نشریه آفاق علوم انسانی
سال یکم شماره 8 (آذر 1396)

وقف از جمله سنت های پسندیده اسلامی محسوب می شود که در ادوار مختلف تاریخ ایران، خصوصا در شوشتر مرکز ایالت خوزستان مورد استفاده عموم بوده است. در دوره قاجاریه، خوزستان و مرکز آن شوشتر به دلیل قحطی ها و بروز جنگ های محلی و بیماری های طاعون و وبا، با کاهش جمعیت خویش رو به رو بوده است. بسیاری از افراد سرشناس و مذهبی و روحانی، برای بزرگداشت مقام خویش در منظر عمومی و همچنین باقیات و الصاحات، به امر وقف می پرداخته اند. در این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که سنت وقف در شوشتر چه کاربردهای داشته است و چه تبعات اجتماعی و فرهنگی در این استان داشته است؟ فرض ما بر این است که وقف در شوشتر تاثیرات مثبت سیاسی- اجتماعی و فرهنگی داشته است و در رونق کشاورزی و باغداری نیز موثر بوده است، طبقه واقفان بیشتر از طبقات متمول و اشراف و مذهبی خوزستان بوده اند. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و بر مبنای منابع کتابخانه ای و اسناد آرشیوی اداره کل اوقاف خوزستان، و اوقاف شهرستان شوشتر، و همچنین بر اساس اسناد خاندان گرجی تبار بیژن نیا و اسناد شخصی سعید زاهدزاده و اسناد خاندان شرف الدین شوشتری انجام شده است.

به کشتن انسانی توسط انسانی دیگر قتل گفته می شود. حال این که این عمل با قصد و نیت قبلی انجام شده باشد و یا این که به صورت تصادفی و یه اصطلاح قتل غیر عمدی باشد. قتل پیشینه ای به قدمت آغاز تاریخ دارد، و معتقدان به ادیان ابراهیمی اولین قتل را کشته شدن هابیل توسط برادرش قابیل می دانند. اما از منظر جامعه شناختی و در حوزه جامعه شناسی انحرافات، قتل یک مساله اجتماعی تلقی می شود. زیرا بر اساس ارزش ها و هنجارهایی که حاکم بر جامعه می باشد، به عنوان وضعیتی نامطلوب و مضر شناخته می شود که جان و امنیت افراد در جامعه را به خطر انداخته و تهدید می کند، که عوارض و پیامدهای نامطلوبی در جامعه ایجاد می نماید. دیگرکشی در هر جامعه با توجه به موقعیت و شرایط موجود ممکن است، از عوامل متعدد اجتماعی، فرهنگی، روانی، اقتصادی، بیولوژیکی و غیره سرچشمه گرفته باشد. شناخت مهم ترین عوامل ارتکاب قتل در هر جامعه می تواند به کاهش و به حداقل رسانی جرایم و افزایش امنیت کمک بسیاری نماید .در مقاله حاضر تلاش شده است تا با دیدی عمیق و ژرفانگر به بررسی یکی از مسائل اجتماعی ایران یعنی قتل پرداخته و ریشه ها، علل و عوامل فرهنگی شرایط بروز آن را مورد مطالعه قرار گیرد .

از آنجایی که تصادفات جادهای سی درصد کل حوادث کشور را به خود اختصاص داده و طبق آمار سازمان بهداشت جهانی کشور ایران از نظر وقوع تصادفات رانندگی مقام پنجم را در جهان احراز کرده است و بخش قابل توجهی از تصادفات ترافیکی نیز به دلیل اشتباهات انسانی است هر تلاشی که بتواند در زمینه تغییر رفتار و بهبود رانندگی موثر باشد به نجات تعداد زیادی از انسان ها و کاهش هزینه بسیار درمان و تعمیر و نوسازی وسایل نقلیه منجر خواهد شد. در پدید آمدن تصادفهای رانندگی چهار عامل انسان، جاده، وسیله نقلیه و محیط موثرند در این بین عامل انسانی نقش برجستهتری در تصادفهای رانندگی ایران داشته است. همچنین از میان عوامل موثر بر تصادفات رانندگی باور رایج به تاثیر عوامل انسانی تاکید دارد .عدم تمرکز در اثر مسایل هیجانی یکی از عواملی است که افراد به میزان متفاوتی از آن رنج می برند .برخی بسیار هیجان طلبند و برخی بسیار کم و تعدادی در میان این دو گروه قرار میگیرند. امور مربوط به رانندگی از آن جهت که اموری غیر قابل پیش بینی بوده که دائما اتفاق می افتند و امور خطرناکی را شامل می شوند، مسایل هیجانی چالش برانگیزی هستند. بررسی عوامل روان شناختی موثر بر تصادفات رانندگی اهمیت پرداختن به اصلاح رفتارهای خطرناک رانندگی و تلاش برای تغییر این رفتارها در برنامه های کاهش تصادفات و عوارض آن را نشان می دهد. این پژوهش با هدف بررسی عوامل روان شناختی موثر بر تصادفات رانندگی و ارائه الگوی مداخله در کاهش آن صورت گرفته است.

یکی از جرایمی که در فقه و حقوق موضوعه، همواره مطرح بوده و در سال های اخیر به لحاظ این که علاوه بر جنبه های حقوقی، ابعاد سیاسی نیز به خود گرفته و حتی پیرامون آن پرسش هایی از سوی افراد غیر متخصص نیز به دنبال داشته است، جرم توهین به مقدسات است. غالب فقهای اهل سنت در آثار فقهی خود، در موضوع سب النبی که از مصادیق عمده اهانت به مقدسات است، به این بحث پرداختهاند، برخی در فصل حدود، و برخی نیز در پایان بحث قصاص. اهانت به مقدسات، از منظر فقها چه فقهای شیعی و چه فقهای اهل سنت، مفهوم آن دارای ابهام است و تنها راه ابهام زدایی از این عنوان مجرمانه، بررسی مبانی فقهی آن است، که این مقاله در نظر دارد با کنکاش در منابع معتبر اهل سنت، قدر جامع هر یک از این مذاهب را در خصوص این جرم، مورد شناسایی و تجزیه و تحلیل قرار دهد.

سیاست جنایی هر کشور نسبت به جرم در سطوح مختلف تقنینی قضایی، اجرایی و مشارکتی انعکاس می یابد. در این میان سیاست جنایی تقنینی و قضایی سهم عمده و اساسی در ترسیم این سیاست را دارند. رویکرد سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال جرایم مواد مخدر بر خلاف سیاست جنایی هلند و انگلستان دایر بر سرکوب، کیفر محور، سزادهنده، تشدید مجازات های نامتناسب و فاقد نگرش اصلاحی و پیشگیرانه است، علائم این سیاست بسیار شدید و سرکوب گرانه را میتوان در تعیین مجازات های سخت، من جمله اعدام و حبس های طویلالمدت و شلاق مشاهده کرد. در حالی که سیاست اعمالی در کشورهای انگلستان و هلند تخفیفآمیز بوده و حداکثر مجازات ها در قوانین این کشورها تنها در موارد استثنایی مجازات حبس ابد بوده و صحبتی از سایر مجازات ها من جمله مجازات های بدنی نیست. از جهت سیاست آیین دادرسی کیفری نیز حقوق ایران در قبال جرایم مواد مخدر یک سیاست جنایی افتراقی است که آثار و نشانه های این نوع سیاست را میتوان در لزوم رسیدگی به این جرایم در دادگاه انقلاب مشاهده نمود، در حالی که در حقوق هلند و انگلستان شخصی که مرتکب جرم یا جرایم مرتبط با مواد مخدر شود با وی طبق مقررات عمومی آیین دادرسی برخورد خواهد شد.

مبانی نظری نوعی دانش پای های را به وجود میآورند که تحول سازمان بر آن استوار میشود. این دانش پای های توسط رهبران و کارگزاران تحول سازمان (مدیران) برای برنامهریزی و اجرای برنامه های تغییر مورد استفاده قرار میگیرد. تئوری های گوناگونی در زمینهی تحول سازمانی توسط دانشمندان علم مدیریت ارائه شده است. به عبارتی اندیشمندان، مدلها و الگوهای مختلفی دراینباره ارائه کردهاند. نظریات و تئوری ها، نقش اساسی و زیربنایی برای درک و فهم بهتر تحول و پای های برای عملی کردن آن در سازمانها دارند. مدل تحول ابزاری جهت کمک به سازمان یا برای سنجش میزان قرار داشتن در مسیر تعالی سازمانی و رشد متوازن میباشد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی نظریات و مدلهای ارائه شده در مدیریت تحول میباشد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیلی اسنادی است که در آن پژوهشگر به بررسی مدلها و نظریه های تحول سازمانی پرداخته است. است. نتایج بیانگر این است که هر کدام از نظریات در فرآیند تحول تاثیر گذار هستند اما آنچه که مهم است، نوع سازمان موقعیت، اهداف و بسیاری عوامل دیگر سازمان برای تحول میباشد. لذا مدل مورگان به عنوان تلفیقی از تمام مدل ها به سازمان ها برای تحول پیشنهاد میشود. در نهایت پژوهشگر با توجه به مبانی نظری مدلی در مدیریت تحول ارائه کرده است.