فصلنامه آموزش مهندسی ایران
پیاپی 25 (بهار 1384)

آموزش نیروی انسانی متخصص از ارکان اصلی پیشرفت صنعت معدن کشور است. یکی از پیش شرط های اساسی برنامه ریزی موثر برای ایجاد تحول در آموزش معدن و مواد کشور، در اختیار داشتن اطلاعات کامل و صحیح از گذشته و حال آموزش این رشته هاست. در این مقاله، پس از بیان مطالبی درباره ضرورت ساماندهی اطلاعات در بانک های اطلاعاتی، خلاصه اقدامات انجام شده در زمینه طراحی، تهیه و راه اندازی پایگاه (بانک) آموزش معدن و مواد ایران ارائه می شود. تا این تاریخ کلیه اطلاعات گرد وری شده در زمینه برنامه های آموزشی، مراکز آموزشی، آموزشگران و دانش آموختگان معدن، متالورژی و مواد کشور در این پایگاه ذخیره شده و پایگاه مورد بحث از آغاز سال 1380 در اختیار وزارت صنایع و معادن ایران قرار گرفته است.

شبیه سازهای فرایند در واقع ابزاری هستند که با استفاده از آن، این امکان برای مهندسان فراهم می شود که بتوانند به مدلسازی هر نوع فرایندی که در آن یک جریان پیوسته جرم و انرژی از یک واحد عملیاتی به واحد دیگر برقرار است، بپردازند. امروزه، این نرم افزارها به طور گسترده در صنایع شیمیایی، پتروشیمی، پالایش نفت و گاز، سوخت ها، نیروگاه های برق، صنایع معدنی، چوب و کاغذ، صنایع غذایی، صنایع داروسازی و بیوتکنولوژی به منظور افزایش سرعت عمل و دقت و افزایش بهره وری و کاهش ضایعات و بهینه سازی استفاده از منابع شامل مواد اولیه و نهاده های انرژی مورد استفاده قرار می گیرند...

در این مقاله مشکل تخریب محیط زیست در دو بخش مورد بررسی قرار گرفته است و بخش نخست به جنبه نظری اختصاص دارد. علت اساسی تخریب محیط زیست و از میان رفتن منابع ارزشمند طبیعت که به نابودی محیط زندگی انسان انجامیده است، نگرش و رویکرد جدیدی است که انسان پس از دوران رشد علمی جدیدو صنعتی شدن به طبیعت داشته است. علم جدید طبیعت را به مثابه ماده ای بی جان میداند کهانسان قدرت و اجازه هر گونه دخل و تصرف را در آن دارد و مشکل تجاوز به طبیعت از همین جا ناشی می شود، حال آن که در فرهنگ های سنتی شرق و به ویژه اسلام و در تصور و اندیشه شیعی و ایران زرتشتی قبل از اسلام طبیعت ودیعه ای الهی است که انسان موظف به رعایت احترام، قداست و حفظ تعادل در آن است.

شواهد تاریخی مربوط به سطح فناوری و ابزار متداول در مهندسی مکانیک در این کشور در دوران گذشته از کتابه های مختلف ادبی استخراج و عرضه شده است. طبق این شواهد اختراع، توسعه و استفاده از بسیاری از ابزار و وسایل مهندسی هزاران سال قبل صورت گرفته است. ابزار مدرن در حقیقت، همان ابزارهای قدیمی هستند. فناوری و اصول طارحی و کار این ابزار در طول زمان تغییری نکرده و فقط در قرن نوزدهم نیروی موتور جایگزین نیروی حیوانی شده است. چون این امکان تولید قدرت وسرعت در موتور در مقایسه با قدرت های حیوانی بسیار زیاد است، لذا کارایی ابزار مهندسی به طور چشمگیری افزایش یافته است. در هر حال، این پیشرفت نباید باعث از یاد رفتن نقش پیشگامان مهندسی در این کشور شود.

در این مقاله عوامل مؤثر در تشکیل و گسترش، پایداری و زوال قطب های علمی و حرفه ای در جوامع سنتی گذشته از دیدگاه تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به پیشرفت های فنی و اطلاع رسانی و بالا رفتن سطح نیازها، امکانات و انتظارات عمرانی جوامع در دهه های اخیر، هدف های مهم یک قطب علمی در رشته مهندسی عمران جوامع دردهه های اخیر، هدف های مهم یکقطب علمی در رشته مهندسی عمران تبیین شده است. همچنین شرایط و پیش نیازها و زیر ساختارهای محیطی لازم و امکانات و ضوابط مورد نیاز برای قطب شدن یک دانشگاه یا مرکز علمی بررسی شده است...

مجموعه استاندارهای ایزو 9001 بدین منظور تدوین شده اند تا سازمان ها را از هر نوع و در هر اندازه ای که باشند در استقرار و اجرای مؤثر سیستم های مدیریت کیفیت یاری دهند. اجرای الزامات سیستم مدیریت کیفیت در هر سازمانی، توانایی آن را در ارائه محصولات و خدماتی که دلخواه مشتری باشد، برآورد می کند و هدف از استقرار این سیستم، افزایش رضایت مشتریان است. بدیهی است که برای راهبری و اداره موفق یک سازمان باید آن را به گونه ای نظام مند و شفاف هدایت و کنتر کرد. این موفقیت می تواند در پرتو استقرار و برقرار نگهداشتن سیستم مدیریتی باشد که برای بهبود پیوسته سازمان طراحی شده است و در عین حال به نیازهای مشتریان درون سازمانی و برون سازمانی توجه می کند...

امروزه با انقلاب اطلاعاتی، اهمیت توسعه اطلاعات و به کارگیری آنها در هر گونه فناوری امری غیر قابل انکار است. در این مقاله شاخص های عمده اطلاعات بررسی و ضرورت استفاده از ابزارهای جدید به منظور کاهش فاصله طولانی کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه یافته که کیفیت زندگی مردم را بالا برده و قابلیت دسترسی به اطلاعات بیشتر را برای مردم به وجود آورده و فرصت ها و اشتغال بیشتری را برای همگان فراهم کرده، بیان شده است.