتایج
    از 400 کودک، 233 نفر(58.2%) پسر و 167 نفر (41.8%) دختر بودند و از 200 مورد دچار تب و تشنج، 118 نفر پسر (59%) و 82 نفر (41%) دختر بودند. متوسط HB=10/84 ± 1/16, MCV=77/5 ± 6/6, و MCH= 25/3 ± 2/78 در گروه تشنجی بیشتر از گروه کنترل و فاقد تفاوت معنی دار و متوسط Fe=58/55 ± 35/35 (P=0/003) آهن سرم, TIBC= 320/89 ± 49/4 (P=0/002) وFerritin= 100/23 ± 114/3 فریتین (P=0/005) در گروه تشنج مؤید وجود موارد آنمی کمتر نسبت به گروه کنترل بود و همگی دارای تفاوت معنی دار بودند. علاوه بر این از 184 نفر (46%) دچار آنمی فقر آهن، 96 نفر (52.1%) تشنج نداشتند و 88 نفر (47.9%) تشنج کرده بودند که تفاوت آماری معنی دار در تب و تشنج با زمینه آنمی فقر آهن وجود نداشت که با Odd Ratio=1/175 نقش حفاظتی آنمی برای تب و تشنج مطرح نیست.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد ارتباطی بین آنمی فقر آهن و بروز اولین نوبت تب وتشنج وجود نداشته باشد.
    کلیدواژگان: حمله های صرعی ناشی از تب، کم خونی فقر آهن، کودکان
  • زیبا ظهیری، سیده هاجر شارمی، رویا فرجی، مریم اصغرنیا، زهرا عطرکار روشن صفحه 73
    مقدمه
    سن زن می تواند یکی از عوامل خطر مهم در به مخاطره انداختن پیامد بارداری باشد. در برخی مطالعات ارتباط بین سن بالا و پائین با عوارض نامطلوب بارداری مطرح شده است.
    هدف
    بررسی ارتباط بین سن زن و عوارض نامطلوب بارداری.
    مواد و روش ها
    در مطالعه ای مقطعی- تحلیلی پیامد حاملگی در زنان مراجعه کننده برای زایمان به بیمارستان الزهرا (س) ارزیابی شد. متغیرها شامل فشارخون، دیابت، عوارض جفت (دکولمان و جفت سرراهی)،زایمان زودرس و پارگی کیسه آب بود که برحسب متغیر سن در سه گروه 16 £ سال،17 تا 34 سال و 35 3 ساله مقایسه و ارزیابی شدند. زنان باردار 16 £ سال نولی پار بوده اما دو گروه 17 تا 34 سال و 35 3 سال از نظر پاریتی همسان شدند. تجزیه و تحلیل نهایی با نرم افزار آماری SPSS.9 و آزمون آماری کای دو انجام شد.
    نتایج
    پرونده پزشکی 6045 نفر از زنان با سن حامگی بیش از20 هفته بررسی شد. از این میان 52نفر (8/0%) در گروه سنی 16£ سال، 5406 نفر (89.4%) 17 تا 34 سال و 587 نفر(9.8%) در گروه سنی 35 3 سال قرارداشتند.
    یافته ها نشان داد که فشارخون القا شده حاملگی، دیابت حاملگی،دکولمان، جفت سرراهی، پارگی زودرس کیسه آب، پرزانتاسیون غیرطبیعی، زایمان زودرس و میزان سزارین در گروه های سنی 16 £، 17 تا 34 و 35 3 ساله اختلاف آماری معنی دار دارد (P<0/05). اما توزیع فراوانی پارگی زودرس کیسه آب برحسب این گروه های سنی ارتباط آماری معنی دار نداشت (P>0/05).
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد که حاملگی در 35 3 سالگی در مقایسه با نوجوانی با خطرهای خاصی همراه باشد. بنابراین آگاهی از این عوارض در برنامه ریزی برای ارایه خدمات مناسب پره ناتال نقش بسزایی خواهد داشت.
    کلیدواژگان: آبستنی، پیامد آبستنی، سن مادری
  • روشنک غفاری، زهرا دلیلی صفحه 79
    مقدمه
    تشخیص کیست احتباسی سینوس به مفهوم وجود واکنش التهابی در سینوس است که با توجه به گزارش آن در مناطق مختلف و مشاهده فراوان در این منطقه جغرافیایی بر آن شدیم تا فراوانی این کیست را در رادیوگرافی پانورامیک مورد بررسی قرار دهیم زیرا رادیوگرافی پانورامیک محدودیت رادیوگرافی واترز را در بررسی ضایعات کوچک کف سینوس به علت سوپرایمپوزیشن دندان مولر و استخوان پتروس ندارد و می توان از آن به عنوان یکی از رادیوگرافی های معمول در دندانپزشکی پرداخت که در آن نه تنها سیستم دنتوآلوئولار بلکه توده های بافت نرم سینوس را نیز می توان بررسی کرد.
    هدف
    بررسی فراوانی کیست احتباسی سینوس در رادیوگرافی پانورامیک در شهرستان رشت از ابتدای زمستان 1382 تا ابتدای زمستان 1383.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 1422 رادیوگرافی پانورامیک تهیه شده توسط دستگاه پلان مکا در مدت یکسال در شهر رشت توسط دو نفر رادیولوژیست فک و صورت مطالعه شدند و اطلاعات بر اساس بود یا نبود و تعداد ضایعات، نوع دیواره درگیر در سینوس ماگزیلا ماه تهیه رادیوگرافی, سن و جنس بیمار مرتب شدند. یافته ها به کمک نرم افزار SPSS و آزمون مجذور کای و t-test ارزیابی آماری شدند.
    نتایج
    فراوانی این کیست ها 4% گزارش شد که در مردان بیش از زنان، 90 درصد منفرد و 10% متعدد بودند. شایع ترین محل درگیری در ناحیه کف سینوس بود و بیشترین فراوانی را در ماه های خرداد و دی شاهد بودیم.
    نتیجه گیری
    فراوانی آن در مقایسه با نتیجه تحقیقات دیگر بیشتر به دست آمد که میتواند مؤید تاثیر نوسان دما و افزایش عوامل التهابی و آلرژیک در بروز آن و در ماه های مختلف سال باشد. ضمنا درگیری کف سینوس به صورت ضایعه منفرد و احتمال وقوع بیشتر آن در مردان (به نسبت زنان) از یافته های دیگر این تحقیق است.
    کلیدواژگان: پرتونگاری پانورامیک، سینوس فک بالا، کیست های فک
  • حمید نشاندار اصلی، یوسف جهاندیده صفحه 84
    مقدمه
    یکی از مشکلات عدیده دندانپزشکان و تکنسین ها شکست آکریل ماده اصلی پروتز کامل است. هرچه پلیمریزاسیون آکریل کامل تر باشد، بسته به کیفیت ساخت آکریل، استحکام آن در برابر شکستن بیشتر می شود.
    هدف
    بررسی کیفیت آکریل گرماپخت آکرو پارس و مقایسه با آکریل های گرما سخت بایر و میدوی برای کمک به رفع کاستی های آن.
    مواد و روش ها
    10 نمونه از سه نوع آکریل گرما سخت به ابعاد 2.5×10×65 میلیمتر ساخته و به گروه های 1- آکروپارس 2- میدوی و 3- بایر، تقسیم شدند. با دستگاه اینسترون به این نمونه ها با سرعت 5 میلیمتر در دقیقه نیرو وارد و استحکام عرضی آنها اندازه گیری شد.
    نتایج
    میانگین استحکام عرضی در گروه 1Mpa 32/1 ± 96/65 و در گروه 2 و 3 به ترتیب 81.08±1.02 وMpa 84.30±1.19 به دست آمد که گروه 1 (آکروپارس) نسبت به گروه های 2 و 3 اختلاف آماری معنی دار نشان داد.
    نتیجه گیری
    با توجه به میانگین استحکام عرضی نمونه ها، مشخص شد که آکریل گرما سخت آکروپارس در مقایسه با نمونه های مشابه خارجی اختلاف معنی دار دارد. ولی از نظر آزمون ISO 1567 با میزان قابل قبول MPa 65، مورد تایید است.
    کلیدواژگان: پلیمرها، دست دندان کامل، رزین های آکریلی
  • زهرا کلانتری، حسین جعفری صفحه 89
    مقدمه
    ایجاد زخم معده فرایندی چندعاملی است که در پیدایش آن تغییر عروق، ترشح مخاطی و اسید معده و نیز بیوشیمی مخاط لولهی گوارش دخیل است. آسپیرین به عنوان داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) با وجود خواص درمانی بسیار زیاد، میتواند باعث ایجاد آسیب های مخاطی در معده شود.
    این آسیب از وقفه در ساخت مخاط معده، افزایش تشکیل رادیکال های آزاد و مهار ساخت پروستاگلاندین های PGI1 وPGE2 ناشی می شود. از مهم ترین کاربردهای کلم برگ در طب سنتی کاربرد در دردهای دستگاه گوارش است.
    هدف
    بررسی اثر عصاره کلم برگ در پیشگیری و درمان زخم معده ناشی از آسپرین در موش صحرایی.
    مواد و روش ها
    پس از 48 ساعت گرسنگی در 48 موش صحرایی، با سوسپانسیون آسپرین و بر پایه شرایط استاندارد زخم معده ایجاد شد. یکساعت پیش از تجویر آسپرین به گروه های سه گانه موش ها مقادیر مختلف عصاره کلم برگ به صورت خوراکی تجویز شد. همچنین به گروه های سهگان های دیگر از موش ها مقادیر مختلف عصاره گیاه پس از تجویز آسپرین تا یک هفته به صورت خوراکی داده شد. در هر دو حالت معده حیوانات بعد از گیوتینه شدن بیرون آورده و از انحنای بزرگ باز شد و زخم ها بر پایه معیار J. Score از نظر نشانه های زخم ارزیابی شدند. سپس بررسی های آماری با آزمون های T. Student و واکاری واریانس تحت نرم افزار SPSS انجام شد.
    نتایج
    یافته ها نشان داد که عصاره کلم برگ به میزان mg/kg 100 بیشترین اثر را در پیشگیری از زخم معده ناشی از آسپرین دارد (P<0.01) ولی دوزmg/kg 200آن در درمان (P<0.05) موثرترین مقدار بود.
    نتیجه گیری
    به طور کلی، کلم برگ می تواند در پیشگیری و درمان زخم معده به ویژه پیشگیری مورد استفاده قرار گیرد. شاید اثر این گیاه بر زخم معده اثری همانند پروستاگلاندین E یعنی مهار ترشح اسید، تحریک ترشح بیکربنات سدیم و تغییر PH معده باشد که این مساله می تواند توسط محققان مورد بررسی قرار گیرد.
    کلید واژه: آسپرین، زخم معده، گیاهان، پزشکی، موش های صحرایی
    مقدمه
    ایجاد زخم معده فرایندی چندعاملی است که در پیدایش آن تغییر عروق، ترشح مخاطی و اسید معده و نیز بیوشیمی مخاط لولهی گوارش دخیل است. آسپیرین به عنوان داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) با وجود خواص درمانی بسیار زیاد، میتواند باعث ایجاد آسیب های مخاطی در معده شود.
    این آسیب از وقفه در ساخت مخاط معده، افزایش تشکیل رادیکال های آزاد و مهار ساخت پروستاگلاندین های PGI1 وPGE2 ناشی می شود. از مهم ترین کاربردهای کلم برگ در طب سنتی کاربرد در دردهای دستگاه گوارش است.
    هدف
    بررسی اثر عصاره کلم برگ در پیشگیری و درمان زخم معده ناشی از آسپرین در موش صحرایی.
    مواد و روش ها
    پس از 48 ساعت گرسنگی در 48 موش صحرایی، با سوسپانسیون آسپرین و بر پایه شرایط استاندارد زخم معده ایجاد شد. یکساعت پیش از تجویر آسپرین به گروه های سه گانه موش ها مقادیر مختلف عصاره کلم برگ به صورت خوراکی تجویز شد. همچنین به گروه های سهگان های دیگر از موش ها مقادیر مختلف عصاره گیاه پس از تجویز آسپرین تا یک هفته به صورت خوراکی داده شد. در هر دو حالت معده حیوانات بعد از گیوتینه شدن بیرون آورده و از انحنای بزرگ باز شد و زخم ها بر پایه معیار J. Score از نظر نشانه های زخم ارزیابی شدند. سپس بررسی های آماری با آزمون های T. Student و واکاری واریانس تحت نرم افزار SPSS انجام شد.
    نتایج
    یافته ها نشان داد که عصاره کلم برگ به میزان mg/kg 100 بیشترین اثر را در پیشگیری از زخم معده ناشی از آسپرین دارد (P<0.01) ولی دوزmg/kg 200آن در درمان (P<0.05) موثرترین مقدار بود.
    نتیجه گیری
    به طور کلی، کلم برگ می تواند در پیشگیری و درمان زخم معده به ویژه پیشگیری مورد استفاده قرار گیرد. شاید اثر این گیاه بر زخم معده اثری همانند پروستاگلاندین E یعنی مهار ترشح اسید، تحریک ترشح بیکربنات سدیم و تغییر PH معده باشد که این مساله می تواند توسط محققان مورد بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: آسپرین، زخم معده، گیاهان، پزشکی، موش های صحرایی
  • سعید آصف زاده، مریم رفعتی صفحه 95
    مقدمه
    آگاهی از چگونگی بازآموزی و به روزکردن اطلاعات گروه پزشکی و تعیین میزان کاربرد اینترنت در این امر برای ارتقای کیفیت بازآموزی ضروریست.
    هدف
    شناسایی نحوه استفاده گروه پزشکی از اینترنت و منابع دیگر برای روزآمد نگاه داشتن اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی قزوین.
    مواد وروش ها
    در این مطالعه توصیفی به صورت تصادفی پرسشنامه ای برای نیمی ازگروه پزشکان و دندانپزشکی استان قزوین ارسال شد که 399نفر پاسخ دادند و اطلاعات بدست آمده مورد پردازش و تفسیر قرار گرفت.
    نتایج
    تعداد پاسخ دهندگان 399 نفر بودند که52.8 درصد پزشک عمومی، 2.1 درصد دستیار پزشکی، 8.26 درصد متخصص در رشته پزشکی، 2.8 درصد فوق تخصص در رشته پزشکی، 11.9 درصد دندانپزشک عمومی و 3.6 درصد دندانپزشک متخصص بودند.69.7 درصد بهترین منبع بازآموزی را مطالعه کتاب و 24.6 درصد استفاده از اینترنت و پست الکترونیکی و28.1 درصد مطالعه مجله های خارجی و 26.8 درصد شرکت در سمینارها کارگاه ها را ذکر کردند. در مقایسه، گروه پزشکان به طور متوسط 14 ساعت و دندانپزشکان 19 ساعت در ماه به مطالعه می پرداختند. دلیل استفاده نکردن برخی از افراد از اینترنت در 45.8 درصد دسترسی نداشتن و 40 درصد آشنا نبودن با سیستم رایانه و اینترنت بود.وقت گروه مورد مطالعه به طور متوسط در هفته 5 ساعت به آموزش،9ساعت به مطالعه، 2.5 ساعت به پژوهش،4 ساعت به شرکت در جلسه ها و 35 ساعت به ویزیت اختصاص می یافت.
    نتیجه گیری
    با توجه به اهمیت تکنولوژی اطلاعاتی پیشنهاد می گردد برای استفاده بهتر پزشکان اقداماتی نظیر برگزاری کارگاه های آموزشی و گسترش امکانات نرم افزاری و سخت افزاری در مراکزآموزشی- درمانی و ایجاد سایت هایی برای بازآموزی با اختصاص دادن امتیاز و نیز ایجاد کتابخانه الکترونیکی در دانشگاه انجام شود.
    کلیدواژگان: اینترنت، بازآموزی حرفه ای، پزشکان، تکنولوژی اطلاعات، دندانپزشکان
  • مهندس شهیاد آذری حمیدیان، محمدرضا یعقوبی ارشادی، عزت الدین جوادیان، ایرج مویدی، مهندس محمدرضا عبایی صفحه 102
    مقدمه
    دایروفیلاریازیس یا دایروفیلاریوزیس بیماری متازئونوز منتقله توسط انواعی از پشه ها (دوبالان: کولیسیده) است. عامل آن گونه های مختلف نماتود جنس دایروفیلاریا (Dirofilaria) (Spirurida: Onchocercidae) هستند. مخزن بیماری غالبا سگ سانان و انتشار آن جهانی است. دایروفیلاریازیس انسانی هم اکنون به عنوان یک بیماری زئونوز نوپدید طبقه بندی می شود.
    هدف
    این مقاله با هدف بررسی تمامی تحقیق های گذشته و گزارش های موجود در ایران به همراه آخرین اطلاعات جهانی در مورد دایروفیلاریازیس به منظور فراهم آوردن زمینه مناسب برای مطالعه های بعدی تهیه شده است
    مواد و روش ها
    از اولین گزارش دایروفیلاریازیس در ایران در سال 1969 (1348 خورشیدی) تا سال 2005 (1384 خورشیدی) تمامی موارد انسانی و حیوانی بیماری به صورت گذشته نگر مورد بررسی قرار گرفته و داده های مهم شامل گونه انگل و میزبان حیوانی، انتشار، درصد آلودگی و موارد انسانی استخراج و پردازش شده است. همچنین به طور مختصر سیر تکاملی انگل، بیماری زایی، تشخیص، درمان، کنترل و آخرین وضعیت این بیماری در جهان مرور شده است.
    نتایج
    تاکنون دو گونه از جنس دایروفیلاریا، دایروفیلاریا ایمیتیس (Dirofilaria immitis) و دایروفیلاریا ریپنز (D. repens) از ایران گزارش شده است. در این ارتباط نه مورد انسانی بیماری شامل چهار مورد زیرجلدی و دو مورد چشمی دایروفیلاریا ریپنز، یک مورد نادر دایروفیلاریا ایمیتیس در هیدروسل ناحیه بیضه و دو مورد ریوی (به احتمال دایروفیلاریا ایمیتیس) یافت و گزارش شده است. دایروفیلاریازیس انسانی و حیوانی در مجموع از یازده استان ایران گزارش شده است. گونه دایروفیلاریا ایمیتیس در استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، گلستان، مازندران و هرمزگان و گونه دایروفیلاریا ریپنز از استان های تهران، خراسان رضوی، گیلان و مازندران مشاهده شده است. گونه دایروفیلاریا ایمیتیس در سگ (با فراوانی %36.8–0.95)، شغال (%57.1–7.5)، روباه (%50-5.7)، گرگ (%50-20) و گربه (%0.8) و گونه دایروفیلاریا ریپنز در سگ (%60.8-1.4) و شغال (%10) از مناطق مختلف کشور یافت شده است.
    نتیجه گیری
    داده ها در مورد بیماری دایروفیلاریازیس در ایران خواه از نظر مناطق بررسی شده یا جنبه های مختلف بیماری تا حدودی پراکنده است. بررسی بیشتر به ویژه در نقاطی از کشور که تحقیقی در آنها صورت نگرفته ضروری به نظر می رسد. اطلاعی در مورد ناقلین بیماری در ایران در دست نیست.
    کلیدواژگان: دایروفیلاریا، عفونت با دایروفیلاریا، نماتودها
  • نمایه مقالات مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان
    حسن عباسپور، زرخاتون مهدی زاده صفحه 114