فهرست مطالب

آموزش مهندسی ایران - پیاپی 10 (تابستان 1380)

فصلنامه آموزش مهندسی ایران
پیاپی 10 (تابستان 1380)

  • 159 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1380/08/10
  • تعداد عناوین: 12
|
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 7-18
    برنامه های آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها هنگامی در چهار چوب اهداف خود قرار می گیرند که به تناسب مورد مطالعه، ارزیابی و بازنگری کارشناسان متخصص قرار گیرند. عمده ترین دوره های تحصیلی در دانشکده های فنی و مهندسی مربوط به تحصیلات در دوره های دکتراست. در این پژوهش ضرورت ارزیابی این دوره ها با توجه به اظهار نظر استادان دست اندرکار دانشگاه ها مورد بررسی قرار گرفته و در مورد جایگاه فرهنگستان علوم برای ارزیابی و آینده نگری دوره های دکتری مهندسی مطالعه و نظر خواهی شده است. اکثر استادان بر ارزیابی مستمر تاکید نموده و فرهنگستان علوم را مرجع مناسبی برای ارزیابی دوره های دکتری مهندسی در کشور توصیه کرده اند.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، دوره های دکترا، ارزیابی، فرهنگستان علوم
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 19-35
    یکی از عمده ترین مراحل دوره های دکتری مهندسی آزمون جامع است. در این بررسی ضرورت و چگونگی انجام شدن این مرحله از دوره ها با توجه به اظهار نظر استادان دست اندر کار و تعدادی از دانشجویان و فارغ التحصیلان این دوره ها در تخصص های مختلف مهندسی مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی نشان می دهد که آزمون جامع به عنوان یک شاخص عمده در تعیین صلاحیت علمی، توان انجام دادن پژوهش، تعهد انجام دادن پژوهش، تعهد منزلت استادی باید به صورت کتبی و شفاهی در زمینه تخصص دانشجو انجام شود.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، دوره های دکترا، ارزیابی، امتحان جامع
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 37-48
    یکی از مشکلات عمده اجرای عملی دوره های دکترای مهندسی در ایران عدذم حضور تمام وقت دانشجویان این دوره ها در دانشگاه است. این امر ناشی از عوامل دیگری از جمله عدم حمایت مالی مناسب از این دوره ها، کمی اعتقاد به تحقیق و جایگاه آن، کمبود امکانات متمرکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی در دانشگاه ها، عدم حضور تمام وقت استادان راهنما و... است . در یک نظر خواهی که از استادان دست اندر کار و تعدادی از دانشجویان و فارغ التحصیلان این دوره ها در تخصص های مختلف مهندسی انجام شده است، ملاحظه می شود عدم تامین مالی دانشجویان و استادان در حد کافی، کمبود انگیزه های جذب دانشجویان در دانشگاه ها و حمایت ناچیز صنعت از تحقیقات از دلایل عمده تمام وقت نبودن دانشجویان در دانشگاه ها ذکر شده است. اکثریت قریب به اتقاق کسانی که در نظر خواهی شرکت کرده اند ضرورت تمام وقت بودن دانشجویان را متذکر و خواستار تامین مالی آنها شده اند.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، دوره های دکترا، ارزیابی، ضرورت تمام وقتی دانشجو
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 49-56
    انتخاب صحیح دانشجوی دکترا یکی از موارد مهم راه اندازی دوره های دکترا است. با توجه به مسایل فرهنگی و اجتماعی کشور و نوپایی این دوره ها انتخاب دانشجوی دکترا در دانشگاه های ایران معیارها و شکل مخصوص به خود را دارد که تا اندازه ای با انجام این امر در دانشگاه های پیشرفته دنیا متفاوت است. بر اساس مطالعات حاضر، اکثر استادان دست اندرکار دوره های دکترای مهندسی و فارغ التحصیلان و دانشجویان این دوره معتقدند که در حال حاضر گزینش دانشجوی دکترا باید توسط گروه تخصصی در بخش، گروه و یا دانشکده پذیرنده دانشجو انجام شود.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، دوره های دکترا، ارزیابی، گزینش دانشجو
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 57-64
    چگونگی ارزیابی شرایط فارغ التحصیلی دانشجوی دکترای مهندسی به خصوص در شروع دوره از مراحل حساس برگزاری این دوره هاست. این امر با توجه به کمبود کادر متخصص در بسیاری از تخصص ها و با توجه به معضلات فرهنگی و اجتماعی و ترس از عدم صحیح اجرای ضوابط و معیارهای شناخته شده بین المللی مورد اعتراض بسیاری از دست اندر کاران این دوره هاست . در این خصوص، ضرورت چاپ مقله به عنوان ساز و کاری نسبتا مطمین مورد نظر است و دانشگاه ها به تناسب این معیار را پذیرفته اند و اعمال می کنند. البته، این امر یک درمان موضعی پنداشته می شود. و این امید وجود دارد که با کسب تجربه و حاکمیت علمی دانشگاه ها، به خصوص در سطح تحصیلات تکمیلی، این نوع شرط با ارزیابی صحیح جایگزین شود. در پی نظر خواهی از استادان دست اندر کار این دوره ها در تخصص های مختلف مهندسی، در حال حاضر ضرورت انتشار یک مقاله در مجلات بین المللی تخصص از پایان نامه بیش از دفاع نهایی توسط دانشجوی دکترا مورد تاکید همگانی قرار گرفته است و این امر می باید به عنوان شرط لازم فارغ التحصیلی در تمام دانشکده های فنی و مهندسی اعمال شود.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، دوره های دکترا، ارزیابی، ضرورت چاپ مقاله، پایان نامه
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 65-76
    دو عامل اصلی برای رسیدن به هر هدفی لازم است. اولین عامل، پیش بینی و برنامه ریزی و مدیریت سالم، هوشمند و قوی و عامل دوم، تامین نیازهای مالی از منابع مناسب است. امروزه، همگان بر این عقیده اند که سیستم آموزش عالی یک کشور پشتوانه و عصاره معنوی، اجتماعی و صنعتی آن کشور است و در حقیقت، حضور استادان  وفارغ التحصیلان کارآمد است که هویت علمی، فنی و مدیریتی یک کشور را می سازد و موجب افتخار و سر بلندی و پیشرفت یک ملت می شود. این ویژگی زمانی جلوه خود را نشان می دهد که به بالاترین مرتبه دانشگاهی، یعنی فارغ التحصیلان و دانشجویان دکترا توجه بیشتری مبذول داریم، سرمایه گذاری برای تربیت نیروهای متخصص در این رده علمی به معنی پرورش استادان با سواد و با شخصیت و مشاوران صنعتی متبحر و اندیشمند است. بنابراین باید در این راه تمام مقدمات لازم برای پیشبرد بینش علمی و توانایی فنی آنها در کشور فراهم شود. در این مقاله آمار تحلیلی از نظرهای استادان و دانشجویان در مورد مشکلات آموزشی و پژوهشی که به همت گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم به انجام رسیده است، ارایه می گردد. اگر به نتایج بررسی ها پرداخته شود، ملاحظه می شود که گسترش کمیت، نبودن مدیریت مناسب، کمبود حمایت های مالی و اهمیت ندادن به علم در کشور از مشکلات عمده این دوره ها شمرده شده است.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، دوره های دکترا، آموزش، پژوهش، فرهنگستان علوم
  • محمد رضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودزنیا، محمود یعقوبی صفحات 77-86
    موضوع رساله های دکترا و ارتباط آنها با نیازهای صنایع به عنوان یکی از محوریترین چالش های دوره های دکترا، نظرها و آرای مختلفی را در مقابل هم قرار داده است. در این مقاله پس از ارزیابی نقاط قوت و ضعف نظریه های صنعت محور یا دانش محور از دیدگاه استادان و دانسشجویان نتیجه گرفته می شود. که عموما به حل مشکلات صنعت باید توجه کرد و در این صورت باید رساله ها را به سمتی سوق داد که از یک طرف در سطح رقابت جهانی و از طرف دیگر ، پایه ای برای پیشبرد صنعت کشورمان باشد. در هر حال، آنچه مهم است، رشد و پرورش تفکر خلاق در دانشجویان است و نه حل یک مثال ساده.
    کلیدواژگان: رابطه صنعت و دانشگاه، پروژه دانشجوی دکترای مهندسی
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 87-94
    زمان بندی دوره آموزشی و پژوهشی دکترا و زمان انتخاب موضوع پایان نامه دکترا و آغاز دوره پژوهش توسط دانشجوی این دوره، مطابق نظر خواهی از استادان و همچنین فارغ التحصیلان و دانشجویان دوره دکترا، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و ارزیابی ها نشان داد که ترسیم خط بارز بین دوره های آموزشی و پژوهشی مورد تایید نیست. مناسب ترین زمان برای تعیین موضوع پروژه پژوهشی و کاربر روی آن آغاز دوره دکترا است.
    کلیدواژگان: زمان بندی دوره دکترا، دوره آموزشی، دوره پژوهشی
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 95-104
    در این مقاله محتوا، کیفیت تدریس و انتخاب دروس دوره های دکترای مهندسی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در این بررسی با توجه به نتایج آماری حاصل از نظر سنجی انجام شده نظرها و دلایل ارایه شده از سوی استادان و دانشجویان در نقد محتوای دروس و کیفیت تدریس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل از آن ارایه شده است. همچنین، انتخاب و تنوع دروس دوره دکترا و مشکلات موجود در این زمینه نیز مورد بررسی قرار گرفته است. پیشنهادهایی در زمینه افزایش کیفیت تدریس و محتوای آنها ارایه شده است.
    کلیدواژگان: کیفیت تدریس، دکترا، مهندسی، ارزیابی
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 105-113
    مسئله ویژگی استاد راهنمای رساله دکترای مهندسی مورد بررسی آماری و تحلیلی قرار گرفته است. این بررسی که بر مبنای نظرهای ارایه شده توسط استادان و دانشجویان صورت گرفته است، نشان می دهد که کلیت مسئله اهمیت مرتبه علمی استادان در انتخاب آنها به عنوان استاد راهنمای رساله از سوی اعضای هییت علمی دانشگاه ها و دانشجویان مورد قبول است. کما اینکه تقریبا همین افراد معتقدند که مرتبه علمی دلیلی بر توانایی و روزآمد بودن استادان نیست و ملاک فعالیت پژوهشی و تحقیقی دایم و روز آمد بودن می تواند شرط لازم دیگری در این ارتباط تلقی شود.
    کلیدواژگان: استاد راهنما، مرتبه استادی، انتخاب استاد راهنما
  • محمدرضا اسلامی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ناصر توحیدی، ایرج گودرزنیا، محمود یعقوبی صفحات 115-136
    با توجه به اظهار نظرهای کارشناسی کمیته تحصیلات تکمیلی گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و استفاده از دیدگاه های استادان، دانشجویان و فارغ التحصیلان دوره های دکتری مهندسی که در پاسخ به سوالات پرسشنامه های ارزیابی این دوره ها اعلام شده، نتیجه گیری هایی به عمل آمده که در این مقاله ارایه شده است.
    کلیدواژگان: ارزیابی، دوره های دکترای مهندسی، فرهنگستان علوم
  • محمدرضا اسلامی، ناصر توحیدی، پرویز جبه دار مارالانی، جلال حجازی، غلامحسین دانشی، سعید سهراب پور، مصطفی سهراب پور، جلال شایگان، منصور طاهری انارکی، قدرت الله کرمی، ایرج گودرنیا، محمود یعقوبی صفحات 137-158
    پیشرفت های علمی در اکثر کشورها، وابستگی عمیقی به دوره های دکترای مهندسی دارد. هر کشور بر اساس نیازهای علمی خود الگوهای خاصی را برا گزینش دانشجو و آموزش دوره های دکترا انتخاب می کند. هر شیوه خصوصیات ویژه ای برای اهداف تعیین شده دارد. مطالعه و شناخت روش های مختلف و بررسی اهداف و نتایج حاصل از هریک می تواند در تعیین الگو یا الگوهای مناسب مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله سعی شده است روش های متداول در آموزش دکترا از جهات مختلف شناسایی و برای هریک، مراحل تحصیل و چگونگی کار مشخص شود. در انتها ضمن بر شمردن خلاصه مطالعات انجام شده پیرامون پروژه دکترای مهندسی و تصویر الگوی یکسان موجود دوره های دکترای مهدنسی در کشور چگونگی بهبود و اصلاح ساختار آن پیشنهاد و ارایه می شود. طبیعی است که در کشور فقط یک الگوی خاص نمی تواند اجرا شود بلکه دانشگاه های صنعتی باید تمهیداتی برای نزدیکی بیشتر با صنعت فراهم کرده و دوره های کاربردی تری با هدف تولید فناوری ارایه نمایند.
    کلیدواژگان: دکترای مهندسی، الگوهای آموزشی، ارتباط با صنعت
|