فهرست مطالب

آفاق علوم انسانی - سال یکم شماره 2 (خرداد 1396)

نشریه آفاق علوم انسانی
سال یکم شماره 2 (خرداد 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سید محمد شهیدی صفحات 1-8
    ارتش نوین ایران پس از کودتای سوم اسفند 1299 تشکیل شد و در دی 1300 به طور رسمی آغاز به کار کرد. واحدهای نظامی در قشون متحد الشکل ادغام شدند و تحت نظر وزارت جنگ و فرماندهی واحدی قرار گرفتند. کلیه واحدهای نظامی و انتظامی تا پایان سلطنت رضا شاه از حوزه نظارت قوه مقننه، قوه مجریه و کابینه خارج و زیر نظر مستقیم رضاشاه بودند. اشغال ایران از طرف متفقین در سوم شهریور 1320 به فروپاشی ارتش انجامید. اما ضرورت حفظ ارتش برای دفاع از تمامیت ارضی کشور و تسلط بیگانگان به بخشی از خاک ایران باعث شد که حکومت مرکزی و سیاسی کشور به بازسازی ارتش بپردازد و محمدرضا شاه فرمانده کل قوا، با کمک ایالات متحده ارتش را بازسازی و در اختیار خود قرار دهد. پس از ملی شدن صنعت نفت دکتر مصدق به نخست وزیری رسید اما دولت تسلطی بر عملکرد نظامیان نداشت. نظامیان به تشویق دربار به مخالفت با دکتر مصدق می پرداختند از این رو مصدق تصمیم گرفت با در اختیار گرفتن منصب وزارت جنگ سلطه دربار را بر ارتش کم رنگ کند و سیطره دولت را بر ارتش بیشتر کند. پس از 30 تیر مصدق آن چنان قدرت و دربار از آن چنان ضعفی برخوردار بود. دکتر مصدق برای وادار کردن شاه به سلطنت و نه حکومت بود با این وجود، روابط مصدق با مجلس از یک سو و با شاه از سوی دیگر به پایان راه و بن بست نزدیک می شد. هدف پژوهش حاضر آشنایی با مواضع و عملکرد نیرو های نظامی و انتظامی (به طورکلی ارتش) در قبال دولت دکتر محمد مصدق و تاثیر آن در کودتای 28 مرداد 1332 می باشد.
    کلیدواژگان: ارتش ایران، محمدرضا شاه، مصدق، کودتای 28 مرداد 1332
  • بهزاد همتی، سیروس همتی صفحات 9-17
    در نظام های سیاسی غیردموکراتیک که اساسا با خصیصه تمرکز قدرت در دست شاه شناخته می شوند تلاش گروه های سیاسی- اجتماعی مخالف غالبا با اقدامات سرکوبگرانه دولت مواجه می شوند؛ در چنین نظام های سیاسی قبضهی قدرت و تداوم یافتن آن مرهون اقدامات گوناگون و اغلب غیردموکراتیکی است که از جانب رژیم حاکم صورت میگیرد. بر همین اساس در نظام سیاسی تمرکزگرای رضاشاه پهلوی نیز یکی از اقدامات صورت گرفته در جهت تحکیم قدرت سیاسی سرکوب و منقاد کردن مطبوعات و رسانه های عمومی بود که این اقدام اساسا در دو مرحله زمانی پیش از سلطنت و بعد از سلطنت و در قالب سه اقدام توقیف، سانسور و ایجاد مطبوعات دولتی صورت پذیرفت که نتیجهی بلافصل آن این بود که رژیم سیاسی بدون وجود مخالفانی که بتوانند ابراز مخالفت کنند به حیات خود ادامه دهد و از این رو قدرت خود را تحکیم بخشد.
    در پژوهش حاضر از روش تاریخی در قالب و سنت جامعه شناسی سیاسی- تاریخی ایران در چهارچوب تحقیق اسنادی- کتابخانه ای استفاده شده است. آنچه که در نتیجهبررسی پژوهش حاضر حاصل شده است سرکوب شدن مطبوعات و رسانه های عمومی اغلب مخالف و تهی شدن فضای روشنگری عمومی در نتیجه اقدامات دولت بود که خود یکی از زمینه های تداوم دهنده دولت تمرکز گرای رضاشاه بود
    کلیدواژگان: رضاخان، رضا شاه، پهلوی، تاریخ مطبوعات، مشروطه
  • مسلم میرزاوند، سجاد حسن پوش صفحات 19-28
    امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران بود که نشان دهنده ورود کشور به مرحله جدیدی از حیات سیاسی و اجتماعی است . با روی کار آمدن محمد علی شاه ، شاهد بروز تقابل و کشمکش های فراوان با روشنفکران و مشروطه طلبان هستیم که در نهایت موجب به توپ بستن مجلس و قتل آزادی خواهان گشت و موجب قیام مردم و شکل گیری انقلاب مشروطه شد. در این پژوهش با استفاده از منابع و مصادر تاریخی به واکاوی علل این تقابل ها پرداخته و با بررسی نوع تربیت محمدعلی شاه،وقوع انقلاب مشروطه و موضع روسیه نسبت به آن این نتیجه به دست آمد که نوع تربیت روسی محمدعلی شاه بر مواضع او در قبال مشروطه خواهان موثر بوده است.
    کلیدواژگان: محمد علی شاه، مشروطه، روسیه، لیاخوف، مجلس شورای ملی
  • محمدحسین ریاحی صفحات 29-42
    بی شک تاثیر گذاری برخی خاندانها و چهره ها در شکل گیری و به وجود آوردن تحولات تاریخی یا جریانات سیاسی ، فرهنگی ، هنری و علمی در تاریخ و تمدن اسلامی مهم و موثر بوده است ، از آن جمله آل مهلب است .
    توسعه اسلام و وسعت قلمرو مسلمانان زمینه های ورود سایراقوام و ملل غیر عرب را نیز در آئین جدید و خدمت به آن فراهم نمود . این موضوع از سوی گرویدگان به اسلام تنها معطوف به یک نفر یا چند نفر و یک دهه و یا قرن نگردید بلکه اشخاصی بسیار و قرونی متعدد گردید و آن هم منحصر به یک بعد و یا یک رشته نشد بلکه ابعاد مختلف وجودی خود را در اختیار این فرهنگ و تمدن قرار دادند ، برخی از این شخصیت ها به فراخور حال و تربیت خود به جریانات یا قدرت هایی ملحق شدند که چندان براساس ملاک های ارزشی و یا معطوف به محورهای اخلاقی نبودند و تعدادی نیز عکس آن عمل کردند و مقاصد معنوی و سازنده را پیش روی گرفتند به هرحال آل مهلب از جمله این خاندانها است .
    این نوشتار بر آن است تا سیر تاریخی این خاندان را از قرن اول هجری و حضور آنان در امور نظامی و یا سایر تحولات را نشان داده و پاسخگوی این مسئله باشد که کارنامه آل مهلب در فراز و نشیب های قرون اولیه هجری چگونه بوده است ؟
    کلیدواژگان: آل مهلب، تاریخ اسلام، بنی امیه، فتوحات، سرداران، خوارج، عباسیان، زنگیان، شعرا، دانشمندان
  • سیده مریم امامی، فرود غلامی صفحات 44-53
    یکی از شاخص های بارز فرهنگ و تمدن در هر دوره وجود تعلیم و تربیت و به تبع آن پرورش صاحبان اندیشه در عرصه علوم، می باشد. این امر برای رشد جامعه و پیشرفت بشر به کار می آید. دوران طلایی حکومت صفوی در ایران با تحولات عمده ای در مبانی زندگی مردم همراه بود. بسیاری از هنرها و صنایع به اوج شکوفایی خود رسیدند و در سایه امنیت به وجود آمدند. تجارت و شهرنشینی گسترش یافت اما این که در زمینه پیشرفت علوم وضعیت به چه شکلی بوده پرسشی در خور توجه است. این مقاله با هدف بررسی وضعیت علوم به واکاوی علوم در عصر صفوی می پردازد. دستاوردهای این تحقیق با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی این است که دوره ای که درباره ی آن مطالعه می کنیم عهد انحطاط دانش های عقلی در ایران و انتقال آنها به کشورهای مجاور و دوران ترقی و توسعه نهایی دانشهای مذهبی دوازده امامی در قلمرو دولت صفوی است. به این منظور برای تبیین این موضوع به بررسی وضعیت علوم دینی، علوم عقلی و علوم ادبی وسپس به نقش عالمان در هر علمی و جایگاه آنها در آن عصر می پردازیم .
    کلیدواژگان: علوم دینی، علوم عقلی، علوم ادبی، صفوی
  • ارزیابی بیکاری با تاکید بر عدم تناسب مهارت شغلی / با تاکید بر سطح کشوری واستانی به ویژه خراسان رضوی
    رویا مجیدی صفحات 56-68
    از دلایل بیکاری، نبود تناسب بین مهارت افراد و نیازهای موجود برای مهارت در جامعه است. تناسب بهتر مهارت نیروی کار و مشاغل، به نرخ بیکاری پایینتر، بهرهوری بالاتر و همچنین رقابتپذیری بیشتر منجر میشود. در این پژوهش به بررسی عدم تناسب مهارت شغلی و نقش آن بر بیکاری پرداخته شده است. در این راستا و به منظور کمی کردن مسئله عدم مهارت، از اطلاعات موجود در طرح آمارگیری نیروی کار از بهار سال 84 تا زمستان سال 89 در سطح کلان کشوری استفاده خواهد شد. بنابر نتایج تحقیق، عدم مهارت برای زنان بسیار بالاتر از میزان عدم مهارت برای مردان در زمان یکسان میباشد. در حالت کلی شاخص عدم تطبیق مهارت برای زنان چیزی حدود سه یا چهار برابر میزان مشابه شاخص برای مردان است. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن است که جوانان بیشتر تحت تاثیر عدم مهارت قرار دارند و این میزان برای بزرگسالان رقم کوچکی است(همواره کمتر از 10.04% میباشد)؛ از سوی دیگر برای تمامی گروه های سنی و جنسیتی، آموزش کمتر از اندازه کاهش یافته است در حالی که آموزش بیش از اندازه بخصوص برای جوانان 15-29 ساله طی دوره مورد بررسی روندی افزایشی را نشان میدهد. درنهایت بر اساس یافته های این پژوهش، عدم تطبیق مهارت تاثیر مثبت و معنا داری بر نرخ بیکاری دارد؛ بگونهای که 1 درصد افزایش در شاخص عدم تطبیق مهارت منجر به افزایش 0.08 درصد در نرخ بیکاری میشود.
    کلیدواژگان: بیکاری، تناسب شغلی، مهارت، اشتغال
  • بهروز روستاخیز، عطیه آذرشب صفحات 69-78
    پژوهش های علوم اجتماعی به طور عام و تحقیقات انسان شناختی به طور خاص، به ویژه در نیم قرن اخیر و از منظر روش شناسی، مورد بحث هایی اساسی واقع گردیده اند. بسیاری از این مباحث را باید حول آنچه تحت عنوان چرخش تفسیری در علوم اجتماعی مطرح شد، مدنظر قرار داد؛ چرخش تفسیری، پیش از هر چیز، پرسش از فلسفه علوم اجتماعی و مشخصا روش شناسی آن بود. در نگاه جدید، بر رسالت روش شناختی علوم اجتماعی، نه برای تبیین علی واقعیت های اجتماعی شیء انگاشته شده، بلکه به منظور دستیابی به فهمی از زندگی مردم آنگونه که براساس ادراک ایشان بنا شده است، تاکید شد. انسان شناسی به عنوان یکی از رشته های ممتاز به لحاظ درگیری انسانی با اجتماعات فرهنگ محور، همواره از پیشبرندگان پیشتاز چنین نگاهی در پژوهش های خود بوده است. رهیافت تفهمی- تفسیری در روش شناسی انسانشناختی، مبتنیبر مبانی اندیشه ای ویژه و نیز شیوه های عملی انعطاف پذیری است که پژوهشگر را در جستجوی معنی، هدایت میکند. مقاله حاضر، تاملی بر این مبانی و شیوه هاست، تا اینکه در نهایت به راهنمایی، برای چگونگی فهم معنی، مختصاتیابی آن و بازنمایی ساخت فرهنگی یک اجتماع دست یابیم. یافته های پژوهش، یافته هایی در تشریح مردم نگاری تفسیری مبتنیبر روایتها به عنوان مسیری راهگشا در فهم معانی عملکردهای انسانی میباشند.
    کلیدواژگان: معنی، مردمنگاری، تفهم، تفسیر، روایت
|
  • Pages 1-8
    Iran's new military coup in March after the third was formed in1299and1300form ally started. military units in a pioneering experiment merge and allied troops under the Ministry of war and a unified command. All military and law enforcement units by the end of the monarchy RezaShah of the monitorin glegislative, executive and out of the cabinet and reza shah.
    Iran's occupation of theAllies1320third in September to the collapse of the army.Butthe necessity to maintain the army to defend the territorial integrityof the country and foreign domination part of Iran, and that the central government torebuild the country's political and military commander Shah Mohammad Reza Pahlavi, with the help of the United States and the military inreconstruction.After nationalisation of oil industry, mossadeghis named prime ministerbut the government control over the performance was not militants
    Encouraged the militants to opposetrade Dr mossadegh of mossadegh decided by taking office, the Ministry of the war the dominance of the court of the army, and the pale helped the government army.After30shot mossadegh so power and so the weakness of the court.Dr.mossadegh for forcing the Shah to monarchy and was not rule, however, mohammad mossadegh relations with parliament, on the one hand, and with the king, on the other hand of the road and stalemate was approaching.to get acquainted with the aim of the present study positions of power and performance of the military and law enforcement(overallmilitary)against the government of Dr.Muhammad Musaddiq and its impact on the mordad 1332 28coup.
    Keywords: Iransarmy, shah, mossadegh, a coup28 mordad 1332
  • Pages 9-17
    Fundamentally undemocratic political systems that concentrate power in the hands of the king known feature of the socio-political working groups opposed to the government's repressive measures often encountered¡in such a political system dominated by power and continue to be indebted to the diverse and often undemocratic measures taken by the regime. Accordingly, in the political system centralized Reza Shah Pahlavi also one of the measures taken in order to consolidate political power to suppress and subordinate the press and mass media that this is essentially a two-stage long before the reign of the monarchy and the three action detention, censorship and state media took place. The direct result was that no political regime opponents who oppose them to survive and thus consolidate their power.
    In the study of history and tradition in political sociology history of Iran within the framework of library-research is used. What is results of this study have been achieved Press and media suppressed most opposition and public enlightenment empty space in one of the areas of continuity of governmental action that Reza Shah was a centralized state.
    Keywords: Reza, Reza Shah Pahlavi, the date of the press, constitutional
  • Pages 19-28
    Signing the constitution by Mozaffar ad-Din Shah is considered to be a significant milestone in Iran contemporary history, which led to a new political stage and social era. Having replaced the monarch by Mohammad Ali Shah, Iran witnessed intensive clashes and violent arguments amongst a group of intelligent and pro-constitutionalists, which resulted in the National Parliament bombardment and pro-liberalists massacre simultaneously that created the foundation of constitutional revolution. In this research, the causes of the clashes are investigated. Furthermore, Russian-upbringing of Mohammad Ali Shah, constitutional revelation occurrence and Russian point of view are studied. The results revealed that how Russian-upbringing of Mohammad Ali Shah had an impact upon his attitude toward the pro-constitutionalists.
    Keywords: Mohammad Ali Shah, Constitution, Russia, Liakhov, National Parliament
  • Pages 56-68
    The causes of unemployment, lack of fit between the skills available and the needs for skills in the community. Better fit labor skills and jobs, lower unemployment, higher productivity and competitiveness leads more. In this study, the mismatch between skills and job role has been on unemployment. In this regard and in order to quantify the problem of lack of skills, the information contained in the plan for 84 year's labor force survey from spring to winter in 89 years will be used throughout the country. According to the results, lack of skills for women is much higher than the rate for men in the same time is the lack of skills. In general, women's index of non-matching skills for about three or four times more than the same indicator for men. The findings suggest that young people are more affected by lack of skill with the rate for adults the figure is small (always less than 10.04% of ¬ is), the other for all age groups and gender, education less than the size is reduced too much while training, especially for young people aged 15-29 increased during the study period shows. Finally, based on the findings mismatch between skills and significant positive effect on the unemployment rate is such that 1 percent increase in the index of skill mismatch leads to an increase in the unemployment rate is 0.08 percent.
    Keywords: unemployment, job fitness, skills, employment
  • Pages 69-78
    In the last half century and in terms of methodology, Social science researches in general and specifically anthropological researches, are located as important debates. Many of these debates have to be considered around what has been called the interpretative turn in the social science. Interpretative turn first of all was the question of the philosophy of social science and its methodology. In the new look, the prophecy of social science methodology, not for causal explanation object is perceived social realities, but in order to achieve an understanding of people's lives as it is based on their perception was emphasized. Anthropology as one of distinguished disciplines in terms of human involvement with cultural communities, has always been the winner of leading such a look in its researches. interpretative approach in anthropological methodology is based on the intellectual foundation of specialized and flexible operation practices that lead researcher in research of meaning. The present article is a reflection on principles and practices so that finally tips on how to understand the meaning and representation of cultural structure of a society. The results were described in ethnographic interpretation is based on narratives as a way to be helpful in understanding the meaning of human actions.
    Keywords: Meaning, Ethnography, Understanding, Interpretation, Narrative