فهرست مطالب

غدد درون ریز و متابولیسم ایران - سال بیستم شماره 3 (پیاپی 99، امرداد و شهریور 1397)

مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال بیستم شماره 3 (پیاپی 99، امرداد و شهریور 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/07/10
  • تعداد عناوین: 6
|
  • اصغر قاسمی ، سمانه عسگری ، پروفسور فرزاد حدائق ، پروفسور فریدون عزیزی ، مریم توحیدی * صفحات 107-108
  • پانته آناظری ، مهرداد کریمی ، مهدی هدایتی ، فریدون عزیزی، پروین میرمیران * صفحات 109-115
    مقدمه
    مادران شیرده و نوزادانشان، از جمله گروه های آسیبب پذیر نسبت به کمبود ید هستند. هدف مطالعه ی حاضر، بررسی وضعیت ید مادران شیرده و ارتباط آن با برخی ویژگی های دموگرافیک آنان در منطقه ی دارای کفایت ید رسانی است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه ی مقطعی، 264 مادر شیرده در فاصله 3 تا 5 روز پس از زایمان به طور تصادفی از مراکز بهداشتی درمانی انتخاب شدند و از هر یک از مادران نمونه ی شیر، ادرار و نمک مصرفی اخذ گردید. عوامل دموگرافیک مورد بررسی شامل سن، تحصیلات، شغل، تاریخ آخرین بارداری، تعداد بارداری، تعداد و نوع زایمان، مصرف مکمل های غذایی ید در طول بارداری بودند.
    یافته ها
    در کل، 254 مادر شیرده با میانگین سنی 9/4±2/28 سال در این مطالعه شرکت نمودند. میانه (دامنه بین چارک) غلظت ید ادرار و شیر مادران شیرده به ترتیب (146-42) 82 و (337- 167) 241 میکروگرم در لیتر بود. همبستگی معناداری بین غلظت ید ادرار و شیر مادران مشاهده شد (007/0P=، 177/0r=). در مدل رگرسیون خطی تعدیل شده، غلظت ید ادرار ارتباط معناداری با شغل مادر (010/0P=) و تعداد زایمان (014/0P=) داشت و نیز ارتباط معنی داری بین غلظت ید شیر با شغل مادر (039/0P=) و میزان ید نمک مصرفی (043/0P=) مشاهده شد.
    نتیجه گیری
    یافته های حاضر نشان داد، علی رغم این که مادران شیرده بر اساس میانه غلظت ید ادرار دچار کمبود ید بودند، اما میزان ید شیر آن ها در حد مطلوب بود. در منطقه دارای کفایت ید رسانی، تعداد زایمان، شغل مادر، میزان ید نمک مصرفی از جمله فاکتورهای تعیین کننده وضعیت ید مادران شیرده است.
    کلیدواژگان: وضعیت ید، مادران شیرده، ویژگی های دموگرافیک، منطقه دارای کفایت ید رسانی
  • موسی خلفی ، حمید محبی *، پوران کریمی صفحات 116-126
    مقدمه
    هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار تمرینات ورزشی تناوبی با شدت بالا (HIIT) و تداومی با شدت متوسط (MICT) بر آیرزین، فاکتور رشد فیبروبلاستی-21 (FGF-21) و مقاومت به انسولین در رت های نر چاق بود.
    مواد و روش ها
    40 سر رت نر در دو گروه به مدت 10 هفته تحت رژیم غذایی پرچرب (32 سر) و رژیم غذایی استاندارد (8 سر) قرار گرفتند. پس از القاء چاقی، 8 سر رت از گروه رژیم غذایی پرچرب (O) و 8 سر رت گروه رژیم غذایی استاندارد (C) قربانی شده و سایر رت های چاق به طور تصادفی به 3 گروه شاهد چاق (OC) ، تمرین تداومی با شدت متوسط (MICT) و تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT) تقسیم شدند. پروتکل HIIT شامل 10 مرحله فعالیت 4 دقیقه ای با شدت معادل 85 تا 90 درصد VO2max و با دوره های استراحتی فعال 2 دقیقه ای بود و پروتکل MICT با شدت معادل 65 تا 70 درصد VO2maxبا مسافت طی شده همسان با پروتکل HIIT بود که هر دو پروتکل به مدت 12 هفته و 5 جلسه در هر هفته اجرا شدند. نمونه های سرمی در دو مرحله (قبل و بعد از اعمال پروتکل های تمرینی) برای اندازه گیری سطوح سرمی آیرزین، FGF-21، انسولین و گلوکز به روش الایزا جمع آوری شد.
    یافته ها
    در گروه HIIT نسبت به گروه OC سطوح سرمی آیرزین (93/0±43/6 نانوگرم در میلی لیتر در مقابل 61/0±61/4 نانوگرم در میلی لیتر، 003/0P=) وFGF-21 (5/206±1658 نانوگرم در لیتر در برابر 97/125±1093 نانوگرم در لیتر، 007/0P=) به صورت معنی داری افزایش یافت. در حالی که MICT اثرات معنی داری بر دو هورمون آیرزین و FGF-21 نداشت (به ترتیب 00/1P=، 29/0P=). هم چنین در هر دو گروه HIIT وMICT نسبت به گروه OC سطوح سرمی گلوکز (HIIT: 07/4±16/111 میلی گرم در دسی لیتر، MICT: 37/1±5/117 میلی گرم در دسی لیتر در برابر 21/13±66/154 میلی گرم در دسی لیتر، به ترتیب 001/0P=، 001/0P=) و شاخص مقاومت به انسولین (HIIT: 20/0±96/1، MICT: 46/0±53/2 در برابر 54/0±89/3، به ترتیب 001/0P=، 01/0P=) به صورت معنی داری کاهش یافتند؛ اما کاهش انسولین سرم (15/0±49/1 نانوگرم در میلی لیتر در برابر 43/0±14/2 نانوگرم در میلی لیتر، 018/0P=) تنها در گروه HIIT معنی دار بود.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد که هر دو پروتکل تمرینی HIIT و MICT منجر به بهبود مقاومت به انسولین در رت های چاق می شوند. با این حال افزایش آیرزین و FGF-21 سرمی تنها در گروه HIIT قابل توجه بود که نشان می دهد شدت فعالیت ورزشی نقش مهمی در تنظیم ترشح این هورمون ها دارد.
    کلیدواژگان: تمرین تناوبی با شدت بالا، هورمون رشد فیبروبلاستی 21، آیرزین، مقاومت به انسولین
  • سحر فلاحی ، مریم رسولی ، ریحانه سفیدکار، اعظم شیرین آبادی فراهانی * صفحات 127-134
    مقدمه
    در دوره ی نوجوانی به دلیل بروز تغییرات در هویت و مسئولیت های فرد و هم چنین تغییرات ناشی از بلوغ جنسی، اعتمادبه نفس تا حدودی کاهش می یابد و با ابتلای نوجوان به بیماری مزمن دیابت، کاهش بیشتری نیز پیدا می کند. به نظر می رسد ارتقاء اعتمادبه نفس در رفتارهای خود مدیریتی اثر مثبت دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر مراقبت معنوی بر اعتمادبه نفس نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک انجام شد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه نیمه تجربی و از نوع کار آزمایی بالینی، روی 52 نوجوان مبتلابه دیابت نوع یک که به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (26 نفر گروه آزمون، 26 نفر گروه شاهد) قرار گرفتند، انجام شد. مداخله به صورت گروهی و روزانه به مدت 6 جلسه در گروه آزمون اعمال شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی "جمعیت شناختی" و "مقیاس روزنبرگ" جمع آوری شدند. تحلیل داده ها توسط نرم افزار 19SPSS- و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، آزمون های تحلیل واریانس با اندازه های تکراری، من ویتنی، آزمون دقیق فیشر و کای دو صورت گرفت.
    یافته ها
    میانگین نمره اعتمادبه نفس در گروه شاهد، پیش از ارائه مراقبت معنوی برای گروه آزمون، 46/0 و پس از مداخله در گروه آزمون 5/1 و در دوران پی گیری 46/1 بود. در گروه آزمون نیز میانگین نمره اعتمادبه نفس، پیش از مداخله 92/3، پس از مداخله 69/5 و در دوران پی گیری 38/6 بوده که نتیجه ی آنالیز واریانس اندازه های تکراری بیانگر معنی داری اثر نوع مداخله بود (001/0>p).
    نتیجه گیری
    یافته ها بیانگر تاثیر مراقبت معنوی بر اعتمادبه نفس نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک بود؛ بنابراین پرستاران به عنوان جزئی از سیستم درمان بایستی در مراقبت کل نگر از بیماران به مراقبت معنوی و تداوم آن توجه نمایند.
    کلیدواژگان: مراقبت، معنویت، اعتماد به نفس، نوجوانان، دیابت ملیتوس
  • نورالله طاهری ، هایده قجری ، حسن شهبازی * صفحات 135-141
    مقدمه
    سطح پایین سواد سلامت در افراد مبتلا به دیابت نوع دو شایع است و ممکن است یک مانع اساسی برای افزایش سطح خودکارآمدی و خودمراقبتی در بیماران باشد. هدف این مطالعه تعیین ارتباط بین خودکارآمدی و خودمراقبتی و سواد سلامت در مبتلایان به دیابت نوع دو مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی خرمشهر می باشد.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی است که در سال 1395 طراحی و اجرا گردید. جامعه آماری در این پژوهش بیماران دیابتی نوع دو مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر خرمشهر بودند که با روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی 121 نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه ی سواد سلامت (14 سوال) ، پرسش نامه ی خودمراقبتی (12 سوال) و پرسش نامه ی خودکارآمدی (8 سوال) بوده است. داده های جمع آوری شده با کمک نرم افزار آماری SPSS و انجام آزمون های تی تست، آنوا، رگرسیون گام به گام و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    میانگین نمره سواد سلامت، خودمراقبتی و خودکارآمدی در بیماران به ترتیب53/0±90/2،31/1±39/3و80/1±77/6 بوده است. همبستگی پیرسون نشان دهنده ی رابطه مثبت سواد سلامت با خودمراقبتی و خودکارآمدی بوده است (0001/0>P برای هر دو مورد).
    نتیجه گیری
    طراحی برنامه آموزشی مدون و مستمر جهت ارتقای سطح سواد سلامت، خودکارآمدی بیماران مبتلا به دیابت که نهایتا به تغییر در رفتار و سطح خودمراقبتی آن ها می شود یک امر بسیار ضروری می باشد.
    کلیدواژگان: دیابت نوع دو، سواد سلامت، خودمراقبتی، خودکارآمدی
  • نعیمه شهرابی فراهانی ، مریم کازرانی ، زهرا امامی، مریم شکفته * صفحات 142-150
    مقدمه
    رشد فزاینده اطلاعات پزشکی در اینترنت و تاثیر آن ها بر وضعیت سلامت افراد جامعه لزوم ارزیابی و اعتبارسنجی وب سایت های سلامت را افزایش داده است. لذا هدف از این پژوهش، ارزیابی کیفیت و رتبه بندی وب سایت های فارسی دیابت براساس مقیاس وب مد کوال به عنوان یکی از روش های نوین و جامع ترین روش ارزیابی کیفیت وب سایت های سلامت است.
    مواد و روش ها
    جامعه پژوهش شامل کلیه وب سایت های فارسی حوزه دیابت (12 وب سایت) است که با جستجوی کلید واژه «دیابت» در موتورهای جستجوی گوگل، یاهو و بینگ بازیابی شدند. برای گردآوری داده ها از سیاهه وارسی مقیاس وب مد کوال استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار اس پی اس اس انجام شد.
    یافته ها
    وب سایت های فارسی دیابت حدود 50 درصد از امتیازهای وب مدکوال را کسب کرده اند و به طور کلی در سطح متوسطی قرار دارند. این وب سایت ها از نظر 3 شاخص محتوای اطلاعات، طراحی و پیوندها با کسب امتیاز بیش از 50 درصد، بالاتر از حد متوسط قرار دارند و از نظر سایر شاخص ها (اعتبار منبع، دسترس پذیری و قابلیت استفاده، پشتیبانی از کاربر و محرمانگی) نمره کمتر از 50 درصد را دریافت کرده اند. وب سایت «انجمن اطلاع رسانی دیابت گابریک» با کسب 9/75 درصد از امتیازهای لازم، رتبه اول را در بین وب سایت های فارسی دیابت کسب کرده است.
    نتیجه گیری
    پیشنهاد می شود تولیدکنندگان و طراحان وب سایت های فارسی دیابت نقاط قوت و ضعف وب سایت ها را به منظور ارتقای کیفیت آن ها مورد توجه قرار دهند. هم چنین متولیان حوزه سلامت می توانند با معرفی وب سایت های معتبر به جامعه کاربران به افزایش سلامت جامعه کمک نمایند.
    کلیدواژگان: وب مد کوال، وب سایت ها، دیابت، کیفیت
|
  • Pantea Nazeri Dr. , Mehrdad Karimi Dr. , Mehdi Hedayati Dr. , Fereidoun Azizi Dr., Parvin Mirmiran Dr. * Pages 109-115
    Introduction
    Lactating mothers and breastfed infants are most vulnerable to iodine deficiency. The aim of this study was to assess the iodine status of lactating mothers and its association with certain demographic characteristics in an area of iodine sufficiency.
    Materials and Methods
    In this cross-sectional study, 264 lactating mothers, 3–5 days postpartum were randomly selected from health care centers. Breast milk, urine, and salt samples were collected from each mother. Demographic factors including age, education, occupation, date of last pregnancy, parity, gravidity, type of delivery and use of iodine containing supplement during pregnancy were assessed.
    Results
    A total of 254 lactating mothers, aged 28.2±4.9 years completed this study. Median (interquartile range [IQR]) maternal urinary iodine concentration (UIC) and breast milk iodine concentration (BMIC) was 82 (42-146) and 241 (167-337) µg/L, respectively. Significant correlations were observed between maternal UIC and BMIC (r =0.177, P=0.007). In multiple linear regression, maternal UIC value was associated with occupation (P=0.010) and parity (P=0.014); a significant association was observed between BMIC and occupation (P=0.039) and the iodine content of salt (P=0.043).
    Conclusion
    The present findings indicate that despite lactating mothers being mildly iodine deficient, as defined by median UIC, the iodine levels of breast milk were within an optimal range. In an area with iodine sufficiency, parity, occupation and iodine content of salt are major determinants of iodine status among lactating mothers.
    Keywords: Iodine status, Lactating mothers, Demographic characteristics, Iodine sufficient area
  • Mousa Khalafi , Hamid Mohebbi Dr *, Pouran Karimi Dr Pages 116-126
    Introduction
    The purpose of this study was to investigate the effects of high intensity interval training (HIIT) and moderate intensity continuous training (MICT) on irisin, FGF-21 and insulin resistance in obese male rats. Material and
    Methods
    Forty male rats were divided into two groups: high-fat diet (n=32) and standard diet (n=8), for 10 weeks. After inducing obesity, eight rats from the high-fat diet group (O) and eight from the standard dietary group (C) were sacrificed, and the other obese rats were randomly divided into three groups: obesity control (OC), moderate intensity continuous training (MICT) and high intensity interval training (HIIT). The HIIT protocol, including 10 bouts of 4-minute activity with equivalent intensity of 85-90% vo2max and 2 minute active rest periods, and the MICT protocol with equivalent intensity of 65-70% VO2max, with covered distance matched to that of the HIIT protocol, were performed for 12 weeks and 5 sessions per week. Serum samples were collected in two steps (after completion of diet and training protocols) to measure serum levels of irisin, FGF-21, insulin and glucose by ELISA.
    Results
    In the comparison of the HIIT group to the OC group, serum levels of irisin (6.43 ±0.93 ng/ml vs. 4.61±0.61 ng/ml, p=0.003) and FGF-21 (1658±206.5 ng/l vs. 1093±125.97 ng/l, P=0.007) significantly increased, while MICT had no significant effect on these two hormones (P=0.29, P=1.00 respectively). Also, when comparing both the HIIT and MICT groups to the OC group, serum levels of glucose (HIIT: 111.16±4.07 mg/dl, MICT: 117.5±1.37 mg/dl vs. 154.66±13.21 mg/dl, P=0.001, P=0.001 respectively) and insulin resistance index (HIIT: 1.96±0.20, MICT: 2.53±0.46 vs. 3.89±0.54, P=0.001, P=0.01 respectively) significantly decreased; although, serum insulin reduction (1.49±0.15 ng/ml vs. 2.14±0.43 ng/ml, P=0.018) was only significant in the HIIT group (P=0.018).
    Conclusion
    It seems that both HIIT and MICT training protocols lead to improved insulin resistance in obese rats. However the increase in serum irisin and FGF-21 was significant only in the HIIT group, suggesting that exercise intensity plays an important role in regulating the secretion of these hormones.
    Keywords: High-intensity interval training, Fibroblastic growth factor-21, Irisin, Insulin resistance, Obesity
  • Sahar Fallahi , Maryam Rassouli Dr , Reyhaneh Sefidkar, Azam Shirinabadi Farahani Dr * Pages 127-134
    Introduction
    Self-confidence in adolescents gradually diminishes during puberty due to changes in identity and in their responsibilities. It decreases more in adolescents suffering from chronic disease of diabetes, in whom promotion of self-confidence for self-management behaviors, has a significantly positive effect. The purpose of this study was to investigate the effect of spiritual care on the self-confidence of adolescents with type 1 diabetes.
    Materials and Methods
    This quasi-experimental clinical trial study was performed on 52 adolescents with type 1diabetes, selected through convenience sampling and randomly assigned in two groups, the intervention and control (n=26 each). The intervention was implemented daily for 6 sessions in the experimental group. Data were collected using the demographic and Rosenberg scale and analysis was done by SPSS-19 software. Descriptive and inferential statistics and repeated measure ANOVA, Mann-Whitney, Fisher, and Chi-square tests were used.
    Results
    The mean scores of self-confidence in the control group before/after the intervention, and also in the follow up period were 0.46, 1.5, and 1.46, respectively. The values in the intervention group were 3.92, 5.69, and 6.38, respectively. Results of analysis of variance showed the significant effects of intervention (p<0.001).
    Conclusion
    The results indicate the effect of spiritual care on the self-confidence of adolescents with type 1 diabetes, emphasizing that nurses, as part of the health care system, must pay attention to spiritual care and its continuity in the care of these patients.
    Keywords: Care, Spirituality, Self- confidence, Adolescent, Diabetes Mellitus
  • Norolla Taheri , Haydeh Ghajari , Hassan Shahbazi * Pages 135-141
    Introduction
    A low level of health literacy is common among patients with Type 2 diabetes, and may be a barrier to self-efficacy and self-care behaviors. The purpose of the current study was to examine the relationship between health literacy, and self-care and self-efficacy in Patients with Type 2 diabetes.
    Materials and Methods
    A cross- sectional analytical study was conducted in 2017. Participants were type 2 diabetes patients from the rural health clinics in khorramshahr city, of which 121 were selected via random cluster sampling methods. Data collection tools were a health literacy scale (14-items), self-care scale (12 items) and self-efficacy scale (8 items). Data were analyzed using the SPSS software version 22, and by Pearson’s correlation, T-test, ANOVA, and Stepwise Regression analytical statistics.
    Results
    The mean scores of health literacy, self-care and self-efficacy in patients were 2.90±0.53, 3.39±1.31 and 6.77±1.80, respectively. Pearson correlations indicated a positive relationship between health literacy, and both self-care and self-efficacy (P<0.0001 for both).
    Conclusion
    Designing a curriculum for diabetes patients with low health literacy is required, and improving their information and health literacy, through a curriculum and regular training programs in health education centers is recommended.
    Keywords: Type 2 Diabetes_Health Literacy_Self-Care_Self-Efficacy
  • Naeimeh ShahrabiFarahani , Maryam Shekofteh Dr *, Maryam Kazerani Dr , Zahra Emami Dr Pages 142-150
    Introduction
    The growing rate of medical information on the Internet and its effect on community health has necessitated the evaluation and validation of health websites. Therefore, the aim of this study was to evaluate the quality of Persian diabetes websites, based on the WebMedQual scale, as one of the modern and comprehensive health website evaluation methods.
    Materials and Methods
    The research population comprised of all Persian Diabetes Websites (12 websites) which were retrieved using the keyword diabetes in Persian language, in the search engines of Google, Yahoo and Bing. The WebMedQual checklist, containing 83 questions, was used to collect data. Data were analyzed with descriptive statistics, using SPSS.
    Results
    Regarding the three indexes: information content, design and links, Persian Diabetes Websites obtained about 50% of WebMedQual scores and were generally at a moderate level. They obtained less than average, regarding other scores, including: credit resources, accessibility and usability, privacy and user support. The "Gabric Diabetes Education Association" website, with 75.9% of the necessity scores, achieved the first rank among Persian diabetes websites.
    Conclusion
    It is recommended that the producers and designers of Persian diabetes websites consider the strength and weaknesses of websites for improving their quality. Health custodians could contribute to community health by introducing reputable websites to the users.
    Keywords: WebMedQual, Websites, Diabetes, Quality