فهرست مطالب

قرآنی کوثر - پیاپی 60 (نیمه دوم تابستان و نیمه اول پاییز 1396)

نشریه قرآنی کوثر
پیاپی 60 (نیمه دوم تابستان و نیمه اول پاییز 1396)

  • بهای روی جلد: 35,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1396/10/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمداسماعیل عبداللهی، محمد کرمی نیا صفحه 5
    مقاله حاضر، به برخورد قرآن و سنت با جاهلیت می پردازد. جاهلیتی که به ازای عمر تاریخ وجود داشته و اگر انسان به دنبال هدایت الهی نباشد، همچنان وجود خواهد داشت.در این مقاله به شمه ای از زندگی مردم در عصر نزول، در ابعاد مختلف اشاره شده است و سپس به اعمال جاهلی مردمان زمان پیامبر (ص) پرداخته و از برخی موارد همچون : وضع زن، زنده به گور کردن دختران، شراب و قمار و ازدواج با محارم و... سخن به میان آمده و نظر اصلاحی قرآن کریم در هر بعد خاطر نشان شده است.
    ضرورت و اهمیت این بحث به حدی چشم گیر است که در برخی از شهرها و مناطق اگر اقدام جدی در رفع برخی اعمال و رفتار نشود، خیلی امراض اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، جسمی، روحی، روانی و... یا چهره اسلام را مشوه خواهد کرد و یا اسلام و اعتقادات اسلامی را به طور کامل خنثی و از اهمیت خواهد انداخت.
    کلیدواژگان: قرآن، حدیث، جاهلیت، جاهلیت مدرن، قمار، شراب
  • محمدعلی زکی صفحه 23
    هدفمندی سوره های قرآن،امروزه یکی از مباحث مهم و تاثیرگذار قرآن پژوهی معاصر شناخته می شود. ارتباط ناگسستنی آن با مباحث علوم قرآنی موجب شده تا رویکردی عمومی از اوائل قرن چهاردهم تاکنون نسبت به این مبحث نوین قرآنی بشود. قرآن پژوهان و مفسرانی که به هدفمندی سوره های قرآن گرایش دارند، براین باورند که هرسوره بسان جامعیت واحد و مجموعه ای منظم بوده و دارای شخصیت و روحی مستقل است که درکالبد تمام آیات آن جریان دارد. شناخت اهداف و مقاصد سوره ها تاثیر شگرفی برفهم و تفسیرآیات قرآن داشته و بر اثر آن می توان شناختی جامع وکامل نسبت به سوره های قرآن بدست آورد.یکی ازویژگی های بسیاربرجسته تفسیرالمیزان ،تعهد و الزام علامه طباطبایی در بیان اهداف و مقاصد سوره های قرآن بوده و هدف مقاله حاضر موشکافی وبرجسته نمودن این ویژگی معقول خواهدبود.تحقیق حاضرازنوع «مطالعات اسنادی(کتابخانه ای)»وروش پژوهش« مطالعه وفیش برداری »مباحث آغازین سوره های قرآن درتمامی مجلدات چهل گانه ترجمه فارسی تفسیرالمیزان(تحت عنوان بیان) درنظرگرفته شده است. علامه محمدحسین طباطبائی نخستین مفسر شیعی بوده که درتفسیرخودبه اهداف و مقاصد سوره ها و بلکه به ساختارسوره ها توجه کرده است.وی با گشودن فصلی درابتدای هرسوره با عنوان«بیان»هدف و غرض اصلی سوره را مورد بررسی قرارداده و در لابلای تفسیر خود مبانی نگرش ساختاری به قرآن رااستوارنموده و روش های راهیابی به اهداف سوره ها را نیز ترسیم کرده است.
    کلیدواژگان: اهداف و مقاصد سوره های قرآن، علامه طباطبایی، تفسیرالمیزان، شناخت سوره های قرآن
  • محمدرضا عباسیان، شهاب الدین ذوفقاری، فاطمه عباسیان، محمد مهدی عباسیان صفحه 37
    با توجه به اینکه شفاعت یکی از ضروریات مذهب شیعه به شمار می آیدو موید رحمت الهی است و این مهم بر اساس قابلیت انسان ها به برخی از مقربین الهی اختصاص یافته است تا آنان در سایه ی اذن پروردگار، به عنوان شفیعان، انسان های خطاکار را یاری نمایند و هدف از آن ایجاد امیدواری برای اصلاح خطا در قلب گنه کار و پیوند معنوی با شفیعان در جهت نیل به تقرب الهی می باشد؛ این مقاله با موضوع «تاثیر آموزه ی شفاعت در تربیت قرآنی» تلاش دارد تا به بررسی آثار شفاعت به عنوان یکی از آموزه های دینی در جهت رشد و تعالی انسان بپردازد که بر اساس روش کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات از آثار مکتوب انجام یافته است. طبق نتایج به دست آمده آثار تربیتی شفاعت عبارت است از:جلوگیری از یاس و ناامیدی، دمیدن روح امید به فضل و رحمت الهی، برقراری پیوند معنوی با شفیعان الهی، اصلاح فرد و اجتماع، معرفی خداوند در جایگاه بهترین پناه و ملجا، هدیه و جایزه به صالحین، گام نهادن در راه اعتدال، و شناساندن اسباب سودمند و الگوهای اصیل زندگی.
    کلیدواژگان: شفاعت، اسلام، تربیت، قرآن
  • ساجده العبدالخانی صفحه 51
    دین مبین اسلام به عنوان تنها دینی است که به تمام ابعاد زندگی انسان توجه ویژه ای نموده است. اسلام دین تمدن ساز است و نقطه آغاز شکوفایی علوم در تمدن اسلامی، قرآن کریم است. مسلمانان علوم خویش را از تحقیق و جستجو در معانی و مفاهیم آیات قرآن و سپس حدیث آغاز کردند و لهذا نخستین شهری که جنب و جوش علمی در آن پیدا شد مدینه بود، و نخستین مراکز علمی مسلمین مساجد بود و نخستین موضوعات علمی آنان مسائل مربوط به قرآن و سنت، و نخستین معلم شخص رسول اکرم(ص) است. علم قرائت، تفسیر، کلام، حدیث، رجال، لغت، نحو، صرف، بلاغت و تاریخ و سیره که جزء نخستین علوم اسلامی است و همگی زاییده قرآن و سنت می باشند . قرآن در بنیان گذاری سنگ بنا و فرهنگ و تمدن اسلامی نقش بسزایی داشته و از همان قرن نخست هجری ، ابعاد تمدن سازی اسلام نمود عینی یافت. این مقاله بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی به نقش و تاثیر قرآن در پایه ریزی تمدن اسلامی که شامل شکوفایی علوم و دانشها، اختراعات ، صنایع آثار هنری و بناهای که در نتیجه تشویق ها و ترغیب های قرآنی و سنت ، نصیب مسلمانان شده است ، بپردازد .
    کلیدواژگان: تربیت اعتقادی، تمدن قرآنی، مسلمانان
  • محمدحسین توانایی، فاطمه کاظم خلج صفحه 67
    مسائل اعتقادی و باورهای دینی از دیرباز اهمیت فوق العاده ای داشته و از اصلی ترین مباحث بشر به شمار می رفته است اما نیاز به مکتب الهی، معارف و باورهای دینی در عصر حاضر به دلیل مدرنیته شدن جوامع و در پی آن تغییرات سریع اجتماعی و فرهنگی، تغییر ساختار خانواده ، تنوع و گستردگی منابع اطلاعاتی بیشتر از هر زمان دیگری احساس می شود . در این میان فقدان مهارت و توانایی های عاطفی - روانی - اجتماعی انسان ها را در مواجهه با آنها آسیب پذیر ودرمعرض اختلالات روانی - اجتماعی و رفتاری قرارداده است و از طرف دیگر مکاتب بشری در حل این مشکلات عاجز و نتوانسته پاسخگوی آن ها باشد ؛ در نتیجه پوچی، سردرگمی، بی معنا بودن زندگی، بی هویتی گریبان گیر انسان عصر حاضر شده است. بی تردید تنها معارف و باورهای دینی تعمیق یافته، می تواند راهنما و نقش آفرین برای برون رفت از این معضل بزرگ انسان عصر حاضرو جوامع بشری باشد.
    مقاله حاضر با استمداد از قرآن کریم و دعای عرفه امام حسین(علیه السلام) به بررسی و ارائه راهکارهای تقویت باورهای دینی از طریق ارائه سه شیوه شهود (به معنای عالم و جهان هستی را در محضر و مشهد خدای تبارک و تعالی دیدن) ، احاطه (به معنای خود و جهان هستی را تحت مدیریت و قدرت مطلقه حق تعالی دانستن ) و افاضه(به معنای توجه و تمرکز کردن بر مواهب و عطایای بی حساب منعم هستی بخش به انسان ) پرداخته تا با بهره گیری از این سه شیوه به عنوان اهرم التزام عملی بتوان در جهت تقویت وتعمیق باورهای دینی مخاطبان بالاخص نسل جوان ونوجوان جامعه اسلامی امروز گام های موثری برداشت.
    کلیدواژگان: م، ع، رف، ت، ای، م، ان، ت، فک، ر، دع، ا، شه، ود، اح، اطه، اف، اضه، قرآن، دعای عرفه
  • ماجده العبدالخانی صفحه 95
    بدون تردید وحدت و همدلی از اصولی ترین آموزه های مترقی و بلند قرآن مجید است.قرآن کریم در بیش از پنجاه آیه به مساله ی وحدت و عواملی که فراهم آوردنده ی اختلاف است، پرداخته و راه های رسیدن به وحدت را نشان داده است و مسلمانان بلکه همه مردم را به گردآمدن بر محور حقیقت و ترک جدال و تفرقه دعوت می کند، و به همین نسبت آیاتی است که از تفرقه و اختلاف، نهی و آن را مطرود می شمارد.
    زمانی که خداوند اصولی ترین دعوت پیامبران الهی را مطرح می سازد موضوع پرهیز از «تفرق» را پیامی هم سنگ با اصل برقراری دین می شمارد؛ به این آیه توجه کنیم: «شرع لکم من الدین ما وصی به نوحا والذی اوحینا إلیک وما وصینا به إبراهیم وموسی وعیسی ان اقیموا الدین ولا تتفرقوا فیه» ؛ «برای شما از دین همانی را مقرر کرد که نوح را بدان سفارش کرده بود و نیز آنچه که به تو وحی کردیم و آنچه ابراهیم و موسی و عیسی را بدان سفارش کردیم که دین را بپا دارید و در آن پراکندگی و اختلاف نکنید».پیامبر خدا صل الله علیه آله و سلم برای پدید آمدن این وحدت و اوج گیری آن دو بال را مطرح کردند. «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی» قرآن و عترت دو لنگر کشتی عظیم وحدت اند که نجات بخش امت اسلام است.
    مقاله حاضر به بحث در مورد ضرورت وحدت و راه های دستیابی به آن و بررسی اهداف وحدت بخشی و عوامل وحدت بخش وهمچنین ارائه راهکارهای اتحاد و اخوت دینی در قرآن کریم و روایات نبویی می پردازد.ابتدا اهمیت و ضرورت اتحاد و همبستگی امت اسلامی از منظر قرآن و احادیث را مورد اشاره و تبیین قرار می دهد. و سپس با اشاره به این واقعیت که دعوت به انسجام و اتحاد یک دعوت الهی و قرآنی و یک تکلیف دینی برای عموم مسلمانان است و نقش آن در اعتلا و حفظ و تقویت دین اسلام اشاره و همچنین جایگاه آن را در سیره قولی و فعلی پیامبر اسلام(ص) ، طرح و تبیین می نماید.
    کلیدواژگان: وحدت، اتحاد، قرآن، حدیث، اخوت اسلامی، امت واحده، اختلاف، مذهب
  • عاطی عبیات، امید داغر صفحه 111
    مقاله حاضر کوششی کم بضاعت ، برای اثبات ضبط به معنای صحیح و معنای حکمت (249)نهج البلاغه است که دو ضبط برای آن گزارش شده است.ضبط اول (الامامه نظاما للامه) و ضبط دیگر ( الامانه «الامانات» نظاما للامه). با مراجعه به شروح مختلف نهج البلاغه و معاضدت روایات و استعانت از فرازها ی دیگر نهج البلاغه و مساعدت سیاق حکمت،ضبط اول در این مقال اثبات گردید.
    کلیدواژگان: نهج البلاغه، ضبط، الامامه، الامانه، نظام