نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال سیزدهم شماره 6 (پیاپی 56، بهمن و اسفند 1385)

دراین تحقیق روابط پیش بینی عمق رواناب ناشی از بارش برای حوضه های آبریز کوهستانی کوچک واقع در دامنه های شمالی و جنوبی رشته کوه البرز استخراج شد. برای این منظور دو حوضه مورد مطالعه به گونه ای انتخاب شدند که علاوه بر دارا بودن داده هاک بارش- رواناب کامل و مورد اطمینان، از موقعیت منطقه ای مناسبی نیز در محدوده مورد مطالعه برخوردار باشند. روابط پیش بینی بر اساس عمق بارش، شاخص بارش پیشین و دبی پایه به دست آمد. از روش های آماری به منظور استخراج روابط رگرسیون چند متغیره خطی و ضرایب همبستگی و خطاهای استاندارد مربوطه در مورد حوضه های مورد مطالعه استفاده شد. کلیه وقایع اوج مستقل برابر یا بزرگ تر از 0.7 مترمکعب در ثانیه برای حوضه آبریز معرف امامه و کلیه وقایع اوج مستقل برابر یا بزرگ تر از یک مترمکعب در ثانیه برای حوضه آبریز معرف کسیلیان، جهت آنالیز و استخراج روابط نهایی مد نظر قرار گرفتند. خطای استاندارد روابط بهینه پیش بینی رواناب در حوضه آبریز معرف امامه برابر با 0.248 میلی متر و برای حوضه آبریز کسیلیان برابر با 0.205 میلی متر بوده است. همچنین ضریب همبستگی چندگانه در دو حوضه مورد مطالعه به ترتیب برابر با 0.842 و 0.857 به دست آمد. در پایان نتایج حاصل از روابط رگرسیونی تهیه شده به حوضه های مجاوری که از نظر خصوصیات هیدرولوژیکی مشابه بودند، تعمیم داده شد.

فلاینگ دراگون یکی از پایه های جدید مرکبات بوده که به عنوان پایه پاکوتاه کننده امید شناخته شده است. پایه مذکور یکی از کولتیوارهای پونسیروس بوده و تمامی خصوصیات پونسیروس شامل مقاومت به گموز، مقاومت به تریستزا، مقاومت به سرما، کیفیت خوب میوه و غیره را داراست با این تفاوت که یک پایه پاکوتاه کننده می باشد به کمک آن می توان تعداد درختان در واحد سطح را بالا برد و میزان عملکرد را افزایش داد. این طرح در زمینه تراکم کشت چهار رقم نارنگی تجاری در شمال ایران روی پایه فلاینگ دراگون به منظور تعیین بهترین فاصله کشت درختان برای هر یک از ارقام نارنگی شامل انشو، کلمانتین، پیج و یونسی در دو محل رامسر و آستارا به اجرا در آمده است. در این تحقیق، از طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت کرت های نواری با سه فاصله کاشت 4 3, 4 2 و 4 4 متر به عنوان فاکتور اصلی یا افقی و چهار رقم نارنگی به عنوان فاکتور فرعی یا عمودی در سه تکرار استفاده گردید. ارتفاع درختان، قطر تنه (10 سانتی متر بالای محل پیوند)، مساحت مقطع عرضی تنه و حجم تاج درختان به عنوان پارامترهای رویشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه آماری اختلاف رشد سال های مورد مطالعه نشان داد میزان رشد قطر تنه، ارتفاع درخت و افزایش مساحت مقطع عرضی تنه به وسیله تیمارهای به کار رفته (رقم، فاصله کشت و اثرات متقابل آنها) تحت تاثیر قرار نگرفت. نوع رقم تاثیر معنی داری بر حجم تاج درختان نشان داد و بیشترین رشد حجم تاج در نارنگی انشو مشاهده شد و سایر ارقام در یک سطح قرار گرفتند. فاصله کاشت نیز، تاثیر معنی داری بر افزایش حجم تاج درختان نداشت. اختلافاتی در تاثیر برهمکنش رقم و فاصله کشت بر حجم تاج درختان در دو محل مورد مطالعه (رامسرو آستارا) مشاهده شد.

در این مطالعه که به منظور تولید نهال عاری از ویروس تریستزا در پرتقال رقم واشنگتن ناول انجام شد از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار، چهار تکرار و ده گیاهچه به عنوان واحد آزمایشی استفاده گردید. برای اجرای آن، بافت مریستم نوک شاخه پرتقال واشنگتن ناول آلوده به ویروس به همراه دو آغازه برگی به طول دو دهم تا چهار دهم میلی متر از آن جدا شده و روی اپی کوتیل سربرداری شده گیاهچه های ترویر سیترنج و سیتروملو پرورش یافته در محیط کشت مصنوعی، زمانی که سه تا پنج سانتی متر طول داشتند به دو روش تی معکوس و مماس با لایه زاینده آوندی گیاهچه پایه که قبلا سربردای شده بود پیوند گردید. گیاهان پیوندی پس از انتقال به محیط کشت مایع در اطاقک رشد با دمای ثابت 27 درجه سانتی گراد و دوره روشنایی 16 ساعت با شدت 1000-5000 لوکس استقرار یافتند. بعد از گیرایی پیوند، زمانی که پیوندک دارای دو برگ نمو یافته بود به ترکیب خاکی مناسب منتقل شدند. جهت بررسی آلودگی گیاهان حاصله، از گیاه محک و آزمون سرولوژیکی الایزا استفاده گردید و کلیه گیاهچه های پیوندی عاری از ویروس تریستزا بودند. نتایج حاصله نشان داد که قرار دادن نوک شاخه در شکاف تی معکوس موفقیت بیشتری در گیرایی پیوند داشته همچنین بین پایه های مورد استفاده اختلاف معنی دار مشاهده نگردید.

کشت درون تخمدان در تولید دورگ های بین گونه ای سفید پلت (Populus caspica) با کبوده Populus alba مورد استفاده قرار گرفت. گرده افشانی مصنوعی روی شاخه های گلدار ماده سفید پلت با دانه هاک گرده کبوده در قالب روش اصلاحی ترکه و آب انجام شد. روش گرده افشانی مصنوعی مشابه روی شاخه گلدار ماده صنوبر کبوده با دانه گرده سفید پلت برای انجام تلاقی معکوس مورد استفاده قرار گرفت. جهت جوانه زنی جنین، تخمدان ها از کپسول توسعه یافته ایزوله و به محیط کشت MS فاقد هورمون های رشد گیاهی منتقل شدند. اختلاف معنی داری بین محیط های کشت برای تکامل و جوانه زنی جنین در خصوص تلاقی Populus caspica x P.alba L. مشاهده نشد. اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد بین سنین مختلف جنین در کشت برای هر دو نوع تلاقی وجود داشت. بیشترین درصد جوانه زنی جنین در هر دو نوع تلاقی (Populus caspica x P.alba L.) و (Populus alba L. x P.caspica) در 14 روز پس از گرده افشانی (تعداد روزهای پس از گرده افشانی) مشاهده شد (بترتیب 23.9 و 53.12 درصد). گیاهچه ها در ارتفاع 5 تا 8 سانتی متر قبل از انتقال به گلدان بدرون شیشه هاک مربای حاوی محیط کشت مشابه منتقل شدند. دویست و هفتاد و چهار گیاهچه پس از انجام سازگاری تدریجی با موفقیت به عرصه منتقل شدند. تنوع مرفولوژیکی مشاهده شده در میان گیاهچه های حاصل در عرصه زمینه گزینش پایه های برتری را بوجود آورده است.

آلودگی محیط زیست باعث گردیده توجه انسان به توسعه فضای سبز هر روز افزایش یابد، چمن به عنوان مهمترین گیاه پوششی در ایجاد فضاهای سبز زیبا نقش اساسی دارد. شوری آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک از عوامل تاثیرگذار در رشد و نمو گیاهان است و استفاده از چمن های مقاوم به شوری یکی از راه حل های ایجاد فضاهای سبز درون شهری و برون شهری در این مناطق است. در این تحقیق پس از جمع آوری بذور سه گونه arundinacea Festuca, Agropyron elongatum و L.prenne به ترتیب از استان های چهارمحال بختیاری، اصفهان و همدان به همراه چهار رقم خارجی از گونه های L.prenne و Poa pratensis در قالب یک طرح کاملا تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان کشت گردیدند. پس از استقرار گونه ها و ارقام مختلف مقاومت به شوری آنها در هفت سطح شوری (0.5 تا 3.5 درصد (NaCl مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد بیشترین مقاومت در سطح شوری بالا را A.elongatum داشته و 53.3 درصد از بوته ها پس از اعمال شوری 3.5 درصد زنده ماندند. در سطح شوری 1 و 1.5 درصد F.arundinacea مقاومت مناسبی نشان داد. در تنش شوری 2 درصد از حیث تعداد بوته و تعداد برگ در هر بوته رقم Nugget از گونه Poa pratensis پایداری بیشتری از خود نشان داد. میزان رشد در بین چمن ها مانند بقیه صفات مورد بررسی دارای تفاوت معنی دار بوده و در غلظت هاک پایین شوری (0.5 تا 1.5 درصد) ارقام A.P.M., Prelude گونه L.prenne دارای رشد بیشتری بودند در حالی که در غلظت های بالای شوری 3 و 3.5 درصد بیشترین رشد مربوط به گونه A.elongatum بود. با توجه به نتایج این تحقیق در خاک های شور در کنار جاده ها، فرودگاه ها و جهت جلوگیری از فرسایش می توان از A.elongatum استفاده نمود و در مناطق با شوری کمتر جهت چمن های تزیینی از F.arundinacea و همچنین Poa pratensis رقم Nugget و یا گونه L.prenne رقم Prelude بهره برداری کرد.

از آنجایی وجود املاح محلول اضافی خاک در منطقه ریشه می تواند مشکلاتی از قبیل کاهش جذب آب توسط گیاه به دلیل کاهش پتانسیل اسمزی محلول خاک و تخریب ساختمان خاک بدلیل سدیم تبادلی مازاد داشته باشد و نیز مسمومیت برای گیاه ایجاد نماید، موضوع اصلاح خاک های شور و شور- سدیمی حایز اهمیت فراوانی است. در این تحقیق آزمایش اصلاح خاک شور و سدیمی به صورت کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح پایه کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در چاه افضل استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی در این طرح شامل ترکیبی از دو سطح عمق آب آبشویی 15 و 20 سانتی متر و دو سطح فاصله زمانی آبشویی 3 و 6 روز می باشند. نتایج نشان داد که با مصرف 100 سانتی متر آب 85-80 درصد املاح از عمق 100 سانتی متری خاک خارج می گردد. به علاوه چنین نتیجه گیری شد که عامل فاصله زمانی می بایست در معادلات مربوط به منحنی هاک آبشویی خاک وارد شود، زیرا منحنی آبشویی به دست آمده بر اساس نتایج هر کدام از تیمارها متفاوت از بقیه بود. بر اساس نتایج این تحقیق، معادلات منحنی های شوری زدایی و سدیم زدایی با استفاده از اطلاعات تمام تیمارها به دست آمد.

به منظور ارزیابی اثرات سه نوع کود نیتروژنه بر انتقال مجدد ماده خشک، عملکرد و برخی صفات زراعی سه رقم گندم، آزمایش مزرعه ای در روستای لپوئی (شیراز) به صورت اسپلت با طرح پایه بلوک های تصادفی و چهار تکرار در سال زراعی 1383-1382 انجام گرفت. پلات هاک اصلی شامل انواع کود نیتروژنه (N1 = سولفات آمونیم، N2 = نیترات آمونیم و N3 = اوره) و پلات های فرعی شامل ارقام گندم (C1 = استار C2= داراب 2 و C3 = چمران) بود. نتایج به دست آمده نشان داد که عملکرد دانه، وزن هزار دانه، انتقال مجدد ماده خشک ساقه و برگ ها در ارقام گندم و انواع کود نیتروژنه تفاوت های معنی داری دارند. به علاوه اثر متقابل رقم و کود بر عملکرد دانه، طول برگ پرچم و انتقال مجدد ماده خشک برگ ها معنی دار بود. رقم چمران و کود نیتروژنه اوره بیشترین میزان عملکرد دانه، وزن هزار دانه، طول سنبله، انتقال مجدد ماده خشک ساقه و برگ ها را نشان داد. از نظر انتقال مجدد ماده خشک، ساقه نسبت به برگ ها و برگ پرچم برتری نشان داد و بین عملکرد دانه با وزن هزار دانه، طول سنبله، انتقال مجدد ماده خشک ساقه و برگ ها همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد. در نتیجه چنین استنباط می شود که عملکرد ارقام مختلف گندم تحت تاثیر کودهای مختلف نیتروژنه متفاوت بوده و کود اوره مطلوب تر از انواع دیگر است.

به منظور بررسی اثر شوری بر شاخص های جوانه زنی چهار ژنوتیپ جو بدون پوشینه (لخت)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در سال 1383 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به اجرا در آمد. ژنوتیپ های جو بدون پوشینه شامل:(G4) CERRAJA/3/ATACO/ACHIRA/HIGO,B/CENTENO, (G3)ELCO/BERME-JO/5/CM67-,(G2)4679/105//VEA/32TH/3/ALGER,(G1)ICB-118305 و فاکتور غلظت محلول کلرید سدیم شامل محلول های 0.15 مولار، 0.3 مولار آب مقطر (شاهد) بود. در این آزمایش حداکثر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، یکنواختی جوانه زنی، زمان تا 10 درصد حداکثر جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه اندازه گیری شدند. ضمن آن که اثر متقابل شوری در ژنوتیپ معنی دار نبود، در مورد تمام صفات به جز درصد و یکنواختی جوانه زنی، غلظت 0.15 مولار کلرید سدیم تاثیر معنی داری بر جای نگذاشت ولی اثر غلظت 0.3 مولار این نمک بر کلیه صفات معنی دار بود. در بین ژنوتیپ های مورد آزمایش G1 و G4 تحمل بیشتری نسبت به دو ژنوتیپ دیگر (در مرحله جوانه زنی) نشان دادند.

در این تحقیق روند تغییرات مقاومت به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی و خواص کمی و کیفی هفت رقم از ارقام تجاری و امیدبخش پنبه شامل: ورامین، بختگان، اولتان، بی 557، تاشکند یک، ساحل و دورگ اکالا اس جی 2 سیلند، در یک طرح بلوک کامل تصادفی با 7 تیمار در چهار تکرار در دو ایستگاه تحقیقاتی هاشم آباد و کارکنده در حومه غربی گرگان در سه سال متوالی (1374-76) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مزرعه بوته های سالم هر تیمار در سن هشت برگی با جدائیه های برگ ریز و غیربرگ ریز قارچ ورتیسیلیوم (Verticillium dahliae. Kleb) میانه زنی شده، شاخص بیماری مذکور، میزان عملکرد کل، زودرسی، ضریب میکرونر، طول و استحکام الیاف، وزن متوسط و تعداد قوزه در هر بوته با آزمون چند دامنه ای دانکن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از اجرای سه سال آزمایش که با تجربه آماری مرکب مقاوم ترین ارقام با عملکرد و زودرسی مناسب مورد آنالیز قرار گرفتند نشان داد در صفت مقاومت به بیماری نسبت به استرین SS4 رقم بختگان، بی 557 و تاشکند یک و از نظر مقاومت به استرین T1 (برگ ریز) ارقام تاشکند یک و بی 557 در یک گروه، به عنوان مقاوم ترین ارقام معرفی می شوند و رقم ورامین نسبت به هر دو استرین حساس ترین رقم بوده است. از نظر زودرسی، عملکرد و تعداد قوزه، رقم بی 557 و از نظر وزن قوزه، رقم بختگان نسبت به بقیه ارقام برتری داشته است.

اثرات دوازده باکتری آنتاگونیست شامل 6) Bacillus circulans جدایه)، B.subtilis (یک جدایه)، 2) B.megaterium جدایه)، Bacillus sp. (یک جدایه) و 2) Pseudomonas fluorescens جدایه)، جهت کنترل بیماری بلاست Pyricularia grisea Sacc. در رقم برنج حساس (بینام) مورد بررسی قرار گرفتند. این طرح بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار طی دو سال در شرایط مزرعه انجام شد. بوته های برنج طی مراحل: همزمان با شروع بیماری بلاست در مزرعه، 15 روز بعد از آن و در مرحله خوشه با سوسپانسیونی از کشت 48 ساعته هر باکتری در محلول کاربوکسی متیل سلولز (یک گرم در لیتر) باکتری پاشی شدند. برای ارزیابی در مرحله برگ 15 روز پس از هر بار باکتری پاشی درصد آلودگی سطح هر برگ (DLA%) در 25 پنجه و در مرحله خوشه، درصد بلاست خوشه در مرحله رسیدن در شرایط آلودگی طبیعی شدند. نتایج نشان داد که در هر مرحله از ارزیابی تعدادی از باکتری ها در مقایسه با شاهد به طور معنی داری سبب کاهش بیماری شدند اما تاثیر آنها همیشه کمتر از تیمار قارچ کش بوده است. باکتری B. circulans B.178 که از خود قارچ عامل بیماری جداسازی شده است پایداری بیشتری در کنترل بیماری بلاست در مراحل برگ و خوشه در طی دو سال در مقایسه با بقیه باکتری ها داشته است.

برای بررسی اثر دما و رطوبت نهایی شلتوک (رطوبت هنگام تبدیل به برنج سفید) بر درصد شکستگی، آزمایشی به صورت فاکتوریل با سطوح رقم در چهار سطح فجر، نعمت، ندا، ساحل دمای خشک کن در سه سطح 45, 40 و 50 درجه سانتی گراد و رطوبت شلتوک در سه سطح 11-10 درصد، 12-11 درصد و 13-12 درصد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گرفت. نمونه ها از مزارعی که مطابق توصیه های کارشناسی کوددهی شده بودند، برداشت و 24 ساعت پس از درو، خرمنکوبی و به انبار انتقال یافتند. برای خشک کردن از یک خشک کن آزمایشگاهی نفت سوز به ظرفیت 80 کیلوگرم استفاده شد. نمونه های 200 گرمی سپس به کمک دستگاه پوست کن، پوست گیری شده سپس برنج قهوه ای حاصل پس از توزین توسط دستگاه سفید کن سایشی به برنج سفید تبدیل گردید. سرانجام مناسب ترین مقادیر دما در خصوص ارقام فجر، نعمت، ندا و ساحل به ترتیب 40 درجه سانتی گراد و 10 تا 11 درصد، 50 درجه سانتی گراد و 10 تا 11 درصد، 50 درجه سانتی گراد و 11 تا 12 درصد و 40 درجه سانتی گراد و 10 تا 11 درصد تعیین گردید.

به دلیل اهمیت نهاده های شیمیایی در افزایش تولید محصولات کشاورزی (به ویژه محصول گوجه فرنگی) و لزوم استفاده بهینه از این نهاده ها در فرآیند تولید این محصول در راستای کاهش هزینه های تولید زارعین از یک طرف و کاهش صرفه جویی در یارانه های پرداختی به کود و سم از طرف دیگر این تحقیق به دنبال نحوه تخصیص بهینه نهاده های مذکور در فرآیند تولید محصول گوجه فرنگی در استان خراسان (به عنوان قطب اصلی تولید این محصول) اجرا شد. برای رسیدن به اهداف این تحقیق تابع تقاضای نهاده های کود و سم این محصول با استفاده از روش اقتصاد سنجی رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری و با استفاده از داده های سری زمانی 79-1368 هزینه تولید محصول گوجه فرنگی استان خراسان برآورد شده است. نتایج این تحقیق نشان دهنده پایین بودن کشش قیمتی نهاده های کود و سم می باشد، بدین معنی که سیاست های قیمتی راهکار کافی جهت بهینه نمودن میزان مصرف این نهاده ها نمی باشد و باید سیاست های مکمل و جبرانی به همراه سیاست های قیمتی نهاده های مذکور (یارانه نهاده ها) اعمال شود.

یکی از روش های قابل اعتماد برای رسوب در حوضه های فاقد آمار استفاده از تجزیه و تحلیل منطقه ای است. در این تحقیق با بررسی کلیه ایستگاه های موجود در حوضه مورد مطالعه با توجه به طول دوره آماری و حداقل بودن فعالیت های انسانی در بالادست ایستگاه ها، 23 ایستگاه رسوب سنجی انتخاب شد و منحنی سنجه رسوب با استفاده از دو روش رگرسیون یک خطی و منحنی S شکل برای هر یک از ایستگاه ها ترسیم گردید. سپس با استفاده از آمار دبی روزانه و منحنی سنجه رسوب و برنامه رایانه ای Rosoob 1&2 میزان متوسط رسوب سالیانه و ویژه برآورد شد و یازده پارامتر فیزیوگرافی، یک پارامتر اقلیمی و دو پارامتر هیدرولوژیکی برای هر یک از حوضه های منتخب محاسبه شد. از روش تجزیه و تحلیل عاملی برای انتخاب متغیرهای مستقل استفاده شد. با استفاده از این روش متغیرهای ضریب گراولیوس، قطر دایره همسطح، شیب متوسط حوضه و دبی حداکثر لحظه ای با دوره برگشت دو ساله انتخاب شدند که در حدود 81 درصد واریانس را توضیح می دهند. برای تعیین مناطق همگن از روش تجزیه و تحلیل خوشه ایدر حوزه آبخیز مورد مطالعه استفاده شد که دو منطقه همگن تشخیص داده شد که روش تجزیه و تحلیل تفکیکی نشان داد که این دو منطقه همگن کاملا متمایز از یکدیگر می باشند. میزان متوسط رسوب سالیانه و ویژه با استفاده از دو روش رگرسیون یک خطی و منحنی S شکل محاسبه شد و با چهار فاکتور ضریب گراولیوس، قطر دایره همسطح، شیب متوسط حوضه و دبی حداکثر لحظه ای با دوره برگشت دو ساله در هر یک از مناطق همگن از طریق رگرسیون گام به گام ارتباط داده شد و مدل ها برای هر یک از مناطق همگن ارایه گردید. مدل های به دست آمده بیشتر در سطح اعتماد پنج درصد معنی دار می باشند. در نهایت، صحت و اعتبار مدل ها مورد بررسی قرار گرفت، بر این اساس مدل های رسوب معلق متوسط سالانه با استفاده از روش منحنی S شکل در هر دو منطقه همگن با دارا بودن متوسط درصد خطای نسبی 32 و 38 درصد به عنوان مدل های نهایی برای منطقه مورد مطالعه انتخاب گردیدند.

در این تحقیق اثرات 12 نوع محلول فعال کننده لقاح، مایع سلومیک بدون و حاوی خون و محلول شاهد (آب مورد استفاده در کارگاه تکثیر کلاردشت) بر مدت زمان تحرک اسپرم ماهی قزل آلای رنگین کمان از طریق مشاهده با میکروسکوپ، بررسی شد. محلول حاوی CaCl2.2H2O 0.735 g/l و NaCl 7.705 g/l با pH برابر 7.7، تفاوت معنی داری در مدت زمان تحرک اسپرم (به میزان 72.33±1.2 ثانیه) نسبت به دیگر محلول ها و گروه شاهد (به میزان 23.33±0.33 ثانیه) نشان داد (P£0.05). تحرک اسپرم در حضور مایع سلومیک بدون خون (به میزان 52.33±0.88 ثانیه) نسبت به مایع سلومیک حاوی خون (به میزان 36.33±0.88 ثانیه) بیشتر و واجد تفاوت معنی دار بود (P£0.05).

در این پژوهش، فرآورده مرکب پلی اتیلن سنگین با 30, 15 و 40 درصد وزنی کاه ساقه برنج تهیه و خواص مکانیکی (کشش، خمش و مقاومت به ضربه) آن اندازه گیری شد. همچنین اثر ماده جفت کننده مالیئک انیدرید و اندازه ذرات کاه برنج (مش 12 تا 25 و مش 25 تا 40) بر خواص مکانیکی فرآورده مرکب بررسی شد. در مجموع 9 تیمار شامل 3 تیمار پلی اتیلن سنگین به ترتیب با 30, 15 و 40 درصد وزنی کاه برنج دانه ریز و 2 درصد مالئیک انیدرید، 3 تیمار پلی اتیلن سنگین به ترتیب با 30, 15 و 40 درصد وزنی کاه برنج دانه درشت و 2 درصد مالئیک انیدرید، 2 تیمار پلی اتیلن سنگین به ترتیب با 30 درصد وزنی کاه برنج دانه ریز و دانه درشت بدون مالئیک انیدرید و یک تیمار پلی اتیلن خالص به عنوان شاهد تهیه شد. داده های حاصل با آزمون فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مقاومت به ضربه شکافدار کامپوزیت با افزایش کاه کاهش یافت، همچنین آمیزه های حاوی ذرات ریزتر، خواص استحکام به ضربه و مدول خمشی بهتری نسبت به فرآورده های حاوی ذرات درشت داشتند. نتایج نشان می دهد که فرآورده مرکب تهیه شده با 30 درصد وزنی ساقه برنج دانه ریز استحکام کششی و خمشی بهتری نسبت به سایر فرآورده ها دارد. مقایسه تیمارهای دارای 30 درصد وزنی ساقه برنج دانه ریز و دانه درشت حاوی 2 درصد جفت کننده مالئیک انیدرید و بدون جفت کننده که به وسیله آزمون -t استیودنت انجام شد، نشان داد که افزودن مالئیک انیدرید سبب بهبود خواص مکانیکی می شود.

چوب سبز و تجارتی ممرز (Carpinus betulus) به ضخامت 7.5 سانتی متر در 3 مرحله جداگانه و با 3 برنامه T3-B1 (برنامه پیشنهادی T3-B2, (FPL و T4-B2 به منظور دستیابی به بهترین برنامه کوره به نحوی که کیفیت چوب را در حد اپتیمال حفظ کند تا رطوبت نهایی 8 درصد خشک گردید. دمای خشک اولیه در هر یک از سه برنامه به ترتیب، 43, 43 و 44 درجه سانتی گراد و دمای خشک نهایی 71, 71 و 82 درجه سانتی گراد انتخاب گردید. مقدار معایب کمانی، انحناء، تاب و ترک سطحی تخته ها در هر یک از مراحل اندازه گیری و تحلیل و ارزیابی نتایج با استفاده از ترسیم نمودارهای کنترل کیفیت به عمل آمد. نتایج نشان دادند که میزان تغییرات معایب مورد نظر تخته های خشک شده در برنامه T4-B2 در مقایسه با دو برنامه دیگر نسبت به قبل از خشک شدن در دامنه قابل قبول آماری قرار دارند و پراکنش آنها نسبت به خط میانگین از وضعیت بهتری برخوردار است.

اثر میزان چربی شیر در سطوح 2.5, 1 و 4 درصد بر رشد و فعالیت باکتری های آغازگر در طی زمان تخمیر و خصوصیات بافتی و حسی نمونه های ماست با ماده جامد کل 11 درصد بررسی شد. صفات مورد بررسی در حین تخمیر شامل pH، اسیدیته و تعداد باکتری های آغازگر (استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس) و صفات مورد بررسی در محصول نهایی، شامل درصد آب اندازی و ارزیابی حسی بودند. آزمایش ها در سه تکرار و تجزیه و تحلیل داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت. بررسی آماری نتایج نشان داد که با افزایش سطح چربی از 1 به 4 درصد، pH نمونه های ماست از 4.07 به 4.44 افزایش و اسیدیته از 0.8 به 0.66 کاهش یافته است. افزایش درصد چربی باعث تحریک رشد استرپتوکوکوس ترموفیلوس شده به طوری که با افزایش سطح چربی از 1 به 4 درصد تعداد این باکتری از 226 106cfu/ml به 395 106cfu/ml افزایش یافت، در حالی که میزان چربی اثر مشخصی بر رشد باکتری دیگر (لاکتوباسیلوس بولگاریکوس) نداشت. افزایش درصد چربی از 1 به 4 درصد باعث کاهش آب اندازی محصول از 36 به 27 درصد شده ولی میزان پذیرش حسی محصول نهایی را کاهش داد.

کربوهیدرات های محلول، فیزیولوژی گیاه، Salsola rigida, Stipa barbata, Artemisia sieberi نمونه های برداشت شده با استفاده از روش فنل- سولفوریک اسید مورد آزمایش قرار گرفته و پس از طی مراحلی درصد کربوهیدرات محلول آن ها تعیین گردید. سپس داده ها با روش آماری فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی آنالیز شدند. بر اساس نتایج، نوسانات ذخایر کربوهیدرات های محلول در طول دوره 8 ماهه در گونه درمنه نسبت به دو گونه دیگر کمتر بود. از میان 3 گونه، گیاه استپی ریشدار با میانگین 2.786 درصد ذخایر کربوهیدرات محلول بالاتری را در پایان فصل رویش به خود اختصاص داد و در این گیاه، ساقه (طوقه) با میانگین 3.104 درصد در مقایسه با ریشه، با میانگین 0.605 درصد، اندام اصلی ذخیره سازی بویژه در انتهای فصل رویش بود در حالی که در دو گونه بوته ای درمنه و علف شور ذخیره سازی در پایان فصل رویش در هر دو اندام ریشه و ساقه صورت گرفت، و این نشان دهنده همبستگی ذخیره سازی اندام ها در این دو گونه بود.

بوته کاری با گونه Atriplex canescens یکی از روش های رایج اصلاح مراتع در طول بیش از سه دهه گذشته در ایران بوده است. به نظر می رسد که در زمان کاشت این گونه، به انطباق شرایط بوم شناختی آن با محیط های تحت کشت کمتر توجه شده و نیز پس از کاشت به پایش اثرات کشت این گونه غیر بومی بر گیاهان طبیعی و خاک منطقه پرداخته نشده است. هدف این مقاله، ارایه دیدگاهی بوم شناختی در زمینه معرفی گونه غیر بومی فوق الذکر به عرصه های طبیعی است. در این نوشتار، پس از مروری بر سابقه کشت و حضور این گونه در مراتع ایران و مطالعات انجام شده در این مورد، به بررسی و نقد بوم شناختی برخی مسایل نظیر سازگاری این گونه، جنبه های مدیریتی، معرفی گونه های جایگزین، تاثیر این گونه بر گیاهان بومی و خاک پرداخته شده و در مورد مساله اخیر نتایج مطالعه ای موردی ارایه گردیده است. با توجه به تجربه سالیان متمادی کاشت این گونه در کشور، عدم زادآوری و عدم سازگاری آن، تطابق نداشتن سرشت اکولوژیک این گونه با بسیاری از شرایط محیطی ایران و ظهور برخی اثرات منفی در گیاهان بومی و خاک مناطق تحت کشت این گیاه، به نظر می رسد که مناطق مناسب کاشت این گونه در ایران کاملا محدود باشد و لذا پیشنهاد می گردد پیش از اقدام به کاشت به شرایط محیطی مناطق مورد نظر و سرشت اکولوژیک این گونه توجه شود و در هر حال بهره گیری از گونه های بومی مورد تاکید است.