ماهنامه مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی
پیاپی 26 (خرداد 1382)

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از شهریورماه 1365 با ادغام برخی از واحدهای آموزشی و درمانی وابسته به وزارت بهداری و دانشگاه ملی سابق که هر یک سابقه طولانی داشته اند شروع به کار کرد. این دانشگاه 8 دانشکده دارد که شامل پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری و مامائی، علوم تغذیه، بهداشت، توانبخشی و پیراپزشکی است.

طی چند سال اخیر، نمایشگاه های تجهیزات پزشکی مختلفی در سراسر کشور برگزار شده است و شرکت های مختلف به عرضه کالاهای خود در این زمینه پرداخته اند. برخی از این نمایشگاه ها کیفیت لازم را نداشته اند و موجب انتقاداتی از سوی شرکت های حاضر در نمایشگاه شده اند.

اصولا صنعت تولید تجهیزات پزشکی یکی از صنایع جوان مملکت ما محسوب می شود که نیازمند حمایت بالایی از طرف دستگاه های اجرائی و نهادهای دولتی است. امروزه این صنعت مانند هر صنعت دیگری به بازارهای داخلی به عنوان تکیه گاهی مهم برای دلگرمی تولیدکنندگان خود متکی است اما متاسفانه در برخی موارد با بی مهری هایی مواجه می شود که بخش عمده ای از این بی مهری ها به نحوه تفکر برخی از رجال در خصوص تک محوری بودن اقتصاد حول محور نفت و تولیدات نفتی (صنایع پتروشیمی) بازمی گردد که تسهیلات بانکی با سودهای کلان، چند نرخی بودن ارز، مشکلات وسیع در تهیه قطعات و مواد اولیه جهت ساخت تجهیزات و لوازم یکبار مصرف پزشکی، افزایش سالانه در روند دریافت عوارض و کمیسیون ها، عدم برخورد با واردات تجهیزات و لوازم یکبارمصرف پزشکی که در حال حاضر در کشور ماتولیدکنندگانی دارد خود نمونه هایی بارز بر این مدعاست.

در تقویم کشور ما برای صاحبان حرف مختلف یک روز مخصوص به نام آن حرفه نام گذاری شده است. مانند روز معلم، روز کارگر، روز پرستار، روز پزشک، و... در این میان جای روز آزمایشگاهیان در تقویم خالی است. به همین دلیل انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی و انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی بالینی و انجمن پاتولوژیست های ایران بر آن شدند تا سالروز تولد حکیم سید اسماعیل جرجانی بنیانگذار علم آزمایشگاه را بنام روز آزمایشگاهیان به ثبت برسانند.

برخی از جنبه های کاربرد مهندسی در پزشکی کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. مثلا وقتی بحث تصویربرداری به روش ام آرآی مطرح می شود، نظر ما مهندسان پزشکی بیشتر به روش تولید تصویر و پردازش آن متوجه می شود. اما وقتی پای صحبت یک اهل فن واقعی مثل مهندس ساحلی می نشینیم، مسایل واقعی تری خودشان را نشان می دهند.

نگاه کردن به مغز، موضوع مطالعات دانشمندان بسیاری در حوزه مهندسی پزشکی است. ام آر آی به عنوان یکی از روش های ممتاز تصویربرداری، نقش و جایگاه ویژه ای در این میان دارد. بررسی FMRI قرار بود جزیی از زنگ تحقیق شماره گذشته باشد که به این شماره موکول شد. اکنون مطابق قولی که داده بودیم و در تکمیل مبحث، مقاله حاضر را تقدیمتان می کنیم.

با پیشرفت و فن آوری، انسان به سمت کشف ریزترین ذرات موجود در دنیا گام برمی دارد. از سال 2002 میلادی مجموعه مقالات جدیدی با عنوان Nanobioscience به مجلات IEEE اضافه شده است. به دلیل اینکه هدف ما در این بخش معرفی تازه های علوم مختلف و پیشرفت هایی است که روز به روز در زمینه های علمی اتفاق می افتد، در این شماره مقالات 4 شماره نخست این مجموعه که در سال 2002 به چاپ رسیده عنوان شده است.

ایده اولیه ساخت سیستم تنفس مصنوعی چندان هم پیچیده نبود: مریض داخل یک محفظه آهنی قرار می گرفت و تنها سر او بیرون از آن واقع می شد. داخل محفظه فشار منفی ایجاد می کردند که به طور طبیعی باعث جریان یافتن هوا به داخل مسیر تنفس می گردید.

ونتیلاتورها را از جنبه های مختلف تقسیم بندی می کنند. مکانیزم و چرخه آغاز دم، پایان دم و شروع بازدم نکاتی کلیدی در طراحی ونتیلاتور هستند که باید در نظر گرفته شوند. علاوه بر این عملکرد ونتیلاتور از نظر فشار مثبت بودن یا فشار منفی بودن نیز روش دیگری برای تقسیم انواع ونتیلاتورها ایجاد می کند.

ونتیلاتور دستگاه گران قیمتی است. بیشتر ارزش این دستگاه به خاطر امکاناتی است که می تواند در مدهای مختلف در اختیار درمانگر قرار دهد. استفاده کامل از این امکانات تنها با شناخت تمام حالات عملکردی دستگاه محقق می شود و مقدمه این شناخت، آشنایی کامل با روابط فشار، جریان، حجم و زمان در سیکل تنفس است. در این بخش این مطالب بررسی می شوند و با استفاده از شکل، عملکرد یک ونتیلاتور نمونه در فاز دم و بازدم شرح داده می شود.

درج مقالات”فیزیوتراپی به هدف نزدیک تر می شود”و“لیمفاویژن، تحریک کننده و تسکین دهنده عضلات آسیب دیده”در شماره های 19 و 22 ماهنامه، بازخوردهای متفاوت و امیدوارکننده ای در جامعه فیزیوتراپی ایران به همراه داشت. آقای محمدحسین موسی زاده کارشناس فیزیوتراپی و مدیرعامل شرکت فیزیوسیستم نماینده کمپانی physiomed آلمان، با هدف تشریح و پاسخگویی به پرسش های طرح شده، با توجه به تازگی توانایی های متنوع و ویژه آن ها در این شماره به گونه ای کاربردی به توصیف گونه های معروف و شاخص دستگاه های مزبور می پردازد.