فهرست مطالب

پایش - سال شانزدهم شماره 3 (پیاپی 73، خرداد و تیر 1396)

مجله پایش
سال شانزدهم شماره 3 (پیاپی 73، خرداد و تیر 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/06
  • تعداد عناوین: 10
|
  • کاظم ندافی، سهند ریاضی اصفهانی، مهران خائفی، بهزاد دماری صفحه 271
    مقدمه
    در حال حاضر حدود 70 جمعیت کشور ساکن شهرها هستند. با افزایش جمعیت شهری و حاشیه آن ضرورت بهبود عادلانه شاخص های سلامت در این محیط پیچیده بیش از پیش عیان شده است. هدف از انجام این طرح تدوین شیوه نامه ای برای اعتبار بخشی و رتبه بندی سلامت شهرهای کشور بود.
    مواد و روش کار
    این مطالعه از نوع طراحی یک سیستم بوده و با رویکرد کیفی انجام گرفت. اطلاعات از سه منبع گرد آوری شدند: بررسی متون، مصاحبه با خبرگان و ذینفعان و جلسات بحث گروهی متمرکز. نمونه گیری هدفمند برای مطالعه انتخاب شد . نتایج بر اساس تحلیل درون مایه ای در قالب شیوه نامه و جدول معیار های رتبه بندی سلامت جمع بندی شد.
    یافته ها
    در این مطالعه بر اساس بررسی متون سوالات پژوهشی انتخاب شدند. در مجموع 12 مصاحبه انجام گرفته و نتایج مصاحبه ها در دو جلسه بحث گروهی با شرکت ذینفعان خبره در سه موضوع مورد اجماع قرار گرفتند: 1) الگوی مفهومی و اصول طراحی 2) جدول معیار های سلامت شهرها 3). شیوه نامه اعتبار بخشی و رتبه بندی سلامت شهرها. در نهایت 43 معیار در سه مولفه شهر، شهروند و مدیریت شهری تعیین شدند.
    بحث و نتیجه گیری
    شیوه نامه اعتباربخشی و رتبه بندی سلامت شهرها با هدف افزایش رقابت و پاسخگویی شهرداران و کلیه دستگاه های مسئول در سلامت شهرها تدوین شده است. با اجرای این شیوه نامه مفهوم شهرسالم عینی شده و وضعیت شهرها به سیاست گذاران برای تصمیم گیری مبتنی بر شواهد منعکس می شود و در نهایت انتظار می رود کاهش نابرابری ها اتفاق بیافتد. نتایج این طرح در جلسه چهاردهم شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور به تصویب رسید تا با استفاده از این روش شهرها از نظر سلامت رتبه بندی شوند. در صورت به کارگیری نتایج این مطالعه می توان انتظار داشت رقابت مثبت بین شهرداران و شوراهای اسلامی شهرها شکل گیرد و پاسخگویی شهرداران و دستگاه های مسئول در شهر افزایش یابد.
    کلیدواژگان: رتبه بندی، سلامت، شهر
  • فاطمه صالحی، سحرناز نجات، زهرا چراغی، لیلا حقجو صفحه 281
    مقدمه
    سلامت خودابراز یکی از شاخص های رایج سنجش سلامتی در جمعیت های مختلف است. هدف مطالعه حاضر این بود که بدانیم مردم ایران زمان خودارزیابی سلامت چه عواملی را مد نظر دارند.
    مواد و روش کار
    مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوا بود. روش گردآوری داده ها، مشتمل بر 73 مصاحبه نیمه ساختاریافته طی سه ماهه دوم سال 1394 بود. نمونه گیری به صورت حداکثر تنوع از نظر متغیرهای سن، جنسیت، تحصیلات، قومیت و وضعیت اقتصادی اجتماعی بود که تا اشباع داده ها ادامه یافت. تحلیل داده ها هم زمان با جمع آوری داده ها به صورت استقرایی انجام شد.
    یافته ها
    در مجموع 39کد در سه طبقه شامل عوامل مستقیم و غیر مستقیم موثر بر خودارزیابی سلامت و معیار مقایسه برای ارزیابی سلامت، استخراج گردید. عوامل مستقیم شامل زیر طبقات عوامل جسمانی و روانی، عوامل غیر مستقیم شامل عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی و طبقه معیار مقایسه برای ارزیابی سلامت شامل سه زیرطبقه مقایسه با وضعیت قبل خود از نظر جسمانی و روانی، مقایسه با وضعیت ایده آل سلامتی از نظر جسمانی و روانی و مقایسه با همسالان از نظر جسمانی بودند.
    بحث و نتیجه گیری
    ایرانیان نیز در زمان ارزیابی سلامت بیشتر به سلامت جسمانی می اندیشند. آنان سلامت جسمانی خود را با وضعیت ایده آل سلامتی در همسالان و نیز در مقایسه با سلامت خودشان در گذشته ارزیابی می نمایند. به هر حال به نظر می رسد تاثیری که عوامل غیر مستقیم مانند محیط، اقتصاد و روابط اجتماعی می گذارد نیز از طریق سلامت روان آنان در ارزیابی سلامتشان موثر است.
    کلیدواژگان: سلامت خود ابراز، ایران، ارزیابی سلامت، مطالعه کیفی
  • سمانه ابراهیمی کبریا، حمید سوری صفحه 293
    مقدمه
    در سراسر جهان سوانح ترافیکی مربوط به عابران پیاده به عنوان یک معضل سلامت همگانی در حال افزایش است. این مطالعه باهدف بررسی وضعیت موجود و ارائه تصویری روشن از الگوی اپیدمیولوژیکی سوانح ترافیکی در عابران پیاده کل کشور در سال 1393 انجام شد.
    مواد و روش کار
    این پژوهش یک مطالعه توصیفی بود که با استفاده از داده های موجود پلیس راهور ناجا انجام شد. با استفاده از آزمون کای دو به بررسی اختلاف بین متغیرهای تحت مطالعه و نوع سوانح ترافیکی پرداخته شد. همچنین برای بررسی نقش عوامل موثر بر شدت سوانح ترافیکی از آزمون رگرسیون لجستیک تک متغیره استفاده شد. جمعیت موردبررسی 50518 عابران پیاده حادثه دیده ای بودند که اطلاعات آن ها توسط فرم کام114 پلیس راهنمایی و رانندگی در هنگام حضور درصحنه تصادف جمع آوری شده و تمامی تجزیه تحلیل ها با استفاده از نرم افزار Spss19 انجام شد.
    یافته ها
    وفق داده ها در سال 1393 حدود 50518 عابر پیاده دچار سانحه ترافیکی شدند که 3/61% آن ها در مردان بودند. استان قم با میزان 108/81، گیلان 98/49، زنجان 91/21، گلستان 0989 و خراسان رضوی 87/49 به ازای هر 100 هزار نفر دارای بیشترین و استان چهارمحال بختیاری با میزان 3/97 به ازای هر 100 هزار نفر نفر جمعیت دارای کمترین میزان سوانح ترافیکی عابران پیاده بودند. بر اساس نتایج آزمون رگرسیون لجستیک تک متغیره؛ سن، جنسیت، امکانات لازم برای ایمنی تردد عابران، رفتار پرخطر عابر پیاده، محل آناتومیک آسیب، با معنی دار بوده و از عوامل مخاطره آمیز و موثر بر شدت سوانح ترافیکی شناخته شدند. بیشترین رخداد سوانح ترافیکی در ساعات مختلف شبانه روز، به ترتیب فراوانی نسبی 22/9 و 24/7 در ساعات 3 تا 6 بعدازظهر و از ساعت 6 تا 9 شب با فراوانی نسبی 22/9 و 24/7 مشاهده بود.
    بحث و نتیجه گیری
    آمار سوانح ترافیکی عابران پیاده کشور در سال 1393 در مطالعه حاضر و سایر مطالعات انجام شده نشان داد که وضعیت ایمنی عابر پیاده به اندازه ی کافی موردتوجه قرار نگرفته و از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. لذا تدوین علمی راهکارهای پیشگیرانه به کمک یافته های توصیفی_تحلیلی مطالعات اپیدمیولوژیک می تواند گامی موثر در جهت کاهش حوادث عابران پیاده ایران در برداشته باشد.
    کلیدواژگان: سوانح ترافیکی، الگوی اپیدمیولوژیک، عابر پیاده، ایران
  • مریم نیکخواه، مجیده هروی کریموی، ناهید رژه، حمید شریف نیا، علی منتظری صفحه 303
    مقدمه
    با توجه به افزایش روز افزون جمعیت سالمندان در دنیا، ضرورت دسترسی به اطلاعات دقیق برای برنامه ریزی و اقدامات مربوط به حفظ و ارتقای سلامت سالمندان بیشتر مورد توجه بوده و لازمه این دسترسی استفاده از ابزارهایی مناسب با ویژگی های روانسنجی مطلوب است. هدف از این مطالعه مروری نظام مند، جهت ارزیابی ابزارهای رایج اندازه گیری کیفیت زندگی سالمندان قرار گرفت.
    مواد و روش ها
    با استفاده از کلید واژه های Quality Of life Instrument، Quality Of Life measure ، Quality Of Life Scale، Older ، Aging بدون هیچگونه محدودیت زمانی جستجوی جامعی در مقالات مرتبط با کیفیت زندگی دوران سالمندی منتشر شده در پایگاه های اطلاعاتی Pubmed ، Medline و Science direct انجام شد.
    یافته ها
    براساس کلید واژه های مطالعه حاضر، در مجموع 342 مقاله در این مطالعه وارد شد. بیشترین ابزارهای مورد استفاده جهت اندازه گیری کیفیت زندگی در سالمندان به ابزارهای عمومی اندازه گیری کیفیت زندگی با 81/3 درصد اختصاص داشت که درمیان آنها فرم کوتاه 36SF- پرکاربردترین ابزار بود (26/81) ابزارهای اختصاصی اندازه گیری کیفیت زندگی سالمندان نیز تنها 18/7 درصد را به خود اختصاص داده بودند که درمیان آنها ابزار اختصاصی بررسی کیفیت زندگی سالمندان سازمان سلامت جهان WHOQOL-OLDپرکاربردترین ابزار بود ( 9/65 درصد).
    بحث و
    نتیجهگیری
    نتایج این مطالعه نشان داد با توجه به ویژگی های خاص سالمندان استفاده از ابزارهای روا و پایای ندازهگیری خاص سالمندان ضروری است. تنها ابزارهایی که می توان در حال حاضر استفاده از آن را به سالمندشناسان توصیه نمود، پرسشنامه هایی کوتاه و اختصاصی نظیر OPQOL-brief، 19CASP- و WHOQOL-age هستند. پیشنهاد می شود برنامه ریزی دقیق و تدابیر ویژه ای جهت طراحی و روانسنجی ابزارهای اندازه گیری کیفیت زندگی سالمندان در ایران انجام شود.
    کلیدواژگان: مرور نظام مند، ابزار سنجش کیفیت زندگی، سالمند
  • رحمن پناهی، علی رمضانخانی، محمود طاووسی، علی اصغر حائری مهریزی، فرشته عثمانی، شمس الدین نیکنامی صفحه 315
    مقدمه
    محققان سیگار را دروازه ورود به استفاده از مواد مخدر و داروهای غیر مجاز در نظر می گیرند. با توجه به افزایش مصرف سیگار در میان دانشجویان، این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با مصرف سیگار بر طبق الگوی باور سلامت در میان دانشجویان خوابگاهی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران انجام شد.
    مواد و روش کار
    این مطالعه توصیفی–تحلیلی مقطعی بر روی 340 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته براساس الگوی باور سلامت بود. داده های به دست آمده توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های متناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    23/8 درصد (81 نفر) از دانشجویان مورد مطالعه در زمان پژوهش سیگاری و 17/1 درصد (58 نفر) دارای تجربه مصرف سیگار بودند و 59/1 درصد (201 نفر) از آنها در زمان پژوهش غیرسیگاری بودند. نتایج آزمون تی تست نشان داد که تفاوت آماری معنی دار بین سازه های حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده و خودکارآمدی درک شده بین افراد سیگاری و غیرسیگاری وجود داشت اما بین نمره موانع درک شده در دو گروه دانشجویان سیگاری و غیرسیگاری تفاوت آماری معنی دار وجود نداشت.
    بحث و نتیجه گیری
    با توجه به وجود ارتباط معنی دار بین سازه های الگوی باور سلامت و مصرف سیگار در دانشجویان، سازه های الگوی یاد شده می تواند عوامل پیشگویی کننده مصرف سیگار در دانشجویان را بیازماید و برای ارتقای برنامه های پیشگیری کننده از مصرف سیگار موثر واقع شود.
    کلیدواژگان: مصرف سیگار، دانشجویان، الگوی باور سلامت
  • مژگان هاشم زاده، افسانه کرامت، لیلا ملا احمدی، اشرف قیاسی، زهرا متقی صفحه 325
    مقدمه
    درد دوران قاعدگی یکی از مشکلات شایع در میان دختران جوان است و منجر به بروز مشکلات زیادی در این گروه سنی از جمله عدم حضور در مدرسه و ایجاد محدودیت در فعالیت هایشان می شود. هدف از این مطالعه ی مروری، بررسی شیوع درد دوران قاعدگی و عوامل مرتبط با آن در دختران جوان ایرانی بود.
    مواد و روش کار
    در مطالعه ی حاضر تمام پژوهش های انجام گرفته در زمینه ی شیوع درد دوران قاعدگی در ایران بدون توجه به بازه ی زمانی جهت ورود به مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. کلیدواژه های درد دوران قاعدگی، شیوع، بروز، عوامل مرتبط (عامل خطر)، دختران جوان و اختلالات قاعدگی مورد استفاده قرار گرفتند.
    یافته ها
    از 301 مطالعه ی مورد بررسی، 9 مطالعه به مرحله ی نهایی راه پیدا کرد. شیوع درد دوران قاعدگی برآورد شد. در برخی از مطالعات، افزایش مصرف مایعات، شیرینی جات، سبزیجات و میوه جات به عنوان عوامل کاهنده ی درد دوران قاعدگی معرفی شدند. همچنین در دو مطالعه نیز بین شیوع درد دوران قاعدگی و ارتباط خانوادگی ارتباط معنی داری یافت شد.
    بحث و نتیجه گیری
    در مطالعات انجام شده در ایران در مورد شیوع درد دوران قاعدگی در میان دختران اتفاق نظر وجود ندارد. در ایران به دلیل عدم اطلاع کافی از شیوع و الگوی درد دوران قاعدگی (خفیف، متوسط، شدید) در میان دختران جوان، این مقوله و مشکلات مربوط به آن مورد بی توجهی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: ایران، درد دوران قاعدگی، شیوع، فراتحلیل، مطالعه ی مروری
  • ناهید اکبری، الناز ایرانی فرد، علی منتظری صفحه 335
    مقدمه
    در مجامع بین المللی به شناسایی عوامل خطر مادری و رفع آنها به ویژه در گروه های آسیب پذیر با هدف بهبود پیامدهای مادر و نوزاد تاکید شده و نمایه توده بدنی ابتدای بارداری به عنوان یکی از عوامل پیش بینی کننده پیامدهای بارداری شناخته شده و این مطالعه با هدف بررسی نمایه توده بدنی در زنان باردار آسیب پذیر و ارتباط آن با پیامدهای بارداری انجام گرفت.
    مواد و روش کار
    400 زن باردار آسیب پذیر که جهت ختم بارداری به مراکز درمانی منتخب در شهر تهران مراجعه کرده بودند، در این پژوهش مقطعی- تحلیلی شرکت نمودند. مراکز مذکور از طریق نمونه گیری خوشه ای– تصادفی انتخاب شده بودند. داده ها از طریق مصاحبه و مستندات پرونده پزشکی مادران، جمع آوری شدند.
    یافته ها
    31 درصد مادران آسیب پذیر دارای اضافه وزن و 13 درصد آنها مبتلا به چاقی بودند. مادران دارای نمایه بدنی طبیعی 2/29 برابر و 68/ 6 برابر به ترتیب نسبت به زنان باردار مبتلا به اضافه وزن و چاقی با بخت کمتری ابتلا به بیماری دیابت داشتند. همچنین مادران مبتلا به اضافه وزن و چاق به ترتیب 2/31 برابر و 4/63 برابر نسبت به زنان دارای نمایه توده بدنی طبیعی بخت ابتلا به فشار خون بارداری را داشتند.
    بحث و نتیجه گیری
    این یافته ها اهمیت توجه به سبک زندگی زنان آسیب پذیر در زمان ارائه مراقبت بارداری را به منظور بهبود پیامدهای بارداری برجسته می نماید.
    کلیدواژگان: نمایه توده بدنی، زن باردار، آسیب پذیری، پیامد بارداری، چاقی
  • زیبا نقی زاده، عباس عبادی، علی منتظری، زهرا شاهواری، محمود طاووسی، راضیه باقرزاده صفحه 343
    مقدمه
    جمع آوری داده ها به عنوان یکی از مهمترین گام های پژوهش نیازمند دسترسی به ابزاری روا و پایا است. اغلب محققان برای جمع آوری داده ها، ابزاری را ترجمه یا طراحی می نمایند. در این مطالعه که جستجوی پایگاه داده ها، بهره گیری از متون فارسی و انگلیسی انجام شده است شرح مراحل اصل ترجمه و طراحی و نیز بررسی دو ویژگی روانسنجی شامل روایی محتوا و صوری ارایه شده است.
    مواد و روش کار
    در این مقاله شرح مراحل اصلی ترجمه و طراحی و نیز بررسی دو ویژگی روانسنجی شامل روایی محتوا و صوری با استفاده از جستجوی پایگاه داده ها و بهره گیری از متون فارسی و انگلیسی انجام شده است.
    یافته ها
    گام های اصلی برای ترجمه یک ابزار شامل، ترجمه از زبان اصلی به زبان هدف، بررسی و تلفیق ترجمه ها توسط پانل متخصصان، بازگردان از زبان هدف به زبان اصلی، بررسی و تلفیق ترجمه ها توسط پانل متخصصان، پیش آزمون و مصاحبه شناختی و تهیه نسخه نهایی است. مراحل طراحی ابزار شامل تعریف مفهومی که قرار است اندازه گیری شود؛ و همچنین تعریف حیطه های این مفهوم، تعیین و واضح سازی اهداف سنجش، تدوین نقشه مسیر برای ساخت ابزار و ساخت ابزار شامل روش اجرا همراه با تنظیم گویه ها و قوانین نمره دهی است روایی محتوا نیز به دو شیوه کیفی و کمی قابل انجام است. برای کمی سازی روایی محتوا، روش های مختلفی از جمله محاسبه نسبت و شاخص روایی محتوا و محاسبه ضریب توافقی کاپای اصلاح شده وجود دارد. روایی صوری می تواند به روش کیفی انجام شود. همچنین این نوع روایی با محاسبه نمره تاثیر گویه (روش کمی) قابل بررسی است.
    بحث و نتیجه گیری
    طراحی یا ترجمه ابزار اصول و قواعد مخصوص به خود را دارد و برای انجام آن باید از یک رویکرد منطقی، منظم و ساختارمند استفاده شود که آشنایی با این قواعد برای محققانی ضروری است. همچنین آشنایی با روش روانسنجی ابزار یک اصل مهم در انتخاب، ترجمه یا طراحی ابزار است.
    کلیدواژگان: ترجمه و طراحی، ابزار سنجش سلامت، ویژگی های روانسنجی
  • سهیلا خلیلی پایین دزایی، محمود طاووسی، لیدا مقدم بنائم صفحه 359
    مقدمه
    با توجه به تاثیر بسزای سرطان پستان بر روی ابعاد مختلف زندگی، بررسی سطح سواد سلامت بیماران جهت ارتقای سلامت مبتلایان به این بیماری در مداخلات مفید به نظر می رسد. این مطالعه با هدف طراحی و روان سنجی ابزار اختصاصی سنجش سواد سلامت زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد.
    مواد و روش کار
    گویه های پرسشنامه طبق تعاریف معتبر ارائه شده برای سواد سلامت در پنج حیطه خواندن، دسترسی، درک، ارزیابی و تصمیم گیری طراحی شد. ابتدا روایی محتوایی کیفی و کمی (شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا) پرسشنامه با نظر متخصصان ذی ربط بررسی شده و اصلاحات لازم اعمال شد. سپس پرسشنامه روایی صوری کیفی و کمی (امتیاز تاثیر ) با نظر مخاطبان مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله بعد با تکمیل پرسشنامه توسط 225 تن از زنان مبتلا به سرطان پستان روایی ساختاری ابزار با انجام تحلیل عاملی اکتشافی بررسی شد. در انتها برای بررسی پایایی پرسشنامه ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از ابعاد محاسبه شد.
    یافته ها
    پرسشنامه 36 گویه ای در پنج حیطه خواندن، دسترسی، درک و فهم، ارزیابی/قضاوت و تصمیم گیری/رفتار طراحی شده، در مرحله بررسی روایی محتوایی کیفی اصلاح و 2 گویه آن حذف شد. برای بررسی روایی محتوایی کمی، نسبت روایی و شاخص روایی گویه ها محاسبه شد که با توجه به مطلوب بودن مقادیر ذی ربط کلیه گویه ها در پرسشنامه باقی ماند. همچنین پس از انجام روایی صوری کیفی، مقادیر محاسبه شده برای میزان ضریب تاثیر هر یک از گویه ها (روایی صوری کمی) مطلوب تشخیص داده شده و در نهایت ابزار از نظر روایی محتوایی و صوری مورد تایید قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نیز نشان داد که پرسشنامه با 5 عامل مجزا و 34 گویه و پوشش 64/98% از پراکندگی داده ها از روایی سازه مطلوبی برخوردار است.
    بحث و نتیجه گیری
    با توجه به نتایج به دست آمده، پرسشنامه مورد نظر قابلیت استفاده برای سنجش سواد سلامت در زنان مبتلا به سرطان پستان را دارد.
    کلیدواژگان: سواد سلامت، سرطان پستان، طراحی پرسشنامه، روان سنجی
  • فاطمه زهرا احمدی، محمود مهر محمدی، جین ولا، علی منتظری صفحه 367
    مقدمه
    مدارس نقش مهمی در ارتقای سواد سلامت دانش آموزان دارند. اما ایفای این نقش بستگی به سطح سواد سلامت معلمان دارد که معمولا در سطح مناسبی قرار ندارد. در این پژوهش فرایند طراحی یک برنامه درسی سواد سلامت برای دانشجومعلمان با تکیه بر رویکرد تعلیم و تربیت گفت و شنودی بیان می گردد.
    مواد و روش کار
    این پژوهش به شیوه هنجاری انجام شده است تا از طریق آن بتوان عناصر برنامه درسی گفت و شنودی را شناسایی کرد. 13 مصاحبه فردی با متخصصان و سیاست گذاران حوزه سلامت و آموزش و پرورش انجام گرفت. همچنین دو مصاحبه گروهی با دانشجومعلمان و یک پیمایش با معلمان شاغل در آموزش و پرورش انجام شد. افزون بر آن، بخشی از مبانی نظری تحول سند بنیادین که مرتبط با مبحث سلامت است تحلیل محتوا شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمونی صورت گرفت و داده ها در مضمون های از پیش تعیین شده که عناصر برنامه درسی بودند طبقه بندی شدند
    یافته ها
    هشت عنصر برنامه درسی شناسایی شدند و سند برنامه درسی سواد سلامت شکل گرفت. این عناصر عبارت بودند از: 1. ویژگی های یادگیرندگان و مدرس؛ 2. موقعیتی که ضرورت این برنامه درسی را فرا می خواند؛ 3. تغییر نهایی مورد انتظار؛ 4. چارچوب زمانی؛ 5. مکان یادگیری؛ 6. محتوای یادگیری؛ 7. اهداف یادگیری؛ و 8. تکالیف یادگیری
    بحث و نتیجه گیری
    در این پژوهش، یک برنامه درسی گفت و شنودی سواد سلامت طراحی شده است تا سواد سلامت معلمان آینده را ارتقا بخشد و به آنان کمک کند سواد سلامت خود و دانش آموزان آینده خود را ارتقا بخشند. یک فرایند ارزشیابی برای تعیین اثر این برنامه درسی مورد نیاز است.
    کلیدواژگان: تعلیم و تربیت گفت و شنودی، تربیت معلم، سواد سلامت، برنامه ریزی درسی، پژوهش هنجاری
|
  • Kazem Naddafi, Sahand Riazi-Isfahani, Mehran Kaefi, Behzad Damari Page 271
    Objective(s)
    Currently, about 70% of the Iranian population are living in cities. Considering the increase in population of the cities and outskirts, the need to improve health indicators in an equitable way in this complex environment is more crucial than ever. The aim of this study was to design a guideline for health ranking of Iranian cities.
    Methods
    This study was a system design with qualitative approach. The data were collected from three sources: literature review, interviews with experts and stakeholders, and focus group discussions. Intentional sampling method was chosen. Based on a thematic analysis, the results were summarized into the guideline and a table of indicators for ranking.
    Results
    A total of 12 interviews were conducted and a consensus was reached on three subjects in two group
    Discussions
    1) the conceptual model and designing principles 2) the table of indicators for health ranking 3) the charter of accreditation and health ranking system for cities. Eventually 43 indicators were determined in three components including city, citizens and urban management.
    Conclusion
    The results of this study were rectified in the fourteenth session of the Supreme Council for Health and Food Safety. By implementation of the results of this study, it can be expected that a positive movement occur among municipalities and urban councils, and the accountability of mayors and responsible authorities will be increase.
    Keywords: ranking, health, cities
  • Fatemeh Salehi, Saharnaz Nedjat, Zahra Cheraghi, Leila Haghjou Page 281
    Objective(s)
    Self-rated health is a well-known indicator for measuring health in different populations. The aim of this study was to investigate factors that are considered by Iranians when they assess their own health.
    Methods
    This was a qualitative study. The data were drawn from 73 semi-structured interviews conducted from June 2015 to August 2015. The participants were selected in a manner that maximum variations could achieve and continued until saturation. The data were analyzed by conventional content analysis approach.
    Results
    Three categories were extracted: factors directly affect health; factors indirectly affect health and health as compared with their own previous health conditions and other people.
    Conclusion
    Iranians are mainly concerned with physical health while they rate their own health. They assess their health conditions with reference to their peers in the similar age groups and their own previous health conditions.
    Keywords: Self -rated health, Iran, Qualitative Study
  • Samaneh Ebrahimi Kebria, Hamid Soori Page 293
    Objective(s)
    Pedestrians are one of the most vulnerable and important road users. This study aimed to identify the current situations and present a clear picture of epidemiological pattern of road traffic injuries among pedestrians in Iran in 2014.
    Methods
    This was a secondary analysis study using the traffic police data. Differences of selected variables and type of road traffic injuries were examined. To test the related risk factors for severity of injuries the univariate regression analysis was performed. The injury information extracted from a special form called COM that provided by traffic police of Iran.
    Results
    There were 50518 accidental injuries among Iranian pedestrian in 2014. Qom province with 108.81, Zanjan with 91.21, Golestan with 89.09, and Khorasan Razavi with 87.49 had the highest rates of pedestrian injuries per 100000 populations versus 3.97 in Char-Mahal O Bakhtiari with the lowest rate. Results showed that age, sex, safety facilities for pedestrian for crossing roads, unsafe behaviors and the anatomical site of injury had a statistical significant association with the severity of injuries. Majority of injuries occurred between 3:00 to 6:00 PM (22.9%) and 6:00 to 9:00 PM (24.7%).
    Conclusion
    The great number of pedestrian injuries in Iran in 2014 in this study and other studies shows that pedestrian safety is poor. Scientific approach using descriptive and analytical epidemiological studies might help to implement preventive measures for reducing pedestrian injuries in Iran.
    Keywords: traffic injuries, epidemiological pattern, pedestrian, Iran
  • Maryam Nikkhah, Majideh Heravi-Karimooi, Nahid Rejeh, Hamid Sharif Nia, Ali Montazeri Page 303
    Objective(s)
    Due to the increasing elderly population in the world, need to access accurate data for planning and action to protect and promote the health of the elderly is more attention. Choosing right tools with good psychometrics properties is a prerequisite for access accurate data. The aim of this systematic review was to assess the common tool used measuring quality of life.
    Methods
    A comprehensive search of databases of Pubmed, Medline, and Science Direct was conducted, using the related keywords to development and psychometrics of older quality of life instruments.
    Results
    In all a total of 342 papers were included in this review. Most commonly used quality of life measures in elderly were generic instruments (81.3%). Among generic measures the 36-Item Short Form Health Survey (SF-36) was widely used (26.8%), while only specific tools to measure quality of life in elderly people accounted for 18.7%. Among specific measures the World Health Organization Quality of Life - OLD was widely used (9.6%).
    Conclusion
    The results revealed that CASP-19, OPQOL-BRIEF and WHOQOL-AGE are the best specific measures that can be recommended for measuring quality of life in elderly populations.
    Keywords: Measurement, Quality of life, Psychometric properties, the elderly
  • Rahman Panahi, Ali Ramezankhani, Mahmud Tavousi, Aliasgharhaeri Mehrizi, Fereshte Osmani, Shamsaddin Niknami Page 315
    Objective(s)
    Due to an increase in smoking among students, this study aimed to determine factors associated with smoking using the health belief model (HBM) among students living in a medical university dormitory in Tehran, Iran.
    Methods
    This was a cross-sectional study carried out on a sample of 340 undergraduate students. A designed questionnaire based on the health belief model (HBM) was used to collect data. The Data were analyzed by SPSS using appropriate statistical tests.
    Results
    About one in four (n = 81, 23.8%) of students were current smoker, 17.1% (n=58) had experienced cigarette smoking, and 59.1% (n=201) were non-smoker. T- test results showed a statistically significant difference in perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits and perceived self-efficacy (p
    Conclusion
    The results showed that health belief model could predict factors that associated with smoking among students. Indeed the model might be applied in smoking preventing programs.
    Keywords: Smoking, Students, HBM
  • Mozhgan Hashemzadeh, Afsaneh Karamat, Leila Molla Ahmadi, Ashraf Ghiasi, Zahra Mottaghi Page 325
    Objective(s)
    Dysmenorrhea is a common problem among young girls and leads to several limitations for this age group including limitations in daily activities and failure to attend to school. The aim of this study was to assess the prevalence and factors associated with dysmenorrhea among young girls in Iran.
    Methods
    All research conducted on the prevalence of dysmenorrhea in Iran, regardless of timeframe were examined. Dysmenorrhea, prevalence, incidence and menstrual disorders were used as key words for search strategy.
    Results
    In all 310 studies were identified and after excluding irrelevant papers 9 papers included in this review. The prevalence of dysmenorrhea was found to be conducted 70% [59%-82%]. Studies showed that increased fluid, sweets, fruits and vegetables intake was reduced dysmenorrhea. Two studies also showed significant relationship between the prevalence of dysmenorrhea and family history.
    Conclusion
    There was no consistent reporting of prevalence of dysmenorrhea among Iranian girls. Due to lack of sufficient knowledge on the prevalence and pattern of dysmenorrhea, the topic deserves further investigation.
    Keywords: Meta-analyzes, Iran, dysmenorrhea, prevalence, systematic review
  • Nahid Akbari, Elnaz Iranifard, Ali Montazeri Page 335
    Objective(s)
    Improving maternal and neonatal care is a priority. In early pregnancy body mass index is an important predictor of pregnancy outcomes. The aim of this study was to investigate the relationship between BMI and pregnancy outcomes among vulnerable women in Tehran, Iran.
    Methods
    A cross-sectional study was conducted through cluster sampling. Nine hospitals randomly selected from five regions of Tehran including north, south, east, west and the city center. Four hundred pregnant women with low socio-economic status attending to these selected hospitals were included in the study. Data were collected using a valid questionnaire and medical records.
    Results
    In all 31% percent of vulnerable pregnant women were overweight (BMI=25-29.9 kg/m2) and 13% were obese (BMI≥30 kg/m2). The adjusted odd ratio for diabetes was higher in obese [OR: 6.68, 95% CI: 2.36-18.63] and overweight women [OR: 2.29, 95% CI: 0.51-10.14] compared to mothers with normal BMI. Also compared to women with normal BMI the adjusted odd ratio for pregnancy hypertension was higher in obese [OR: 4.63, 95% CI: 1.40-15.38] and overweight [OR: 2.31, 95% CI: 0.38-12.65] women.
    Conclusion
    The finding suggests that to improve pregnancy outcomes in vulnerable women, there is need to pay special attention to life style issues in this population during prenatal care.
    Keywords: Body Mass Index, vulnerable women, pregnancy outcome, obesity, low socio-economic status
  • Ziba Taghizadeh, Abbas Ebadi, Ali Montazeri, Zahra Shahvari, Mahmoud Tavousi, Razieh Bagherzadeh Page 343
    Objective(s)
    Data collection is one of the important stages of research process and requires valid and reliable instruments. The aim of this article was to introduce important steps of translation and construction process of a questionnaire. Furthermore, the present study considers two psychometric properties evaluation including face and content validity.
    Methods
    This is a documentary that accounts for instructions and methods in tanslating and validating a health-related questionnaire.
    Results
    The most known procedure to translate a standard questionnaire from original language into a different language is forward-backward procedure. This includes several steps including forward translation, review and reconciliation of forward translation, back translation, back translation review, pre-testing and cognitive interviewing and providing the provisional version. Main steps for instrument development include definition of concept and its domain, explication of objectives for the measure, development of a blueprint; and construction of the measure, including administration procedures, item set, and scoring rules and procedures. Then content and face validity could be performed to provide the final version.
    Conclusion
    Translation or development of a health-related measure and its psychometric properties should methodologically be robust and follow standard procedures.
    Keywords: Health measures, Instrument translation, Instrument development, Psychometric properties
  • Soheila Khalili, Mahmoud Tavousi, Lida Moghaddam Banaem Page 359
    Objective(s)
    Breast cancer is the most common cancer among women worldwide. This study was performed to design and assess the psychometric characteristics of a health literacy instrument for breast cancer patients.
    Methods
    According to existing health literacy measures, a primary questionnaire in five domains of reading, access, understanding, assessment and decision-making was designed. The qualitative and quantitative content validity of the questionnaire were evaluated with the relevant experts and after the necessary modifications, content validity index (CVI) and content validity ratio (CVR) were calculated. Qualitative and quantitative face validity of the questionnaire were evaluated by a number of patients and according to their views, revisions were made and the impact factor (Impact Score- IS) were calculated for each of the items. Next, the questionnaire was completed by 225 women with breast cancer and in order to assess construct validity, exploratory factor analysis was performed. Finally, the reliability was tested by Cronbach's alpha.
    Results
    A 36-item questionnaire in five domains of reading, access, understanding, assessment and decision-making/behavior was designed. In the qualitative content validity, 2 items were removed and necessary corrections were made for other items. The CVI and CVR of the items were calculated. All items achieved the optimum values and were maintained in the final version of the questionnaire. Also after qualitative face validity, impact factors were calculated for each items and they were all at optimal levels. The results of the exploratory factor analysis showed that the breast cancer health literacy containing 34 items and five subscales accounted for 64.9% of variance observed.
    Conclusion
    The breast cancer health literacy (HELBA) is a valid measure and now can be used to assess health literacy in women with breast cancer.
    Keywords: health literacy, breast cancer, questionnaire design, psychometric properties
  • Fatemeh Zahra Ahmadi, Mahmoud Mehr-Mohammadi, Jean Vala, Ali Montazeri Page 367
    Objective(s)
    Health literacy is an important competency to maintain health. Schools are a key setting in which health literacy can be promoted. However this depends on the teacher's health literacy that is not always adequate. The present study describes the development of a health literacy curriculum for pre-service teachers using dialogue education approach.
    Methods
    A normative inquiry was applied to develop the components of a dialogic health literacy curriculum. The method included two focus groups with teacher candidates, 13 face-to-face interviews with an expert panel and a survey with 228 professional teachers in 2015. In addition we examined the content of “Theoretical Premises of the Fundamental Reform of the Formal General Education System of the Islamic Republic of Iran” in relation to health education. Data were analyzed using thematic analysis. They were coded and categorized in predetermined themes.
    Results
    Eight themes emerged as components of a dialogic health literacy curriculum: 1. Characteristics of the learners and educator; 2. Situation that calls for the learning; 3. Ultimate changes; 4. Time frame; 5. Site for the learning events; 6. Content; 7. Learning objectives and 8. Learning tasks. These will be explained in details.
    Conclusion
    We have developed a dialogic health literacy curriculum to improve health literacy among future teachers to help them to play their critical role in improving health literacy of their future students. An evaluation of the impact of the curriculum is needed.
    Keywords: Dialogue Education, Teacher Education, Health Literacy, Curriculum Planning, Normative Inquiry