فهرست مطالب

مجله اقتصادی
سال هشتم شماره 85 (آذر و دی 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/10/25
  • تعداد عناوین: 6
|
  • بنفشه پورحسینی، مسلم رشیدی صفحه 5
    بورس کالای ایران یکی از نهادهای مالی جدید در کشور است که سابقه فعالیت آن به چهار سال می رسد. مبادلات در این بورس در سه قالب نقد، نسیه و سلف انجام می گیرد و شامل محصولات فلزی، کشاورزی و پتروشیمی است. هدف از تاسیس این نهاد، کشف قیمت، شفاف سازی معاملات، نظارت بر روند معاملات و پایبندی به تعهدات از سوی طرفین است. حجم معاملات در بورس در سال های ابتدایی بسیار بالا بود به گونه ای که افزایش حجم مبادلات در سال 1383 نسبت به سال 1382 حدود 117 درصد گزارش شده است. اما این روند در سال های 1384 و 1385تعدیل شد و رشد حجم معاملات در سال های مذکور به ترتیب به 5/0 و3/22 درصد رسید. در سال 1386 علی رغم کاهش 8 درصدی حجم معاملات محصولات کشاورزی، رشد مجموع محصولات معامله شده در بورس کالا حدود 4 درصد بوده است. ورود شرکت های خارجی به بورس کالای ایران نشان دهنده وجود ظرفیت های بالقوه در این بازار برای جذب سرمایه گذاران و تولیدکنندگان داخلی و بین المللی است و می توان با فراهم کردن بستر مناسب به توسعه این بازار و افزایش تاثیر آن بر نظام توزیع و قیمت گذاری کالاها در کشور امیدوار بود.
    کلیدواژگان: بورس کالا، محصولات فلزی، محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی، اوراق مشتقه
  • مسعود حیدری زادی، مهدی آقابیگی، علی آخی زاد صفحه 11
    حساب ذخیره ارزی در برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1383-1379) به منظور ایجاد ثبات در درآمدهای نفتی و کمک به توسعه بخش خصوصی و تامین ارز مورد نیاز این بخش برای سرمایه گذاری به وجود آمده است. بررسی عملکرد این حساب در دستیابی به اهداف مورد نظر می تواند به بهبود سیاست گذاری و برنامه ریزی ها در این زمینه کمک کند. این مقاله ابتدا به بررسی اهداف و عملکرد این حساب از بعد کلان پرداخته سپس به صورت منطقه ای نیز توزیع آن را طی سالهای 1379 تا 1383 نشان می دهد. نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که مهم ترین دلایل پایین بودن سهم استان ایلام از تسهیلات حساب ذخیره ارزی عبارت است از اقتصاد ضعیف این استان، تولید ناخالص داخلی بسیار کم، ناتوانی مالی سرمایه گذاران و متقاضیان تسهیلات، بی اطلاعی برخی واحدهای تولیدی از وجود این نوع تسهیلات و طولانی بودن روند تقاضا تا دریافت تسهیلات.
    کلیدواژگان: حساب ذخیره ارزی، برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی، استان ایلام
  • نسرین خاندان صفحه 29
    در این مقاله سعی شده است نمای کلی صنعت استان کرمان نشان داده شود. در این راستا واحدهایی که جواز بهره برداری دریافت کرده و درحال تولید هستند، مورد بررسی قرار گرفته و ابتدا وضع موجود واحدهای صنعتی از نظر تعداد واحدها، سرمایه به کار رفته در آنها و اشتغال ایجاد شده توسط آنها به تفکیک گروه های صنعت و شهرستانهای استان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. سپس این بررسی و مقایسه را در دوره پنج ساله 1381 تا 1385 انجام داده ایم. تمامی آمار و اطلاعات از سازمان صنایع و معادن استان کرمان به دست آمده و پس از تنظیم جداول، جدولهای دیگری از درون آنها استخراج و تجزیه و تحلیل شده است.
    کلیدواژگان: گروه صنعت، واحدهای فعال، پروانه بهره برداری، سرمایه، اشتغال
  • امیر خلیلی خواه، معصومه زیرک صفحه 43
    حمل و نقل هوایی از نظر سرعت، ایمنی و گستردگی از اساسی ترین نیازهای اجتماعی و اقتصادی در کشور است و در حال حاضر سهم صنعت هواپیمایی به ویژه در اقتصاد ایران با پیشرفت فن آوری، توسعه ارتباطات و رشد بخشهای مختلف اقتصادی در پی دستیابی به حداکثر سود و مطلوبیت از طریق صرفه های زمانی، کاهش هزینه ها و شکوفا شدن استعدادها و منابع نرم افزاری و سخت افزاری دو چندان شده است. حمل و نقل هوایی در کشور با توجه به یارانه سوخت در بخش جاده ای و پرداخت یارانه در بخش ریلی همواره رقیبانی داشته است. در این شرایط قیمت بالای خدمات هوایی به رغم ویژگی های یاد شده باعث کاهش تقاضا در این بخش نسبت به سایر بخشها شده است. در این راستا اعمال سیاستهای حمایتی از سوی دولت یکی از اقدام های مهم دراین بخش است که در نوشتار حاضر با بررسی عملکرد صنعت هواپیمایی کشور و به صورت موردی عملکرد حمل و نقل هوایی استان همدان، موانع و چالشها در این بخش و اثر مصوبه شورای اقتصاد در زمینه پرداخت یارانه به فرودگاه های کوچک مورد بحث قرار خواهد گرفت.
    کلیدواژگان: صنعت هواپیمایی، حجم پروازهای داخلی و بین المللی، یارانه به فروگاه های کوچک، تقاضای خدمات هوایی، فرودگاه
  • حکیمه زریسفی کرمانی صفحه 67
    مالیات به عنوان مهم ترین ابزار سیاست مالی دولت در رسیدن به توسعه اقتصادی، تامین و برقراری عدالت اجتماعی است که از اهمیت وافری برخورداراست. نظام مالیاتی کارآمد به توزیع عادلانه درآمد و در نهایت رفاه عمومی جامعه منتهی خواهدشد. وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام و وجود انحصارها و رانتهای حاصل از آن در بخشهای مختلف اقتصادی باعث شده است تا مالیاتها همواره سهم اندکی از درآمدهای دولت را تشکیل دهند و درآمدهای نفتی بر درآمدهای مالیاتی دولت سایه افکند در حالی که دولت در دوران رکود و بحران اقتصادی و نوسانهای قیمت نفت در بازارهای جهانی می تواند منابع درآمدی حاصل از وصول مالیاتها را به سمت تولید و رشد فعالیت های مولد و سودآور سوق دهد و از زیان هایی که ممکن است به دلیل نوسان قیمت نفت بر اقتصاد کشور وارد شود جلوگیری کند. به دلیل اهمیت درآمدهای مالیاتی در اقتصاد کشور در این گزارش به شناخت منابع درآمدهای مالیاتی و میزان وصول آنها در استان کرمان پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: مالیات، درآمدهای استانی، منابع مالیاتی، درآمدهای مالیاتی استان کرمان
  • احمدرضا ستاورز صفحات 77-86
    مهم ترین علل تغییرات قیمت طلا طی دوره 1971-1970 «وقوع جنگ ویتنام و سقوط سیستم برتن وودز» بوده است. همچنین می توان به «وقوع شوک اول نفتی در نتیجه بحران سیاسی- نظامی در منطقه خاورمیانه» طی دوره 1974-1973، «شوک دوم نفتی در نتیجه سقوط شاه و حمله شوروی به افغانستان» طی دوره 1980-1979، «رونق اقتصادی آمریکا و اروپا و کاهش تورم در غرب» طی دوره 1982-1981، «قطع صادرات طلا توسط حکومت آفریقای جنوبی و کاهش ارزش برابری دلار آمریکا» طی دوره 1987-1986 و «بحران اقتصادی در شرق آسیا و کاهش رشد جهانی اقتصاد» طی دوره 99-1996 اشاره کرد که در تغییرات قیمت طلا موثر بوده است. به علاوه، علل عمده تغییرات قیمت طلا در سال 2007 و شش ماهه اول سال 2008 را می توان در عواملی نظیر افزایش قیمتهای جهانی نفت خام، رشد تورم در آمریکا و اروپا، سقوط بازارهای سهام و کاهش مستمر نرخ بهره بانکی در آمریکا جستجو کرد.
    کلیدواژگان: قیمت هر اونس طلا، ارزش برابری دلار آمریکا، نرخ تورم، قیمت هر بشکه نفت خام، نرخ بهره