فهرست مطالب

جغرافیا و توسعه - پیاپی 3 (بهار و تابستان 1383)

مجله جغرافیا و توسعه
پیاپی 3 (بهار و تابستان 1383)

  • 228 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/05/13
  • تعداد عناوین: 12
|
  • سیروس شفقی، اصغر ضرابی، رحیم بردی انامرادنژاد صفحه 7
    شناخت و آگاهی از تغییر و تحولات جمعیتی جوامع، لازمه هر گونه برنامه ریزی برای آنهاست. چون تمامی جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن جوامع با عدد جمعیت و ویژگی های ساختاری آن پیوند خورده است. این مقاله با هدف بررسی تحولات جمعیتی بندرترکمن به عنوان یکی از شهرهای کوچک اندام کشور صورت گرفته تا ضمن تحلیل روند این تحولات و بازشناسی علل و عوامل موثر در آن، از وضع موجود شناخت بهتری حاصل آید و بستری مناسب برای برنامه ریزی های آتی فراهم گردد. برای دستیابی به این هدف، ابتدا داده های آماری مربوط به شهر در کل دوره های سرشماری، استخراج و ضمن تهیه جداول، نمودارهای مربوطه به کمک نرم افزار Excel تهیه گردید سپس به کمک فرمول های متعدد جمعیتی به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شد. نتایج حاصله نشان می دهد که سیاست های ملی و گاه بین المللی بیشترین تاثیر مثبت یا منفی را در رشد و تحول ساختار جمعیتی این شهر بر جای گذاشته اند. به عبارت دیگر هنوز این شهر به نقش یابی و بلوغ کافی خود نرسیده و تحولات آن همواره در سایه توجهات دولت مرکزی یا اثرات غیرمستقیم سیاست های ملی بوده است. هماهنگی رشد جمعیت شهر با سایر نقاط شهری کشور، جوانی جمعیت، روند صعودی نسبت باسوادان، بیکاران و شاغلان بخش خدمات، سیر نزولی نسبت جنسی و نسبت شاغلان به ویژه در بخش صنعت از نتایج دیگر تحقیق است.
    کلیدواژگان: شهرنشینی شتابان، تجدد گرایی، ساختار جمعیت، نظام سلسله مراتبی شهرها
  • علی بلادیس صفحه 31
    لغزش ها یا حرکات توده ای پدیده هایی هستند که در فرآیند تغییر شکل های ژئومورفولوژیکی اتفاق می افتند. این پدیده ها نوعی تخریب هستند که در اثر واکنش بین نیروهای داخلی و بیرونی زمین شکل می گیرند (ماریویی، 1988: 163) و فرآیند گسسته ای هستند که فعالیت آنها به وسیله عواملی از قبیل بارش های شدید، زمین لرزه ها، نیروهای تکتونیکی و غیره تشدید می شوند. تحت شرایط خاصی امکان دارد لغزش ها، در اثر فعالیت های انسانی به وجود آیند، از بین بردن جنگل ها، احداث جاده ها، سدها و هر اقدام دیگری که در سطوح شیب دار بدون آگاهی از دینامیک محیط انجام شود، همه از عوامل ناپایداری دامنه ها و عامل وقوع لغزش به شمار می روند.
    کلیدواژگان: لغزش، سطوح شیب دار، ناپایداری دامنه ها، ماکو
  • سعدالله ولایتی، حسنعلی غیور، صفورا شفیعا صفحه 47
    در این تحقیق، با استفاده از روش های آماری و نرم افزارهای موجود، روابط بین مولفه های اقلیمی و هیدرولوژیکی حوضه ی آبریز رودخانه ی فریزی بررسی شد. این پژوهش نشان می دهد که در حوضه مزبور، توزیع بارش زمستانه و بهاره، تحت تاثیر ارتفاع و موقعیت جغرافیایی است. همچنین رژیم هیدرولوژیکی رودخانه، تناوبی و متاثر از نوع و تغییرات فصلی برف و باران است که همزمان با شروع ذوب برف و رگبارهای بهاری طغیان می کند. تحلیل نقشه های تراز سطح آب زیرزمینی در محدوده ی مخروطه افکنه، گویای این مطلب است که سالانه، حجم قابل توجهی از آب سیلاب ها در آبخوانه ی پایین دست رودخانه نفوذ نموده آن را تغذیه می کند. با توجه به افت مستمر سطح آب زیرزمین منطقه و کسری مخزن، تغذیه ی مصنوعی و تقویت بیشتر پتانسیل زیرزمینی از سیلاب رودخانه الزامی است.
    کلیدواژگان: هیدرولوژیک، رودخانه فریزی، آبخوان، مشهد
  • مقصود خیام، مهندس احد مولوی صفحه 73
    حوضه سعید آباد چای یکی از حوضه های دامنه شمالی توده کوهستانی سهند در منطقه شمال غرب کشور است. مساحت این حوضه حدود 215 کیلومتر مربع بوده و از زیر حوضه های آجی چای می باشد که به دریاچه ارومیه می ریزد. در این مطالعه برای تحلیل مقادیر بارش، خطوط همبارش متوسط، همچنین خطوط همبارش با دوره برگشت های 25 و 100 سال تهیه شده است.
    با عنایت به این که تعیین عوامل موثر بر رواناب نظیر تبخیر – تعرق، چالاب، برگاب، نفوذ و وضعیت رطوبتی خاک مشکل می باشد؛ با انتخاب دوره های بلندمدت، که تقریبا تاثیر عوامل گوناگون در این دوره ثابت است، مقادیر جریان تخمین زده می شود.
    برای بررسی ارتباط بارش و رواناب سالانه و فصلی حوضه سعیدآباد چای از دوره آماری مشترک بارش و دبی سال های آبی (50-49) الی (76-75) به غیر از سال آبی (75-74) (به جهت در دست نبودن آمار) استفاده شده است. جهت حصول مدل های حاکم بر بارش و رواناب سالانه و فصلی حوضه آبریز سعیدآباد چای از انواع مدل های بارش – رواناب از جمله مدل های فرآیند ساده، معادله سری های ساده زمانی، مدل چند جمله ای، مدل خطی ساده SLM، مدل ضریب جریان با تغییرات فصلی استفاده گردیده است، که در اکثر موارد چند جمله ای های درجه سوم و دوم برازش بهتری نسبت به سایر معادلات نشان می دهند.
    کلیدواژگان: رواناب، بارش، مدل فرآیند ساده، حوضه، توزیع احتمالاتی، دوره ی برگشت
  • سید ابوالفضل مسعودیان صفحه 89
    ایران در کمربند خشک عرض میانه قرار گرفته است. میانگین دمای ایران حدود 18 درجه سلسیوس است. دمای ایران در نیم سده گذشته روندهای مثبت و منفی داشته است. برای ارزیابی این روندها داده های دمای ماهانه ایران (دمای شبانه، روزانه و شبانروزی) از ژانویه 1951 تا دسامبر 2000 بررسی شد. به کمک این پایگاه داده نقشه های همدمای ماهانه کشور با اندازه یاخته 15×15 کیلومتر و روش کریگینگ محاسبه شد. به این ترتیب هر نقشه شامل 7238 یاخته بر روی ایران است. برای تعیین روند دمای شبانه، روزانه و شبانروزی روی تک تک یاخته های نقشه های همدما برای هر ماه به طور جداگانه یک مدل رگرسیون به روش حداقل مربعات پیاده شد.
    تحلیل روند دما نشان داد که در نیم سده گذشته دمای شبانه، روزانه و شبانروزی ایران به ترتیب با آهنگ حدود سه، یک و دو درجه در هر صد سال افزایش داشته است. روندهای افزایش دما عمدتا در سرزمین های گرم و کم ارتفاع و روندهای کاهشی عمدتا در رشته کوه ها دیده می شوند.
    کلیدواژگان: تحلیل روند، ایران، دما، میانیابی
  • عباسعلی قادری صفحه 107
    تغییر شرایط اقلیمی تحت تاثیر آلودگی های مختلف، زندگی انسان را به مخاطره انداخته است. از جمله آلودگی های مهم، آلودگی آب است که با توجه به کمبود آب شیرین، اثر مستقیمی بر توسعه یک کشور دارد. بنابراین پالایش آب های آلوده در جهان از اهمیت خاصی برخوردار است و هزینه زیادی را به شهرها و کشورها تحمیل می کند. لذا انتخاب فناوری مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی، اقتصادی و اجتماعی هر منطقه حایز اهمیت فراوان است. روش طبیعی پالایش آب های آلوده شهری به وسیله نیزارها، علاوه بر هزینه کم، راهبری ساده، فناوری پایین مورد نیاز و مصرف انرژی کم و در مقایسه با روش های معمول پالایش، روشی مناسب برای حذف آلاینده ها از آب بوده که در اصلاح و بهبود محیط زیست نیز موثر است.
    در همین راستا، کارآیی و نقش نیزارها در پالایش آب های آلوده شهری مورد مطالعه قرار گرفته و بازدهی نیزار مصنوعی با جریان زیر سطحی نمونه (پایلوت) با گیاه نی «فراگمایتیس استرالیس» برای پالایش آب های آلوده شهری تهران به صورت موردی بررسی شده است.
    نتایج به دست آمده نشان می دهد که نیزار مصنوعی قادر است غلظت شاخص های آلودگی TSS (36±20 mg/l)، COD (40±3 mg/l)، BOD5(19±4 mg/l) را به پایین تر از میزان استاندارد توصیه شده از طرف سازمان حفاظت محیط زیست برساند و «کلی فرم های مدفوعی» را به بیش از 99 درصد کاهش دهد.
    کلیدواژگان: پالایش طبیعی آب های آلوده، پالایش آب های آلوده شهری تهران، نیزار، نیزارهای طبیعی، نیزارهای مصنوعی، جریان زیرسطحی
  • عیسی ابراهیم زاده، فرامرز بریمانی، یوسف نصیری صفحه 121
    گسترش فیزیکی نابسامان و بی رویه شهرها یکی از مشکلات شهر و شهرنشینی جهان سوم در دوران معاصر می باشد؛ به طوری که طی فرآیندی مداوم محدوده های فیزیکی و فضاهای کالبدی شهر در جهات عمودی و افقی به لحاظ کمی و کیفی رشد می یابد و اگر این روند سریع و بی برنامه باشد به ترکیبی نامتناسب از فضاهای شهری مشکل زا خواهد انجامید. لذا یکی از علل شکل گیری این روند و همچنین یکی از مهمترین پیامدهای آن حاشیه نشینی شهری است. جریان توسعه شهری در ایران طی سی سال گذشته باعث گردید که جمعیت شهرنشین بالغ بر دو برابر گردد و عملا سرعت آن از ظرفیت و توانایی دولت و شهرداری ها در فراهم نمودن زیر ساخت ها، ارائه خدمات و ایجاد اشتغال شهری به شدت پیشی گیرد.
    شهر زاهدان نیز به عنوان بزرگترین شهر در جنوب شرق ایران یکی از بی قاعده ترین روندها در گسترش فیزیکی شهری را طی سه دهه گذشته دارا بوده است؛ به طوری که از 93740 نفر در سال 1355 جمعیت آن به 532270 نفر در سال 1382 افزایش یافته و در واقع به طور متوسط سالانه 6.6 درصد رشد داشته و در حال حاضر حدود 3/1 از جمعیت شهری آن حاشیه نشین می باشند. در عین حال بخش زیادی از جمعیت آن در فقر و بیکاری مطلق به سر می برند، که این امر منجر به افزایش سکونتگاه های غیر رسمی و ناهنجاری های فضایی – کالبدی در سطح شهر گردیده است.
    کریم آباد در شرق زاهدان یکی از نواحی حاشیه نشین این شهر است که بر اساس نتایج حاصل از نمونه گیری میدانی نگارندگان حدود 35 درصد جمعیت آن را مهاجرین افغانی و 65 درصد آن را نیز مهاجران روستایی که از سایر نواحی استان سیستان و بلوچستان به زاهدان آمده اند، تشکیل می دهد. عمده جمعیت ساکن در کریم آباد (58 درصد) به دلیل پایین بودن سطح سواد و مهارت در بخش غیر رسمی اقتصاد، جذب و به شغل های کاذب و انگلی رو آورده اند. سرانه فضای مسکونی 17 و جمع سرانه های شهری کریم آبد 27.2 متر مربع می باشد و در عین حال 76 درصد خانوارها تنها در یک یا دو اتاق زندگی می کنند. 80.7 درصد واحدهای مسکونی فاقد پروانه ساختمان می باشند. همچنین وجود مسیرهای روباز فاضلاب و فضاهای غیربهداشتی در سطح شهر که منجر به شیوع انواع بیماری ها گردیده از دیگر آثار فضایی – کالبدی حاشیه نشینی در این ناحیه شهری است. نتایج حاصل از این تحقیق ضرورت بهسازی و توانمندسازی محلات حاشیه شهری را نشان داده و به راهکارهای آن خصوصا در مورد کریم آباد زاهدان پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: شهر، توسعه افقی، حاشیه نشینی، ناهنجاری، کریم آباد، زاهدان
  • فاطمه وثوقی صفحه 147
    بحث تفکیک زباله در مبدا و بازیافت مواد با ارزش موجود در زباله شهری و استفاده مجدد از آنها از جهات مختلف بهداشتی، زیست محیطی، اقتصادی، اشتغال زایی و غیره مطرح است. تقریبا در تمامی شهرهای ایران، جداسازی مواد قابل بازیافت به صورت غیررسمی توسط بخش خصوصی رواج دارد. عمده بازیافت مواد زاید در شهر مشهد توسط واحدهای کوچک و غیر مجاز و در اکثر موارد غیر استاندارد انجام می شود. موارد بازیافتی از زباله های شهری عمدتا شامل استفاده مجدد از کاغذ، مقوا و پلاستیک های جدا شده از زباله ها می شود. در شهر مشهد کارگاه ها و صنایع موجود در زمینه بازیافت نیز عمدتا حول محور بازیافت این اجزا فعالیت می کنند. غیر از نان که اکثرا به مصرف خوراک دام می رسد، سایر اجزا با گذراندن یک یا دو پروسه تغییر شکل می یابند که یا به محصول جدید تبدیل شده و یا ماده اولیه کالاهای بازیافتی دیگر می باشند.
    علاوه بر آن زباله دزدی و یا جمع آوری و تفکیک غیرقانونی زباله در محل های مختلف از قبیل ایستگاه های انتقال زباله، سطل های زباله در محل ها و مکان های تخلیه برون شهری انجام می شود و مواد مختلف بازیابی می گردند. در این حالت به علت عدم نظارت بر فرآیند جمع آوری نه تنها هیچ سودی متوجه بخش دولتی نمی گردد که زیان های متعدد بهداشتی – زیست محیطی به دنبال خواهد داشت. از آن جمله استفاده نامطلوب و غیربهداشتی از این مواد در کارخانجات و صنایع بازیافتی و نیز ایجاد شغل های کاذب می باشد.
    در این مقاله سعی شده است پس از بررسی موارد مختلف در زمینه بازیافت مواد زاید جامد شهر مشهد به منظور کاهش هزینه های خدمات شهری، پیشنهاد صنایع بازیافت مواد زاید برای شهر مشهد و نیز مکان گزینی این صنایع انجام گیرد. این امر علاوه بر کاهش هزینه های حمل و نقل زباله شهر مشهد می تواند در ساماندهی حاشیه شهر و نیز کاهش خسارت های زیست محیطی ناشی از بازیافت غیر اصولی زباله موثر باشد.
    در این مقاله هدف عمده تعیین اجزای قابل بازیافت و برآورد میزان هر یک از این اجزا در زباله های شهر مشهد و در واقع شناخت بافت فیزیکی زباله شهر مشهد و نیز تعیین صنایع بازیافت و توجیه فنی و اقتصادی این صنایع در شهر مشهد می باشد.
    کلیدواژگان: صنایع بازیافت، ساماندهی، مواد زاید، شهرک بازیافت، مشهد
  • محمود خسروی صفحه 167
    الگوهای ارتباط از دور به وقوع و تداوم الگوهای بزرگ مقیاسی از ناهنجاری های چرخشی و فشار هوا اطلاق می شود که در محدوده های جغرافیایی وسیع گسترش یافته اند و مقیاس زمانی تداوم آنها از چند هفته تا چند سال را در بر می گیرد. این الگوها در امواج اتمسفری، موقعیت رودبادها، بارش و مسیر طوفان ها در سطح وسیعی اثر می گذارند بنابراین آنها اغلب موجب وقوع الگوهای هوایی ناهنجاری می گردند که به طور همزمان در مناطق دورتری اتفاق می افتد.
    در این مقاله با توجه به اهمیت وقوع پدیده خشکسالی های متناوب در استان سیستان و بلوچستان که به شدت اکوسیستم حساس و جنبه های مختلف حیات را تحت تاثیر خود قرار داده است، تلاش گردیده تا تاثیرات الگوهای ارتباط با دور نیمکره شمالی بر شدت و گستره این خشکسالی ها تجزیه و تحلیل شود.
    در این جهت داده های اقلیمی ایستگاه های دارای اعتبار در سطح استان سیستان و بلوچستان مورد استفاده قرار گرفته و با محاسبه شاخص استاندارد بارش (SPI) شدت خشکسالی ها و شروع و خاتمه آنها در مقیاس فصلی و سالانه تجزیه و تحلیل شده است. داده های حدود 20 الگوی ارتباط از دور نیز در قالب های قابل مقایسه با داده های اقلیمی استان اخذ و بر اساس روش ها و مدل های همبستگی، رگرسیون چند متغیره، آزمون های فرض و بررسی مقایسه ای و سلسله مراتبی، ارتباط بین خشکسالی های عمده استان و این الگوهااستخراج گردیده است. بر اساس نتایج این پژوهش الگوهای چند متغیری انسو (MEI)، نوسان شمالی (NOI)، آرام شمالی (NP)، دهه ای اقیانوس آرام (PDO) و قطبی/اورآسیا (POL) بیشترین همبستگی را با شاخص SPI سالانه دارند. بر اساس تحلیل معادلات رگرسیون چند متغیره الگوهای ارتباط از دور در مجموع، سالانه قادرند بیش از 70 درصد از تغییرات SPI را توجیه نمایند.
    بر اساس معادلات رگرسیون گام به گام و حذف الگوهایی که نقش کمتری در توجیه تغییرات این الگوها داشته اند، موثرترین الگوها بر شدت خشکسالی استان مشخص گردیده است. همچنین تاثیر الگوها بر تغییر شدت خشکسالی و کاهش بارش بر اساس نتایج مدل ها برآورد شده است. برای مثال به ازای هر واحد افزایش در الگوهای MEI و NOI به ترتیب 26 و 12.3 درصد بر شدت خشکسالی افزوده می شود و به ازای افزایش هر واحد الگوهای POL، NP، PDO واستخر گرم نیمکره غربی (WHWP) نیز به ترتیب 32.5، 24، 16.6 و 7 درصد بر شدت خشکسالی سالانه افزوده می شود.
    کلیدواژگان: ارتباط از دور، ناهنجاری های اقلیمی، مدلهای رگرسیونی، خشکسالی فراگیر، رودباد، الگوی اسکاندیناوی، الگوی نوسان اطلس شمالی، الگوی نوسان قطب شمال
  • عبدالحمید نظری صفحه 189
    شبکه های ارتباطی به ویژه راه ها و سیستم های مخابراتی به عنوان عناصر پیوند دهنده میان سکونتگاه ها نقش شایان توجهی در تبادل جریانات بین نقاط شهری و روستایی دارند. در نیم قرن اخیر به لحاظ نظری روابط شهر و روستا در ایران عمدتا در قالب تئوری «سرمایه داری بهره وری» تبیین و تفسیر می شد، اما طی دهه های اخیر با طرح تئوری «دولت و شهرنشینی» تئوری مذکور زیر سوال رفت. مقاله حاضر در چارچوب این تئوری منتها با تاکید بر نقش دولت در توسعه عمران روستایی تهیه شده است. بر این اساس ابتدا نقش دولت در توسعه دو بخش مهم زیربنایی یعنی راه های روستایی و دفاتر مخابراتی در محدوده استان گلستان، به طور نمونه تشریح و سپس تاثیر آن در تحول نظام حمل و نقل روستایی تجزیه و تحلیل شده است.
    نتایج تحقیق نشان از تاثیر شگرف گسترش شبکه ارتباطی (راه و تلفن) در تحول سیستم حمل و نقل روستایی دارد. برای مثال در سال 1383 از مجموع 9844 دستگاه انواع وسیله نقلیه فعال در سطح 742 آبادی استان 79.5 درصد آنها در آبادی های برخوردار از جاده آسفالته مشغول فعالیت بوده اند. این نسبت برای اتومبیل های سواری 82.9 درصد و برای وسایل باری 76.3 درصد می باشد. در حالی که 57.3 درصد آبادی های برخوردار از جاده شوسه فاقد هرگونه وسیله نقلیه بوده اند.
    نکته درخور توجه دیگر پیدایش آژانس های تلفنی در سطح روستاها است، به طوری که احداث دفاتر مخابراتی در 738 آبادی استان سبب شده است، بیش از 113 آژانس تاکسی تلفنی در سطح 73 آبادی احداث شود و با استفاده از 516 اتومبیل سواری روزانه حدود 2890 بار سرویس گیری کرده و به جای جابه جایی مسافران روستایی بپردازند. مقصد 42 درصد این مسافرین نقاط شهری، 31 درصد روستاهای دیگر و 27 درصد داخل روستاهای محل سکونت آنها بوده است. از نتایج دیگر تحقیق می توان به کاهش زمان مسافرت و افزایش تعداد ترددهای روزانه اشاره کرد که در جاده های آسفالته دو برابر جاده های شوسه می باشد. در نتیجه بیش از 91.5 درصد حجم جا به جایی مسافران روستا - شهری در طی یک سال به استفاده از جاده های آسفالته روستایی انجام شده است.
    کلیدواژگان: شبکه ارتباطی، نظام حمل و نقل، روابط شهر و روستا، سرمایه داری بهره وری، دولت و شهرنشینی، دولت و توسعه روستایی، آژانس تاکسی تلفنی روستایی
  • صفحه 215
  • صفحه 220
|
  • Dr. S. Shafaghi Page 7
    Awareness of societies demographic changes and developments is imperative for any kind of planning for them, because all economic, social, and cultural aspects of those societies have been linked to the number of population and its structural characteristics. This article is aimed at considering Bandar-Turkman’s demographic developments as one of the small towns of the country, and analysis of the developments trends, recognition of reasons and its effective factors in order to have a better understanding of the status quo, and provision of a suitable ground for the future plannings. To achieve the aim, first statistical data related to the city in all periods of census were extracted and while the tables were provided,the related charts were drawn with the assistance of the Excel software, then they were analysed by numerous demographic formulas. The obtained results show that national and occasionally international politics had the most negative or positive impacts on this city demographic growth and structure development. In other words, this city has not yet reached its role finding and enough maturity, and its developments have always been under the shadow of the central government or indirect national policies. The coordination of city’s population growth with other country’s urban areas, population adolescence, the upward trend of the educatedrate, the unemployed and services section’s employees, and the downward trend of gender ratio, the ratio of the employed in the industry section in particular are other results of this research.
  • Dr. A. Beladpas Page 31
    Landslides or massmovements are the phenomena which happen in the process of geomorphologic transformations. These phenomena are a kind of destruction and denudation which take place as a result of the interaction between internal and external forces of the earth (M. 1988), and are a split process which their activity is heightened by som factors such as heavy rainfalls, earthquakes, tectonic forces and so on. Under specific conditions, this is likely that landslides occur as a result of the human activities.Destroying forests, building roads and dams and any other measures are taken on slopes without familiarity with the dynamics of the environment, are all considered as the instability factors of the slopes and occurrence factors of the landslides.
  • Dr. S. Velayati Page 47
    In this paper, we use statistical methods and existing softwares to show the relationship between climatological and hydrological components of the watershed basin of ferezi river. This research shows that in the aforesaid basin, distribution of the precipitation in winter and spring is influenced by the altitude and geographical situation. Also, hydrological regim of the river is alternative and is affected by the kind and seasonal changes of rainfall and snowing which is over flowing with the beginning of snow fusion and spring showers. Analysis of pizometric map of alluvial fan area, shows that annually, increasing valume of flood water, infiltrate in lower part of river aquifer and feed it. With regard to continuous drawdown of underground water surface of the region and deficiency of water supply, it is possible to feed it artificially and strengthen potential of underground water with river flood.
  • Dr. M. Khayyam Page 73
    Saeed–Abad – Chay basin is one of the basins which is situated in the northern hillside of the Sahand Mountains ranges in north-west of Iran. The area of this basin is about 215 square kilometers and is a sub-basin of Aji–chay which leads towards the orumiyyeh Lake.In this study, medium isorain lines and also isorain lines with return periods of 25 and 100 years, have been prepared for the purpose of analyzing the amount of rainfall.Regarding the difficulty of determining the effective elements on run off such as evaporation, transpiration, cesspool storage, interception, infiltration and the moisture of the soil, long –term period was selected to estimate the amount of run off since the effect of various elements is approximately constant in this period.To study the relationship between seasonal and annual rainfall and run off of Saeed–Abad Chay basin, the statistical period of common rainfall and run off in (1970-1971) to (1996-1997) has been used except for (1995-1996) because of unavailability of statistics. To obtain models prevailing on seasonal and annual rainfall and run off of Saeed–Abad Chay basin, different kinds of models have been used such as: simple process model, simple temporal series model, multisentential model, simple linear model (SLM), and run off coefficient model with seasonal changes. In most cases, second and third degree multi-sentential have revealed a better fitting comparing with the other equations.
  • Dr. S. A. Masoodian Page 89
    Iran is located in the mid latitude dry zone. The annual mean temperature of the country is about 18 degree Celsius. During the past 50 years, we have seen positive and negative trends in temperature time series in Iran. In order to evaluate the trends, monthly temperature records from (according nightly, daily and circadian temperatures) Jan 1951 to Dec 2000 were examined using about 414000 observations throughout Iran. Kriging interpolator was applied to this data-base, monthly isothermal map of the whole country with a resolution of 15*15 Km have been made. So each map consists of 7238 pixels. In order to detect the spatial pattern of temperature trends, time series of nightly, daily and circadian temperature over every pixel of the isothermal maps have been analyzed using least squares regressions.This trend analysis suggests that the annual mean temperature of Iran shows that during the last half century the nightly, daily and circadian Iran’s temperature has been increased respectively with a regularity about 3,1,2 degree Celsius per century. The increasing temperature trends are mainly seen in hot lowlands and decreasing temperature mainly in mountain ranges.
  • A. A. Ghaderi Page 107
    Human has been suffering significantly from the pollution in their environment, caused by climatic changes. Water pollution, is one of the major pollution sources to our living environment, which considering to freshwaters shortage has direct effectiveness on the country’s progress. Investing on water quality treatment is therefore vital to every society, as well as to our country and enforce considerable expenses to cities and countries.Based on climatic conditions, social activities, and economical potentials, a substantial research is required for implementing a new methodology for any water quality treatment project. One of the best solution to the existing problems can be natural system of water treatment by means of wetlands. The proposed method is simple, economical, technical, low- consumption energy and very much effective for improving quality our living environment.Therefore, in this research, the role of wetlands in sewage treatment was studied. Also the performance and the efficiency of a pilot- scale subsurface constructed wetland with Phragmitis Australis to treat in Tehran is recommended. The results reveal that this method can reduce BOD5(19±4mg/L), COD(40±3mg/L), TSS (36±20mg/L), Laver of drinking water standards and reduce "Fecal Coliform" more than 99 percent.
  • Dr. I. Ibrahimzadeh Page 121
    The unmethodical and unsteady expansion of cities area is one of the contemporary problems of a city and urban dwelling so that city’s physical and special limits have qualitatively and quantatively developed in vertical and horizontal directions in a continuos process, and if this trend is become rapid and unplanned, it will be led to a disorderly combination of problematic urban spaces. The current of urban development in Iran during the last thirdy years gave rise to the doubling of urban dwelling population and practically, its speed has strongly overtaken the capability of government and municipalities in expanding sub-structures, services presentation and creation of urban employment.Zahedan city, as the largest city in the south east of Iran, has had one of the most irregular trends in development and urban physical expansion during the last three decades; its population increased from 93740 in 1976 to 532270 in 2003. Actually, on the average has had 6.6 percent growth, and at present time about of its urban population are slum-dwellers. Anyway, most of the population are living in poverty and absolute idleness which causes the accession of the informal habitations and special- physical abnormalities in city’s points.Karimabad, in the east part of Zahedan is one of Zahedan’s slum-dwellers region that about 35 percent of its population are Afghan emigrants and 65 percent are rural emigrants who have come from other areas of Sistan and Baluchestan province to Zahedan. The majority of Karimabad’s population have been absorbed in the unofficial economy due to the low level of education and skills. Fifty eight percent are involved in parasitic jobs. so that the residential space percapita is 17 sqm and the total Karimabad urban percapita is 27.2 sqm, 76 percent of households live only in one or two rooms, and 80.7 percent of residential units lack building licences.The accumulation of garbage and the existence of open sewage channels and unsanitary spaces lead to the outbreak of various kinds of diseases which is one of the reasons of slum dwelling’s special–physical impacts. The research results show the necessity refinement and wards enrichment for Karimabad of Zahedan which is especially mentioned in the main text of this article.
  • Dr. M. Khosravi Page 167
    The term "Telecommunication Pattern" refers to a occurence and persistence, large-scale pattern of pressure and circulation anomalies that spans vast geographical areas. Although these patterns typically last for several weeks to several months, they can sometimes be prominent for several consecutive years, thus reflecting an important part of both the interannual and interdecadal variability of the atmospheric circulation. These patterns influence on atmospheric wave, jet streams, rainfalls and storm directions, so most of them cause pneumatic patterns of anomalies which happen coincident on further districts. Many of the telecommunication patterns are also planetary-scale in nature, and span entire ocean basins and continents.Severe droughts are from notable features of hydro-climatology in Sistan & Baluchestan province (South-east of Iran).From a regional perspective, the ongoing drought is the most severe in the past several decades. In this paper we analyzed the relationship between Sistan & Baluchestan droughts and the northern hemisphere circulation patterns that in this paper are described as telecommunication Pattern (TP). Statistical correlations at a=0.01 and a=0.05 levels are calculated for annual Standard Precipitation Index (SPI) of region and major stations and contemporaneous annual telecommunications indices values.Totally in an annual perspective; POL, PDO, NP, NOI, MEI and WHWP have a significant correlation (at least at 0.05 level) with SPI variation. NHTP can be explained over 70% of SPI variance of region. In drought years (SPI<-0.5) TNH and PT explained over 61% of SPI variance.Based on the stepwise multivariate Regression model, the most effective patterns were determined. Also the impact of NHTP on the drought severity and precipitation shortage was evaluated. For example, 1 unit increase in MEI, NOI, POL, NP, PDO and WHWP can increase the annual drought severities by 26, 12.3, 32.5, 24, 16.6 and 7 percent.The regional response to these patterns differ from region to region. The impacts also shown some seasonal variation. Some patterns have effective presence in some season and in some seasons several patterns controlled the climatic conditions of Sistan & Baluchestan.
  • Dr. A. H. Nazari Page 189
    The roads and telecommunication systems, as the connective elements between residential areas, have an important role in exchange of currents between urban and rural settlements.In the second half of this century, theoretically, relations bettween cities and villages in Iran were explained according to the theory of “Renten Capitalism”.But during the recent decades it was questioned by “Government and Urbanization theory”.This article discusses emphasis the role of government in the development of communication network and its effect on the changing of rural transport system. The findings show the magnificant effect of the development of communication networks on changing rural transport system are as follows: 1- in 2004, from the total of 9844 active transportations in 742 rurals in Golestan province this rate increase to 82.9 percent for motorcars and 76.3 percent for vans. But the 57.3 percent of rurals without asphalted roads hasnot any transportations. More than 79.5 perecent, were working in the villages using asphalt roads. 2- Another important point is the foundation of tele - taxi agencies (more than 113 tele - taxi agencises in 73 villages were opened up becaus of communication systems construction in 738 villages of the province, with 516 motocars about 2890 goods and passengers are serviced daily. About 42 percent of these passengers go to urban points, 31 percent to another villages and 27 percent go through their accommodations.) 3- other important findings of the survey point out the reduction in travel duration and increase in the number of daily transportation, which is double in number in asphalted roads. Therefore, more than 91.5 percent of passengers transport in rural- urban points is made by rural asphalted roads during a year.