فهرست مطالب

نشریه آفاق علوم انسانی
سال یکم شماره 7 (آبان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/08/30
  • تعداد عناوین: 6
|
  • فرح طالب بیگی، لیلا نریمان فرد * صفحات 1-13
    سیستان در شرق ایران یکی از ایالات بسیار مهم و یکی از چهار بخش اصلی کشور در سده پایانی حکومت ساسانی به شمار میرفت. این ناحیه آخرین پایگاه امید شاهزادگان ساسانی برای تجدید حکومتشان بعد از حمله اعراب بود که گذشته از اهمیت سیاسی اش، سرزمین داستان های حماسی و اساطیری ساسانی و مهد آیین زرتشتی نیز بشمار می آمد؛ با حمله اعراب و ورود اسلام تحولات عمیقی در این ناحیه پدید آمد ، که می توان به ایستادگی و شورش چند باره اهالی سیستان در برابر سپاهیان عرب تغییر ساختار اجتماعی در نتیجه تضعیف خاندان های عهد ساسانی، استقرار گروه ها و قبایل عرب مسلمان و تبدیل سیستان به پایگاه گروه های مخالف و شورشی مانند: خوارج، مطوعه، عیاران و قیام ابن اشعث اشاره کرد. سیستان به دلیل ویژگی های خاص جغرافیایی خود، به ویژه دوری از خلافت، نه تنها زمینه استقرار گروه های پیش گفته را فراهم نمود، بلکه بعدها بستر شکل گیری حکومت صفاریان نیز گردید. از این رو در این پژوهش سعی شده تا به بررسی اوضاع سیاسی سیستان در قرون نخستین اسلامی پرداخته شود.
    کلیدواژگان: سیستان، خلافت اموی، فاتحان سیستان، حاکمان سیستان
  • حمید اسدپور، مسعود ولی عرب *، سعید زاهد زاده صفحات 15-37
    شوشتر از مهم ترین مراکز علمی و ادبی خوزستان محسوب می شده است که مدتی تحت نظارت مشعشعیان درآمد. تاثیر پیشوایان و جامعه دینی شوشتر بر مشعشعیان انکارناپذیر است. در واقع اهمیت این شهر به عنوان کرسی(مرکز) خوزستان و به ویژه نقش خاندان مرعشی و جزایری شوشتر در حیات دینی و معنوی استان خوزستان بسیار زیاد است.در زمان حکومت افشارهای شوشتر(932-1036 ه.ق) و حکومت گرجیان شوشتر (1042-1144 ه.ق) علما و روحانیون شوشتر پیوند خود را با مراکز قدرت حفظ کردند.. در دوره افشاریه و زندیه و قاجاریه حاکمانی از طبقه سادات بر شوشتر حکومت نمودند. رقابت تنگاتگ سادات مرعشی و کلانتر از دوره صفویه تا اواخر قاجار در نقش آفرینی و کسب قدرت معنوی و مادی در شوشتر در استمرار داشته است و از جمله دلایل تغییر و تحولات در جامعه شهری شوشتر بوده اند.
    کلیدواژگان: علما، تاریخ محلی شوشتر، سادات مرعشی، جزایری، کلانتر، صفویه، قاجاریه
  • علی ناصری * صفحات 39-54
    با گذشت سال ها از زمانی که مک لوهان در دهه 1950 از دهکده جهانی نام برد، این دهکده جهانی به قدری فشرده شده است که کوچکترین رویداد در دور افتادهترین نقطه جهان سایر مناطق را تحت تاثیر خود قرار میدهد. بنابراین یکی از ویژگی های بارز جهانی شدن فشردگی زمان و مکان است. در بعد سیاسی جهانیشدن، کنترل دولت ملتها بر مردم خود تضعیف شده است. همچنین در سایه گسترش فناوری های انتقال اطلاعات و ارتباطات مرزها کمرنگ شده اند. جنبشهای اجتماعی که در گذشته عمدتا خواستگاه طبقاتی داشتند و در درون یک دولت ملت و ساختار حاکم فعالیت میکردند، اکنون متفاوت از قبل هستند؛ ازاینرو آنها را جنبشهای نوین مینامند. با توجه به درهم تنیدگی روز افزون جهانی در همه ابعاد؛ بیگمان با وقوع یک حرکت اعتراضی در گوش های از دنیا سایرین در دیگر مناطق جهان به حمایت از این جنبشها میپردازند. بنابراین شاهد اعتراضات دیگری خواهیم بود چرا که جنبش های اجتماعی نوین تنها منحصر به یک جامعه و کشور نیستند؛ بلکه همه ملتها در اقصا نقاط جهان را فرامیخوانند. از ویژگی های این جنبش ها فرامرزی عملگرایی، سرعت بالا در گردهمایی ها، غیراقتصادی فکر کردن و توجه به حفظ میراث جهانی میباشد.
    کلیدواژگان: دهکده جهانی، جهانی شدن، فشردگی زمان و مکان، دولت - ملت، جنبشهای اجتماعی نوین
  • مهدی هدایتی شهیدانی، مهدی پادروند *، محسن عزتی صفحات 55-66
    روند تحولات امنیتی و سیاسی در افغانستان و حول آن، از سال 2015 به این سو به گونه جدی و عمیق برای روسیه و ایران نگرانکننده شده است. نفوذ و حضور داعش در افغانستان که روسیه و ایران از آن به عنوان یک پروژه سازماندهی شده برای ناامنسازی آسیای مرکزی و مرزهای ایران یاد میکنند، به عنوان یک تهدید استراتژیک برای دو کشور به حساب میرود. این پژوهش که به صورت کتابخانه ای و کلیه اطلاعات آن از مقالات و منابع اینترنتی جمعآوری شده با هدف بررسی سیاست خارجی ایران و روسیه انجام گرفته است. لذا سوال تحقیق بدینگونه مطرح می شود که، روسیه و ایران در افغانستان امروزی با توجه به تحولات نوین خاورمیانه و فعالیت گروه های تکفیری در منطقه چه رویکردی را برای سیاست خارجی خود اتخاذ کردهاند؟ فرضیه کار بیان میدارد که به نظر میرسد روسیه و ایران در افغانستان امروزی به دنبال توسعه اقتصادی این کشور، مبارزه با یکجانبهگرایی آمریکا، تقویت دولت متمرکز و حفظ ثبات و امنیت در این کشور باشند.
    کلیدواژگان: سیاست خارجی روسیه، سیاست خارجی ایران، تحولات نوین خاورمیانه، تحولات سیاسی- امنیتی افغانستان
  • محمود همت فر، حمید مریدی پور * صفحات 67-90
    هدف اصلی این مقاله، بررسی تاثیر ساختار سرمایه بر عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در صنایع مختلف است.در راستای این هدف کلیه شرکت های موجود در صنایع مختلف بورس اوراق بهادار تهران، برای یک دوره 14 ساله (1393-1380)، مورد بررسی قرار گرفتند.در مجموع تعداد 5 صنعت بزرگ از بین این صنایع انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش رگرسیون داده های ترکبی استفاده شد. آزمون معنی دار بودن الگوها با استفاده از آماره های F و t انجام شد.نتایج به دست آمده حاکی از آن است که درصنعت شیمیایی و پتروشیمی ، هیچکدام از متغیرهای ساختار سرمایه و عملکرد مالی رابطه معنی داری ندارند.اما در سایر صنایع (صنعت سیمان،گچ،آهک، صنعت دارو، صنعت فلزات اساسی، صنعت خودرو و قطعات) رابطه معنی داری بین ساختار سرمایه و عملکرد مالی یافت شد. همچنین نوع صنعت بر رابطه بین ساختار سرمایه و عملکرد مالی،تاثیرگذار است.
    کلیدواژگان: ساختار سرمایه، عملکرد مالی، نوع صنعت، بورس تهران
  • احمد ایرانخواه، حسن مومنی *، ملیحه سلطان آبادی صفحات 91-106
    از آنجایی که مسائل زیست محیطی ارتباط مستقیم با حیات و زندگی جمعی انسان ها دارد هر نوع عارضه و اثر منفی روی محیط زیست، بر حیات انسانی اثر مستقیم و مخرب خواهد داشت. به عبارت دیگر دخالت غیر منطقی و غیرخردمندانه بشر در روابط موجود بین عناصر زنده و غیر زنده طبیعی و برهم زدن نظام طبیعت است که موجب می شود. حوضه آبریز رودخانه زاب، به عنوان حوضه طرح انتقال آب از این رودخانه به حوضه آبریز ،مبدا، در جنوب غربی استان آذربایجان غربی قرار دارد به عنوان یکی از طرح های مهم مهار آب های مرزی مورد توجه ،دریاچه ارومیه، علاوه بر اهمیت آن است که هم راستای اجرای سیاست های کلی نظام در حوزه آب انجام می شود و تامین کننده سالانه حدود 122 میلیون مترمکعب آب برای دریاچه ارومیه است. از پیامدهای انتقال آب بین حوضه ای کاهش حجم جریانات سطحی در حوضه مبدا است. اهم خطرات و تهدیدات ناشی از تداوم خشکی دریاچه ارومیه این است که احتمال خشکی کامل دریاچه در صورت عدم تامین آب کافی برای آن در سال های پیشرو وجود دارد. از همین رو نتایج تحقیق نشان می دهد که روند افت تراز آب زیرزمینی دشت پیرانشهر در پایین دست سد سیلوه، در دوره پس از انتقال آب به حوضه دریاچه ارومیه تشدید خواهد شد، به طوری که بعد از اجرای پروژه تراز آب زیرزمینی تا 2/92 متر کاهش خواهد یافت این در حالی است که آب های زیرزمینی منطقه از یک روند کاهشی 43/3 سانتیمتر در سال برخوردار است و این خود میتواند بحران زیست محیطی حوضه را تشدید نماید.
    کلیدواژگان: انتقال آب، محیط زیست، پیامدها، رودخانه زاب و دریاچه ارومیه