نشریه مدیریت فردا
پیاپی 5-6 (بهار و تابستان 1383)

در این تحقیق ضمن بررسی و تحلیل مطالعات انجام گرفته در کشور پیرامون برنامه ریزی توسعه اقتصادی و برنامه ریزی توسعه اقتصادی و برنامه ریزی توسعه صنعتی و تکنولوژیکی، از مقایسه این مطالعات و با نگرش برنامه ریزی استراتژیک توسعه موفق به طراحی چارچوبی برای تدوین برنامه ریزی توسعه صنعتی کشور مبتنی بر علوم و فناوری بدین شرح گردیدیم که برجسته ترین ابعاد این چارچوب عبارتند از:- تعیین پیش نیازهای طراحی الگوی توسعه دانائی محور کشور و تدوین مبانی الگوی توسعه همه جانبه کشور...

آینده نگری تلاشی است برای ترسیم وضعیت سازمان در ابعاد مختلف بنحوی که استراتژی های قابل طرح ریزی برای آینده سازمان متناسب با اوضاع زمانی خود باشد و کمترین انحراف را داشته باشد و با کمترین تغییرات بتواند در زمان خود اجرا شود بطور کلی ترسیم شرایط آینده ولو بصورت سناریو در زمان حال برای سازمان چه از لحاظ شرایط داخلی و چه از لحاظ خارجی و نیز فرصتها و تهدیدهایی که سازمان با آنها موجه خواهد شد و از همه مهمتر در شرایط آینده چه فرصتهایی را می توان برای سازمان ایجاد کرد زیرا تمامی فرصتها موجود نیستند، بعضی از آنها را باید خلق کرد و جلوی تولد برخی از تهدیدات را از قبل گرفت. در این مقاله ضمن توجه به فرایند آینده نگاری، اهداف و ضرورتهای آن، چگونگی این فعالیت را در دو نمونه انجام شده بازگو خواهیم کرد.

ایجاد بازارچه های صنفی - صنعتی بعنوان رهیافتی جهت توسعه صنایع کوچک و متوسط (SMEs) و اتصال آن به صنایع بزرگ چند ملیتی است. در عرصه رقابت و جهانی شدن اقتصاد، صنایع کوچک و متوسط می توانند با تشکیل شبکه های بزرگ تولدی و یا بعبارتی ایجاد بازاره های صنفی - صنعتی، ضمن کاهش بسیاری از هزینه های مشترک و ایجاد ساختارهای مناسب تولیدی - صنعتی تولیدات با کیفیت را به بازار عرصه نمایند. تجربه سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه حکایت از موفقیت ایجاد خوشه های صنعتی در سطح دنیا دارد و می توان از این تجربه در جهت توسعه اصناف تولیدی در قالب بازارچه های صنفی - صنعتی در ایران بهره جست.

تیلوریسم، بواسطه تکنیکهای سازمانی که قابل اجرا هستند، مشهور است. فرا - تیلوریسم روش های کاری را با موضوعات جدید، بدعت گزاری می کند. اما روش هایش در بسیار از موارد مانند پیشنیان است. ممکن است این موضوع مورد بحث واقع شود که اهداف این روش های سازمانی متناقض با اهداف کلی هستند، هدف این سازمانها حداکثر سود است که در کنار این هدف ساده برای سود بیشینه، هدف دیگری مانند تولید بیشتر کالا با قیمت پائین وجود دارد. در سرمایه گذاری به روش پست - تیلوریسم، راندمان کار بوسیله زمان تحویل کوتاه، کیفیت، نوع و انعطاف پذیری تکمیل می شود...

محیط سازمان ها روز به روز پویاتر و نامطمئن تر می شود و اداره سازمان در چنین شرایطی نیازمند خلاقیت سازمانی و نگرش استراتژیک است. اصل کنترل که جزء لاینفک و مهم مدیریت است نیز باید همگام با این تحولات سازمان را جهت رسیدن به اهداف خود یاری کند. روش کارت های متوازن ایده ای برای کنترل سازمان در راستای استراتژی ها و اهداف آن است. دیدگاه آینده نگر و توجه به محیط خارج سازمان را می توان از مهمترین تفاوت های این روش با مدل های سنتی کنترل و ارزیابی دانست. در این مقاله یک دید کلی نسبت به روش کارت های متوازن ارائه شده است.

با توسعه فناوری اطلاعات در سطح جهان و گسترش روز به روز اینترنت در پهنه گیتی، تجارت الکترونیکی نیزجایگاه مهمی یافته است. در این میان ایران نیز ناگزیر، به چنین عرصه ای خواهد پیوست. در جامعه اطلاعاتی، استفاده بهینه از اطلاعات و تدارک سود بیشتر مورد نظر است. اینترنت خصوصا وب منبع عظیمی از اطلاعات است که روز به روز بر حجم آن افزوده می شود. در حال حاضر میلیونها صفحه که اطلاعات فراوانی از موضوعات مختلف را در بر دارند بر روی سرویس دهنده های مختلف موجود می باشند و این در حالی است که هر روز نیز بر حجم این اطلاعات افزوده می شود...

گزارش جدیدی که توسط مجمع فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA) تهیه و ارائه شده است. روشن ساخت در آینده تقاضا برای نیروی کار IT در آمریکا رو به کاهش خواهد گذشت. حتی اگر شرکت ها کارکنان کمتری به استخدام درآورند و تعداد مجموع نیروی کار IT نیز تثبیت شود. همچنین در این گزارش آمده است که تفاوتهای چشمگیری میان روش های شرکت های IT و غیره IT در رسیدگی به نیازهای نیروی کار وجود دارد، از جمله تمایل به صادر نمودن متخصصان معینی از مشاغل IT به خارج از ایالات متحده. اگرچه اغلب شرکت ها می گویند که الگوی پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان IT را در سال گذشته تغییر نداده اند، اما در شرکت هایی که این تغییر را انجام داده اند، تفاوتهای چشمگیری آشکار شده است.

سازمان یک نهاد اجتماعی است که مبتنی بر هدف بوده و دارای سیستم های فعال و هماهنگ است، با محیط خارجی ارتباط دارد و ساختار آن به صورتی آگاهانه طرح ریزی شده است. ساختار سازمانی باید بتواند در مورد مسئولیتها و ارتباطات درون سازمانی چارچوبی ارائه داده و بین ارکان اصلی سازمان ارتباط برقرار کند. ساختار سازمانی می بایست سازمان را بصورت مجموعه ای منسجم و واحد درآورد به نحوی که همه فعالیتهای درون آن هماهنگ باشد. ساختارسازمانی باید به گونه ای باشد که بتوان با مراجعه به آن فرایند پردازش اطلاعات را نیز درک کرد...

تربیت و تامین نیروی انسانی متخصص یکی از ضروریات بخشهای مختلف بخصوص بخشهای اقتصادی و اجتماعی کشور می باشد و آموزشهای علمی و کاربردی می تواند اساسی ترین نقش را در این رابطه ایفا نمایند. ضرورت این آموزشها با توجه به دلایل محرز می گردد که از آن جمله: تغییر درترکیب جمعیت و نیروی انسانی و رشد سریع جمعیت که موجب تغییر سن و ساختار هرم اشتغال کار می گردد. رقابت نزدیک در اقتصاد جهانی و نیز فقر و بیکاری که یکی از دلایل اصلی آن تخریب محیط زیست و کاهش منابع طبیعی و نیز ارتقای سطح کیفی زندگی افراد می باشد...

بنگاه های کوچک و متوسط در اقتصاد بسیاری از کشورها بالاخص کشورهای در حال توسعه نقش مهم و حیاتی دارند و سهم آنها در بخش عمده اشتغال و درآمد ملی بسیاری از کشورها یک حقیقت انکارناپذیر است. برای اینکه این بنگاه ها بتوانند در رقابت جهانی از مزایای فناوری اطلاعات بهره ببرند نیازمند زیر ساختهایی می باشند که در صورت تحقق آنها تجارت الکترونیکی می تواند در زمینه های مختلف از جمله کاهش هزینه معاملات و دریافت سریع اطلاعات، توسعه حوزه بازاریابی، دستیابی به بازارهای جدید، مشارکت با تامین کنندگان و سایر شرکا به آنها کمک کند...

در جهانی که هر روز بر حس رقابت جویی افزوده می شود، شرکتها باید انعطاف پذیری، انطباق و حس پاسخگویی بیشتری از خود نشان دهند. ولی این موضوع در مواقعی که مشکلات مانند عدم داشتن اختیار توسط مدیر، وابستگی به سلسله مراتب تصمیم گیری پیش می آید امری بسیار دشوار است. امروزه شرکتها و موسسات بزرگی هستند که از توانایی بالایی برخوردارند ولی بعلت تجمع گرایی و تمرکزگرایی که روی آنها حاکم است قادر به استفاده از تمامی توانایی و قدرت خود جهت ارائه خدمات به مشتریان نیستند...

یکی از مسئولیتهای مدیران، حل تنشها و تعارضهای ایجاد شده بین کارکنان و در اداره امور موسسات می باشد. این مهم در زمره وظیفه هدایت و رهبری در سازمانه است. موضوع حل تضادها و تنشها کاملا به فرهنگ سازمانی و سطح بلوغ پرسنل بستگی دارد. در این مقاله، نویسنده با توجه به تجارب مدیریتی خویش در بنگاه های ایرانی، اقدام به جمع بندی و تدوین قانون 5 ت نموده است که حرف اول کلمات تفکر، تحمل، تذکر یا تلنگر و تصفیه می باشد و معتقد است، مدیران و رهبران سازمانها می توانند با اعمال پله ای این پنج اقدام، بسیاری از تنشها باتفکر مدیر پیرامون چرائی حادثه رفع و رجوع گردیده یا با تحمل فرد خاطی توسط مدیر مسئله فیصله پیدا کرده و در مواردی نیز با تذکر مدیر و یا حداکثر تلنگر موضوع خاتمه یافته و در کمتر موردی نیاز به اخراج و تصفیه کارمند از محیط ضرورت می یابد.

تجزیه و تحلیل خوشه ایروش آماری است که مشاهدات را بصورت گروه های مشابه طبقه بندی می نماید. کاربرد تجزیه و تحلیل خوشه اینشانگر انتخاب پیچیده ای است، زیرا طیف وسیعی از روش ها را در بر می گیرد و همچنین نوع ساختار، کیفیت این روش را تعیین می کند. این گزارش تاریخچه کاربرد تجزیه و تحلیل خوشه ایرا در تحقیق مدیریت استراتژیک عرضه می دارد. روش مذکور از اواخر دهه 70 جهت بررسی مباحثی که اهمیت اساسی داشته اند، بکار گرفته شده است...

مدیریت پروژه در حال حاضر شاخه نسبتا گسترده ای از علم مدیریت است و فرایند است که تحقق اهداف پروژه را با موفقیت فراهم می آورد. در اغلب ابعاد مدیریتی، مهارت مدیر پروژه بر ارزیابی ذاتی وی از نیازهای پیشبردی پروژه در دوره حیات متکی است. در این ارزیابی مسائل متعددی نظیر مسائل سازمان دهی و رهبری، تامین مالی، برنامه ریزی و کنترل و عقد قرارداد با ظرفهای ثالث پدیدار می شوند که در تمام انواع پروژه ها مشترکند...

برای کاستن زمان پاسخگویی و بهبود انعطاف پذیری، باشد شکل کاملا جدیدی از سازمان ها به وجود آیند. سازمان های مجازی که امروزه با سرعت بالایی در حال شکل گیری هستند می توانند پاسخی به این نیاز باشند. سازمان مجازی یک گروه از بنگاه های مستقل است که به یکدیگر ارتباط دارند و یک سازمان موقت واحد را تشکیل می دهند. یک سازمان مجازی به شرکا و همکاران خود امتیازات استراتژیک مشخصی چون دست یابی به منابع متنوع و گسترده را می دهد...

منطق گاه قوانینی برای صحیح بودن فکر بدست می دهد و گاه قوانینی برای انتخاب موادی شایسته و صحیح، نوع اول منطق صوری یا منطق عمومی است و نوع دوم منطق علمی یا منطق اختصاصی نامیده می شود. در منطق صوری قوانین کلی فکر، صرف نظر از زمینه های مورد مطالعه کشف می شود و در منطق علمی، قواعد اختصاصی یا روش های مخصوصی که برحسب طبیعت موضوع باید رعایت شود بدست می آید...