فهرست مطالب

نشریه بررسی های آمار رسمی ایران
سال بیستم شماره 1 (پیاپی 74، بهار و تابستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1389/07/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محسن شهبازی صفحات 1-11
    براورد نااریب صفت حساسیت زایی را در جوامع انسانی در نظر بگیرید. به منظور حفظ حریم شخصی افراد، روش های گوناگونی بر اساس تکنیک پاسخ تصادفی شده، نسبت به روش مصاحبه ی رو در رو ارائه شده اند. تکنیک پاسخ تصادفی شده به منظور بررسی صفات حساسیت زا طراحی شده است تا میزان همکاری افراد را بهبود بخشد. در این مقاله ابتدا تکنیک پاسخ تصادفی شده وارنر را معرفی کرده و کارایی آن را با روش مصاحبه ی رو در رو مقایسه می کنیم. سپس دو روش پاسخ تصادفی شده ی سئوال نامرتبط و قطری را بررسی می کنیم. در انتها با استفاده از تکنیک وارنر به بررسی نسبت استفاده از مشروبات الکلی در دانشگاه می پردازیم.
    کلیدواژگان: روش پاسخ تصادفی شده، حریم شخصی، نمونه گیری تصادفی ساده، کارایی براوردگر
  • رزیتا مویدفر، و سید محمد رنجبران صفحات 13-39
    یکی از مهم ترین عواملی که بافت شهرها را تحت تاثیر خود قرار می دهد، نحوه ی استقرار واحدهای مسکونی است که متاثر از انتخاب خانوار می باشد. بنا بر این بافت مسکونی مناطق شهری به لحاظ مکان استقرار، نمایی از الگوی انتخاب خانوار خواهد بود. الگویی که از یک سو تحت تاثیر معیارهای مطلوبیت خانوار و از سوی دیگر تحت تاثیر قیود محدودکننده ی انتخاب خانوار، شکل گرفته است.
    این مقاله تلاش می کند با بررسی بافت سکونت گاهی شهر اصفهان، بر اساس نتایج به دست آمده در سرشماری نفوس و مسکن سال 1385، نظریه ی مکان یابی خانوار را مورد آزمون قرار دهد. به عبارت روشن تر فرضیه ی این پژوهش، عدم انطباق نتایج این نظریه در ترسیم بافت سکونت گاهی شهر اصفهان و نحوه ی فعلی استقرار واحدهای مسکونی در آن می باشد که آن را ناشی از وجود انحراف در بازار مسکن (یعنی، عدم توان بازار در هدایت تخصیص زمین از تولید مسکن به سمت تولید کالاهای قابل تجارت با هدف حد اقل سازی هزینه ی دسترسی) شهر اصفهان می داند.
    کلیدواژگان: مکان یابی خانوار، بافت سکونت گاه های شهری و بازار مسکن
  • رسول صادقی صفحات 41-73
    پایه و اساس مدیریت و سیاست‫گذاری‫ مهاجرتی، به ویژه مهاجرت بین‫المللی، شناخت علمی پدیده ی مهاجرت و ویژگی های مهاجران می‫باشد. چنین دانش و شناختی در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران، علی رغم وجود اشکالاتی نظیر کم‫شماری، عمدتا از طریق سرشماری های جمعیتی حاصل می‫شود. با این حال، علی رغم تاریخچه ی طولانی و حجم بالای حرکات مهاجرتی و پناهندگی از کشورهای همسایه به ایران و پیامدهای آن برای جوامع مبدا، مقصد و حتی خود مهاجران، تا کنون ویژگی های جمعیت‫شناختی مهاجران خارجی بر اساس داده های سرشماری ارائه و تحلیل نشده است. بر این اساس، این مقاله به بررسی یکی از ابعاد وضعیت مهاجران خارجی در ایران یعنی مشخصه های جمعیت‫شناختی بر مبنای تحلیل داده های خام سرشماری 1385 می‫پردازد.
    یافته های تحقیق بیانگر آن است که نسبت‫های جنسی بالا، سطح باروری بالاتر از جمعیت بومی، ساختار سنی جوان، جمعیت درحال افزایش نسل دوم مهاجران، تمرکز جغرافیایی و... از ابعاد و ویژگی های مهم جمعیت‫شناختی مهاجران خارجی می‫باشد. البته، علی رغم این وضعیت کلی که بسیار متاثر از مشخصه های مهاجران افغان در ایران می‫باشد، گروه های مختلف مهاجر خارجی در ایران از بافت و ترکیب جمعیت‫شناختی متفاوتی برخوردارند. همچنین نتایج بررسی نشان می‫دهد گرچه مهاجران دارای مشخصه های جمعیتی متفاوت‫تری از جمعیت بومی هستند، ولی تعداد آن ها به اندازه‫ی کافی بزرگ نیست تا اثر قابل ملاحظه‫ای بر ساختار سنی و سایر ابعاد جمعیت‫شناختی جمعیت ایران داشته باشد.
    کلیدواژگان: مهاجرت بین المللی، پناهندگان، تابعیت، سرشماری، ساختار سنی، نسل دوم
  • رویا وزیری، روح الله میرزایی، محمد حداد سلیمانی صفحات 75-93

    ششمین سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور از تاریخ ششم تا بیست و ششم آبان سال 1385 در سراسر کشور به اجرا درآمد و در آن از سه پرسشنامه ی مختلف استفاده شد. سئوال شماره ی 55 از فرم شماره ی3- پرسشنامه ی خانوار- اقلام عمومی و تفصیلی به موضوع محل دفع فاضلاب واحد مسکونی پرداخته است. این گزارش به بررسی یافته های حاصل از سئوال مذکور در سطح ملی و منطقه ای می پردازد.
    بررسی کلی وضعیت دفع فاضلاب واحدهای مسکونی کشور نشان می دهد که چاه جذبی و شبکه ی عمومی فاضلاب بیش ترین سهم را در دریافت فاضلاب واحدهای مسکونی دارند. به عبارت دیگر بخش عمده ی فاضلاب واحدهای مسکونی در کشور برحسب جمعیت به چاه جذبی و شبکه ی عمومی فاضلاب تخلیه می شود. 75.25 درصد جمعیت کل کشور فاضلاب توالت واحد مسکونی خود را به چاه جذبی و 52.73 درصد جمعیت کل کشور فاضلاب آشپزخانه ی واحد مسکونی خود را به چاه جذبی تخلیه می کنند. همچنین 22.04 درصد جمعیت کل کشور فاضلاب توالت واحد مسکونی خود را به شبکه ی عمومی و 23.03 درصد جمعیت فاضلاب آشپزخانه را به شبکه ی عمومی فاضلاب تخلیه می کنند. در زمینه ی دفع سه نوع فاضلاب به شبکه ی عمومی فاضلاب، سه استان کردستان، کرمانشاه و خوزستان در صدر استان های کشور قرار دارند و استان های کرمان و زنجان در انتهای این رتبه بندی قرار می گیرند.
    یافته های تحقیق بیانگر آن است که نسبت‫های جنسی بالا، سطح باروری بالاتر از جمعیت بومی، ساختار سنی جوان، جمعیت درحال افزایش نسل دوم مهاجران، تمرکز جغرافیایی و... از ابعاد و ویژگی های مهم جمعیت‫شناختی مهاجران خارجی می‫باشد. البته، علی رغم این وضعیت کلی که بسیار متاثر از مشخصه های مهاجران افغان در ایران می‫باشد، گروه های مختلف مهاجر خارجی در ایران از بافت و ترکیب جمعیت‫شناختی متفاوتی برخوردارند. همچنین نتایج بررسی نشان می‫دهد گرچه مهاجران دارای مشخصه های جمعیتی متفاوت‫تری از جمعیت بومی هستند، ولی تعداد آن ها به اندازه‫ی کافی بزرگ نیست تا اثر قابل ملاحظه‫ای بر ساختار سنی و سایر ابعاد جمعیت‫شناختی جمعیت ایران داشته باشد

    کلیدواژگان: سرشماری عمومی نفوس و مسکن، فاضلاب، واحد مسکونی، چاه جذبی، شبکه ی عمومی فاضلاب
  • مریم پورمحمود، حمیدرضا نواب پور صفحات 95-122
    برای به دست آوردن خصوصیات و ویژگی های کلی یک جامعه باید اطلاعاتی در مورد اعضای آن جامعه در دست باشد، یک روش جمع اوری این اطلاعات آمارگیری نمونه ای است. بر اساس نحوه ی انتخاب نمونه دو رهیافت در آمارگیری نمونه ای وجود دارد، رهیافت احتمالاتی و رهیافت نااحتمالاتی. در رهیافت نمونه گیری نااحتمالاتی براوردها اریب هستند، لذا نتیجه ها باید در کلاس براوردهای اریب بررسی شوند، ولی به سبب سرعت و هزینه ی کم برخی از این روش ها در بسیاری از آمارگیری ها مورد توجه قرار گرفته اند. یکی از روش های نمونه گیری نااحتمالاتی نمونه گیری برشی است. این شیوه ی گزینش نمونه به دلیل ویژگی های مناسبی که دارد در بسیاری از آمارگیری های اقتصادی اجتماعی مثل آمارگیری از شاخص قیمت ها و آمارگیری از کارگاه های صنعتی به کار گرفته شده است. در این مقاله ابتدا انواع نمونه گیری برشی معرفی می شود و سپس از نمونه گیری برشی نوع سوم برای براورد میانگین ارزش افزوده ی کارگاه های صنعتی دارای 10 کارکن و بیش تر در سال 1385 استفاده می شود. در این مطالعه عملکرد این نوع نمونه گیری با رهیافت مدل یار در براورد میانگین آماره ی مذکور مقایسه می شود. نتیجه ی مطالعه نشان می دهد که رهیافت مدل یار تحت شرایطی براوردهای دقیق تری ارائه می دهد. در نهایت نتایج به دست آمده بر اساس رهیافت مدل یار با نتایج براورد نسبتی روش نمونه گیری تصادفی ساده مقایسه می شود.
    کلیدواژگان: نمونه گیری احتمالاتی، نمونه گیری نااحتمالاتی، نمونه گیری برشی، آستانه ی برش، رهیافت حذف، رهیافت مدل یار، اندازه ی نمونه
  • قدرت طاهری صفحات 123-152
    اطلاعات مربوط به سرشماری عمومی نفوس و مسکن، به عنوان منابع اطلاعاتی کم نظیر، در برنامه ریزی و برنامه های توسعه کاربرد فراوان دارند. این اطلاعات از اعتبارهای لازم و قابل قبول برخوردار هستند. در این راستا اطلاعات برخی متغیرها (شاخص ها) جمع آوری و اثر برخی از آن ها بر شهرنشینی با استفاده از تحلیل مسیر تعیین شده است. علاوه بر این توزیع فراوانی متغیرها نسبت به متوسط کشور تعیین گردیده است.
    کلیدواژگان: تحلیل مسیر، دیاگرام مسیر، شهرنشینی، میزان اشتغال، میزان باسوادی زنان، تراکم جمعیت، جوانی جمعیت، باسوادان دارای مدرک تحصیلی عالی، شاغلان بخش صنعت
  • جان جورن استد ترجمه: زهرا رضایی قهرودی صفحات 153-191
    جانهی چندگانه روشی است که به طور مشخص برای براورد واریانس در حضور داده های گم شده طراحی شده است. فرمول ترکیبی روبین نیازمند آن است که روش جانهی «مناسب» باشد، که اساسا به این معنی است که جانهی ها، استخراج تصادفی از یک توزیع پسین در یک چارچوب بیزی باشند. در موسسات ملی آمار (NSI''s National Statistical Institutes) مانند مرکز آمار نروژ، روش هایی که برای جانهی بی پاسخی استفاده می شوند، مانند بعضی از انواع جانهی های بی درنگ طبقه بندی شده، نوعا غیر بیزی هستند. بنا بر این روش جانهی چندگانه ی روبین در موسسات ملی آمار معتبر نیست و نمی تواند استفاده شود. این مقاله به مسئله ی تعیین یک فرمول ترکیبی دیگر می پردازد که بتواند برای روش های جانهی که نوعا در موسسات ملی آمار استفاده می شود، به کار رود و رهیافتی برای مطالعه ی این مسئله پیشنهاد می کند. فرمول های ترکیبی دیگری برای مکانیسم های خاص پاسخ و روش های جانهی از نوع بی درنگ تعیین شده اند.
    کلیدواژگان: براورد وایانس، آمارگیری نمونه ای، نمونه گیری طبقه بندی شده، رگرسیون لوژستیک، بی پاسخی، جانهی بی درنگ
|
  • Mohsen Shahbazi * Pages 1-11
    This paper considers the problem of unbiased estimation of proportion of sensitive attribute in human society. In order to protect the respondent’s privacy, various techniques of randomized response (RR) rather than direct response are available. It is well-known that RR techniques are designed for sensitive characteristics to improve the respondent cooperation. In this paper we briefly describe Warner’s model and compare it to the survey with face to face interview. Then we examine two methods of randomized response of unrelated question and crosswise model. In the end, with the use of Warner's technique, we investigate the proportion of the usage of alcoholic drink in one of the universities.
    Keywords: randomized response method, simple random sampling, estimators
  • Rozita Moayedfar*, S. Mohammad Ranjbaran Pages 13-39
    Houshold choices affect housing location and It is one of the most important factors that forms Urbans texture. Therefore Urban Housing texture, based on locating shows the household choice pattern. This pattern, on one hand, is affected by household utility criterions and on the other hand, is affected by limited restraints.This article investigates the residency texture in Esfahan city to examine household locating theory with using population and housing census 2006.This research believes that this theory can not explain the formation of Esfahan city residency texture and location of housing. This is because the housing market is distorted (i.e. disability of housing market to lead the allocation of lands from production of housing to tradable goods with targeting the minimization of transporting cost) in Esfahan city.
    Keywords: Housholds Locating, Urban Residences Texture, Housing Market
  • Rasoul Sadeghi* Pages 41-73
    The scientific understanding of migration and migrant's characteristics constitute the pivotal context for migration policy-makings and management. Such an understanding in developing countries including Iran is mainly attained through population censuses. In Iran, in spite of long-term considerable migration movements from neighboring countries and its consequences, the demographic characteristics of foreign migrants still remained unexplained. Thus, this paper aims at investigating demographic characteristics of foreign migrants using existing data derived from 2006 Iranian census.The research finding demonstrate that the high sex ratio, higher fertility rate than native population, young structure of population, large size of second generation migrants and geographical concentration are among the most significant features of foreign migrants. It should be admitted that there is a significant difference among migrants groups. In addition, the results indicate that although the migrants are demographically different from that of their country of settlement, their population size is not so large to have considerable effect on Iranian population structure and dynamic.
    Keywords: International migration, refugees, nationality, census, age structure, second generation
  • Roya Vaziri *, Roohallah Mirzaei, Mohammad Haddad Soleymani Pages 75-93

    The 6th National Population and Housing Census was carried out from October 28 to November 17, 2006 in which three different questionnaires were used. Question number 55 of the 3rd questionnaire asked about Housing Units Sewage Disposal. This paper studies and analyzes the answers to the mentioned question in regional and national levels.Assessment of housing units sewage disposal conditions shows that the public sewer and cesspools were used commonly by households as sewage disposal places, i.e. major portion of housing units sewage was discharged into the cesspools and the public sewer. About 75.25 and 52.73 percent of the population discharged their toilet and kitchen sewage into cesspools, respectively. Moreover, 22.04 and 23.03 percent of the population discharged their toilet and kitchen sewage into the public sewer, respectively. Considering the public sewer as the main sewage disposal place, provinces Kordestan, Kermanshah and Khuzestan were ranked 1-3, and provinces Kerman and Zanjan were ranked 29-30.

    Keywords: National Population, Housing Census, Sewage, Housing unit, Cesspool, Public sewer
  • Maryam Pourmahmoud *, Hamid Reza Navvabpour Pages 95-122
    In order to obtain a society’s characteristics, information about the society members should be accessible. One method to collect this information is sample survey. Depending on how to choose sampling units, there are two different sampling
    Methods
    probability sampling and non-probability sampling. In non-probability sampling approach, parameter estimates are bias, so results in the class of biased estimators should be studied. This approach has been mostly considered in the most of the surveys for the good speed and low costs. One of the non-probability sampling methods is cut off sampling, which is more used in social-economic survey, especially in determining different economical indices (price index) such as industrial establishment survey, in national statistical offices.In this paper different types of cut-off sampling are discussed. Data drawn from industrial establishment census (establishments that had 10 workers and more in 1385), are used to estimate the added value (in the same year, 1385) for each establishment by using type 3 cut off sampling, and performance of two approaches, deleted and model assisted approaches, are compared. Results of this study show that under certain conditions model-based approach estimator has smaller MSE in comparison with that of the deleted approach. Finally, results of the model assisted approach are compared with a classical method of estimation.
    Keywords: probability sampling, non, probability sampling, cut, off sampling, cut, off threshold, deleted approach, model assisted approach, sample size
  • Qodrat Taheri* Pages 123-152
    The information concerning general housing statistics and public census are widely used as unprecedented information resources in planning and development plans. Such information enjoys acceptable and required credits. Hence, the information on some variables (indicators) has been collected and the effect of some information on urban-dwelling has been determined through a path analysis. Moreover, the distribution of indicator's frequency has been decided corresponding to a national average.
    Keywords: Path analysis diagram analysis, urbanization, employment rate, women literacy rate, population density, youngness of the population, higher educated literate persons, manufacturing sector workers
  • Zahra Rezaei Ghahroodi* Pages 153-191
    Multiple imputation is a method specifically designed for variance estimation in the presence of missing data. Rubin’s combination formula requires that the imputation method is “proper,” which essentially means that the imputations are random draws from a posterior distribution in a Bayesian framework. In national statistical institutes (NSI’s) like Statistics Norway, the methods used for imputing for nonresponse are typically non-Bayesian, e.g., some kind of stratified hot-deck. Hence, Rubin’s method of multiple imputation is not valid and cannot be applied in NSI’s. This article deals with the problem of deriving an alternative combination formula that can be applied for imputation methods typically used in NSI’s and suggests an approach for studying this problem. Alternative combination formulas are derived for certain response mechanisms and hot-deck type imputation methods.
    Keywords: Variance estimation, survey sampling, stratified sampling, logistic regression, nonresponse, hot, deck imputation