فهرست مطالب
نشریه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
پیاپی 28 (تابستان 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/06/21
- تعداد عناوین: 8
-
صفحه 5اسلام، دین نورانیت و روشنایی، در هنگامه ظلمت و سیر قهقرایی بشریت به میدان آمد و با به ارمغان آوردن هدف و متدولوژی برتر آدمیان را به سوی خیر و خوشی رهنمون ساخت. بشری که پیش از آن تشنه خون همسایه اش بود، اکنون در انتظار دیدارش اشک شوق می افشاند. چرا که اسلام انس و الفت و وحدت را جایگزین خوف و وحشت و تفرقه گردانده بود.
پیامبر اسلام(ص) به عنوان استاد و اسوه برتر در دین اسلام به مقوله وحدت و یکپارچگی اهمیت ویژه ای قائل بوده و راهکارهای زیادی در راستای تحقق این هدف والا ارائه نموده اند. بیانات ایشان در کنار بیان اهمیت این مسئله حاکی از وجوب عمل به آن دارد و آن را به عنوان یک فریضه شرعی برای مسلمانان معرفی می نماید.
این پژوهش در صدد است تا با ارائه بیانات نبوی، جمع بین اقوال علما، و تحلیل آنها به تبیین جایگاه شرعی وحدت در دین اسلام بپردازد.
از نتایج پژوهش اینکه، وحدت اسلامی فریضه ای شرعی است و برای تحقق آن حتی از جان باید گذشت، همچنین همراهی با نظام اسلامی و نصیحت مسئولان لازمه وحدت اسلامی است.
-
صفحه 12توبه عبارت است از بازگشت همراه با پشیمانی به سوی خدا و دوری از گناه و عزم بر عدم بازگشت به آن و نیز طلب مغفرت از خداوند و سعی و تلاش بر جبران گذشته. از مشتقات و الفاظ مرتبط و هم خانواده با آن، 28 کلمه در قرآن آمده است و احادیث فراوانی نیز در همین رابطه روایت شده که جدا از اهمیت ویژه آن، فرصتی اعطا شده به مجرم است، تا از رفتار خود پشیمان گشته و راه اصلاح در پیش گیرد. توبه آثار اخروی از جمله: محبوب شدن نزد خدا، بخشش گناهان، تبدیل سیئات به حسنات و رستگاری ابدی را شامل می شود و آثار دنیوی از جمله: طول عمر، بازیابی شخصیت، نهان سازی و اخفای جرایم و سقوط مجازات و غیره را دارد. از مصادیق توبه در قرآن می توان به ذکر، اقرار و اعتراف به گناه و اشتباه اشاره کرد. نوشتار حاضر به معنی توبه، آثار و مشتقات و نیز فلسفه آن از دیدگاه قرآن و سنت می پردازد.
-
صفحه 30فقهای امامیه حفظ حرمت مدیون معسر و تنگدست را واجب دانسته، ولی به وی سفارش کرده اند، که از تمام طرق شرعی ممکن در راستای ادای دین تلاش کند، ولی مدیون ثروتمند ممتنع از ادای دین به خاطر ظالم شناخته شدن، از این احترام محروم بوده و مستحق سخت گیری از جانب حاکم می باشد. در فقه امامیه برخورد با مدیونی را که از پرداخت دین طفره می رود، می توان در دو شاخه تقسیم بندی کرد: در دیدگاه اول چنین بدهکاری از طرف حاکم حبس می شود، ولی در دیدگاه دوم حاکم بین حبس و عدم حبس وی مخیر می باشد. لیکن در فقه شافعی توام با حبس و تعزیر، اموال وی نیز فروخته می شود. به نظر می رسد اصلا نیازی به محبوس کردن مدیون مالی نباشد؛ چراکه وقتی موضوع صرفا جنبه مالی داشته و بدهکار ملیء و دارا باشد، می توان علاوه بر وصول طلب، به طرق جدید از تنبی هات مالی استفاده کرد و از حبس، معنای موسع را اراده نمود.
-
صفحه 38این مقاله بر آن است تا با نگاهی جدید و توجه به تعریف قضا در لغت و اصطلاح فقها و پیگیری و احصای موارد آن در کتاب و سنت، مفهوم «قضا» را دریابد و دایره شمول آن را روشن سازد. اکثر فقهای مذاهب اسلامی از «قضا» به رفع خصومت تعریف کرده اند که قول لغویان و آیات قرآن و احادیث پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) موید این تعریف می باشد و این مفهوم در هریک یا صریحا و یا با قرینه ای که مبین این تعریف باشد، آمده است. از طرفی اگر این لغت را این گونه تعریف کنیم، شامل حکم کردن در جنبه حق اللهی احکام نخواهد شد که برخی از جمله شهید اول از فقهای امامیه، یحیی بن شرف نووی از فقهای شافعی و جعفری لنگرودی، بدون تصریح به این تفاوت، سعی کرده اند این واژه را به گونه ای تعریف کنند که شامل این موارد نیز باشد.
-
صفحه 45مصلحت در چند حوزه اسلامی بحث می شود: مصلحت به عنوان ملاک و معیار اوامر و نواهی شرع، مصلحت به عنوان یکی از منابع استنباط، مصلحت به عنوان عنصری در فقه سیاسی و اندیشه حکومت اسلامی و برخلاف مسیحیت و به تبع آن، در ساحت اندیشه غرب که مصلحت به عنوان عنصری در حکمرانی و نظام سیاسی بیشتر مورد توجه قرار گرفت، در اندیشه اسلامی از مصلحت بیشتر به عنوان یکی از منابع استنباط شریعت بحث می گردد.
بنابراین آنچه بیشتر در جدل فقهی میان شیعه و سنی در باب مصلحت وجود دارد، مصلحتی است که به عنوان منبع استنباط می باشد، که فقه شیعی به طور سنتی از آن دوری می جوید و فقه اهل سنت آن را به عنوان یکی از منابع استنباط فقهی تحت عنوان مصالح مرسله معرفی می کند.
به نظر اصولیان شیعه، اگر مصالح مرسله بخواهند حجیت داشته باشند، باید یکی از این سه حالت وجود داشته باشد: باید به باب ظواهر - مثل قیاس اولویت و یا منصوص العله - برگردند، باید از ملازمات قطعی عقلی باشند یا اینکه مصالح مرسله را به دلیل سنت برگردانیم.
دانشمندان اهل سنت دو تعریف از مصالح مرسله بیان کرده اند، که بنا به هر تعریفی، موضع و دیدگاه فقه امامیه در برابر آن فرق می کند. اگر تعریف افرادی مانند ابن برهان در نظر گرفته شود، در این صورت، مخالفت فقهای امامیه با مصالح مرسله و اشکالهای وارده، موجه جلوه می کند، ولی اگر به تعریف علمای بزرگ آنها به ویژه متاخران همچون شاطبی دقت شود، در این صورت، وضعیت دگرگون می شود، چون در این باره هیچ اختلافی میان مذاهب وجود ندارد، بلکه همگی معتقدند، مصالحی که موافق و هماهنگ با اصول کلی اسلام هستند، معتبر و در غیر این صورت، نامعتبرند.
-
صفحه 54به درازنای تاریخ چهار رویکرد کلی پیرامون گوناگونی و کثرت ادیان و مذاهب وجود داشته است: ابطال گرایی، انحصارگرایی، شمول گرایی و کثرت گرایی. در رویکرد به گوناگونی ادیان، ابطال گرایی و انحصارگرایی، باطل، ولی شمول گرایی در حقانیت و کثرت گرایی در نجات پذیرفته است؛ اگرچه چند و چون آموزه ها و گزاره های ادیان دیگر با اسلام قیاس کردنی نیست، ولی به هر روی جملگی دربر دارنده حقیقت است؛ حتی چنانچه دگرگونی (تحریف) ادیان پیشین را بپذیریم، باز بی گمان در ادیان پیشین حقیقتهایی نهفته است؛ پس شمول گرایی در حقانیت اندیشه استواری است. در موضوع نجات نیز اسلام نه تنها انحصارگرا نیست، بلکه پیروان ادیان دیگر را، با شرطهایی، رستگار می داند. کثرت گرایی (پلورالیسم) از موضوعهای مهم فلسفی دوران معاصر است که به حوزه های متعددی همچون دین، سیاست، فرهنگ، جامعه شناسی، اخلاق و... تسری یافته است. در این میان کثرت گرایی دینی، که نخستین بار در آرای جان هیک، فیلسوف معاصر مطرح گردید، اهمیتی ویژه دارد. اگر نیک بنگریم، می بینیم که کثرت گرایی دینی با بیشتر مبحثهای مربوط به فلسفه دین همچون هرمنوتیک، تجربه دینی و تجربه عرفانی، معرفت شناسی دینی، زبان دین، معنا داری و اثبات پذیری گزاره های دین، گوهر و صدف دین، شکاکیت و نسبی گرایی و... ارتباط دارد و این مبحثها، با یکدیگر درهم تنیدگی شگفت انگیزی دارند.
-
صفحه 68
-
Page 5Islam is religion of luculent and lightness that was merging in the me of obscurity and in retrograde moon of mankind, and it was guiding human to welfare with presenng its high aim and methodology. Mankind, who before that was thirsty through his /her neighbors, now is shedding tears in waing for vising them. Because familiarity, friendship and unity was replacing scare and horror and concision by Islam. Holy Prophet Mohammad (PH) as a master and paramount model in Islam religion had a special belief on unity and integraon and presented many soluons for achieving this high aim. His remarks with remarking on the importance of this issue show that funconing to this point is necessity and introduces that as a Shar’ee precept for Muslims. The aempt of this research is with presenng the remarks of Holy Prophet (PH), summaon speaking of scholar thoughts and analyzing them, illustrates Shar’ee status of unity in Islam religion. One of conclusions of this research is, Islamic unity is a Shar’ee precept and for its certainty must desperate from life, also accompany with Islamic regime and rankers advices is necessity for Islamic unity.
-
Page 12Penitence including returning with regret to God and avoiding from sin and firm purpose on returning to that and quieng for forgiveness from God and try and tempt for recoupment the past. There are 28 words in Qur’an that are synonyms, related words and derivaves for this word and there are many Hadith for this issue that except the special importance of that is a chance that given to sinner to become regret from his/her behavior and go to the path of reformaon. Penitence (Toubah) has hereaer traces such as: becoming amiability for God, forgiveness for sins, transformaon of sins to good deeds that has eternity salvaon, and [penitence] has worldly traces: longevity, detecon personality, hiding and covert crimes and falling punishments and est.
-
Page 30Emamiyeh’s jurisconsult incumbent respecng dignity of poor and indigent person, but they enjoin to him that s/he must aempt to pay his/her dept with all legal (Shari’ee) ways, but the wealthy debtor who does not pay his/her debt is sans from this respect and s/he is deserving the Ruler’s crackdown. In Emamiye’s jurisprudence come in contact with a debtor who does not pay his debt could divide in two branches: in first view such a debtor must arrested from the ruler, but in the second view the ruler for arresng the debtor is free to chose. Furthermore, in Shafe’ee’s jurisprudence with arresng and Ta’zir the property of debtor also would sell. It seems that there is no need to arrest the fiscal owing because when the point is totally fiscal and debtor is wealthy we could besides upon arrival the claim use new ways for fiscal punishments.
-
Page 38The aim of this arcle is with a new outlook and paying aenon to definion of judgment as a lexical term and jurisconsult’s terms and with considering that in book and Sonnat, is to understand the concept of judgment. Most of jurisconsults of Islamic sects define “judgment” as resolving enmity which philologist remarks, Qur’an verses, Prophet Mohammad (PH) Hadith and A’emeh (PH) Hadith is corroborant this definion; and this concept defined in any of them expressly or symmetrically. On other hand, if we define this word in this way, it would not include judging through God’s orders which some scholars such as the first Shahid, an Emamiyeh jurisconsult, Yahya Ebn Sharaf Nouvi- a Shafe’ee jurisconsult- and Ja’fari Langaroudi without menoning to this difference try to define this word in the way that include these points as well
-
Page 45Policy is discuss in different Islamic fields: policy as a evidence and scale for Shar’ commandments, policy as a deducon source, policy as a element in Islamic jurisprudence and Islamic government’s thought; and against Chrisanity and also western thoughts policy regarded as a element in ruling and polical systems, policy in Islamic thinking is mostly thought as a deducon source for discussing Shri’at. Therefore, there are different views through definion of policy which is the source of deducon, that Shia jurisprudence tradionally avoid that and Soni jurisprudence introduce that as a jurisprudence deducon source with tle of policy of Morsale. This arcle would discuss this issue in detail.
-
Page 54In the history there are 4 approaches about variety and intensity of religions and sects: refutability, monopoly, pluralism. Although the principals of other religions is not comparable with Islam but wily all of them covering the truth, even if we accept changes of other religions, nevertheless there is pieces of truth in them, so pluralism in the rightness of the truth is consistent. In the issue of rescue, Islam is not only a monopolist religion but also deliver followers of other religions with some condions. Pluralism is an important issue in philosophy in temporary era which has permeated to various branches such as religion, polics, culture, sociology and ethics. In this case religious pluralism which for the first me introduce by John Hik –contemporary philosopher- has a special importance. If we look carefully, religious pluralism is connect with other topics of philosophy of religion such as Hermeneuc, religious experience and religious myscism, language of religion, meaningful, ascertainably of religion’s points, skepcism, relavism and…and these issues have a strange connecons with each other.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.