نشریه مدیریت و پژوهش های دفاعی
پیاپی 83 (زمستان 1395)

هدف تحقیق بررسی شیوه ها و ویژگی های مدیریت و فرماندهی در جمهوری اسلامی ایران برای معرفی مدیریت و رهبری به عنوان الگوی اسلامی ایرانی مدیریت و رهبری است. روش پژوهش، تحلیل اسنادی است که از طریق مطالعه فرامین و بیانات و سبک های مدیریتی حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله) و اسناد و مدارک نمونه هایی از فرماندهان دوران دفاع مقدس به بررسی موضوع پرداخته شده است. در این پژوهش شیوه و الگوی جدید مدیریت و رهبری که براساس شرایط و موفقیت کشور و جامعه و جهان بینی اسلامی به دست آمده است معرفی شد که درآن الگوی اسلامی و ایرانی و دستاوردهای بومی و تجربیات فرماندهی دفاع مقدس لحاظ شده که براساس نیت درونی، رفتار فردی و رفتار گروهی و سازمانی شناسایی شده است. در الگو و سبک مدیریت رهبری امام خمینی، مقام معظم رهبری و فرماندهان دفاع مقدس، خداوند، محور و اساس همه تلاش ها و کوشش هاست. مطابق این سبک، موفقیت مدیریت و رهبری در همه شرایط و موقعیتها، بستگی به میزان توجه و اهمیتی دارد که رهبر و مدیر نسبت به خداوند مبذول می دارد. در سبک مدیریت و رهبری امام و رهبری و فرماندهان برخی ویژگی های شخصیتی، رفتاری و هنجاری دیده می شود که تنها در الگوی مدیریت و رهبری اسلامی ایرانی تعریف پذیر است و دیگر رهبران از جمله رهبران مادی، فاقد آنها هستند. از این رو، مدل های موجود در نگرش سنتی و رفتاری از تحلیل آن ناتوانند.

هدف این پژوهش، بررسی وضعیت نظام جانشین پروری در یکی از سازمان های نظامی کشور است. روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، خبرگان حوزه مدیریت و منابع انسانی سازمان هستند که 104 نفر از آنان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج آزمون مقایسه میانگین دو جامعه (t) نشان داد، ابعاد متغیر جانشین پروری شامل بعد معنایی با میانگین (48/2)، بعد کالبدی با میانگین (24/2)، بعد محتوایی با میانگین (28/2) و بعد زمینه ای با میانگین (24/2) به طور معناداری از میانگین مورد انتظار در جامعه کوچکتر است؛ به عبارت دیگر، میزان اهتمام نسبت به ایجاد نظام جانشین پروری در این سازمان از متوسط کمتر بود. در پایان پیشنهادهایی به منظور ارتقای نظام جانشین پروری در آن سازمان ارائه شد.

مدیریت عملکرد رویکرد نظام مندی است که از طریق فرایندهای تعیین اهداف راهبردی، سنجش، جمع آوری و تحلیل داده ها و بازنگری گزارش داده های عملکرد و به کارگیری نتایج آن، به بهبود عملکرد سازمان می انجامد. در این میان سازمان های دفاعی به دلیل تنوع ماموریتی و بعضا پیچیدگی های خاص مرتبط با ماموریتهای خود نیازمند الگوی مناسبی برای طرح ریزی و ارزیابی عملکرد هستند. در این مقاله الگوهای مختلف مدیریت عملکرد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مقایسه ای بین آنها صورت گرفته است؛ سپس با الگوبرداری از نظام آفرینش الهی و مبتنی بر بیانات فرماندهی معظم کل قوا و نتایج بررسی الگوهای موجود، الگوی مفهومی مدیریت عملکرد بومی متناسب با سازمان های دفاعی جمهوری اسلامی ابران ارائه شده است. این الگوی مفهومی در نشست های خبرگی مختلف و متعدد با حضور کارشناسان و مسئولان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و نهایتا در بالاترین سطح سازمانی، مورد تصویب قرار گرفته است.

در این مقاله پس از بررسی الگوهای موجود و مطالعه سامانه های مدیریت دانش در پلیس چند کشور، یک الگوی جدید مدیریت دانش مختص سازمان های انتظامی ارائه می شود. ابتدا با مصاحبه با خبرگان و به کمک مطالعات کتابخانه ای در مجموعه ها، مولفه هایی استخراج، و با توجه به مفهوم و شاخصهای مورد نظر در هر مولفه، این عوامل نامگذاری، و در نهایت به منظور شناسایی میزان تاثیر و عملیاتی بودن آنها پرسشنامه هایی تهیه شد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی، مولفه های کلیدی تاثیرگذار بر سامانه مدیریت دانش شناسایی و دسته بندی و معرفی شد و در مرحله بعد با استفاده از روش تحلیل مسیر، رابطه این متغیرها و میزان تاثیر آنها بر یکدیگر و بر تحقق نتایج الگو نشان داده می شود.

هدف این مقاله ارائه تصویری کلی از راهیان نور با بهره گیری از بیانات مقام معظم رهبری(مدظله) است؛ برای این منظور 218 مورد از بیانات معظم له مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت 102 گزاره منتخب از میان 36 سخنرانی ها استخراج گردید و با روش استقرای روایتی، بیانات معظم له مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش در قالب پنج روایت کلی: 1 ظرفیت خارق العاده دوران دفاع مقدس 2 زنده نگهداشتن دوران دفاع مقدس به عنوان راهبرد حقیقی نظام 3 راهیان نور 4 یادمانهای دفاع مقدس 5 تقدیر از زائران راهیان نور، سامان یافت و این روایت کلی نشان می دهد راهیان نور ماهیتا سفری زیارتی است و جلوگیری از فراموشی و تحریف دفاع مقدس به عنوان گنجینه عظیم تاریخی انقلاب اسلامی و دوران معاصر ایران ضرورت تداوم راهیان نور را ایجاب می کند. زائران، خادمان، راویان و یادمانها عناصر اصلی سازنده راهیان نور هستند که با حذف هر کدام از این عناصر، راهیان نور هویت خود را از دست می دهد. هم چنین نتایج این تحقیق نشان می دهد زنده نگداشتن یاد شهدا و دوران دفاع مقدس دستاورد اصلی راهیان نور است.

هدف این پژوهش بررسی تحلیلی زیرساختار های معرفتی و ساختاری گروه تکفیری تروریستی داعش و زمینه های تاریخی پیدایش جریانهای سلفی و هم چنین بررسی اهداف، راهبردها و رویکرد های عملیاتی این گروه تروریستی و فراز و نشیب های این گروه از تشکیل آن تا ادعای خلافت است. با توجه به ماهیت موضوع و در مسیر پاسخگویی به پرسش اصلی و فرعی در این مقاله از روش توصیفی تحلیلی به منظور بررسی موضوع استفاده شده است که از نظر نوع تحقیق در دسته پژوهشهای نظری کاربردی قرار دارد. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها نیز به شیوه کتابخانه ای اسنادی و منابع اینترنتی است. با تجزیه و تحلیل پرسش اصلی این مقاله، که «عملکرد و زیرساختهای ایدئولوژیکی و ساختاری گروه تکفیری و تروریستی داعش در سایه تحولات اخیر منطقه غرب آسیا چگونه تبیین می شود؟» است پاسخ روشنی برای دو متغیر ساختار و ایدئولوژی در گروه داعش داده شد. نتایج تحقیق نشانگر این است که اطلاق اندیشه سیاسی بر مجموعه اعتقادی و ایدئولوژی داعش بازتولید افکار و اندیشه وهابیت، القاعده و گروه های افراطی است؛ زیرا مبانی نظری و فکری داعش را نمی توان از افکار سلفیان متاخر و وهابیت جدا انگاشت و نیز در بحث ساختار و تشکیلات داعش می توان گفت که ساختار این گروه، هرمی و نیز دو وجهی، مرکب از ساختار سلسله مراتبی و شبکه ای است و در بررسی عملکرد داعش که از اهداف آن نیز جدا نیست، می توان به بازیچه بودن و دنبال کننده منافع غرب اشاره کرد.