فهرست مطالب

علوم اجتماعی - سال بیست و سوم شماره 1 (پیاپی 72، بهار 1395)

فصلنامه علوم اجتماعی
سال بیست و سوم شماره 1 (پیاپی 72، بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/28
  • تعداد عناوین: 6
|
  • محمدباقر بهشتی*، لیلا نصراللهی وسطی صفحات 1-31
    سرمایه اجتماعی از مفاهیم بین رشته ای نوینی است که امروزه در بررسی های اقتصادی و اجتماعی جوامع مدرن مطرح شده است. مطرح شدن این رویکرد در بسیاری از مباحث توسعه اقتصادی، نشان دهنده اهمیت نقش ساختارها و روابط اجتماعی میان افراد (سرمایه اجتماعی) بر متغیرهای توسعه از همه ابعاد است. هدف این پژوهش تحلیل پویای نقش سرمایه اجتماعی در فرآیند توسعه در جوامع است. این مطالعه بر این موضوع تاکید دارد که وجود سرمایه اجتماعی در یک جامعه می تواند تاثیر قابل توجهی بر توسعه آن جامعه داشته باشد. در این مطالعه تلاش شده است تا با ارائه مدلی دینامیکی، کاربرد تفکر سیستمی و مدل سازی سیستم های پویا، به تجزیه و تحلیل پویایی های سرمایه اجتماعی پرداخته شود. در این مقاله از یک مدل دینامیکی بهره گرفته شده است. تحلیل سیستم های پویا یکی از تکنیک هایی است که امکان مدل سازی سیستم های پیچیده و غیرخطی را فراهم می آورد. به علاوه، به منظور درک بهتر روابط مدل، از روش سناریوپردازی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که سرمایه اجتماعی از طریق مکانیزمی پیچیده و پویا می تواند توسعه را در یک جامعه رقم بزند.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، توسعه، سیستم های پویا، سناریوپردازی
  • محمدحسین پناهی، منصوره تبریزی* صفحات 39-76
    در دوران معاصر اینترنت نقش قابل ملاحظه ای در زندگی و روابط انسان ها یافته است. بخشی از این تاثیرات به قلمروی زندگی زناشویی معطوف است. در این پژوهش کوشیده ایم مهم ترین عرصه ها و ابعاد تاثیرگذاری اینترنت بر روابط همسران در تحقیقات پیشین را مورد واکاوی قرار دهیم. حدود چهل پژوهش که از 1995 تاکنون به موضوع اینترنت و روابط همسران مرتبط بودند شناسایی شده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، و با اتکا به منطق استقراء، بررسی شدند. در نتیجه، دو عرصه مهم تاثیر اینترنت بر روابط همسران به دست آمد که عبارت اند از: تاثیر در مناسبات زندگی روزمره، و در مرزها و حدود زناشویی. جمع بندی تحقیقات مورد بررسی بیشتر موید تاثیر منفی اینترنت بر این دو قلمرو در جوامع غربی است، هرچند پیچیدگی هایی دارد. ارتباط اینترنت با زندگی روزمره همسران به میزان، زمان و مکان مصرف، نوع استفاده و شرایط و برهه ای بستگی دارد که افراد تجربه می کنند. برخی امکانات اینترنتی نظیر محتوای جنسی و امکان برقراری روابط مجازی نیز بر مرزهای زناشویی بیشتر تاثیر منفی داشته است، هرچند مولفه هایی چون دلایل مصرف، جنسیت، زمینه های روانی و خانوادگی، و روابط عاطفی یا جنسی برقرار شده، حالات گوناگونی به آن می دهند.
    کلیدواژگان: اینترنت، روابط همسران، اینترنت و روابط زناشویی، زندگی روزمره، مرزهای زناشویی
  • ابوتراب طالبی*، احمد سلامی صفحات 71-107
    بررسی پدیده عریضه نویسیاز دید کنش گران و نزدیک شدن به تجربهٔ آن ها در مواجهه با امر قدسی،در جهت تشخیص نوع دینداری آن ها هدف این مقاله است. دو پرسش اصلی در این زمینه مطرح است. 1- افرادی که اقدام به نوشتن عریضه و انداختن آن در چاه جمکران می کنند، چه نگاهی به این کنش دارند؟ 2- این کنشگران به لحاظ سنخ دینداری، در چه سنخی جای دارند؟ این پژوهش با رویکرد تحقیق کیفی انجام شد.داده ها از چند
    روش
    مصاحبه عمیق، مشاهدهٔ همراه با مشارکت، گفتگوهای دوستانه و بحث گروهی از میان زائران جمکران جمع آوری شد تحلیل داده ها با تکنیک تحلیل مضمونی انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد کنش گران به صورت غایت مندانه و با وساطت نمادها و ظواهر با امر قدسی مرتبط می شوند. پذیرش و انجام عریضه نویسی بر اساس سهل گیری در پذیرش باورها و صرفا با شنیدن از «دینداران در اطراف» شکل می گیرد و نتیجه آن آمیختگی باورهای اصیل با باورهای جدید و نیز تسری تقدس و نمادسازی به پدیده های مختلف صورت می گیرد. در این تحقیق دو مقوله اصلی «کنش بر مبنای موقعیت» و «کنش در شرایط اضطرار» را در عریضه نویسان کشف کردیم. درنهایت ما به این نتیجه رسیدیم که می توان الگوی دینداری عریضه نویسان مسجد جمکران را دینداری عامیانه نامید
    کلیدواژگان: عریضه نویسی، مسجد جمکران، سنخ های دین داری، دینداری عامیانه
  • شجاع احمدوند*، امیر مقدور مشهود صفحات 109-148
    مشروعیت پل ارتباطی حاکم با اتباع است. نمود و کیفیت این پل ارتباطی منوط به وضعیت دو سوی آن است. یعنی نه تنها حاکم در تلاش برای اثبات مشروعیت خود متوسل به گفتمان های معنا بخش می گردد، بلکه تعاملات اجتماعی و منطق زیستی جاری در جوامع، نقشی اساسی بر شمایل و سمت و سوی مشروعیت حاکم ایفا می کند. شکل و شمایل حاصل از فرایندهای دو گانه فوق، تنها در قامت نهادها قابل شناسایی است. بنابراین زمانی که از مشروعیت حاکمیت صحبت به میان می آید منظور نهادهایی است که مبین و تجلی گاه این مفهوم هستند. تبارشناسی مشروعیت به معنای اتخاذ رهیافتی است که چگونگی شکل گیری نهادهای یاد شده را نشان می دهد. اهم یافته های این مقاله چگونگی شکل گیری نهادهای مشروعیت در دوره صفویه ناشی از شکاف های گفتمانی است. در نهایت خواهیم دید که از تجمیع این نهادها، الگوی مشروعیت حاکمیت در دوره صفویه شکل می گیرد
    کلیدواژگان: مشروعیت، صفویه، امام، فقه، ناموس، تبارشناسی
  • سهیلا علیرضانژاد*، عقیق آذرنیا، منصوره نیکو گفتار صفحه 149
    این پژوهش درباره ناراضیان جنسی و برای فهم فرآیند بازاجتماعی شدن آنان انجام شده است. ناراضیان جنسی دچار تناقض در هویت جنسی و جنسیتی هستند و از عدم پذیرش اجتماعی رنج می برند. برای نیل به این هدف، یک پژوهش ترکیبی (مردم نگاری و پیمایش) طراحی شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه و مشاهده و در بخش پیمایش، پرسشنامه بود. در مواجهه تئوری و رفتار گروه هدف، تئوری های مربوط به بدن، داغ ننگ گافمن و بازاجتماعی شدن و سازگاری، طرداجتماعی و به تلاش برای به رسمیت شناخته شدن برای فهم پدیده مفید افتاد. یافته ها حاکی از گذر از مراحل مختلفی برای حل تناقض است، آنان در تلاش برای نیل به پذیرش و به رسمیت شناخته شدن اجتماعی مراحل مختلفی را طی می کنند اما طرد اجتماعی به عنوان مانعی جدیدی در فرآیند بازاجتماعی شدن آنان، این حرکت را کند یا گاه غیرممکن می کند. خانواده و مدرسه مهمترین نهاد در چگونگی طی فرآیند است. فرآیند طرد اجتماعی برای این افراد بسیار شدید است و از اینرو آنان برای پذیرفته شدن گاه تا خودکشی و گریز از خانواده پیش می روند. پذیرش اجتماعی ناراضیان جنسی ای که از زن به مرد تغییر جنسیت می دهند، بسیار بیشتر و طی فرآیند برای آنان آسان تر است.
    کلیدواژگان: ناراضیان جنسی، هویت جنسی، هویت جنسیتی، بازاجتماعی شدن، پذیرش اجتماعی، طرد اجتماعی
  • نعیما محمدی* صفحه 192
    این مقاله با توجه به اهمیت رویکردهای مقایسه ای در تحقیقات اجتماعی به معرفی روش تحلیل درختی پرداخته که در حوزه علوم اجتماعی کمتر شناخته شده است. روش تحلیل درختی یکی از جدیدترین و انعطاف پذیرترین روش ها برای تحلیل مجموعه های بزرگ، آنالیز اکتشافی، ایجاد طبقه بندی ساده و همچنین تفسیر دادها از طریق تقسیم بندی دوتایی است. کارت، یک استراتژی در تحلیل داده ها با استفاده رده بندی و رگرسیون درختی ارائه داده است که محققان اجتماعی را برای تعیین زیرگروه های همگن و ناهمگن، با ریسک بالا یا پایین با استفاده از آزمون های ناپارامتریک یاری می رساند. کشف اختلاف و تشابه گروه های اجتماعی و نهایتا پیش بینی وضعیت آن ها در برنامه ریزی های اجتماعی مهمترین کاربرد این روش تحلیل است. استفاده از روش تحلیل درختی در تحقیقات اجتماعی بر خلاف روش های کلاسیک نیازمند فرض های کمتر و شامل طیف وسیعی از داده ها هستند. به همین دلیل در دهه های اخیر این روش ها در برابر مدل های کلاسیک تحلیل ممیزی خطی و رگرسیون خطی مقبولیت عام یافته است. بخصوص که این مدل ها برای حجم بالای داده ها برازش می شود. همچنین مشکل ناشی از داده های گم شده در این مدل وجود ندارد. به منظور روشن تر شدن بحث در این مقاله به بررسی مطالبات اجتماعی زنان در چهار کشور عضو کنفرانس اسلامی (ترکیه، مصر، عربستان سعودی و مالزی)که هر یک آن ها نمونه ایده آل چهار زیرگروه هستند از طریق این نرم افزار گزارش شده است.
    کلیدواژگان: تحلیل درختی، نرم افزار کارت، روش تحقیق تطبیقی، تحقیقات اجتماعی
|
  • Mohamadbagher Beheshti *, Lila Nasrolahi Pages 1-31
    Social capital is an interdisciplinary concept that nowadays is denoted in the economic and social studies of modern societies. Addressing this concept in the economic development discussions shows the important effect of structures and social relationships among peoples (social capital) on development variables in all aspects. The purpose of the current study is to analyze the dynamic role of social capital in the process of development in societies. This study emphasizes that the existence of social capital in a society can significantly effect on development in the society. This study, tries to propose a dynamic model to analyze the dynamics of social capital, using system thinking and dynamic systems modeling. System dynamic is a technique that allows us to model complex and nonlinear systems. Further, in order to understand the model relationships, scenario approach was used. Results indicated that social capital can affect social and economic development through a complex and dynamic mechanism.
  • Mansoore Tabrizi * Pages 39-76
    In the contemporary era, the internet has a notable role in the life and relationships of human beings. In this research, we try to present the most important effective aspects of internet on marital relationships, and inquire its dimensions. For this reason, nearly forty researches of last two recent decades (since 1995) were recognized, and qualitative content analysis was used to distinguish two important fields of internet effects on marital life: changes in everyday relationships, and changes in marital boundaries.
    The overall findings of these researches verify the effect of internet on these two realms, however the different aspects of this relationship should be considered. The effect of internet on everyday life of couples depends on the time, place, kind of consumption, and the situations and periods of a couple’s life. Some internet facilities like sexual content and cyber relationships have important effects on marital boundaries. These effects changes concerning some elements like the reason of consumption, mental, familial and gender backgrounds, and emotional and sexual relationships in the internet.
    Keywords: Internet, Couple's Relationship, Everyday Life, Marital Boundaries
  • Abootorab Talebi*, Ahmad Eslami Pages 71-107
    This paper examines the phenomenon of writing petition (write a letter Containing a Presentation of wish, to imam) presented from the perspective of actors. The main purpose of this paper is to accede to writer's experience of special connection to the sacred and then to answer two basic question: 1. the person who write the petition and put it in jamkaran well, how to look at this action?2. what is the typology of writer's petition?This topic was analyzed with using Qualitative method. Data were collected in different ways including depth interviews, participant observation, focus group discussions and creating friendly conversation. Our findings shows that it can be seen a type of religiosity called popular religiosity in this phenomenon. Some features of this type of religiosity are: easy acceptance of beliefs, confluence of the sacred and non-sacred, dory ultimate commitment, the involvement of intermediaries, miscible teaching and etc.
    Keywords: Writing petition, jamkaran mosque, typology of religion, popular religiosity
  • Shoja Ahmadvand* Pages 109-148
    Legitimacy is a bridge between the governor and the citizens. The aspect and quality of this relational bridge depends on a two-edged condition. It means that not only the governor tries to use semantic discourses in order to prove his legitimacy but also current social ties and bio-logic in communities have a deep effect on aspect and direction of the legitimacy of the governor. The resulting aspect and appearance of two-edged processes cited above is seen in institutions. Thus, referring to the legitimacy of the governor indirectly refers to institutions which represent it and in fact are its birthplace. Genealogy of legitimacy means choosing an approach which refers to how institutions are deconstructed. This essay tries to depict such a process to the establishment of Safavid era.
  • Soheyla Alirezanejad*, Mansoreh Nikoogoftar Page 149
    This article tries to understand Iranian transsexuals re socialization process. transsexuals having been suffered from lack of social acceptance and social recognition based on their bodily features and behaviors as well. they are been struggling a contradiction between their sex and gender identity. understanding their situation a mixed method based on ethnography and survey was designed and conducted among transsexuals whom were available in Tehran. participatory observation, semi structured interviews and focus group discussion are implemented during the ethnography and a questionnaire was designed for conducting survey. confronting reality and theories different concepts such as body management, different social identities, social recognition, social stigma and social re-socialization were reviewed. based on findings we realized they have a hard struggle to be recognized by different social institutes and social primary groups; but on the ground of social exclusion they may not being successfully re -socialized and adjusted in society. social exclusion is a very important obstacle for their successful re-socialization. Family and school are two the most important primary group in their social re_socialization and social recognition process.based on restrict social exclusion for them, they usually tries committing suicide, escaping from home, school or even university. between transsexuals, those whom transform from female to male usually experience more social support from family and reach a better social recognition process.
    Keywords: transsexuals, sex, gender identity, re, socialization, social recognition, Social exclusion
  • Naeima Mohamadi * Page 192
    This paper introduces the importance of comparative approaches in social research methods that are less known in the social sciences. The Decision tree is the one of the newest and most flexible analysis method for analyzing a large collection exploratory data analysis, Classification tree and interpretation of data through binary division. CART software; present a nonparametric analysis strategy to Homogeneous and non-homogenous, high risk and low risk subgroups for social researchers. Exploring the differences and similarities between social groups, and eventually predict their status in social planning is the most important application of this method. Clarifying the subject, in this paper, social demands of women in the four member countries of OIS (Turkey, Egypt, Saudi Arabia and Malaysia) as ideal types of each subgroup are analyzed by this software.
    Keywords: decision tree, CART, comparative study, social research