فهرست مطالب

رویکردهای پژوهشی در علوم زمین - پیاپی 6 (زمستان 1396)

نشریه رویکردهای پژوهشی در علوم زمین
پیاپی 6 (زمستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/12/25
  • تعداد عناوین: 5
|
  • حدیثه رحیمی صادق *، سیدحسام الدین معین زاده، محسن موذن، کازو ناکاشیما صفحات 1-16
  • نسیم حیدریان دهکردی *، سعید میرزایی صفحات 17-29
  • سارا نری میسا، جواد درویشی خاتونی *، طاهره جلیلیان صفحات 30-44
    رخداد و گسترش فرسایش خاک موجب تغییرات بارز در منظر زمین و پسرفت اراضی و تخریب محیط زیست می شود. به منظور شناسایی مهمترین عوامل موثر در فرسایش اراضی جهت معرفی راهبردهای کلان برای پیشگیری و مهار فرسایش حوضه آبخیز دریان انتخاب شد. هدف از این مطالعه شناسایی مناطق حساس به فرسایش و انواع آن، برآورد میزان فرسایش و شدت رسوبدهی حوضه آبخیز و شیوه های کنترل آن می باشد. روش مورد مطالعه در این پژوهش، برآورد میزان فرسایش و رسوب زایی با استفاده از روش تجربی ام پسیاک (MPSIAC ) می باشد. نتایج حاصل از فرسایش تابعی از ارتفاع متوسط بارندگی و دمای متوسط سالانه هوا، شیب و جهت اراضی، سازندهای زمین شناسی، منابع اراضی، نوع خاک و ویژگی های مربوط به آن، نوع و تیپ گیاهی، نحوه استفاده از اراضی و متوسط سالانه ارتفاع رواناب های سطحی می باشد. اما در این میان شیب اراضی، نوع سازند، عمق خاک، میزان املاح محلول و میزان سدیم قابل تبادل موجود در خاک، بیشترین تاثیر را در شکل گیری و گسترش فرسایش دارند. هدف از این مطالعه شناسایی مناطق حساس به فرسایش و انواع آن، برآورد میزان فرسایش و شدت رسوبدهی حوضه آبخیز و شیوه های کنترل آن می باشد. بر این اساس مناسب ترین راهبردهای کلان جهت پیشگیری از رخداد فرسایش و گسترش آن در منطقه مورد مطالعه و حوضه های آبخیز مشابه، جلوگیری از تمرکز رواناب های سطحی همراه ، اصلاح کاربری اراضی و مدیریت پوشش گیاهی در اراضی است.
    کلیدواژگان: فرسایش و رسوب، کنترل و پیشگیری، ام پسیاک، حوضه دریان
  • سپیده یاسمی خیابانی، نسیم حیدریان دهکردی * صفحات 45-53
    به طور کلی تا چندین دهه قبل روش های پی جویی مواد معدنی بیشتر به بررسی های زمین شناسی و شاخه های مختلف آن محدود می شد ولی امروزه روش های متفاون ژئوفیزیکی بسته به نوع ماده معدنی و شرایط زمین شناسی می توانند اطلاعات اولیه ارزشمندی را در مورد موقعیت، حجم و عیار تقریبی نهشته معدنی در اختیار متخصصین قرار دهند. از آنجایی که قیر طبیعی نسبت به سنگهای اطراف خود مقاومت الکتریکی بیشتر و چگالی کمتری دارد استفاده از این این خصوصیات فیزیکی می تواند برای مفسرین ژئو فیزیک بیانگر مکان مخازن احتمالی قیر طبیعی باشد و در نتیجه روش های ژئوالکتریک و گرانی سنجی می توانند به عنوان یکی از روش های ژئوفیزیکی برای اکتشاف ذخایر قیر طبیعی مورد استفاده قرار بگیرند. فقط آنچه که مهم است شرایط توپوگرافی منطقه باید اجازه برداشت را بدهد. در این مطالعه با توجه به سخت بودن توپوگرافی منطقه امکان انجام مطالعات گرانی سنجی نبود ولی از روش ژئوالکتریک با آرایه دوقطبی- دو قطبی در منطقه معدنی در محدوده جنوب غرب استان کرمانشاه استفاده شده است. بر اساس اطلاعات بدست آمده می توان گفت که پارامتر مقاومت ویژه می تواند لایه های حاوی مواد قیر طبیعی را مشخص نماید، زیرا مواد قیر طبیعی عموما عایق بوده و مقاومت ویژه الکتریکی بسیار بالایی دارند.
    کلیدواژگان: ژئوفیزیک، روش گرانی سنجی، روش دوقطبی، دو قطبی، قیر طبیعی، مقاومت ویژه
  • حسن فیضی انهر، سهیلا اصلانی *، فرهنگ علی یاری، عباس بحرودی، عبدالحمید سرتیپی صفحات 54-62
    محدوده اکتشافی تیتانیم خانیک-غازان در فاصله 82 کیلومتری شمال غرب ارومیه، پهنه شمالی زون سنندج- سیرجان واقع است. طی این تحقیق، بخش سنگی غازان در قسمت شمال غرب کانسار، به منظور تعیین مناطق احتمالی کانی سازی مرتبط با عنصر تیتانیم با استفاده از داده های لیتوژئوشیمیایی و به کارگیری روش آماری کلاسیک، جدایش آنومالی از زمینه و تاثیر شاخص های تمرکز آماری میانگین و میانه بر مساحت بی هنجاری های ژئوشیمیایی و نیز روش فراکتال مورد بررسی قرار گرفته است.
    ابتدا محاسبات آماری شامل پیش پردازش، جایگزینی داده های سنسورد، تصحیح مقادیر خارج از ردیف و نرمال سازی بر روی داده ها انجام گرفت. سپس با استفاده از روش تحلیل فاکتوری، گروه های پاراژنزی مشخص شد و در نهایت جداسازی آنومالی از زمینه به روش میانگین-انحراف معیار و میانه- انحراف معیار انجام گردید. در نتیجه با ترسیم نقشه های ناهنجاری حاصل از هر دو روش جداسازی و مقایسه آنها مشخص شد که در روش میانه-انحراف معیار، مساحت مناطق آنومالی ممکن نسبت به روش میانگین-انحراف معیار، کاهش 18 درصدی را نشان میدهد. همچنین، هیچگونه مساحتی در رابطه با آنومال احتمالی در روش میانه-انحراف معیار نسبت به روش میانگین-انحراف معیار، قابل مشاهده نمیباشد که بیانگر محدودیت مناطق آنومالی ممکن و احتمالی در روش میانه انحراف معیار نسبت به روش میانگین-انحراف معیار است. همچنین تحلیل داده های لیتوژئوشیمیائی فوق به روش عیار-مساحت نشان میدهد که روش فراکتال عیار- مساحت، عیارهای بزرگتر و محدوده های کوچکتری را بارزسازی میکند چرا که ساختار فضایی داده ها را نیز مورد توجه قرار میدهد.
    کلیدواژگان: اکتشافات ژئوشیمیایی، تیتانیم، تحلیل آماری کلاسیک، میانگین، میانه، روش فراکتال، خانیک، غازان