نشریه مدیریت فردا
پیاپی 3-4 (پاییز و زمستان 1382)

این تحقیق بر اساس این فرض که نظام مشارکت در مراکز تحقیقاتی باعث افزایش کارایی و بهره وری می گردد تدوین شده و هدف از آن مطالعه موردی نتایج اجرای این نظام در یکی از مراکز تحقیق و توسعه کشور در بخش صنایع الکترونیک و کامپیوتر می باشد. در این مقاله خوانده با تعریف بهره وری در محیط های تحقیقاتی و شاخص های کارایی و اثر بخشی در محیط های خلاق و نقش مشارکت در بهره وری به طور کلان آشنا شده و طی مروری بر مدلهای رفتار سازمانی بابهترین شرایط کاری در سازمان های هوشمند آشنا می شود.

عصری که اکنون در آن به سر می بریم، عصر مشتری گرایی و مخاطب محوری است. بدین معنی که میزان موفقیت هر سازمان با میزان توجه آن به مشتری و خواسته های او رابطه مستقیم دارد. در این راستا برای این که بتوان نیازهای مشتری (مخاطب) را بر آورده سازیم. ضروری است نسبت به اصلاح و بهبودی فراگیر در سطح سازمان اقدام گردد. لذا شناسایی منابع اتلاف و جستجو برای یافتن راه حل هایی جهت حذف و اصلاح موانع، مشکلات و محدودیت ها و تبدیل آنها به موضوعاتی ارزش زا در کانون توجه قرار گرفته است.

برای پیشتاز بودن در کسب و کاری که رقبای اصلی و به تعبیری غول ها در آن حاکمیت دارند چه باید کرد؟ آیا چنین رقیبی را به آسانی می توان از سر راه برداشت؟ چگونه است که در صنایعی مانند کامپیوتر، خرده فروشی و هواپیمایی شرکت های قدیمی موفق، نظاره گر ظهور و موفقیت شرکت های جوانی هستند که به صحنه می آیند تا بازارها را تسخیر کنند؟ بسیاری از شرکت های موفق امروز خود را گرفتار رقابتی شدید می بینند. سازمان های جوان و نوپا چگونه قادر هستند که بازارها را از چنگ عول ها در آورند؟

خلاصه مقاله حاضر مجموعه مباحثی پیرامون تاثیر تکنولوژی های جدید در فرهنگ جوامعی است که ی خود پدید آورنده این تکنولوژی ها هستند یا در فکر انتقال آنها به درون جامعه خود می باشند. در این مقاله پس از بیان تعاریف مشهور تکنولوژی، از تکنولوژی های جدید بعنوان یک مهاجم فرهنگی نام برده و مقوله انحصارگری تکنولوژی (Technopoly) نیز بررسی شده است. و در رابطه با جایگزینی تکنیک بجای تفکر انسانی و هضم شدن انسان و اهداف انسانی در این مسابقه سرسام آور تکنولوژیک که از اختیار بشر امروزی خارج شده نیز بحث شده است.

با وجود اهمیت روز افزون مقوله کیفیت خدمات در دنیای پیچیده، سخت و رقابتی حاضر، بنابر دلایل چندی اندازه گیری کیفیت در آموزش متفاوت و بسیار مشکل تر از بخش های دیگر می باشد. از سویی خدمات وجه تمایزی برای دانشگاه ها بوده و در نهایت رضایتمندی دانشجویان را بدنبال خواهد داشت. از آنجایی که ابعاد مشخصی جهت سنجش کیفیت وجود ندارد. سنجش انتظارات دانشجویان خصوصا با توجه به مشارکت مستقیم آنان در تولید نهایی که همان آموزش است، بسیار مهم بوده و پیش شرط امر تصمیم گیری در آموزش عالی است.

جامعه یک «موجودیت اجتماعی» است و اگر تصور کنیم که تزریق اندکی تسهیلات می تواند ضامن استحکام اجتماعی باشد. آشکارا به خطا رفته ایم. نیل به استحکام یا ظرفیت سازی متضمن تغییرات اجتماعی و بهتر بگوییم توسعه است و این در شرایطی حاصل می شود که تمامی مولفه های 16 گانه استحکام اجتماعی (یا سازمانی) پا به پای هم و بگونه ای متوازن در کانون توجه رهبران قرار گیرد.

از مسائل مهمی که در عرصه اقتصاد امروز دنیا مطرح می باشد، تصمیم گیری است بطوریکه در انجام کلیه طرحهای سرمایه گذاری، توجیه اقتصادی و مطالعات امکان پذیری لازم می باشد و یکی از مهمترین ابزار در این روش، تکنیکهای اقتصاد مهندسی می باشد که نرخ بهره در این علم دارای نقشی تعیین کننده می باشد. از سوی دیگر با توجه به حرمت مسلم ربا در دین مبین اسلام و با فرض اینکه بین بهره و ربا تفاوت خاصی وجود نداشته باشد، کاربرد این علم مبتنی بر نرخ بهره با دیدگاه های ارزشی اسلام مغایر به نظر می آید.

در شرایط فعلی کشور ما که به علت بحران بیکاری، دولت تصمیم گرفته است. با صرف درآمد ملی جهت ایجاد اشتغال اقدام نماید، دو راهکار پیش رو دارد: نخست استفاده از تکنولوژی سطح پایین همراه با ایجاد مشاغل بیشتر و دوم استفاده از تکنولوژی سطح بالا همراه با ایجاد مشاغل کمتر. این مقاله به تشریح و مقایسه این دو گزینه پرداخته و نسبت به انتخاب غلط در این زمینه هشدار می دهد.

در این مقاله شاخصهای اولویت دار برای دسترسی به فرصتهای برابر برای توسعه آموزشهای علمی - کاربردی تعیین شده است. نگارنده جهت ارائه این شاخصها تحت مفهوم شاخص، عدالت آموزشی و برابری دسترسی به آموزش عالی نظام آموزشهای علمی - کاربردی را تبیین نموده است. ضمن تعریف شاخصهای اجتماعی و دسته بندی و بکارگیری شاخصها، به تحلیل مسئله دسترسی به فرصتهای برابر در توسعه آموزش پرداخته و پس از بیان ضرورتهای توسعه این آموزشها، عواقب توسعه آموزش بدون توجه به فرصتهای برابر را ارزیابی و تحلیل نموده است.

کارآیی و اثر بخشی به عنوان برون داد نظام های انسانی و سازمانی تحقق می یابد که فرایندهای کاری و رفتاری اصلاح شود و به راحتی بتوان بر فرایندها مدیریت نمود. رها نمودن فرآیندها منجر به شکل گیری کارآیی و اثر بخشی پایینی شده و در زمانی که نتیجه حاصل گردید کار اصلاحی نمی توان انجام داد. بنابراین منطقی این است که بر فرآیندها شده و آن را اصلاح می نمایند منابع انسانی توسعه یافته است یعنی از طریق پرورش منابع انسانی در ابعاد شغلی، رفتاری، استاندارد نمودن، خودآموزی و... می توان به کارآیی و اثر بخشی فرآیندها دسترسی پیدا نمود.

هدف این مقاله بسط این موضوع است که چگونه سازندگان استراتژی در خصوص ایجاد استراتژی فکر می کنند. تمرکز بر روی این مسئله است که چگونه اشخاص نظرات جدیدی را مطرح می کنند. چگونه ایده های خود را به تعامل می گذراند، و چگونه با احساسات خود کنار می آیند تا این نظرات اتفاق می افتند، با استفاده از مطالعات موردی 9 بانک اینترنتی اسپانیا، مدل اتخاذ تصمیم رووس و ویکتور را که نقش حیاتی دارد تسط می دهیم.

برای دستیابی به استراتژی های توسعه بازار، بهره گیری از رویکردهای بخش بندی بازار کالاهای مصرفی ضروریاست. در این مقاله، تئوری بخش بندی بازار فرآیند بخش بندی، ضرورت، مزایا و اهداف بخش بندی و معیارهای بخش بندی مطرح، بررسی و تحلیل می شوند. هدف از این کار تبیین نگرش تخصصی و استفاده از فنون بنیادی برای شناسایی بازار هدف و نحوه طبقه بندی آن برای دستیابی به سهم بهینه بازار مصرفی برای برآوردهای بنگاه های اقتصادی است.

پارادایم ها در بطن خود حامل قواعد فرصت زا هستند و انسان در نگرش استراتژیک خود به دنبال فرصتها است. وقتی پارادایمها تغییر می کند. با خود فرصتهای جدیدی را به همراه می آورد. دلیل این امر این است که قواعد جدید فرصتهای جدیدی را می سازند. در بازارهای پایدار، مدیران می توانند به استراتژی های پیچیده که ثروت آفرینی و رشد قابل دارند دست یابند. در این شرایط، می توان به دنباله روی از کار آفرینان پرداخت و فرصتها را در اینجا و آنجا با تعدادی قواعد ساده و معدودی فرآیندهای کلیدی شکار کرد. به عبارت دیگر، وقتی کسب و کار پیچیده می شود.

کارآفرینی، موضوع مفصلی است که این روزها از طرفی به سبب حل معضل بیکاری و از طرف دیگر، اشتغال زایی مقوله کارآفرینی، این بحث را بر سر زبانها انداخته است. کارآفرینی را دارای اجزائی بشرح زیر می دانند که در صورت وجود این اجزا به اندازه متناسب در شخصی، سازمان و یا دولتی، می توان از آن به عنوان عنصر کارآفرینی در مجموعه اجتماعی یک کشور نام برد. همانندی ذینفعان به معنی به کارگیری سیاستهای برنده - برنده برای تمامی اشخاص و سازمان های ذینفع سرآمدی، به منزله بالاتر بردن فکر و ایده، کارآفرینی نسبت به دیگر رقبا و فعالان کسب و کار در رشته مربوطه درآمدی، در واقع اقتصادی بودن و سودآوری موضوع کارآفرینی از موضوعاتی است که مورد سوال تمامی ذینفعان است.

میان فرآیند آموزشی و سایر فعالیت های خدماتی تفاوت عمیقی وجود دارد. یکی از شاخصهای مهم آن نیاز به تیم های مدرسین و همچنین تیمهای متشکل از مدرسین و دانشجویان است. مدیریت به منظور همکاری فی ما بین دانشجویان و مدرسین باید فلسفه TQM و ضرورت اجرای آن را مطرح نموده و در ارزیابی و پیشرفت آموزش از دانشجویان استفاده نماید. این مقاله ضمن اشاره به کنترل کیفیت در آموزش عالی و روش های آماری آن، چرخه دمینگ را به منظور برقراری کیفیت بیان می نماید.

تقریبا تمامی کشورهای در حال توسعه در حال حاضر سیاستهای رشد با جهت گیری صادراتی را تعقیب و صنایع خود را به طور فزاینده ای به تجارت خارجی وابسته می کنند. اغراق نخواهد بود اگر بگوییم که در تعدادی از کشورهای در حال توسعه تقریبا تمامی صنایع اعم از بزرگ و کوچک امروز به تجارت خارجی، به عنوان صادرکننده یا وارد کننده، وابسته هستند. از این رو همتایان خود در کشورهای توسعه یافته در بررسی این که مقررات متحدالشکل مندرج در بررسی اسناد حقوقی سازمانی جهانی تجارت از سوی تمامی کشورها اعمال می شود، نفع حیاتی دارند.

کشورهای پیشرفته صنعتی تاسیس نهادهای تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری بر روی آنها را به اندازه سرمایه گذاری مستقیم در صنایع مهم می دانند و این امر را به عنوان عامل مهم صنعتی شدن و یکی از ابزارها و ساز و کارهای مهم برای آفرینش محیطی که فعالیتهای توسعه تکنولوژیکی را جامه عمل می پوشاند، قلمداد می نمایند. در واقع، اهمیت سرمایه گذاری بر روی تحقیق و توسعه، در کشورهای پیشرفته صنعتی به عنوان امری مسلم و بدیهی فرض گردیده است.

موضوع انگیزش در متون مدیریت بر اساس نظرات و دیدگاه های علمای مدیریت و روانشناسی غرب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. عناوین مربوط به انگیزش در فرهنگ اسلامی از قرن دوم تا یازدهم هجری قمری توسط دانشمندانی چون کندی، فارابی، ابن سینا، غزالی، ابن رشد، صدرالمتالهین و سهروردی ضمن مباحث فلسفی مورد توجه قرار گرفته است.