فهرست مطالب

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال هفتم شماره 2 (پیاپی 25، تابستان 1384)

  • تاریخ انتشار: 1384/10/10
  • تعداد عناوین: 11
|
  • صفحه 0
  • مجید عباس پور، فریده عتابی، پونه سعیدی صفحه 2
    ه منظور بررسی امکان پذیری استفاده از سامانه های روشنائی فتوولتائیک در روشنایی معابر منطقه 22 تهران، سناریوهای مختلفی با 1الی3 عدد مدول خورشیدی 45 واتی برای یک تیر چراغ برق مورد مطالعه قرارگرفت و محاسبات اقتصادی مربوط به هرکدام از انتخاب ها توسط الگوی تحلیل اقتصادی سلول های فتوولتائیک صورت گرفت. در نهایت باتوجه به نتایج محاسبات، تیر چراغ برقی با 3 عدد مدول خورشیدی 45 واتی جهت استفاده برای روشنایی پارک و فضاهای سبز و پارکینگ های با وسعت کم پیشنهاد شد.
    کلیدواژگان: انرژی تجدید پذیر، انرژی خورشید، سلول های فتوولتائیک، گاز های گلخانه ای
  • فرامرز معطر، پروین نصیری، زهرا خراسانی، محمدرضا زرین صفحه 10
    در این تحقیق، آلودگی محیطی با در نظر گرفتن عوامل احتمالی که در اندازه گیری ها و محاسبات پرتوزایی هوا دخالت داشته، اندازه گیری و تحلیل شده است. تا بتوان، جهت فعالیت های فعلی و آتی راکتور و همچنین در مراحل تصمیم گیری در طرح افزایش قدرت راکتور راه گشای مناسبی باشد.
    در این مطالعه، از فروردین تا اسفند 1382 نمونه برداری و اندازه گیری مواد پرتوزا در هوا، انجام گرفته است. که اکتیویته هوای محیط اندازه گیری شده است، لذا دریافت حالتهای غیر عادی در ریزش های راکتور و فعالیتهای بعد آن مورد توجه بوده است، در عین حال از آنجایی که مقدار مواد پرتوزا موجود در محیط رابطه مستقیم با عوامل محیطی و شرایط جوی دارد، وضعیت آب و هوایی مقدار این مواد را در هوا تغییر داده است، از اینرو بحث افزایش و کاهش مواد پرتوزا در هوا، در رابطه با شرایط جوی اجتناب
    کلیدواژگان: آلودگی هوا، مواد پرتوزا، آشکارساز
  • سیدمحمود خردمند، اسماعیل اسماعیل زاده صفحه 20
    انتقال جرم فاز گاز به مایع در صنایع گوناگونی مانند صنایع مرتبط با محیط زیست، گاز، شیمیایی، علوم جوی زمین شناسی، با روش های گوناگون صورت می پذیرد. امروزه ستونهای جذب گاز که، با استفاده از فیلم مایع کار می کنند دارای نقش مهمی در صنایع هستند. در این نوشتار مطالعه عددی، برای حل معادلات انتقال مومنتم و جرم، برای فیلم مایع از سامانه جریان فیلم مایع و گازی که در داخل لوله به شکل جریان حلقوی در حرکت هستند، انجام شده است. در این سامانه، جریان فیلم مایع، به صورت مغشوش و موجی است. جهت بررسی اغتشاشات فیلم مایع از مدل e – k استاندارد و همچنین جهت بررسی امواج در فیلم مایع، از مدل سوزوکی استفاده شده است. در این پژوهش، مقایسه نتایج به دست آمده از مطالعه عددی انجام شده، با نتایج تجربی ارایه شده برای جذب گاز CO2 در آب نیز انجام شده است.
    کلیدواژگان: جذب گاز دی اکسید کربن، فیلم آب، جریان حلقوی، مغشوش، موجی
  • بنفشه برخوردار، منصور غیاث الدین صفحه 34
    بافلزات سنگین، سمی ترین آلاینده ها در محیط زیست می با شندکه علاوه بر ایجاد برخی عوارض سوء مانند: حساسیت، بیماری، مسمومیت و مرگ انسان، وارد زنجیره غذایی می شوند و حتی سبب جهش زایی و سرطان نیز می شوند، استفاده ازجلبکها به صورت سلولهای زنده، غیرزنده و یا مواد مشتق آنها، به منظور تصفیه مواد زائد خطرناک آلی و معدنی روز به روز فراگیرتر می شود. جلبکها می توانند اشکال گوناگون فلزات سنگین را از طریق متیلا سیون، چیلت کردن، تشکیل ترکیبات پیچیده کاتالیز یا جذب تغییر دهند وآنها را از محیط جدا کنند، از آنجا ئی که، کاربرد جلبکهای زنده درصنعت وشرایط عملی بسیار دشوار است از اینرو، کاربردتوده خشک جلبکی، متداولتر شده است. در این روش، علاوه برتصفیه فاضلاب حاوی فلزات سنگین، می تو ان نسبت به باز یافت فلزات نیز اقدام نمود و دوباره آنها را به خط تولید باز گرداند. (که با کاهش تدریجی منابع معدنی این امر ضروری است).اکاربرد HCL در(pH=2) وEDTA (4mM) در زمان ماند90 دقیقه (مقادیرانتخابی فوق بالاترین میزان بازدهی بازیافت را داراست) به ترتیب، بازدهی بازیافت حدود 75 و85 درصد است که با تکرار کاربرد HCL یا EDTAدر مراحل متوالی، مقدار فلز باقی مانده در جلبک به تدریج افزایش می یابد، لذا قابلیت بازیافت کاهش یافته و بعد از مرحله 5 متوالی، حدود 90% کاهش بازدهی بازیافت، توسط HCL و 65% کاهش بازدهی بازیافت، توسط EDTA وجود دارد، و در پایان، اعداد بدست آمده به ترتیب 30% و 16% کاهش جرم ذی توده خواهد داشت.(اسید کلریدریک سبب از بین رفتن گروه های فعال دیواره سلولی و در نتیجه کاهش بازدهی بیشتر نسبت به EDTA می شود). در مرحله اول بازیافت که بیشترین مقدار فلز بازیافت شده را داراست، هزینه های اولیه بازیافت سامانه حدود 90 برابر و هزینه های سالیانه استهلاک و سرمایه گذاری سالیانه بازیافت سامانه، حدود350 برابر ارزش فلز بدست آمده است، که با افزایش تعداد مراحل، هزینه های بازیافت نسبت به ارزش فلز بدست آمده، افزایش می یابد. از اینرو با توجه به ارزان بودن ذی توده سارگاسوم و فلز بازیافت شده و بالا بودن هزینه های بازیافت، استفاده مجدد از ذی توده و بازیافت فلزات Ni، Cr، Cu مقرون بصرفه نمی باشد.
    کلیدواژگان: : مس، کروم، نیکل، جذب بیولوژیکی، بازیافت
  • شیده عطری، مه لقا قربانلی، سعید متصدی زرندی صفحه 42
    در این نوشتار، تغییرات فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان (آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز) و غلظت هیدراتهای کربن محلول در برگهای دو گیاه اسطوخدوس و رزماری، تحت تاثیر آلاینده های جوی مورد بررسی قرار گرفت. از این رو، با بررسی اطلاعات مربوط به ایستگاه های سنجش آلودگی هوای سازمان حفاظت محیط زیست در سطح شهر تهران، ایستگاه های با بیشترین و کمترین مقدار آلودگی، برگزیده، دو گیاه در هر دو ایستگاه کاشته شدند پس از گذشت یک سال، نمونه برداری از برگهای گیاه انجام و مورد مطالعه قرار گرفت به این ترتیب گیاهان از نظر شرایط سنی یکسان بودند.نتایج بررسی نشان داد که، فعالیت آنزیم های مورد نظر در شرایط وجود بیشترین مقدار آلودگی، نسبت به شاهد (محیط با کمترین مقدار آلودگی) به طور معنی داری افزایش یافت.
    اختلاف میانگین غلظت هیدراتهای کربن محلول نیز نسبت به شاهد، افزایش معنی داری داشت
    کلیدواژگان: آلاینده های هوا، سامانه دفاعی آنتی اکسیدان، آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز، هیدراتهای کربن محلول، اسطوخدوس، رزماری
  • قاسمعلی عمرانی، عبدالرضا کرباسی، مسعود منوری، ندا یوسفی صفحه 52
    در شهر تهران روزانه حدود 18596 تن نخاله ساختمانی تولید می شود که کیفیتی ناهمگون و نامناسب دارد. دانش مدیریت مواد زاید جامد، نیاز به آگاهی از چگونگی جمع آوری، بازیافت، دفع و شناخت ترکیبات نخاله های ساختمانی دارد. در این پژوهش ضمن تدوین پرسش نامه، نظرسنجی از مسوولان شهرداری مناطق 22 گانه شهر تهران در زمینه چگونگی جمع آوری، دفع و بازیافت نخاله های ساختمانی انجام گرفته است.
    مقدار خاک و نخاله دفع شده در تهران از سال 1373 تا 1382 مجموعا 198، 102، 97 تن برآورد شده، که، مقدار نخاله های دفع شده در سال 1382 در گودهای اطراف تهران در حدود 6787603 تن است.
    مقدار خاک و نخاله دفع شده در گود آبعلی در سال 1382، جمعا 4878058 تن است که تعداد سرویس خودرو 531900 در سال بوده است که این رقم 72% از کل آوارهای دفع شده در گودهای اطراف تهران را شامل می شود.
    براساس بررسی های انجام گرفته، مقدار مواد بازیافتی به کل نخاله ها در گود آبعلی در سال 1382، 4-10×62/11 درصد بوده است که از مقدار مواد بازیافتی گودآبعلی به کیلوگرم در سال 82، بدست آمده است. در راستای توسعه پایدار شهری می توان از مطالعات انجام شده در طراحی بوستان ها، صاف شیبها، محوطه سازی و راهسازی و غیره به عنوان مصالح پرکننده، زهکش و زیرسازی استفاده نمود. در حال حاضر، ذخیره سازی، جمع آوری و حمل این زایدات، توسط بخش خصوصی صورت می گیرد و نظارت و هدایت آن بر عهده ستاد پاکیزگی و نظافت شهر تهران؛ که یکی از چندین ستادی سازمان بازیافت است، انجام می شود.
    به وجود آوردن روشی سیستماتیک برای جمع آوری، حمل، دفع و بازیافت خاک و نخاله در سطح شهر تهران گامی موثر در پیشبرد اهداف توسعه پایدار خواهد بود.
    کلیدواژگان: جمع آوری، دفع، بازیافت، زایدات ساختمانی، خاک ونخاله
  • نرگس کارگری، مریم خودی صفحه 62
    در فرآیندهای اقتصادی تحمیل هزینه های خارجی و خسارت های ناشی از آن امری اجتناب ناپذیر است. یکی از مهمترین مسایلی که موجب تحمیل هزینه های خارجی می شود، آلودگی های محیط زیست است از این رو باید مبالغی برای کنترل این آلودگی صرف شود، بنابراین به دلیل کنترل آلودگی ها و وجود هزینه های خارجی، جامعه متحمل هزینه های اجتماعی خواهد شد.
    از آنجایی که بیشترین هزینه اجتماعی بخش انرژی، مربوط به منتشر شدن گازهای گلخانه ایشامل (CO2، SO2، NOx) یا غیره است، از این رو این مقاله به بررسی روش های برآورد هزینه های اجتماعی ناشی از این گازها و تجارب سایر کشورها پرداخته است.
    بر اساس مطالعات انجام شده، مهمترین روش های مورد استفاده در این زمینه عبارتند از: روش تجزیه و تحلیل هزینه سود، روش هزینه نهایی و تمایل به پرداخت.
    با توجه به اینکه، روند تغییر هزینه های اجتماعی بخش انرژی در ایران طی یک دوره 8 ساله، رشدی حدود 139 درصد داشته است، از این رو بومی کردن ضرایب هزینه های اجتماعی در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.
    در این بین هزینه های تخریب بخش انرژی کشور در سال 1382 معادل 52050 میلیارد ریال بوده که 9/12% آن مربوط به بخش برق است.
    کلیدواژگان: هزینه های اجتماعی، هزینه های تخریب، بخش انرژی، هزینه نهایی، تمایل به پرداخت
  • نوشین حسین پور صیامی، سیده فاطمه میرشجاعی، سیدجواد حسینی، مسلم یوسفی ابهرلو، مهدی یوسفی تلگرد، حسین تاجیک احمدی، امیر موافقی صفحه 76
    اندازه گیری پرتوزایی مواد غذایی که یکی از پارامترهای مهم سلامت مصرف مواد غذایی است، در کلیه کشورها از جمله کشور ما ایران (که تابع قوانین و استانداردها بین المللی است)، و حساسیت این اندازه گیری در ایران به علت کمینه پرتوزایی قابل قبول مواد غذایی که توسط واحدهای قانونی ذیربط تعیین شده، از اهمیت ویژه برخوردار است. برای رسیدن به این مهم، استفاده از حفاظ سربی برای کاهش پرتوهای زمینه حائز اهمیت است. در این پژوهش، تاثیر این حفاظ بر کاهش پرتوهای زمینه برای آشکارسازهای یدور سدیم مورد بررسی قرار گرفته و محاسبات مربوط به بازدهی سامانه و کمینه سطح پرتوزایی قابل اندازه گیری توسط دستگاه بدون استفاده از حفاظ سربی و با استفاده از آن ارایه شده است. نتایج روشنگر آن است که، استفاده از یک حفاظ سربی مناسب برای اندازه گیری های پرتوزایی سطح پایین، الزامی بوده و حفاظ سربی مورد بحث این تحقیق، تاثیر اصلاحی صد در صد بر کمیت کمینه سطح پرتوزایی قابل سنجش دارد.
    کلیدواژگان: اسپکترومتری گاما، آشکارساز یدورسدیم، شمارش زمینه، بازدهی آشکارساز، کمینه سطح پرتو زایی قابل اندازه گیری، حفاظ سربی
  • علی شرقی صفحه 90
    مردم برای ایجاد فضای مناسب زندگی، چشم انتظار یک طراح نمی مانند. ممکن است که دانش دیداری و قدرت ابتکار آنها برای طراحی و ایجاد فضا، قدری ضعیف باشد، لذا آنها برای نوآوری های خود، از زیبایی شناسی فطری و آزمون و خطای همسایگان و اطرافین خود بهره می برند وسعی در از بین بردن موارد نامناسب فضای اطراف داشته و آنها را به گزینه های مثبت بدل می کنند. گیاهان سبز از مولفه های زیبایی بخش محیط اطراف هستند، گر چه در فضاهای مسکونی شهری، به خصوص درآپارتمانها ایجاد فضای سبز مشکل و یا حتی ناممکن است، اما حس درونی انسان به دنبال راه حلهای مناسب حل مشکل می شود، این راه حل می تواند کنار هم قراردادن چند گلدان کنار پنجره و یا آبشار کردن یک پیچک از روی بام تا کف حیاط و غیره باشد. دراین نوشتار تلاش شده در بین تصاویر بیش از 200 ساختمان در شهر تهران، نوآوری های مردم دراین زمینه و به خصوص نمای آن دسته بندی شود، و نظام دست یافته می تواند به الگوهایی برای جبران کمبود فضای سبز و زیبایی نمای ساختمانها تبدیل شود.
    کلیدواژگان: معماری، فضای سبز، ایوان، بام، دیوار، شهر، طراحی شهری
  • صفحه 100
|
  • Majid Abbaspour, Fareideh Atabi, Pooneh Saeidi Page 2
    To investigate the possibility of using photovoltaic lighting systems for the roads of district 22, different scenarios were calculated using the renewable energy model with one to three 45-W solar modules installed on a single light- post. The results of the study show that light-posts with three 45-W solar modules can be proposed for parks, green spaces, and small parking places.
  • Faramarz Moatar, Parvin Nassiri, Zahra Khorasani, Mohammad Reza Zarrin Page 10
    Due to the importance of air pollution caused by radioactive elements at the site of Tehran Research Reactor, the plants, air and soil of several stations around the reactor were sampled in the year 1382. Gamma - Ray Spectrometry was used for activity measurements. The results indicate that, during the stability condition of the air, the increase and decrease in the activity level at the stations are very close to each other. The level of Radon concentration in the samples depends on the temperature and humidity of the air. The sampling time of 6-7 hours was the best condition for the determination of air pollution. Due to the absorption of radioactive elements on the surface of the particles, any increase in the particles in the air, caused by the stability condition, can increase the level of radioactivity in the sample.
  • Mahmood Kheradmand, Esmaeil Esmaeilzadeh Page 20
    Mass transfer between gas phase and liquid phase occurs in different ways in a large number of industrial processes and many engineering disciplines such as environment, gas refineries, and chemical and atmospheric sciences. An improved mathematical model for liquid film columns is presented. This paper describes a theoretical analysis of the combined hydrodynamics and mass transfer for the process-taking place in liquid film with the absorption of gas for annular regime through a vertical pipe. In this study, the flow of the liquid film is turbulent and wavy. We used k - model for eddy viscosity. For the wavy surface in annular flows, the Suzuki model was used. The theoretical results were compared with the experimental data for the mass transfer gas (CO2) in water (H2O), and the obtained results were satisfactory.
  • Banafshe Barkhordar, Mansour Ghiassedin Page 34
    Heavy metals are present in different types of industrial effluents and contribute to environmental pollution. Application of algae for separating the metals from polluted waters and wastewaters is a new and effective method because in this method, there is little slug and the metals and biomass can be recycled. The recycle experiment showed that using HCL (pH=2) and EDTA (4 milli mol), the recovery rates are 75 and 85 percent, respectively. The repeated application of HCL and EDTA in consecutive cycles leads to an increase in the metal remaining in the algae and a decrease in the recovery rate. So, after 5 consecutive cycles, there is a 90% decrease in the recovery rate due to HCL and 65% due to EDTA. In the first cycle, in which the highest amount of heavy metals is recovered, the building cost of the recycling system is about 90 times and the annual investment cost is about 350 times of the value of the recovered heavy metals. As the number of cycles increases, the recovery costs increase, as well. Therefore, due to the low price of heavy metals and biomass and the high price of the recovery system, the recovery of these elements is not economical.
  • Shideh Atri, Mahlagha Ghorbanli, Saeed Motesadi Zarandi Page 42
    In this research, the effect of atmospheric pollutants on antioxidant enzymes activity and soluble carbohydrates of Lavandula vera and Rosmarinus officinalis is studied. The data from DOE air quality monitoring stations were considered and the stations with the highest and lowest amounts of pollution were selected. Then, the two plants were planted in both stations. After one year, the plant leaves were harvested and studied. The results of the study showed that enzymes activity increased in the more polluted site. And there was a significant difference between the treatment and control cases. The activity rate was higher in Lavandula vera than in Rosmarinus officinalis.Also, the soluble carbohydrates increased and were positively correlated with pollution stress. Variations of soluble carbohydrates in the two plants were significant.
  • Ghasem Ali Omrani, Abdoalreza Karbasi, Masood Monavari, Neda Yousefi Page 52
    In Tehran, 18,596 tons of construction refuse is daily produced that has an undesirable quality. The solid refuse management requires the knowledge of collecting, recycling, discarding and also finding out the constituent parts of construction refuse. This survey represents the opinions of the executives of the municipalities in Tehran regarding the process of collecting, discarding and recycling the construction waste.The demolition and construction of administrative, commercial, and residential structures are the main source of such waste. The amount of construction refuse in Tehran between 1373 and 1382 is estimated at 97,102,198 tons, of which 6,787,603 tons were discarded in the pits of the capital’s suburbs in 1382.In Abali pit, the quantity of construction waste amounted to 4,878,058 tons (the same year) that was transported by 531,900 trucks. The figure comprises 72% of the entire discarded refuse in the pits around Tehran.According to the investigations conducted in 1382, the ratio of recycled waste to the total amount of waste in Abali pit has been 11.62× 10 percent that includes 6.1×10 percent of brick, 2.5× 10 percent of tin sheets and iron cans, 1.6×10 percent of iron and metal ware, 0.98×10 percent of various sorts of metal pipes, 0.4×10 percent of plastics and plastic gunnies, and 0.09×10 percent of Aluminum. Meanwhile, brick with 51% forms the highest amount of all recycled materials.In comparison with the developed countries such as Denmark, where 95% of the construction refuse is recycled, Iran possesses a great potential for investment in this area.Nowadays, in advanced countries, recycled pebbles made from a combination of debris, are used in cement and the production of concrete. Also, brick pieces are used as one of the constituent parts of pebbles and glass fractions are wielded in asphalt or tar-bound roofing.In line with the sustainable civil development, the above-mentioned substances can be used as filling, drainage, and substructure materials in designing parks, flattening declivities, making precincts and, constructing roads. At present, the storage, collection and transportation of such refuse is carried out by non-governmental organizations supervised by Tehran hygiene department affiliated to the Recycling Organization.Developing a systematic method for collecting, transporting, discarding, and recycling of soil and construction refuse in Tehran is an effectual step towards the advancement of the goals of the sustainable civil development.
  • Nargess Kargari, Maryam Khodi Page 62
    Externalities and damages from externalities are unavoidable in economic processes. One of the important externalities is environmental pollution. Therefore, in order to control pollution, society must suffer social costs.Social cost in energy sector is created because of greenhouse gases (CO2, SO2 and Nox). In this paper, methods for social cost estimation and experiences of other countries in this field have been studied.Trend of social cost of energy sector in Iran shows 139% of growth rate. So, native coefficients for social cost estimatation are very important. Also, it is necessary to mention that damage cost of energy sector in Iran hace been 52050 billion Rials, which 12.9% of it belongs to power sector.
  • Nooshin Poursiamy, Fatemeh Mirshojaei, Javad Hoseini, Moslem Yousefi Abharloo, Mahdi Yousefi Telgerd, Hossein Tajik Ahmadi, Amir Movafeghi Page 76
    The measurement of food radiation, as one of the most important parameters in food consumption safety, is performed according to current regulations and standard tests in most countries including Iran. Due to the presence of low-level radiation in food samples for gamma-ray spectroscopy, using lead shields for reducing the background radiation is recommended. In this research, the influence of lead shield on NaI (Tl) detector background is investigated and the amount of detection efficiency and MDA (Minimum Detectable Activity) with and without lead shield is evaluated. The results show that a properly designed lead shield is necessary for low-radiation measurements. The shield discussed in the present study can improve MDA value for more than 100%.
  • Ali Sharghi Page 90
    To develop a desirable atmosphere, people do not always wait for a designer. They may not have enough visional knowledge or innovative powers for designing, but they can acquire them. They use their innate sense of aesthetics and their neighbors’ trial and error to eliminate the unpleasant elements of their surroundings and change them into pleasant ones.Green plants are among the aesthetics elemets of the environment although it is difficult or even impossible to make green spaces in residential areas, specially in apartments; but the innate sense mentioned above looks for suitable ways to solve the problem: putting some flower boxes at the windows or growing a lot of bobins from the roofs towards the yard, and the like. In this article, it is tried to classify the creativity of people in this regard by reviewing the pictures of more than 200 buildings in the city of Tehran. The results can change into patterns for compensating the lack of green spaces and making the views of buildings pleasant.