نشریه آفاق علوم انسانی
سال دوم شماره 12 (فروردین 1397)

لزوم کتابت صحیح سخن و گفتار اهل بیت (ع) توسط علمای شیعه در موضوعات اخلاقی، اعتقادی و تاریخ اسلام به منظور آگاهی شیعیان از سخنان اهل بیت عصمت و طهارت باعث رونق ذکر روایات اهل بیت)ع( توسط بزرگان دین و نگارش آن ها توسط شاگردانشان شد که به این امر امالی گفته می شود. لذا نقد ترجمه امالی شیخ مفید)ره(، که از بزرگان عالم تشیع و از امالی نویسان بوده و کتاب ایشان از منابع روایی شیعه به شمار می رود به روش توصیفیتحلیلی می تواند مورد عنایت و توجه حوزه های علمیه، دانش پژوهان و علاقه مندان علوم اسلامی قرار گیرد.
دستاوردهای این نقد مبین آن است که ترجمه عقیقی بخشایشی با توجه به کاستی هایی چون عدم رعایت دستور زبان فارسی، عدم ترجمه بسیاری از واژگان و جملات و عدم حفظ مضمون و ساختار جملات نتوانسته به طور شایسته در انتقال مفاهیم احکام و ذکر روایات به هدف خود دست یابد.

حقوق شهروندی و حقوق بشر از طبیعیترین حقوق انسان میباشد که خداوند همزاد با او آفریده است. امام خمینی(ره) حقوق شهروندی را هدی های از جانب پروردگار یکتا به افرادی میدانند که در دل اجتماع و تحت لوای حکومت واحدی زندگی میکنند و هیچ مقام بشری از جمله حکومت یا مقامات رسمی و... نمیتوانند افراد را از این حق طبیعی خود محروم سازند و تفاوت در نوع نژاد، جنس، زبان و... تاثیری در کیفیت و کمیت این حقوق ندارد و همه افراد علیرغم تفاوتهای ذاتی و اکتسابی آنها از این حقوق برخوردارند. حقوق شهروندی، حقوق سیاسی و اجتماعی، از قبیل حق آزادی، حق حیات، حق آزادی بیان، آزادی عقیده و منع تفتیش عقاید و... میباشد. در دکترین حقوق بشری امام خمینی (ره) که برگرفته از مبانی دینی و اسلامی است، جایگاه بسیار والایی برای نوع بشر در نظر گرفته شده است و هر عاملی که به این جایگاه خدشه وارد سازد را مورد نکوهش قرار میدهند و در بیانات خود حقوق بشر غرب و مدعیان آن را با عباراتی مانند: «پایمالکنندگان واقعی حقوق بشر»، «تعدی به بشریت توسط مدعیان حقوق بشر»، «حقوق بشر در غرب در خدمت ابرقدرتها» و... مورد هجمه و انتقاد قرار دادهاند. به عقیده امام خمینی)ره( آزادی حق اولیه بشر است که در همان آغاز خلقت به او اعطا شده است. آزادی که همواره امام از آن به نعمت بزرگ الهی، هدیه آسمانی و امانت الهی یاد میکند امتیاز به حساب نمیآید تا دولتی آن را اعطا و یا احیانا پس بگیرد. مهمترین مصادیق مشترک میان حقوق شهروندی و حقوق بشر از دیدگاه امام)ره( عبارت است از: حق آزادی، حق عدالت، حق امنیت و... . شرط ورود به حقوق شهروندی، مفروض دانستن بناهای حقوق بشری پیش ساخته است؛ یعنی حقوق شهروندی، عصاره حقوق بشر مورد نظر است و در دل کلیات حقوق بشر جا گرفته است.

هدف این پژوهش بررسی معنا درمانی در افراد سالمند است. معنا درمانی به منظور کمک به افراد، برای یافتن معنایی زندگی است. این نظریه معتقد است که معناداری زندگی نه تنها از راه انجام فعالیت ها و پیگیری اهداف بلکه از طریق رنج و مرگ نیز قابل دستیابی است. این پژوهش به روش کتابخانه ای با نگاهی اجمالی به معنا درمانی در افراد سالمند انجام شده که بنابر نتایج بدست آمده معنا درمانی در افراد سالمند می توان سطح سلامت جسمی و روانی آن ها را افزایش و در مجموع از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار شوند که این امر موجب کاهش هزینه های وارده به فرد، خانواده و اجتماعی در خصوص سالمندان می شود. براساس یافته های پژوهش آموزش معنا درمانی فردی و گروهی برای افراد سالمند مفید بوده و در زندگی آنان تاثیر بسزایی داشته باشد.

از ابتدای انقلاب اسلامی، دغدغه دولتمردان و مدیران، تحقق ایران و خصوصا شهر تهران به عنوان امالقری جهان اسلام بوده که با جهانیشدن و ایجاد شهرهای جهانی مصادف شده است. دکترین امالقری که ریشه در تفکر جدید جهان اسلام و خصوصا امام خمینی )ره( و سایر نظریهپردازان جمهوری اسلامی دارد، با ایده شهر جهانی شباهت زیادی دارد گویی میتوان همزمان هر دو ایده را در یک شهر مانند تهران محقق کرد. درنتیجه این مقاله بر آن است تا با بررسی مفهومی و کارکردی روند جهانی شدن و خصوصیات شهر جهانی، به صورت تطبیقی آن را در کنار ایده امالقری، در صدر اسلام و ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی قرار دهد تا به این سوال پاسخ دهد که آیا تهران بهعنوان شهر امالقری جهان اسلام، میتواند همزمان بهمثابه شهر جهانی )در ادبیات جهان مدرن( ایفای نقش کند. نتیجه این مقاله نشان میدهد که این دو ایده ازنظر مفهومی و کارکردی تخالف و تضادهای زیادی دارند؛ منشا این ناسازگاری این دو ایده، بستر تاریخی متفاوت رشد و شکلگیری هر یک از این ایده هاست.

جهانی شدن یکی از مهمترین پدیده های دنیای معاصر است و با تعابیری مثل فشردگی، یکپارچگی، و همگون سازی جهان همراه است. در فرآیند جهان شدن مولفه های زیادی از زندگی با تحولی عمیق روبه رو شده است. برخی از این دگرگونی ها در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی ظاهر شده، و برخی دیگر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی رخ داده است. رشد سریع فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی شرایط نوینی در جهان ایجاد کرده که با تکیه بر آن میزان کنترل و هدایت جریان های مختلف سیاسی در کنار روابط تعاملی و بین المللی میان کشورها دستخوش تغییر شده است. زندگی در فضای جامعه نوین با در نظر گرفتن شرایط خاص و پیشرفت های علمی و فناورانه، چهره دیگری از جهان ارایه داده است و جهانی شدن در بسترهای زمانی و مکانی متفاوتی شکل گرفته است. با توجه به این موضوع یکی از رویکردهایی که می توان در پاسخگویی به مسئله چیستی مفهوم جهانی شدن پیش گرفت سیر تحول جهانی شدن در بستر زمان و در بستر اندیشه ها است. در این تحقیق سعی بر آن است تا مفهوم جهانی شدن را در گذر زمان و از نظر تاریخی و مکانی از نظر اندیشمندان مختلف جست و جو کرده و در نهایت به جمع بندی و استخراج رویکردهایی برای تبیین مفهوم جهانی شدن اقدام نمود و این تحقیق رویکردی جامعه شناسانه دارد. با توجه به محتوای مسئله، این پژوهش بر مباحث کیفی و نظری متمرکز است. در این پژوهش ساختار روش شناسی بر سه محور اساسی استوار است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. از این رو ابتدا یافته ها جمع آوری گردیده و پس از توصیف مطالعات نظری و عملی به تحلیل آن ها پرداخته می شود. روش گردآوری اطلاعات نیز، کتابخانه ای یا اسنادی است و تمامی اطلاعات و داده ها بر اساس مطالعات نظری گردآوری شده تا بر این اساس و با استناد بر آن بتوان به تبیین مسئله پرداخته و از سوی دیگر به قوام مبانی نظری پژوهش افزود و در نهایت نتیجه گیری و استنباط محکم تری حاصل آید.