نشریه آفاق علوم انسانی
سال دوم شماره 17 (شهریور 1397)

مقصود از مدیریت سرمایه انسانی، سیاست ها و احکامی است که حاکمان برای کنترل نیروهای انسانی جامعه از طریق حق تصمیم گیری، رهبری و صدور دستور به اجرا گذاشته اند. در این نوشتار به بررسی نوع مدیریت شناخته شده ترین حاکمان ایران در سال های 1150-1190 ه. ق یعنی نادرشاه افشار و کریمخان زند پرداخته ایم. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی-تحلیلی با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای است. در این تحقیق این نتیجه به دست آمد که در این دوره با دو نوع مدیریت مواجه هستیم؛ دوران افشاریه تا استقرار حکومت زندیه در شیراز، سرمایه انسانی به عنوان نیروی خدمتگزار مورد استفاده قرار گرفته اما با مستقر شدن حکومت زندیه این نیروی تولید بود که مورد توجه قرار گرفت.

از زمان شکل گیری اسلام و گسترش آن در قلمرو وسیع جغرافیایی در طول زمان مهم ترین ساختمان یا بنای مورد توجه مسجد بوده است که نمادی از وحدت ملت های مسلمان بوده است. در حوزه معماری، مطالعات و پژوهش های فراوانی در مساجد وکالبد آن ها انجام شده که بیشتر آن ها در موضوعات فنی و تخصصی انجام گرفته اند که در جای خود بسیار ارزشمند هستند. درحوزه مطالعات اسلامی نیاز به جرات می توان گفت که بخش اعظم تاریخ نویسی هنر اسلامی را مطالعات معماری و بنا ها تشکیل می دهد.
در واقع شرق شناسان و مورخان غربی هر جا سخن از هنر اسلامی به میان آورده اند همراه با معماری و بررسی بناهای مذهبی و حتی بناهای غیر مذهبی بوده است. اما نگاه معماران و محققان معماری تفاوت اساسی با نگاه تاریخ نویسان دارد. به گونه ای که مورخان بناها را صرفا در کلیتی زیبایی شناسانه توجه نموده اند. در این مقاله تلاش نموده ایم با رویکردی تاریخی و زیبایی شناسانه سایر تطور بنای مذهبی قبه الصخره و بازسازی آن را تا قرن دوم هجری بررسی نموده و با تاکید بر نقش تلاقی فرهنگ ها و تاثیر آن در شکل گیری بناهای دوره اسلامی نشان دهیم که تاثیر فرهنگ ها بر یکدیگر که اغلب توسط عوامل مختلفی چون کشور گشایی - شورش و حتی تعاملات سیاسی صورت گرفته چگونه باعث تولید وزایش متون جدید فرهنگی در قالب بناها و آثار هنری شده است.
روش گرد آوری اطلاعات در این مقاله کتابخانه ای و توصیفی بوده و تمام اطلاعات از طریق اسناد و منابع دست اول و دوم و نیز کتابخانه الکترونیکی جمع آوری شده است.

نظام جمهوری اسلامی که منبعث از آموزه های اسلامی است، کمک به مظلومین و مقابله با ظالمین را وظیفه دینی خود می داند و آن را در قانون اساسی هم گنجانده است. چند سالی است که دو کشور مهم خاورمیانه سوریه و عراق به دلیل همسویی و همکاری با سیاست های ایران مورد هجوم گسترده گروه های تروریستی سلفی تحت حمایت ائتلاف عربی - غربی قرار گرفتند. جمهوری اسلامی با درک خطر بزرگی که این دو کشور را تهدید می کرد، به دعوت دولت های قانونی این دو کشور اقدام به حضور مستشاری در این کشورها نمود تابا مساعدت خود آن ها را در مصاف با دشمنان یاری دهند. سوال اساسی این پژوهش این است که چرا ایران در دو کشور مذکور حضور مستشاری یافت. یافته های این پژوهش که براساس روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به روش مطالعه کتابخانه ای به دست آمده، نشان میدهد که سوریه و عراق از اهمیت راهبردی برای آرمان های جمهوری اسلامی برخوردارند. سوریه از مهمترین کشورهای جبهه مقاومت اسلامی در برابر دولت غاصب اسرائیل و حلقه وصف ایران با حزب الله و گروه های فلسطینی است. عراق همسایه غربی و دومین کشور شیعه دارای سابقه دیرینه تاریخی - فرهنگی و مذهبی با ایران است که به همین دلیل و نیز به سبب ارتباط با شیعیان کشورهای مجاور از اهمیت استراتژیک برای ایران برخوردار است. همچنین ایران به دلیل تامین امنیت مرزهای خود، مطابق با قواعد حقوق بین الملل و نهایتا به منظور مقابله با عقاید باطل گروه های سلفی تکفیری در این دو کشور حضور مستشاری یافت.

مسئولیت مدنی ناشی از انتقال خون آلوده، یکی از مباحث مطرح در سطح جهانی و نظام های مختلف حقوقی است. این مهم و مسئولیت ناشی از آن از سال1980 میلادی به بعد که ویروس های ایدز و هپاتیت B وC کشف شدند و مشخص شد که یکی از راه های انتقال این ویروس ها از طریق خون به بدن شخص سالم است، اهمیت ویژه ای پیداکرده است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت مرسوم در علوم انسانی و به روش مطالعه کتابخانه ای بوده که با تجزیه و تحلیل مطالب موجود و به طریق تحلیلی و توصیفی ضمن یافتن بایسته های تحقیق و پا سخگویی به نکات و مسائل مطرح کار نو شتار انجام می شود. در این تحقیق با توجه به شباهت هایی که در رابطه با مسئولیت مدنی ناشی از انتقال خون های آلوده در نظام حقوقی ایران و فرانسه بود میتوان متوجه شد محکوم شدن و روش های جبران خسارت توسط دولت است، هرچند که در جزئیات شاهد تفاوت هایی در میزان جبران خسارت هستیم. در زمینه تفاوت ها هم میتوان به این مسئله اشاره نمود که در نظام حقوقی فرانسه بر اساس نظریه مسئولیت محض دولت موظف به پرداخت خسارت است، ولی در نظام حقوقی ایران، نظریه خاصی وجود ندارد، اما با این وجود، عرف نقش تاثیرگذاری دارد.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مدیریت زمان بر ریسک هزینه تمام شده در پروژه های تولیدی پرداخت. روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، جزء پژوهش های توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه پروژه های تولیدی و صنعتی در سطح کشور بود که نمونه پژوهش تعداد 21 پروژه از پروژه های هولدینگ گواه صنعت بود که به روش هدفمند انتخاب گردیدند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز در دو بخش توصیفی (میانگین، انحراف معیار، کشیدگی و چولگی) و استنباطی (تحلیل رگرسیون) صورت پذیرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که تاخیر در اتمام پروژه منجر به افزایش هزینه تمام شده پروژه می گردد یا به عبارت دیگر، مدیریت صحیح زمان در پروژه های تولیدی منجر به کاهش ریسک هزینه تمام شده پروژه می شود. همچنین عوامل دیگری از قبیل بهره وری کارکنان، نرخ تورم و هزینه های پیش بینی نشده نیز بر ریسک هزینه تمام شده پروژه های تولیدی تاثیرگذارند.

مدیریت به صورت کلی از دشوارترین و در عین حال از ظریفترین کارهای انسانی است که برای خود ویژگی هایی دارد. از آن جایی که مدیریت ضرورتی اجتناب ناپذیر برای هر سازمان و اجتماع است، همچنین رابطه ای بسیار نزدیک با فرهنگ دارد به گونه ای که با اندک تاملی میتوان نقش فرهنگ را در جای جای آن مشاهده کرد به همین دلیل فرهنگ های گوناگون، مدیریت های متفاوتی را اقتضا میکند. امروزه ضرورت و اهمیت روزافزون بکارگیری و استفاده از مدیریت اسلامی در دولت های اسلامی که با فرهنگ کشورهای اسلامی نیز همخوانی دارد بیش از پیش احساس میشود.
در این مقاله پس از بیان تعاریفی از مدیریت اسلامی، در همین راستا ضرورت مدیریت اسلامی بیان شده است. همچنین اصول و مبانی مدیریت اسلامی بررسی، سپس الگوی تدوین مدیریت اسلامی بیان گردیده است. با عنایت به تفاوت ماهوی نظام ارزشی در اسلام، لازم است تا شیوه رهبری و مدیریت خاص در دولتهای اسلامی تدوین گردد. برای دستیابی به این مهم به نظر میرسد لازم است تا یک تغییر رویکردی در مطالعات و نظریه پردازی های این شاخه از علم صورت گیرد و اندیشمندان و صاحبنظران با نگاه جامع و سیستمی، تمام جنبه های مدیریت اسلامی را در تعامل با یکدیگر مدنظر قرار دهند تا خروجی ها و تئوری های حاصل از آن به صورت کاربردی در دولت های اسلامی قابل اجرا باشد.