ماهنامه راه و ساختمان
پیاپی 14 (امرداد 1383)

یکی از مسایل مهمی که امروزه در آنالیز و بررسی رفتار سازه ها نقش مهمی را ایفاء می نماید و خود یکی از مهمترین عوامل خرابی ساختمانها در زلزله های گذشته به شمار می رود. بی نظمی در سازه ها می باشد. نامنظمی موجب تغییر رفتار لرزه ای سازه و ایجاد تمرکز تنش در اجزا آن می شود. آیین نامه های معتبر زلزله دنیا، نامنظمی ها را به دو نوع نامنظمی در پلان و ارتفاع تقسیم بندی می نمایند. هر یک از این دو نوع خود به چندینم دسته، تقسیم می شوند. آیین نامه 2800 ایران، نامنظمی در ارتفاع را به سه نوع، نامنظمی سختی، مقاومت و جرم تقسیم بندی کرده است. اما یکی دیگر از انواع نامنظمی در ارتفاع که در آیین نامه های دیگر همچون سیاک به آن اشاره شده است و آیین نامه 2800 ایران در آن مورد مسکوت است. نامنظمی به علت اختلاف تراز طبقات می باشد. این حالت که بیشتر به خاطر مسایل معماری به وجود می آید توسط آیین نامه 2800 ایران مورد توجه قرار نگرفته و هیچ رابطه ای برای محاسبه پریود و یا هیچ روش خاصی برای بارگذاری استاتیکی معادل آن، پیشنهاد نشده است. در این مقاله با آنالیز سه ساختمان فلزی 5، 10، 15 طبقه، (هر یک در پنج حالت متفاوت)، پارامترهای لرزه ای اینگونه سازه ها، اعم از تغییرات پریود و تغییر مکان و همچنین تشکیل ستون کوتاه و عوامل تشدید کننده آن مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین چندین روش H (دوبلکسی) مورد مطالعه قرار گرفته و نهایتا مناسبترین روش ارائه گردیده است.

توسعه در تکنولوژی بتن و تولید نسل جدید فوق روان کننده ها این امکان را فراهم آورده است تا بتوان به بتنهای فوق روان دست یافت. این نوع بتن دارای روانی و مقاومتی فراتر از روانی و مقاومت بتنهای معمولی است و دارای رفتاری شبیه مایع نیوتنی می باشد که بدون اعمال نیروی خارجی یا استفاده از ویبراتور قادر است در داخل قالبهای پیچیده و با آرماتورگذاری زیاد جریان پیدا نموده و تمام گوشه های قالب را پر نماید. استفاده از مقادیر زیاد روان کننده در تولید بتن فوق روان باعث می شود که در صورت دقیق نبودن نسبتهای اختلاط، این نوع بتن در معرض جدا شدگی قرار گیرد. در تحقیق اخیر تاثیر نسبت آب به سیمان و روان کننده ممتاز بر روی خواص روانی، مقاومت فشاری، جدا شدگی و همچنین نقش مواد معدنی مانند میکروسیلیس و سرباره در تولید بتن فوق روان مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج آزمایشات مبین آنستکه با انتخاب طرح اختلاط مناسب و استفاده از مقدار بهینه مواد معدنی و روان کننده ممتاز می توان بتنی تولید کرد که ضمن روانی و همگنی لازم، دارای مقاومت بالائی نیز می باشد.

حوادث طبیعی از قبیل سیل، زلزله، طوفان، رانش زمین و غیره همواره کشور ما را تهدید نموده و علی رغم پیشرفتهای علمی در کشور هنوز آسیب پذیری بطور چشمگیری کاهش پیدا نکرده است یکی از خطرات بالقوه ای که همواره کشور ما را تهدید کرده و نسبت به زلزله نیز زیانهای زیادی وارد ساخته، وقوع سیل است. در حالیکه قبل از سال 1331 تنها 94 مورد سیل در سوابق تاریخی به ثبت رسیده. آمار وقوع 1890 مورد بین سالهای 31 تا 1370، نشان دهنده رشد شتابنده حوادث سیل در ایران می باشد. مطمئنا مهمترین دلیل وقوع سیل، عوامل غیر طبیعی از قبیل تخریب جنگلها، مراتع، فرسایش خاک و... می باشد که توسط خودمان ایجاد شده است. در این مقاله سعی شده بطور خلاصه عوامل و روش های کاهش سیل را توضیح داده تا نسبت به این حادثه طبیعی حساسیت بیشتری صرف گردد.

در طراحی پل های قوسی عواملی از قبیل طول دهانه، عرض عبورگاه، ارتفاع تاج قوس، نوع اتصالات تکیه گاهی، فاصله آویزها، نوع پروفیل طولی قوس، نوع قرارگیری تراز عبورگاه نسبت به قوس و غیره نقش عمدهای را دارا می باشند. در پل هایی که عبورگاه زیر قوس قرار گرفته توزیع نیرو و رفتار سازه بستگی به نسبت ممان اینرسی قوس به تیر اصلی کف دارد.

امروزه استفاده از فن آوری ها و مصالح نوین در ساخت و ساز گسترش فراوانی یافته است. از جمله این مصالح که جایگاه ویژه ای در ساخت و ساز به خود اختصاص داده اند. الیاف تقویت کننده را می توان نام برد. استفاده از بتن الیافی در جایی که سرعت اجرای بالا مدنظر باشد و یا شاتکریت بتن روی سطوحی که اجرای آرماتوربندی در آن مشکل باشد، کاربرد دارد.