فهرست مطالب

آینده پژوهی مدیریت - سال بیست و هشتم شماره 3 (پیاپی 110، پاییز 1396)

نشریه آینده پژوهی مدیریت
سال بیست و هشتم شماره 3 (پیاپی 110، پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/09/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • احمد برومند کاخکی، حامد داوری، امیرناصر اخوان صفحات 1-17
    مدیریت پژوهش و برنامه ریزی معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی در راستای انجام ماموریت های ذاتی خود در سال 1394 اقدام به تعریف طرح پژوهشی آینده پژوهی خدمات فرهنگی نمود. در این خصوص با تشکیل تیم متخصص آینده پژوهی، روش سناریونویسی به عنوان یک روش آینده نگرانه مطلوب در تسهیل تحقق اهداف و ماموریت های برنامه ریزی معاونت انتخاب شده و با حجم زیادی از مطالعات مبنا، مرور ده ها مقاله و سند اجرایی و مصاحبه، مطالعات کتابخانه ای و میدانی توسط محققان به پایان رسید. پس از احصاء عوامل کلیدی و بررسی پیشران های موضوع، نظریه های خبرگانی برآمده از تعاملات و مشارکت آنان در چهار پنل تخصصی PEST ، باعث اعتباربخشی شده و کم وکاست های احتمالی مرتفع گردید. سپس مبتنی بر شناسایی وضعیت موجود، یافته ها و تحلیل اثر متقابل، دو مولفه ی «وضعیت اقتصادی» و «مدیریت یکپارچه فرهنگی» به عنوان عدم قطعیت های بحرانی و تشکیل دهنده محورهای سناریونویسی به روش GBN در نظر گرفته شد. با در نظر گرفتن دو سطح مدیریت یکپارچه مطلوب (سازمانی و فراسازمانی) مجموعا شش سناریوی استقرایی 5 ساله مشتمل بر سناریوهای مطلوب، محتمل و ممکن توصیف شده و شاخص های راهنما و همچنین نکات توصیه ای در ضمن مواد شرح یافته، به سیاست گذاران و تصمیم گیران ارائه شد.
    کلیدواژگان: خدمات فرهنگی، آینده پژوهی، سناریونویسی، معاونت تبلیغات، آستان قدس رضوی
  • شهرزاد هوشمندی نیا*، نادره سادات نجفی زاده صفحات 19-40
    پیشرفت های علمی و تکنولوژیک به طور شتابان تاثیرات همه جانبه و شگرفی را در تمامی جنبه های زندگی بشری و در مناسبات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی کشورها برجا گذاشته و آثار آن روز به روز افزایش می یابد. در این راستا کشورهای مختلف جهت ایجاد قدرت عرضه و تقاضا در زمینه فناوری برنامه ریزی هایی انجام داده اند. یکی از مکانیزم هایی که اخیرا برای تسهیل و ارتقای فعالیت های توسعه تکنولوژیکی، بویژه تکنولوژی های پیشرفته و ایجاد قدرت عرضه و تقاضای فناوری بوجود آمده است، فن بازارها می باشند. علی رغم اهمیت و تاثیر فناوری در صنایع کشور و سرمایه گذاری های انجام شده طی سال های گذشته در زمینه تحقیقات و توسعه فناوری های نو، شواهد غیررسمی حاکی از آن است که مبادلات و همکاری های فناورانه میان صنایع وضعیت مناسبی ندارد. این درحالی است که فناوری های متعدد در بخش های مختلف کشور توسعه یافته و نیازهای بنگاه ها به انواع فناوری ها روبه افزایش است؛ در این خصوص تجارب قبلی برپایی فن بازار با موفقیت چندانی روبرو نبوده است. همچنین بهره برداری اقتصادی از فناوری (فروش فناوری) جایگاه واقعی خود را در میان صنایع نیافته است.
    با توجه به مباحث فوق، محقق با ارائه یک مدل مرجع منسجم و نظام مند برای نظام دادن به مبادلات و انتقال فناوری و ارائه خدمات پشتیبانی تحت عنوان: «ارائه الگو و مدل مفهومی برای ارتقاء عملکرد فن بازار در بازار ایران»، علاوه بر ارائه فرآیندها و نقش فن بازار در هر فرآیند انتقال فناوری، توانسته راهکار یا الگویی را برای ارتقای عملکرد فن بازار، ارائه نموده و در پایان با ارائه نه چالش کاربردی در موضوع تحقیق و از همه مهمتر ارائه پیشنهادات کاربردی برای رفع این چالش ها، کهامکان استفاده ی بیشتر و بهتر بخش ها، سازمان ها و صنایع کشور از فرصت های فوق را مهیا نموده است و از نتایج کاربردی این تحقیق محسوب می شود.
    کلیدواژگان: فرآیند تجاری سازی، تجاری سازی تکنولوژی، روش های تجاری سازی، انتقال تکنولوژی، بازار تکنولوژی
  • محمدرضا امیدی، نبی امیدی، اردشیر شیری*، رحمت الله محمدی پور صفحات 41-54
    روش های پیش بینی و آینده پژوهی یکی از ابزارهای مهم در اختیار مدیران و کارشناسان برای اخذ تصمیمات راهبردی و صحیح است. با وجود توسعه روش های پیش بینی ، ولی کمتر به کاربرد این روش ها در پیش بینی پدیده های اجتماعی مانند ازدواج ، طلاق و رشد جمعیت پرداخته شده است.در این تحقیق با استفاده از سری زمانی تعداد ازدواج و طلاق در استان ایلام بین سال های 1371 تا 1392 به پیش بینی این مقادیر با استفاده از مدل های باکس و جنکینز ،شبکه عصبی مصنوعی و تعدیل نمایی برای سال های آتی پرداخته شده است.نتایج تحقیق نشان داد که دقت پیش بینی مدل باکس جنکینز برای پیش بینی تعداد ازدواج و شبکه های عصبی برای پیش بینی تعداد طلاق بیشتر از سایر روش های پیش بینی است. مقادیر پیش بینی شده نشان داد که نسبت ازدواج به طلاق در استان ایلام بین سال های آتی 1393تا 1396 با شیب ملایم، به سمت کاهش حرکت می کند.
    کلیدواژگان: ازدواج، طلاق، پیش بینی، مدل باکس و جنکینز، شبکه عصبی، سری زمانی
  • فرزین مینو*، تهمینه شاوردی، سیدکاظم چاوشی صفحات 55-69
    با توجه به اهمیت استخراج عدم قطعیت ها و پیشران ها به ویژه در محیط های پویا و متلاطم کنونی جهت انجام طیف وسیعی از مطالعات در بستر آینده پژوهی مانند تدوین راهبرد، ارزیابی راهبرد، تدوین سناریو و... طراحی چارچوب فرایندی شناسایی عدم قطعیت ها و پیشران ها ضروری است. مدیران و تصمیم گیران در چنین محیط هایی نیازمند روش هایی هستند که امکان شناسایی عوامل تاثیر گذار در آینده را در حداقل زمان ممکن و براساس نتایج پژوهش های موجود فرآهم آورد. روش های رایج در حوزه شناسایی عدم قطعیت ها و پیشران ها نیاز مطروحه را برآورده نمی نماید لذا این مقاله به دنبال ارائه چارچوبی فرآیندی جهت شناسایی عدم قطعیت ها و پیشران ها در حداقل زمان ممکن و با استفاده حداکثری از نتایج مطالعات پیشین می باشد. با هدف ارزیابی مدل پیشنهادی در محیط های عملیاتی نسبت به بکارگیری چارچوب مذکور در حوزه نفت و انرژی اقدام گردید. نتایج حاصله نشانگر کارایی و اثر بخشی مدل پیشنهادی جهت شناسایی عدم قطعیت ها و پیشران های مرتبط می باشد.
    کلیدواژگان: عدم قطعیت، پیشران، سناریو، آینده پژوهی
  • احمد برومند*، محسن بهرامی صفحات 71-84
    به کارگیری منطق توالی رویدادها یکی از روش های آینده پژوهی در سناریونویسی و توسعه سناریوها است. درخت احتمالات سناریو از روش های ذیل منطق توالی رویدادها شناسایی شده که به رغم مزایای ویژه خود، کمتر توسط پژوهشگران و سناریونویسان بها داده شده است. علوم کمی استفاده ابزاری بیشتری از درختواره ها داشته که در این پژوهش سعی شده با توسعه روش و زمینه اولیه آن به تبیین اسلوب و گام هایی برای نوشتار و خوانش سناریوهای مطالعات آینده مبادرت شود. برقراری ارتباط با سناریوها در این روش به صورت زنجیره وار بودهکه برای رسیدن به تصورات و وضعیت های محتمل آینده با احتمال های شرطی معتبر شده توسط خبرگان،درختی با مسیرهای متمایز ازریشه (وضعیت کنونی) تا انتها ظاهر شده که هر مسیرمبین یک سناریوست. محققین در این پژوهش طی پویش نوشتارهای علمی و اجرای روش گام به گامیخوددر بورس تهران با عنوان مورد مطالعاتی «سناریوهایآینده 5 سالهبورس» سعی در مستحکم سازیو بازخورد آن را داشته و توانسته اند از مطالعات کتابخانه ای و میدانی چون مصاحبه و توزیع پرسشنامه خبرگانی بهره برند. نتایج حاصل از به کارگیری این روش در بورس تهران نشان از تایید منطق روش در محاسبات احتمالی و ترتیبات زمانی رویدادها داشته ضمن اینکه تبعیت وقوع رویدادها از درصد احتمالات از پیش دانسته شده توسط خبرگان جالب به نظر می رسد. از مزایای این روش خبره محور، تقویت بازشناسایی و تشخیص سناریوهای مطلوب و نامطلوب به همراه احتمال وقوع آنان،نمایان شدن نقشه وضعیت آینده در یک نگاه،تشخیص نقاط تحول آفرین، انقطاعی، عطف و Milestoneدر آینده، تحلیل حساسیت و برنامه ریزی اقتضایی خواهد بود. نتایج و خروجی های حاصل از این روش می تواند بستر حاصل خیزی برای برنامه ریزی های بر پایه سناریو و سناریوپردازی های شهودی و غیرشهودی ایجاد نماید تا تصورات آینده میان تصمیم گیران، با فهم و بینش عمیقی همراه باشد.
    کلیدواژگان: سناریو، درخت احتمالات، سناریوپردازی، آینده، بورس تهران
  • مریم تقوایی یزدی* صفحات 85-103
    هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه آینده پژوهی با تجربه پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری می باشد و روش اجرای آن توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق کلیه دانشجویان در حال تحصیل دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری در نیمسال دوم سال تحصیلی 95-1394 به تعداد 5112 نفر می باشد. حجم نمونه آماری بر اساس جدول کرجسی و مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 361 نفر تعیین گردید. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش سه پرسشنامه محقق ساخته آینده پژوهی، تجربه پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی می باشد. روایی محتوایی پرسشنامه های مذکور توسط اساتید راهنما و مشاور و متخصصان این حوزه تایید و پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب (83/0، 91/0 و 86/0) برآورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از دو روش آماری شامل آمار توصیفی (درصد فراوانی، شاخص های میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (روش های ناپارامتری آزمون همبستگی اسپیرمن، رگرسیون نیرومند) استفاده شده است. جهت آنالیز از نرم افزار Spss و لیزرل استفاده شده است. یافته های حاصل از تحقیق موید آن است که ارتباط همزمان بین آینده پژوهی با تجربه پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری وجود دارد.
    کلیدواژگان: آینده پژوهی، تجربه پژوهشی، خودکارآمدی پژوهشی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی
  • محمد رضا قدوسی*، جعفر محمودی صفحات 105-111
    زمینه
    در سالیان اخیر با توسعه مفاهیم حکمرانی نیک و تعریف انواع شاخص ها و زیرشاخص ها، توجه جهانی به سمت ایجاد و نگهداشت حکمرانی نیک معطوف شده است. با این وجود در اجرای چنین مفاهیمی مسلما زیرساخت ها و آمادگی هایی لازم است که تحصیل آنها زمانبر بوده و می بایست بصورت منظم و مستمر انجام پذیرد. یکی از مهمترین زیرساخت ها را می توان توسعه فناوری اطلاعات دانست. سوالی که مطرح می گردد ان است که آیا همواره می توان با توسعه فناوری اطلاعات به توسعه و بهبود حکمرانی نیک نائل شد و یا بر عکس، ضرورت و بهبود توسعه نیک حکمرانی مسبب توسعه فناوری اطلاعات در جوامع خواهد شد. بر این اساس در این مقاله سعی شده است تا بر خلاف روش های مرسوم که تنها لحاظ تحلیل کیفی و ادبیاتی غنی هستند، با استفاده از داده کاوی و تحلیل سری های زمانی به بررسی ابعاد مختلف این تاثیرات و نیز پیش بینی رفتارهای آتی پبردازد. علت اصلی استفاده از فیلتر کالمن در این مقاله را می توان وجود عوامل زیادی در تاثیر متقابل فناوری اطلاعات و حکمرانی نیک دانست. همچنین به کمک این روش، بررسی سناریوهای مختلف در توسعه هر دو جنبه در ایران اسلامی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج استفاده از روش فیلتر کالمن به خوبی نشان داده است که رابطه زمانی بین دو حوزه حکمرانی نیک و نیز حکمرانی الکترونیک به صورت دوجانبه وجود دارد. همچنین تغییر در سرمایه گزاری در حکمرانی نیک به منظور بهبود وضعیت حکمرانی الکترونیک، تاثیر بیشتری نسبت به تغییر در سرمایه گزاری در حکمرانی الکترونیک به منظور بهبود وضعیت حکمرانی نیک، خواهد داشت.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، حکمرانی نیک، فیلتر کالمن، پیش بینی روند آتی، عوامل پنهان، حکمرانی نیک الکترونیکی
|
  • Ahmad Borumand Kakhki, Hamed Davari Pages 1-17
    In 1394, Research and Planning Management of Islamic Advertising and Communication Department of Astan Quds Razavi in ​​order to their inherent missions had defined a research project about the future of its own cultural services. In this regard, futures studies expert team was formed and they selected scenario development method (GBN) as a favorable futuristic planning. So library and field studies concluded by huge volumes of baseline studies, review of dozens of articles and administrative documents in addition to interviews. After recognizing key elements and driving forces, experts accredited these factors by their interactions in four specialized PEST panels, and potential defects were resolved. Then researchers identified two elements of "economic situation" and "cultural integrated management" as critical uncertainties and constructive scenario development axes based on the findings and Cross Impact Analysis. We have been considered level of integrated management (organizational and more broadly) and caused to describe total six inductive scenarios including preferable, probable and possible ones. Meanwhile guidance indicators and advices were described in order to make fields to shape better decisions and policies besed on Astan Quds Razavi vision.
    Keywords: Cultural Servicing, Futures Studies, Scenario Development, Islamic Advertising, Communication Department, Astan Quds Razavi
  • Shahrzad Houshmandynia*, Nadereh Najafizadeh Pages 19-40
    Scientific and technological advancements affect countries in all aspects of human life and terms of socio-economy, culture, politics and environment so increasingly that many plans would be outlined to strengthen the supply and demand for technology. Techno-market is a mechanism that expedites the development operations of theology specially advanced technologies.
    Despite the importance of technology to the domestic industries, and recent financings for research and development of new technologies, informal evidence indicates an infelicitous technical cooperation among industries. Nevertheless, innumerous technologies have been developed in various departments as the enterprises need different technologies.
    Evidence indicates that the previous experiences of applying techno-market has not been much successful and economic exploitation of technology has not been materialized, either. So present research end eavors to specify effective factors on success or failure of techno-market and present solutions and patterns to develop techno-market functions such as increasing the profitability of enterprise technology exchanges, and helping departments, organizations, and domestic industries appoint these solutions.
    Keywords: Commercialization Process, Commercialization of Technology, Commercialization Methods, Technology Transfer, Technology Market
  • Mohammadreza Omidi, Nabi Omidi, Ardeshir Shiri*, Rahmatullah Mohammadipour Pages 41-54
    One of the most important tools in the hands of managers and experts to make strategic decisions is Methods of forecasting and futures. Despite the development of prediction methods, but less likely to use these methods in predicting social phenomena such as marriage, divorce and population growth are discussed. In this study, using data from marriage and divorce between the years 1992 to 2013 in Ilam province to forecasts, the number of these phenomena using models Box Jenkins, Artificial Neural Network and Adjusted Exponential has been studied for years to come. The results showed that the prediction accuracy Box Jenkins model to predict the number of marriages and Artificial Neural Network model to predict the number of divorces is more than any other prediction methods. The predicted values showed that the proportion of marriages end in divorce in Ilam province between the years 2014 to 2018 following the gentle slope, to reduce the move.
    Keywords: Marriage, Divorce, Forecasting, Box, Jenkins Models, Artificial Neural Network, Time Series
  • Farzin Minoo*, Tahmineh Shawerdi, Seyyed Kazem Chavoshi Pages 55-69
    Nowdays, using a process framework for extracting uncertainties and driving forces specially in dynamic and turbulent environment is essental to perform a broad extent of futures studies like strategy design and assessment, scenario planning. In this environment, managers and decision makers require methods for identifying factors that shape the future in the shortest possible time based on the results of previous studies. Traditional methods couldnot meet this requirement. In this paper, a process framework has been designed for extracting uncertainties and driving forces in a reasonable time based on the previous studies. In order to show the practically and usefulness of the proposed framework an empirical study of the oil and energy industry is demonstrated. The results show the effectiveness of the proposed model for extracting uncertainties and driving forces.
    Keywords: uncertainties- driving forces- scenario-futures study
  • Ahmad Boroumand, Mohsen Bahrami Pages 71-84
    Scenarioscripting and development, one of the most important method in futures studies, can be resulted by using logic sequence of events methods like "probability scenario tree ". This method, despite its special benefits, was less valued by researchers and scenario planner.Trees were rarely used as a development tools but in this research, authors attempt to explain a special methods step by step that can set new writing and reading style for future scenarios examined in topics entities.
    In this way, contact to scenario is operated successively. Then possible future situations and images with conditional probabilities can be seen as a tree with a distinct routes from root (now status) to end which appear asa scenario.Identified key variables as driving forces of investigated matter and determining different and discrete status of them could make different chronological order of their occurrence apparentand the conditional probabilities from node to node towards the future can be calculated. In this study, the researchers scanned the scientific literature and developed apractice step by step in a case study entitled " Next 5 Years Tehran Stock ExchangeScenarios". Wetried to perform this method and deliver feedback to strengthenit through interviews and questionnairesand library studies too.The results of applying this method in Tehran Stock Exchange shows approval logic on probability calculations method and chronology of events.Events followed from the pre-known chance percent by experts and was so interesting.The advantages of thisexpert-based method are to strengthen the recognition and diagnosis of favorable and unfavorable scenarios with probability of their occurrence, appearing future state mapat a glance, recognizing the transformational interruptionpointsand Milestones in the future, sensitivity analysis and contingency planning. Results and outputs of this method can make fertile field for scenarios based planning and processing by experts, so thatit provides to imagine the future throughdeeperunderstanding and insight in the complex decision-making.
    Keywords: probability trees, scenario, future, Tehran Stock Exchange
  • Maryam Taghvaei Yazdi* Pages 85-103
    The purpose of this research is the relationship between Futurology with research experience and research self-efficacy of M.A. students of Islamic Azad University of Sari. And it's implementation method is descriptive and correlational. The statistical population in this research consist all 5112 MA. Students of 2015-2016 from Islamic Azad University of Sari. From that 361 students were randomly selected based on Krejcie and Morgan sampling table and applying stratified sampling method. For data collection was used the library and the field method. The data collection tool in this research was three researcher-made questionnaire included research experience, Futurology and research self-efficacy. The content validity of these questionnaires was approved by supervisors, advisors and experts in the field and their reliability was obtained by using Cronbach's alpha coefficient, respectively (83%, 91% and 86%). To analyze the data was used two statistical methods included descriptive statistics (frequency, indicators mean and standard deviation) and inferential statistics (wilcoxon test non-parametric methods, spearman correlation test, strong regression). For analysis was used spss software and LISREL. Findings from the research suggest that the meaningful relationship was established between the Futurology with research experience and research self-efficacy of M.A. students of Islamic Azad University of Sari.
    Keywords: Futurology, Research Experience, Research Self-Efficacy, M.A Students
  • Mohammad Reza Ghodoosi*, Jafar Mahmudi Pages 105-111
    Many researches in recent years show specific effects of different variables on good governance practices. In some, the researchers have shown the great impact of e-governance on good governance and vice versa. This research aims to find the underlying relations among e-governance on good governance. This paper can be categorized to descriptive (based on the nature), library study (based on the data gathering method), fundamental theoretical research (based on objective). This paper uses a quantitative research method by utilizing Kalman Filter as a data mining (prediction) tool. The results obtained from current trend analysis has showed that there is a strong relations between e-governance and good governance proportionally. Scenario-based analysis also figured out that the change in good governance level on the e-governance has more impact than the change in e-governance level on the good governance.
    Keywords: Information technology- good governance- e-governance- Kalman Filter- Trend Analysis