مجله پزشکی بالینی ابن سینا
سال پانزدهم شماره 1 (پیاپی 47، بهار 1387)

نظر به اهمیت موضوع خودکشی در مجموعه برنامه های بهداشت روانی در دنیا، به رغم مطالعات انجام شده در ایران هنوز جای بررسی های همه گیر شناسی در این زمینه خالی است. این مطالعه به تعیین شیوع رفتارهای خودکشی در جمعیت شهری کرج در سال 1384 پرداخته است.
در این مطالعه توصیفی مقطعی شهر کرج با جمعیت حدود یک میلیون نفر به عنوان محیط پژوهش انتحاب گردید. 2300 نفر به عنوان نمونه این تحقیق به صورت تصادفی ساده از فهرست فیش برق خانه ها از میان افراد 15 سال به بالای اعضاء خانواده ها انتخاب گردیدند. پرسشنامه استفاده شده در SUPRE-MISS در این مطالعه بکار گرفته شد.
حدود 65 % آزمودنی ها زن، 2/57% آنها متاهل، و اکثریت آنها تحصیلات در حد دبیرستان داشتند (48%). زنان خانه دار بیشترین تعداد را در میان گروه های شغلی تشکیل داده بودند (3/43%). طبق نتایج بدست آمده شیوع رفتارهای خودکشی در طول عمر به ترتیب 7/12، 2/6 و 3/3 در صد و در 12 ماه 7/5، 9/2 و 1 در صد بود.
نتیجه نهائی: رفتارهای خودکشی در ایران برخلاف خودکشی منجر به فوت شیوعی مشابه کشورهای غربی دارد.

کیفیت خواب می تواند روی سلامت و عملکرد روزانه انسان تاثیر داشته باشد. از سوی دیگر هر انسان دارای صفات شخصیتی نسبتا ثابتی است که با آنها زندگی کرده و از نظر شغلی، اجتماعی و بین فردی تعامل می نماید. نظر به اهمیت چگونگی خواب و از آنجا که ارتباط اغتشاش خواب با صفات شخصیتی کمتر از سایر اختلالات روانپزشکی مورد توجه واقع شده است، این مطالعه با هدف تعیین صفات شخصیتی و الگوی خواب دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان و رابطه صفات مذکور با الگوی خواب انجام گرفته است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی است و روی 150 نفر دانشجوی پزشکی انجام شده که بصورت تصادفی وارد مطالعه شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه Pittsburgh و MMPI و چک لیستی برای اطلاعات دموگرافیک بوده است. اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS10 و توسط آزمون آماری X2 مورد آنالیز قرار گرفته است.
یافته های مطالعه نشان داد 48 درصد از واحدهای مورد پژوهش دچار اغتشاش در خواب هستند. فراوانی صفات شخصیتی خود شیفته، نمایشی و مرزی (کلاستر B) در بین دانشجویان، از سایر موارد بیشتر بود. متوسط خواب شبانه روزی 01/2± 95/8 ساعت بود. بین اغتشاش خواب و صفات شخصیتی، ارتباط معناداری بدست نیامد.
نتیجه نهایی: تعداد قابل توجهی از دانشجویان پزشکی دچار آشفتگی در خواب شبانه هستند. با توجه به اینکه این موضوع می تواند سلامت و عملکرد روزانه آنان را تحت تاثیر قرار دهد، لازم است مطالعات بیشتر و گسترده تری روی آن صورت پذیرد.

درمان بیماران مبتلا به افسردگی اساسی با مشکلا تی همراه است و تاثیر نسبی درمان دارویی و شناخت درمانی در درمان افسردگی هنوز موضوع قابل بحثی است. هدف از این مطالعه تعیین تاثیر سه روش دارو درمانی، شناخت درمانی و دارو درمانی توام با شناخت درمانی در درمان بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود.
این پژوهش یک مطالعه تجربی بود و 120 بیمار مبتلا به افسردگی اساسی به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند که گروه اول با شناخت درمانی، گروه دوم با داروی ضد افسردگی و گروه سوم با ترکیبی از داروی ضد افسردگی و شناخت درمانی تحت اقداما ت درمانی قرار گرفتند. آزمون افسردگی بک (Beck) معیار میزان تغییرات علائم افسردگی و بهبودی پس از انجام مداخلات درمانی بوده است.
یافته ها نشان داد که اقدامات شناخت درمانی، دارو درمانی و شناخت درمانی توام با دارو درمانی به طور معنی داری در درمان افسردگی مؤثر بوده است. و بین روش دارو درمانی و شناخت درمانی اختلاف معنی دار وجود نداشته است اما بین روش های شناخت درمانی و دارو درمانی با شناخت درمانی توام با دارو درمانی اختلاف معنی دار وجود داشت.
نتیجه نهایی: در نهایت با توجه به آزمون های آماری روش های درمانی را از نظر میزان تاثیر آنها در بهبودی اختلال افسردگی اساسی بدین شکل میتوان رتبه بندی نمود:1)روش شناخت درمانی توام با دارو درمانی 2) روش دارو دررمانی 3)روش شناخت درمانی.

درد زایمانی از انواع درد حاد محسوب می شود و در مورد حذف و یا کاهش آن در طی مراحل زایمان روش های گوناگونی بکار رفته است، اخیرا" تزریق داخل نخاعی سوفنتانیل انتخاب ارجح و توصیه شده از سوی منابع رسمی در زایمان بی درد اعلام شده است. بهمین منظور این مطالعه با هدف تعیین تاثیر سوفنتانیل تک دوز داخل نخاعی بر طول مدت زایمان و بی دردی زائوهای شکم اول انجام گرفت.
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی می باشد که در آن تعداد 60 نفر از زائوهای شکم اول واجد شرایط ورود به مطالعه بطور اتفاقی و به تعداد مساوی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. در گروه مورد مقدار 10 میکروگرم سوفنتانیل (2میلی لیتر) به همراه یک میلی لیتر نرمال سالین از طریق یک سوزن اسپاینال شماره 25 به داخل کانال نخاعی تزریق گردید و سپس به مدت 120 دقیقه شدت درد بوسیله شاخص ارزیابی درد (VAS) اندازه گیری شد، طول مدت مراحل زایمان، تغییرات فشار خون و ضربان قلب و تنفس مادران، تعداد ضربان قلب جنین و آپگار نوزادان در دقیقه اول در دو گروه اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه گردید. عوارض احتمالی ناشی از تجویز سوفنتانیل داخل نخاعی در گروه مورد، بررسی و مراقبت گردید. در گروه شاهد بنا به روال معمول از هیچ نوع دارو و یا روشی جهت ایجاد بیدردی حین زایمان استفاده نشد. اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار EPI6 و با استفاده از آزمونهای آماری t-test و 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت در مقایسه دو گروه مورد و شاهد مشخص گردید که سوفنتانیل داخل نخاعی باعث طولانی شدن مرحله اول زایمان نشده است. میانگین مدت زمان بی دردی 2879 دقیقه بوده است و همچنین باعث هیپوتانسیون، تغییرات ضربان قلب و یا دپرسیون تنفسی نگردیده است. مقایسه تغییرات ضربان قلب جنین نشان داد که سوفنتانیل داخل نخاعی باعث ایجاد اختلال عملکردی در جنین نمی شود و تاثیری بر آپگار نوزادانی که مادرانشان از این روش بیدردی بهره گرفته اند نداشته است. در بین عوارض ناشی از کاربرد مخدرها، بیشترین عارضه مشاهده شده خارش با انسیدانس 3/83% بوده است. سوفنتانیل داخل نخاعی باعث ایجاد تهوع و استفراغ در هیچیک از زائوها نشد.
نتیجه نهائی: سوفنتانیل داخل نخاعی با توجه به سریع الاثر بودن آن و همچنین ناچیز بودن عوارض جانبی بر روی مادر و جنین و طولانی نکردن مدت زایمان داروی مناسبی برای اداره بیدردی حین زایمان و در مرحله اول آن می باشد.

حدود 22% از حاملگی ها به حد 40 هفته یا بیشتر می رسند. در مطالعات متعدد بر تاثیر پروستاگلندین (PG) در بهتر کردن وضعیت سرویکس و نمره بیشاپ، و نیز کوتاه کردن مدت القاء زایمان اشاره شده است. همچنین برهنه کردن پرده ها(stripping) نیز به عنوان یکی از راهکارهای موثر در کاهش میزان حاملگی های بعد از موعد مطرح می باشد. در این مطالعه به مقایسه تاثیر این دو روش در کاهش زمان درد زایمان (لیبر) پرداخته شده است.
این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده بود که در آن زنان باردار شکم اول و دوم که سن بارداری 40 هفته یا بیشتر داشتند مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد نمونه در هرگروه 30 نفر بود که به طور تصادفی به 2 گروه مساوی شامل گروه A: برهنه کردن پرده ها و گروه B: شیاف پروستا گلندین E1(میزوپروستول) تقسیم شدند. اطلاعات حاصله با آزمون t-test مورد مقایسه قرار گرفتند.
میانگین مدت زمان لیبر در گروه استفاده کننده از شیاف PG (پروستا گلندین) برابر با 8/8 8/11 ساعت و میانگین مدت زمان لیبر در گروه برهنه کردن پرده ها 8/69/11 ساعت بود. همچنین میانگین میزان تغییر نمره بیشاپ در گروه استفاده کننده از شیاف PG برابر با 86/1 7/3 و میانگین نمره بیشاپ در گروه برهنه کردن پرده ها برابر 81/04 بود.
نتیجه نهایی: کارایی هر دو روش استفاده از شیاف پروستا گلندین و برهنه کردن پرده ها در کوتاه شدن زمان لیبر یکسان است و هیچ یک از دو روش برتری خاصی بر دیگری ندارد.

روش های مختلفی برای تخمین میزان رشد و وزن جنین وجود دارند که اندازه گیری فاصله بین قله رحم و لبه بالائی سمفیزپوبیس (SFH) و سونوگرافی از مهمترین آنان است. با توجه به حساسیتها و ویژگی های متنوعی که از این تست در جوامع مختلف به دست آمده است بر آن شدیم تا میزان حساسیت و اختصاصی بودن این آزمون ساده و ایمن و ارزان را در مقایسه با اولتراسونوگرافی داپلر در تشخیص عقب ماندگی رشد جنین (IUGR) بسنجیم.
این مطالعه از نوع آزمون تشخیصی تحلیلی بود که در یک مقطع زمانی مشخص برای 550 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به مراکز درمانی، اندازه گیری دقیق ارتفاع رحم (Fondal Height) انجام شد. در مواردی که اندازه گیری سریال ارتفاع رحم بیش از 4 سانتیمتر اختلاف با سن حاملگی داشت بیماران کاندید انجام سونوگرافی داپلر گردیده و بر اساس این اندازه گیری اقدام درمانی یا حمایتی مناسب برای آنان انجام گرفت، پارامترهای همراه مانند مشخصات دموگرافیک، تاریخچه مامائی، و یافته های سونوگرافی B-mode بیماران از نظر حجم مایع و درجه رسیدگی جفت بررسی گردید نهایتا" بر اساس گزارش وزن نوزادان و معاینات متخصصان نوزادان تشخیص صورت گرفت و میزان ویژگی و حساسیت اندازه گیری سریال فوندال هایت در تشخیص عقب ماندگی رشد جنین برآورد گردید و با نتایج اولتراسونوگرافی داپلر مقایسه شد.
متوسط سن زنان حامله 9/4 ±2/25 سال و متوسط پاریتی 7/0 ±3/1 بود. شیوع کلی IUGR در جمعیت مورد مطالعه بر اساس گزارش نهایی 4/9% بود و حساسیت اندازه گیری سریال فوندال هایت 7/44% و میزان ویژگی آن 8/93% بود. ارزش پیشگویی مثبت (PPV) این تست 8/44% و ارزش پیشگویی منفی (NPV) آن 6/94% بود، میزان حساسیت سونوگرافی داپلر 9/90% و ویژگی آن 100% بدست آمد.
نتیجه نهائی: بر ارزش اندازه گیری سریال فوندال هایت در تشخیص عقب ماندگی رشد جنین تاکید می شود و ترسیم منحنی رشد ارتفاع رحم لازم است.

سفیده ی تخم مرغ حاوی چهار پروتئین پرمقدار است که استفاده های متعددی دارند. در مطالعه ی حاضر روشی ساده و مناسب برای تخلیص این پروتئین ها بر پایه ی کروماتو گرافی تعویض یون طراحی و اجرا گردید.
در این مطالعه تجربی سفیده با تغییر pH از مواد نامحلول جدا گردید. عصاره ی حاصل طی دو مرحله کروماتوگرافی تعویض یون به ترتیب در ستون های کربوکسی متیل سفارز و دی اتیل آمینو اتیل سفارز تفکیک گردید. خلوص و بازدهی هر پروتئین با کمک الکترفورز و تعیین درصد آن نسبت به پروتئین تام نیز تعیین گردید.
این پژوهش نشان داد که خلوص اوآلبومین، او ترانسفرین، اوموکوئید و لیزوزیم به ترتیب 97، 97، 85 و بیش از 99 درصد و بازدهی آنها به ترتیب 98، 98، 95 و 99 درصد می باشد.
نتیجه نهائی: بازدهی و خلوص بالا، تکرار پذیری و قابلیت انجام در مقیاس کم یا زیاد از نکات مثبت این روش محسوب می شود.

ورزش بوکس با گرایشی که در بین قشر جوان و نوجوان دارد، به دلیل خشونت ظاهری و اصابت ضربات مستقیم مشت به سر، صورت و سیستم عصبی مرکزی، پیوسته مورد انتقاد مجامع گوناگون قرار گرفته است. گروهی در انجمن های ورزشی و پزشکی، بوکس را همراه عوارض جسمانی و عصب شناختی می دانند، گروهی دیگر نیز معتقدند که عوارض جانبی این ورزش بیش از سایر ورزشها نیست. بر این اساس هدف این مطالعه تعیین آسیب های مغزی مزمن در گروهی از بوکسورهای آماتور بود.
در یک مطالعه مورد شاهدی سه گروه 20 نفری از مردان ورزشکار بطور اتفاقی انتخاب شدند. گروه اول بوکسورهای آماتور با حداقل 4 سال فعالیت(در معرض ضربات مستقیم به سر)، گروه دوم فوتبالیست های آماتور با حداقل 4 سال فعالیت(در معرض ضربات نه چندان شدید به سر)، و گروه سوم افراد غیر ورزشکار. گروه ها به لحاظ وزن، قد، سن و تحصیلات همگن بودند. برای درک اختلال مغزی، از روش مصاحبه بوسیله پزشک استفاده گردید. سپس آزمونهای ویسکانسین، بوناردل، بندر گشتالت، حافظه بصری کیم کاراد، بنتون و حافظه وکسلر(فرم الف)، انجام گرفت و در ساعت مشخص و شرایط یکسان از آزمودنی ها در حالت استراحت نوار مغزی گرفته شد.
تجانس واریانس های بین گروهی به روش آماری بدست آمد. بعلاوه تفاوت معنی داری میان جنبه نوروسایکولوژیک توانایی های دیداری- ساختاری در گروه ها بدست آمد(000/0P=). در آزمون حافظه بصری کیم کاراد، در حافظه بصری میان مدت و بلند مدت اختلاف معنی داری در سه گروه مشاهده شد(000/0 P=و 009/0P=)، بطوریکه کمترین نمره ها به بوکسورها تعلق داشت. همچنین 6 مورد EEG غیر نرمال در بوکسورها مشاهده شد.
نتیجه نهائی: به طور کلی می توان خاطر نشان کرد که یک دوره چهار ساله ورزش بوکس آماتور می تواند اثر معنی داری بر نقصان ادراک و حافظه دیداری و جهت یابی فضایی بوکسورها داشته باشد. بعلاوه بوکس آماتور در مطالعه ما ارتباط معنی داری با آسیب های مغزی مزمن داشت.

امروزه پیشرفت های چشمگیری در تولید ابزارها و وسایل مورد استفاده در درمان ریشه دندان صورت گرفته است. کارایی و مقاومت فایلها در تخلیه کانال ریشه دندانی از اهمیت خاصی در دندانپزشکی برخوردار است. بهمین منظور این مطالعه با هدف مقایسه میکروسکوپی نقایص سطحی ایجاد شده در فایلهای آریاتک، مایلیفر stainless steel(ss) و مایلیفرnickle titanium(Ni-Ti) پس از کاربرد آنها انحام گرفته است این مطالعه کارآزمایی آزمایشگاهی بر روی3 فایل شامل فایلهای آریاتک ومایلیفر از جنس استنلس استیل وفایلهای مایلیفر از جنس نیکل تیتانیوم انجام شد. از هرگروه 30 نمونه فایل انتخاب شدند و در مرتبه صفر قبل از استفاده توسط استریو میکروسکوپ نوری مشاهده شدند و نتایج مشاهدات در چک لیست ثبت گردید سپس از هر فایل 5 بار جهت آماده سازی کانال ریشه استفاده شد و خصوصیات خمیدگی، پریدگی، ترک سطحی، کشیدگی و تغییر جهت پیچ فایل در 3 گروه مجددا" با استریومیکروسکوپ نوری مشاهده و ثبت گردید. اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار آماری و با استفاده از آزمونهای مجذور کای و آنوا آنالیز گردید.
در هر سه نوع فایل ترک سطحی و تغییر جهت پیچ فایل مشاهده نشد. به لحاظ خمیدگی فایلهای آریاتک بطور معنی داری بیشتر از بقیه دچار خمیدگی شدند(p<0.05). از نظر پریدگی و شکستگی تفاوت معنی داری ملاحظه نشد(p>0.05). از نظر کشیدگی 4فایل آریاتک از ابتدا دارای کشیدگی بودندو یکی از فایلهای مایلیفرNi-Ti در انتها بعد از 5 بار استفاده دچار شکستگی شد که تفاوت آنها معنی دار نبود(p>0.05). نتیجه نهائی: تحت شرایط این مطالعه تفاوت معنی داری در میزان نقایص ایجادشده روی فایلهای آریاتک و مایلیفرss و مایلیفرNi-Ti پس از 5 بار کاربرد وجود نداشت.

صدا یکی از مهمترین عوامل زیان آور محیط کار و فراگیرترین عامل فیزیکی تهدیدکننده سلامت شاغلین است. مواجهه با صدای زیان آور در بیش از حد مجاز علی رغم پیشرفت های صنعتی کماکان یکی از معضلات بهداشتی کارگران در دنیا محسوب می گردد. در ایران به دلیل عدم ارائه خصوصیات جذب آکوستیکی مصالح توسط وارد کنندگان و حتی تولید کنندگان، استفاده کنندگان اطلاع موثقی در خصوص استفاده از جاذبهای صوتی برای کنترل صدای داخل اماکن صنعتی و غیر صنعتی ندارند. هدف از انجام این مطالعه ساخت لوله امپدانس و بدست آوردن ضرایب جذب مصالح جاذب صوت موجود در بازار کشور بوده است.
در این مطالعه تجربی با استفاده از یک روش بر مبنای تجهیزات در دسترس و نسبتا آسان جهت اندازه گیری ضریب جذب صوتی مصالح آکوستیکی با استفاده از یک لوله امپدانس بر مبنای موج ایستا و روش اندازه گیری تراز فشار صوت معین مطابق استاندارد ISO10534-1 و با کمک یک مولد صوت خالص، و تراز سنج صوت کالیبره شده، ضرایب جذب صوت مصالح موجود در بازار اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج تکرار آزمایش 23 نمونه مصالح آکوستیکی موجود در بازار ایران نشان داد که متوسط انحراف معیار ضرایب جذب صوتی اندازه گیری شده کوچکتر از 2-10 × 3 بوده است.
نتیجه نهایی: فناوری ساخت دستگاهی برای آزمایش ضریب جذب مصالح آکوستیکی و انجام آزمایشات با حداقل خطا در این مطالعه محقق گردیده است و این فناوری می تواند نیاز های کشور را در زمینه آزمایش و تهیه شناسنامه برای مصالح جاذب صوت موجود برآورده نماید.

تومورهای اولیه قلب در شیرخواران و کودکان بسیار نادر هستند. اغلب این تومورها خوش خیم بوده وکمتر از 10 درصد آنها بدخیم میباشند. بعضی از این تومورها بدون علامت بوده و بطور تصادفی کشف می شوند. علائم بالینی آنها خیلی متفاوت بوده و عمدتا شامل اثرات مستقیم قلبی، اثرات سیستمیک و آمبولی میباشد. هر شیر خوار یا کودکی که با سوفل قلبی غیر معمول، نارسایی احتقانی قلب غیر قابل توجیه یا آریتمی مراجعه کند از نظر تومورهای قلبی باید مورد بررسی قرار گیرد. اکوکاردیوگرافی رل عمده ای در ارزیابی این بیماران دارد. درمان تومورهای اولیه قلب دربیمارانی که نیاز به دخالت دارند جراحی است که از پیش آگهی نسبتا خوبی نیز برخوردار است.
معرفی بیمار: در این مطالعه نوزاد 20 روزه ای گزارش میگردد که با علائم نارسایی قلبی شدید مراجعه و در بررسی بعمل آمده تومور اولیه در دهلیز و بطن چپ داشت، لذا توصیه به عمل جراحی قلب و برداشتن تومور شد که والدین از انجام آن امتناع ورزیدند.
نتیجه نهائی: بعد از حدود یکسال پیگیری اندازه تومور کوچکتر شد و علائم نارسایی قلبی تدریجا کنترل گردید.

بیماری اپیدرمودیسپلازیا وروسیفورمیسEV)) یک بیماری ارثی نادر و مزمن است که ناشی از عفونت منتشر و پایدار با ویروس پاپیلومای انسانی می باشد. تظاهر بالینی اغلب در اوایل کودکی شروع شده ومشخصه بیماری وجود ضایعات پوستی شبیه به زگیل های مسطح، پیتریازیس ورسیکالرو پلاک های اریتماتو می باشد. مستعدشدن به این ویروس ارثی بوده و معمولا به صورت اتوزوم مغلوب می باشد. مهم ترین عارضه EV ایجادتغییرات دیسپلاستیک وبدخیمی در ضایعات پوستی است.
معرفی بیمار: بیماری که معرفی می شود پسر 19 ساله ای است که از اوایل کودکی تظاهرات بالینی و هیستوپاتولوژیک منطبق با بیماری EV را داشته است که از سن 12 سالگی به بعد دچار تغییرات دیسپلاستیک و بدخیمی شامل ضایعات متعدد بیماری بوون و کارسینوم سلول سنگفرشی درناحیه صورت می شود.
نتیجه نهائی: با معرفی این مورد می توان نتیجه گرفت که در هر بیماردارای ترکیبی از ضایعات پوستی زگیلی مسطح، پیتریازیس ورسیکالرو پلاک های اریتماتوی مقاوم به درمان، باید بیماری EVرا مد نظر داشت وبررسی این ضایعات از نظر تغییرات دیسپلاستیک وبدخیمی توصیه می شود.

بیماری پلی آرتریت ندوزا (PAN) یک واسکولیت نکروز دهنده سیستمیک است که غالبا" شریانهای با سایز متوسط و کوچک را درگیر می کند. در بعضی بیماران PAN محدود به یک منطقه یا ارگان می شود.
معرفی بیمار: گزارش حاضر یک مورد PAN محدود در یک مرد 29 ساله است که به دلیل درد، تورم، گرمی در دو سوم فوقانی ساعد چپ از 3 ماه قبل مراجعه نموده بود. با توجه به نمای رادیوگرافی، تورم نسج و واکنش پریوست و یافته های MRI تحت عمل جراحی قرار گرفت.
نتیجه نهائی: با توجه به نتیجه بیوپسی (انفیلتراسیون سلولهای نوتروفیل همراه با هیپرپلازی آندوتلیال، مدیا و فیبروز اطراف آن همراه با نکروز فیبرینوئید در بعضی مناطق) تشخیص پلی آرتریت ندوزا گذاشته شد و درمان با استروئید mg/kg 1 شروع شد که پس از یکماه علائم تخفیف پیدا کرد.