نشریه مطالعات محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار
پیاپی 4 (تابستان 1397)

در این تحقیق اثر حضور نانو فیبر کربنی بر بهبود سنجه های گیاهی وشاخصهای ریخت شناسی مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به نتایج مثبت اثرات نانو ساختارهای کربنی بر رشد گیاهان، در این پژوهش در غلظتهای مختلف بر درصد جوانه زنی، طول ساقه، طول ریشه گیاه شاهی که استفاده گسترده ای در برنامه غذایی آحاد اجتماع دارد مورد بررسی قرار داده شد. صفات درصد و سرعت جوانه زنی طول ساقه و ریشه در پنج غلظت مختلف (در بازه 30 تا 150 میلی گرم در لیتر) مورد اندازه گیری و محاسبه شد. با افزایش غلظت نانوذره از 30 تا 90 میلی گرم در لیتر، طول ساقه روند افزایشی نسبت به نمونه شاهد داشته که این امر را می توان به افزایش پدیده پرایمینگ نسبت داد. بنظر میرسد نانو ساختارهای کربنی باعث افزایش رشد سلولی در این گونه گیاهی شده و در توجیه این امر بنظر می رسد که این نانو ساختار همانند یک کانال ،امکان ورود آب به درون سلول را فراهم نموده و پیامد این امر موجب رشد سریعتر و تقسیمات سلولی بذر شاهی می گردد. با استفاده آگاهانه و کنترل شده این نانو ساختار می توان گامهای موثری در راستای تنظیم رشد و نمو گیاهان نمود.

پساب صنایع مختلف شامل طیف وسیعی از فلز سنگین سرب هستند و فرایند جذب سطحی با استفاده از جاذبهای نانوبیوپلیمر، روشی نوین با کارایی بالا برای تصفیه آنها به حساب میآید. هدف از انجام این مطالعه بررسی و مقایسه مباحث مهم جذی (سینیتیک و ترمودینامیک) جذب سرب توسط دو جاذب نانوفیبرکیتین و نانوفیبرسلولز بوده است. برای شناسایی ویژگی های ساختاری این جاذبها، تصاویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) تهیه شد. برای بررسی سرعت جذب واکنش، مدلهای واکنشی سینیتیک شبه مرتبه صفر، شبه مرتبه اول، شبه مرتبه دوم، شبه مرتبه سوم و مدلهای نفوذی سینیتیک از جمله انتشار بین ذرهای و الوویچ بررسی گردید. برای بررسی دمای جذب واکنش پارامترهای ترمودینامیکی نظیر انرژی آزاد گیبسG)∆)، آنتالپی (H◦∆) و آنتروپی (S◦∆) محاسبه شد. طبق نتایج بهدست آمده از بخش سینیتیک، بیشترین میزان ضریب همبستگی جاذب نانوفیبرلیگنوسلولز (R2=1) با مدل سینیتیک درجه دوم و داده های کیتین با هر دو مدل سینیتیک شبه درجه دوم (R2=9992/0) و سینیتیک الویچ (R2 =9920/0) مطابقت داشتند. بنابراین جذب سرب توسط هر دو جاذب از نوع شیمیایی بوده است. نتایج حاصل از ترمودینامیک هر دو جاذب به ترتیب بیانگر خود به خودی، گرمازا بودن و افزایش میزان بینظمی واکنش بوده است. بررسی تصاویر TEM بیانگر فیبری و شبکهای بودن جاذبها بوده است.

گرما یکی از مهمترین عوامل فیزیکی زیان آور در بسیاری از محیط های کاری می باشد. کار در محیط های گرم موجب استرس در کارگران می شود و علاوه بر کاهش قابلیت های انجام کارشان، باعث بروز بیماری های متعددی در کارگران می گردد. فعالیت در نانوایی به جهت ماهیت کار به عنوان یکی از مشاغل پرمخاطره از لحاظ استرس گرمایی محسوب می شود. لذا هدف از این مطالعه ارزیابی استرس حرارتی در نانوایی ها بر اساس شاخص دمای تر گویسان و شاخص تنش گرمایی می باشد. مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی – تحلیلی و مقطعی می باشد که در تابستان سال 1395 در نانوایی های شهر بجنورد انجام گردید. در این مطالعه از دستگاه WBGT متر دیجیتال، برای اندازه گیری دمای خشک، دمای گویسان و دمای تر و از دستگاه آنمومتر برای سنجش سرعت جریان هوا استفاده گردید. اندازه گیری پارامترهای موردنظر در حد فاصل شاطر، نان گیر و زباله گیر و در زمان های صبح، ظهر و عصر و در سه ارتفاع قوزک پا، شکم و سر انجام گرفت. همچنین داده ها به نرم افزار آماری SPSS ورژن 19 منتقل و سپس با استفاده از شاخص های آماری توصیفی و آزمون های تحلیلی، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد 80 نانوایی شامل نانوایی بربری (34 مورد) ، تنوری (8 مورد) ، سنگک (7 مورد) ، تافتون و فتیرپزی (18 مورد) و لواش یا نازک پزی (13 مورد) بررسی گردید که میانگین شاخص WBGT برابر و میانگین شاخص HSI برابر بود. مقادیر اکثر ایستگاه های اندازه گیری شده بیش از حد مجاز می باشد. همچنین میزان شاخص های WBGT و HSI با نوع وظیفه، زمان اندازه گیری، نوع نانوایی و وضعیت تهویه نانوایی اختلاف معناداری وجود داشت. نتایج نشان داد که اغلب نانوایی های مورد بررسی شرایط کار برای کارگرانی که در مقابل و نزدیکی تنور فعالیت دارند در محدوده غیر مجاز بوده است و لزوم کنترل های مدیریتی و فنی برای کاهش استرس گرمایی تاکید می شود.

فن آوری نانو طی سال های اخیر، ابعاد مختلف زندگی انسان را متاثر نموده است. این فناوری دارای آثار گسترده ای بر اقتصاد، تولید و محیط زیست است. تاثیرات فناوری نانو بر محیط زیست می تواند دارای ابعاد مختلفی باشد. فناوری نانو هم می تواند اثر مثبت و هم اثر منفی بر محیط زیست داشته باشد. درواقع به کارگیری فناوری نانو موجب کاهش مصرف انرژی، کاهش انتشار و تولید زایدات و مصرف مواد خام و در نتیجه کاهش خسارات به محیط زیست می شود. با این وجود، ذرات نانو ممکن است سرعت جهش باکتری ها را افزایش دهند و تهدیدی جدی برای محیط زیست و سلامت انسان باشند. این تحقیق با هدف بررسی اثر فناوری نانو بر محیط زیست و منابع طبیعی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش مروری تهیه شده است. انجام یافته است.

آب و هوا یکی از ارکان بنیادین زندگی بشر محسوب می شود و با پیشرفت و توسعه جهان، حفاظت از آن روز به روز اهمیت بیشتری می یابد. تغییرات آب و هوایی مشکلات پیچیده ای چون وقوع بارش های شدید به همراه سیلاب های ویرانگر و نیز خشکسالی های مکرری را موجب شده، که هر ساله خسارت جبران ناپذیری به اقتصاد کشورهای مختلف تحمیل می نماید. حوادث جانبی این وقایع نظیر آتش سوزی جنگل ها،فرسایش شدید خاک و دیگر حوادث غیر مترقبه جوی و اقلیمی موجب گردیده تا محققین کشورهای مختلف جهان توجه روز افزونی را به منظور شناخت علل نوسانات بارندگی مبذول نماید. در این پژوهش به بررسی احتمال وقوع دوره های خشک و تر در مازندران با استفاده از زنجیره مارکف پرداخت شده است برای نیل به هدف داده های بارندگی ایستگاه های مازندران برای سال های قبل جمع آوری گردید و در نرم افزار MiiniTAB به روش مارکوف مورد تحلیل قرار گرفت و ماتریس نسبت های روزهای بارشی بدست آمد. روند پیش بینی زنجیره مارکف با مرتبه 10ام نیز با توجه به جداول مربوطه احتمال انتقال از خشک به خشک 63/0 درصد برآورد شده است، احتمال انتقال از خشک به مرطوب 36/0 درصد برآورد شده است که مجموع این دو حالت برابر با یک می باشد. در ارتباط با احتمال انتقال از مرطوب به خشک 38/0 درصد برآورد شده است و احتمال انتقال از مرطوب به مرطوب 61/0 درصد برآورد شده است و در ادامه پژوهش به بررسی ترسالی و خشکسالی در مازندران بر حسب SPI صورت پذیرفت و نشان داد که کل استان روندی رو به خشکسالی را تا 2020 طی خواهد نمود و هر ساله با کاهش بارش در استان رو به رو خواهیم بود.

چهار جزیره خان، تهمادون، نخیلو و ام الکرم، در محدوده پارک ملی مند در استان بوشهر در خلیج فارس قرار دارند. در بررسی پرندگان این 4 جزیره توسط تلسکوپ 15×60 مدل SWIFT و دوربین دو چشمی 10×40 زایس، 34 گونه پرنده شناسایی شد. 11 گونه خشکی زی، 9 گونه آبزی و 12 گونه کنار آبزی بودند. 9 گونه آن ها در جزایر پارک ملی مند (6 گونه آبزی و 3 گونه کنار آبزی) جوجه آوری داشتند. بیشترین جمعیت جوجه آور از گونه های آبزی پرستو دریایی پشت دودی Sterna anaethetus با میانگین 15000 جفت و کم ترین آن سلیم شنی با یک جفت بود. از پرندگان کنار آبزی بیشترین جمعیت جوجه آور سلیم خرچنگ خوار Dromas ardeola، 1500 جفت بود. جمعیت جوجه آوران جزایر از سال 1385 تا 1394 بیش 60 در صد کاهش نشان می دهد. این کاهش در جمعیت جوجه آوران هر سه جزیره، نخیلو، ام الکرم و خان مشاهده شد. 20 گونه گیاه در سطح جزایر شناسایی شدکه پوشش گیاهی غالب آن ها آترپیلکس بود. این گونه بیش از 80 در صد جزایر نخیلو و ام الگرم را پوشانده بود